59. මා විසින් මෙසේ අසන ලදී. එක් සමයක භාග්‍යවත් බුදුරජාණන් වහන්සේ බරණැස ඉසිපතන මිගදායෙහි වැඩ වසන සේක. එකල්හී භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ‘පින්වත් මහණෙනි’යි කියා පස්වග භික්ෂූන් වහන්සේලා අමතා වදාළ සේක. පින්වතාණන් වහන්සැයි කියා ඒ භික්ෂූන් වහන්සේලා භාග්‍යවතුන් වහන්සේට පිළිවදන් දුන්නාහුය. එවිට භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙම අනාත්ම ලක්ෂණ දේශනාව වදාළ සේක.
පින්වත් මහණෙනි, රූපය අනාත්මයි. ඉදින් පින්වත් මහණෙනි, මේ රූපය ආත්මයක් වූයේ නම් මේ රූපය ආබාධ පිණිස නොපවතින්නේය. රූපය කෙරෙහි ‘මාගේ රූපය මෙසේ වේවා, මාගේ රූපය මෙසේ නොවේවා’යි කියා ලැබිය යුතු වන්නේය. එනමුත් පින්වත් මහණෙනි, යම් කරුණෙකින් රූපය අනාත්ම වෙයිද, එම නිසා රූපය ආබාධ පිණිස පවතින්නේය. රූපය කෙරෙහි ‘මාගේ රූපය මෙසේ වේවා, මාගේ රූපය මෙසේ නොවේවා’යි කියා ලැබිය නොහැක්කේමය.
පින්වත් මහණෙනි, සැප, දුක් විඳීම අනාත්මයි. ඉදින් පින්වත් මහණෙනි, මේ සැප, දුක් විඳීම ආත්මයක් වූයේ නම් මේ සැප, දුක් විඳීම ආබාධ පිණිස නොපවතින්නේය. සැප, දුක් විඳීම කෙරෙහි ‘මාගේ සැප, දුක් විඳීම මෙසේ වේවා, මාගේ සැප, දුක් විඳීම මෙසේ නොවේවා’යි කියා ලැබිය යුතු වන්නේය. එනමුත් පින්වත් මහණෙනි, යම් කරුණෙකින් සැප, දුක් විඳීම අනාත්ම වෙයිද, එම නිසා සැප, දුක් විඳීම ආබාධ පිණිස පවතින්නේය. සැප, දුක් විඳීම කෙරෙහි ‘මාගේ සැප, දුක් විඳීම මෙසේ වේවා, මාගේ සැප, දුක් විඳීම මෙසේ නොවේවා’යි කියා ලැබිය නොහැක්කේමය.
පින්වත් මහණෙනි, අරමුණු හඳුනාගැනීම අනාත්මයි. ඉදින් පින්වත් මහණෙනි, මේ අරමුණු හඳුනාගැනීම ආත්මයක් වූයේ නම් මේ අරමුණු හඳුනාගැනීම ආබාධ පිණිස නොපවතින්නේය. අරමුණු හඳුනාගැනීම කෙරෙහි ‘මාගේ අරමුණු හඳුනාගැනීම මෙසේ වේවා, මාගේ අරමුණු හඳුනාගැනීම මෙසේ නොවේවා’යි කියා ලැබිය යුතු වන්නේය. එනමුත් පින්වත් මහණෙනි, යම් කරුණෙකින් අරමුණු හඳුනාගැනීම අනාත්ම වෙයිද, එම නිසා අරමුණු හඳුනාගැනීම ආබාධ පිණිස පවතින්නේය. අරමුණු හඳුනාගැනීම කෙරෙහි ‘මාගේ අරමුණු හඳුනාගැනීම මෙසේ වේවා, මාගේ අරමුණු හඳුනාගැනීම මෙසේ නොවේවා’යි කියා ලැබිය නොහැක්කේමය.
පින්වත් මහණෙනි, චේතනා පහළ කිරීම අනාත්මයි. ඉදින් පින්වත් මහණෙනි, මේ චේතනා පහළ කිරීම ආත්මයක් වූයේ නම් මේ චේතනා පහළ කිරීම ආබාධ පිණිස නොපවතින්නේය. චේතනා පහළ කිරීම කෙරෙහි ‘මාගේ චේතනා පහළවීම මෙසේ වේවා, මාගේ චේතනා පහළවීම මෙසේ නොවේවා’යි කියා ලැබිය යුතු වන්නේය. එනමුත් පින්වත් මහණෙනි, යම් කරුණෙකින් චේතනා පහළ කිරීම අනාත්ම වෙයිද, එම නිසා චේතනා පහළ කිරීම ආබාධ පිණිස පවතින්නේය. චේතනා පහළ කිරීම කෙරෙහි ‘මාගේ චේතනා පහළවීම මෙසේ වේවා, මාගේ චේතනා පහළවීම මෙසේ නොවේවා’යි කියා ලැබිය නොහැක්කේමය.
පින්වත් මහණෙනි, විඤ්ඤාණය අනාත්මයි. ඉදින් පින්වත් මහණෙනි, මේ විඤ්ඤාණය ආත්මයක් වූයේ නම් මේ විඤ්ඤාණය ආබාධ පිණිස නොපවතින්නේය. විඤ්ඤාණය කෙරෙහි ‘මාගේ විඤ්ඤාණය මෙසේ වේවා, මාගේ විඤ්ඤාණය මෙසේ නොවේවා’යි කියා ලැබිය යුතු වන්නේය. එනමුත් පින්වත් මහණෙනි, යම් කරුණෙකින් විඤ්ඤාණය අනාත්ම වෙයිද, එම නිසා විඤ්ඤාණය ආබාධ පිණිස පවතින්නේය. විඤ්ඤාණය කෙරෙහි ‘මාගේ විඤ්ඤාණය මෙසේ වේවා, මාගේ විඤ්ඤාණය මෙසේ නොවේවා’යි කියා ලැබිය නොහැක්කේමය.
පින්වත් මහණෙනි, මේ ගැන ඔබ කුමක් සිතව්ද? රූපය නිත්‍ය හෝ වෙයිද? අනිත්‍ය හෝ වෙයිද? ස්වාමීනී, රූපය අනිත්‍යයි. ඉදින් යමක් වනාහී අනිත්‍ය නම්, එය දුකක් හෝ වෙයිද? සැපක් හෝ වෙයිද? ස්වාමීනී, එය දුකකි. යමක් වනාහී අනිත්‍ය නම්, දුක නම්, වෙනස් වන ස්වභාවයට අයිති නම් ‘මෙය මාගේ ය, මෙය මම වෙමි, මෙය මාගේ ආත්මය’ යයි කියා දකින එක සුදුසු ද? ස්වාමීනී, එය සුදුසු නැත්තේමය.
සැප, දුක් විඳීම නිත්‍ය හෝ වෙයිද? අනිත්‍ය හෝ වෙයිද? ස්වාමීනී, සැප, දුක් විඳීම අනිත්‍යයි. ඉදින් යමක් වනාහී අනිත්‍ය නම්, එය දුකක් හෝ වෙයිද? සැපක් හෝ වෙයිද? ස්වාමීනී, එය දුකකි. යමක් වනාහී අනිත්‍ය නම්, දුක නම්, වෙනස් වන ස්වභාවයට අයිති නම් ‘මෙය මාගේ ය, මෙය මම වෙමි, මෙය මාගේ ආත්මය’ යයි කියා දකින එක සුදුසු ද? ස්වාමීනී, එය සුදුසු නැත්තේමය.
අරමුණු හඳුනාගැනීම නිත්‍ය හෝ වෙයිද? අනිත්‍ය හෝ වෙයිද? ස්වාමීනී, අරමුණු හඳුනාගැනීම අනිත්‍යයි. ඉදින් යමක් වනාහී අනිත්‍ය නම්, එය දුකක් හෝ වෙයිද? සැපක් හෝ වෙයිද? ස්වාමීනී, එය දුකකි. යමක් වනාහී අනිත්‍ය නම්, දුක නම්, වෙනස් වන ස්වභාවයට අයිති නම් ‘මෙය මාගේ ය, මෙය මම වෙමි, මෙය මාගේ ආත්මය’ යයි කියා දකින එක සුදුසු ද? ස්වාමීනී, එය සුදුසු නැත්තේමය.
චේතනා පහළ කිරීම නිත්‍ය හෝ වෙයිද? අනිත්‍ය හෝ වෙයිද? ස්වාමීනී, චේතනා පහළ කිරීම අනිත්‍යයි. ඉදින් යමක් වනාහී අනිත්‍ය නම්, එය දුකක් හෝ වෙයිද? සැපක් හෝ වෙයිද? ස්වාමීනී, එය දුකකි. යමක් වනාහී අනිත්‍ය නම්, දුක නම්, වෙනස් වන ස්වභාවයට අයිති නම් ‘මෙය මාගේ ය, මෙය මම වෙමි, මෙය මාගේ ආත්මය’ යයි කියා දකින එක සුදුසු ද? ස්වාමීනී, එය සුදුසු නැත්තේමය.
විඤ්ඤාණය නිත්‍ය හෝ වෙයිද? අනිත්‍ය හෝ වෙයිද? ස්වාමීනී, විඤ්ඤාණය අනිත්‍යයි. ඉදින් යමක් වනාහී අනිත්‍ය නම්, එය දුකක් හෝ වෙයිද? සැපක් හෝ වෙයිද? ස්වාමීනී, එය දුකකි. යමක් වනාහී අනිත්‍ය නම්, දුක නම්, වෙනස් වන ස්වභාවයට අයිති නම් ‘මෙය මාගේ ය, මෙය මම වෙමි, මෙය මාගේ ආත්මය’ යයි කියා දකින එක සුදුසු ද? ස්වාමීනී, එය සුදුසු නැත්තේමය.
එම නිසා පින්වත් මහණෙනි, යම් කිසි රූපයක් අතීත හෝ වේවා, අනාගත හෝ වේවා, වර්තමාන හෝ වේවා, තමා තුළ වේවා, බාහිර වේවා, ගොරෝසු වේවා, සියුම් වේවා, හීන වේවා, උත්තම වේවා, දුර හෝ ළඟ හෝ යම් රූපයක් වේවා ඒ සියලු රූප ‘මෙය මාගේ නොවේ, මෙය මම නොවෙමි, මෙය මාගේ ආත්මය නොවේ’ යයි කියා මෙසේ මේ රූපයෙහි ඇති සත්‍ය ස්වභාවය දියුණු කළ නුවණින් දැකිය යුත්තේය.
යම් කිසි සැප, දුක් විඳීමක් අතීත හෝ වේවා, අනාගත හෝ වේවා, වර්තමාන හෝ වේවා, තමා තුළ වේවා, බාහිර වේවා, ගොරෝසු වේවා, සියුම් වේවා, හීන වේවා, උත්තම වේවා, දුර හෝ ළඟ හෝ යම් සැප, දුක් විඳීමක් වේවා ඒ සියලු සැප, දුක් විඳීම් ‘මෙය මාගේ නොවේ, මෙය මම නොවෙමි, මෙය මාගේ ආත්මය නොවේ’ යයි කියා මෙසේ මේ සැප දුක් විඳීමෙහි ඇති සත්‍ය ස්වභාවය දියුණු කළ නුවණින් දැකිය යුත්තේය.
යම් කිසි අරමුණු හඳුනාගැනීමක් අතීත හෝ වේවා, අනාගත හෝ වේවා, වර්තමාන හෝ වේවා, තමා තුළ වේවා, බාහිර වේවා, ගොරෝසු වේවා, සියුම් වේවා, හීන වේවා, උත්තම වේවා, දුර හෝ ළඟ හෝ යම් අරමුණු හඳුනාගැනීමක් වේවා ඒ සියලු අරමුණු හඳුනාගැනීම් ‘මෙය මාගේ නොවේ, මෙය මම නොවෙමි, මෙය මාගේ ආත්මය නොවේ’ යයි කියා මෙසේ මේ අරමුණු හඳුනාගැනීමෙහි ඇති සත්‍ය ස්වභාවය දියුණු කළ නුවණින් දැකිය යුත්තේය.
යම් කිසි චේතනා පහළ කිරීමක් අතීත හෝ වේවා, අනාගත හෝ වේවා, වර්තමාන හෝ වේවා, තමා තුළ වේවා, බාහිර වේවා, ගොරෝසු වේවා, සියුම් වේවා, හීන වේවා, උත්තම වේවා, දුර හෝ ළඟ හෝ යම් චේතනා පහළ කිරීමක් වේවා ඒ සියලු චේතනා පහළ කිරීම් ‘මෙය මාගේ නොවේ, මෙය මම නොවෙමි, මෙය මාගේ ආත්මය නොවේ’ යයි කියා මෙසේ මේ චේතනා පහළ කිරීමෙහි ඇති සත්‍ය ස්වභාවය දියුණු කළ නුවණින් දැකිය යුත්තේය.
යම් කිසි විඤ්ඤාණයක් අතීත හෝ වේවා, අනාගත හෝ වේවා, වර්තමාන හෝ වේවා, තමා තුළ වේවා, බාහිර වේවා, ගොරෝසු වේවා, සියුම් වේවා, හීන වේවා, උත්තම වේවා, දුර හෝ ළඟ හෝ යම් විඤ්ඤාණයක් වේවා ඒ සියලු විඤ්ඤාණ ‘මෙය මාගේ නොවේ, මෙය මම නොවෙමි, මෙය මාගේ ආත්මය නොවේ’ යයි කියා මෙසේ මේ විඤ්ඤාණයෙහි ඇති සත්‍ය ස්වභාවය දියුණු කළ නුවණින් දැකිය යුත්තේය.
කළකිරීම ඇති වූ විට ඒ කෙරෙහි ඇල්ම නැති වෙයි. ඇල්ම නැති වූ විට සියලු කෙලෙසුන්ගෙන් නිදහස් වෙයි. සියලු කෙලෙසුන්ගෙන් නිදහස් වුන කල්හි සියලු කෙලෙසුන්ගෙන් නිදහස් වූයේ ය යන ඤාණය ඇතිවන්නේය. “ඉපදීම ක්ෂය වූයේය, නිවන් මග බඹසර වසන ලද්දේය. නිවන පිණිස කළයුතු දෙය කරන ලද්දේය. නිකෙලෙස් බව උදෙසා කළයුතු අනිකක් නැතැ”යි අවබෝධයෙන් ම දන්නේය.
භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙම අනාත්ම ලක්ෂණ දේශනාව වදාළ සේක. අතිශයින්ම සතුටු සිත් ඇති පස්වග භික්ෂූන් වහන්සේලා භාග්‍යවතුන් වහන්සේගේ ධර්මය සතුටින් පිළිගත්තාහුය. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් මෙම දේශනය වදාළ කල්හි පස්වග භික්ෂූන් වහන්සේලාගේ සිත් කෙලෙසුන්ගේ ග්‍රහණයකට හසු නොවී නිදහස් වී ගියේය.
සාදු! සාදු!! සාදු!!!
පඤ්චවග්ගීය සූත්‍රය නිමා විය.
ධර්මදානය උදෙසා පාලි සහ සිංහල අන්තර්ගතය උපුටා ගැනීම https://mahamevnawa.lk/sutta/sn3_1-2-1-7/ වෙබ් පිටුවෙනි.
Ver.1.40 - Last Updated On 26-SEP-2020 At 03:14 P.M