මා විසින් මෙසේ අසන ලදී.
එක් සමයෙක්හි ආයුෂ්මත් කුමාර කස්සප තෙරණුවෝ පන්සියයක් පමණ මහත් භික්ෂු සංඝයා සමඟ කොසොල් ජනපදයෙහි චාරිකාවෙහි වඩින අතරෙහි සේතව්‍යා නම් කොසොල් නගරයකට වැඩම කළාහු ය. එහිදී ආයුෂ්මත් කුමාර කස්සප තෙරණුවෝ සේතව්‍යා නගරයට උතුරින් වූ ඇට්ටේරියා වනයෙහි වැඩවසති.
එසමයෙහි පායාසි නම් රාජන්‍යයෙක් (අභිෂේක නොලත් රජෙක්) සේතව්‍යා නගරයෙහි වාසය කරයි. පසේනදී කොසොල් මහරජු විසින් ඔහුට දෙන ලද ඒ සේතව්‍යා නගරය බොහෝ ජනයා සහිත තණ, දඬු, දර, දිය සහිත, ධාන්‍ය සහිත රාජ පරිභෝගයක් වූ ශ්‍රේෂ්ඨ ත්‍යාගයකි.
එසමයෙහි පායාසි රාජන්‍යයා තුළ මෙබඳු ලාමක දෘෂ්ටියක් හටගත්තේ ය. එනම් ‘මෙසේ ත් පරලොවක් නැත්තේ ය. ඕපපාතික ව උපදින සත්වයෝ නැත්තාහ. හොඳින් හෝ නරකින් හෝ කරන ලද කර්මයන්ගේ ඵල විපාක නැත්තේ ය’ යනුවෙනි.
සේතව්‍ය නගරවාසී බ්‍රාහ්මණ ගෘහපතිවරු කුමාරකස්සපයන් වහන්සේ පිළිබඳ ව මෙය ඇසූහ. ‘භවත්නි, ශ්‍රමණ ගෞතමයන් වහන්සේගේ ශ්‍රාවක වූ කුමාරකස්සප ශ්‍රමණයන් වහන්සේ පන්සියයක් පමණ මහත් භික්ෂු සංඝයා සමඟ කොසොල් ජනපදයෙහි චාරිකාවෙහි වඩින අතරෙහි සේතව්‍යා නුවරට වැඩම කොට සේතව්‍යා නුවරට උතුරින් පිහිටි ඇට්ටේරියා වනයෙහි වැඩවසන සේක. ඒ භවත් කුමාර කස්සපයන් වහන්සේ පිළිබඳ ව නුවණැත්තෙකු බව ත්, ව්‍යක්තයෙකු බව ත්, සොඳුරු ප්‍රඥාවෙන් යුක්ත බව ත්, බහුශ්‍රැත බව ත්, විචිත්‍ර ධර්මකථික බව ත්, කල්‍යාණ වැටහීම් ඇති බව ත්, වයෝවෘද්ධ බව ත්, රහතන් වහන්සේ නමක් බව ත් වශයෙන් මෙබඳු වූ කල්‍යාණ කීර්ති ඝෝෂාවක් පැනනැංගේ ය. එබඳු වූ රහතන් වහන්සේ නමකගේ දැක්ම ඉතා යහපති’ යි කියා ය.
එකල්හී සේතව්‍යා නුවරවැසි බ්‍රාහ්මණ ගෘහපතීහු සේතව්‍යා නුවරින් නික්ම පිරිස් පිරිස් වශයෙන් එකතු වී සේතව්‍යා නුවරට උතුරු දෙසට මුහුණලා ඇට්ටේරියා වනය දෙසට යමින් සිටියහ. එසමයෙහි පායාසි රාජන්‍ය තෙමේ දහවල් කාලයෙහි සැතැපී විවේක ගැනීම පිණිස උඩුමහල් තලයට පැමිණ සිටියේ ය. පායාසි රාජන්‍ය තෙමේ සේතව්‍යා නුවරවැසි බ්‍රාහ්මණ ගෘහපතීහු සේතව්‍යා නුවරින් නික්ම පිරිස් පිරිස් වශයෙන් එකතු වී සේතව්‍යා නුවරට උතුරු දෙසට මුහුණලා ඇට්ටේරියා වනය දෙසට යමින් සිටිනු දුටුවේ ය. දැක (තම රාජකාරිය වන ඛත්ත නිලය දරන) ඛත්ත ඇමතී ය.
“කිම? භවත් ඛත්තයෙනි, සේතව්‍යා නුවරවැසි බ්‍රාහ්මණ ගෘහපතීහු සේතව්‍යා නුවරින් නික්ම පිරිස් පිරිස් වශයෙන් එකතු වී සේතව්‍යා නුවරට උතුරු දෙසට මුහුණලා ඇට්ටේරියා වනය දෙසට කුමක් පිණිස යන්නාහු ද?”
“භවත, එයට කරුණක් ඇත්තේ ය. ශ්‍රමණ ගෞතමයන් වහන්සේගේ ශ්‍රාවක වූ කුමාරකස්සප ශ්‍රමණයන් වහන්සේ පන්සියයක් පමණ මහත් භික්ෂු සංඝයා සමඟ කොසොල් ජනපදයෙහි චාරිකාවෙහි වඩින අතරෙහි සේතව්‍යා නුවරට වැඩම කොට සේතව්‍යා නුවරට උතුරින් පිහිටි ඇට්ටේරියා වනයෙහි වැඩවසන සේක. ඒ භවත් කුමාර කස්සපයන් වහන්සේ පිළිබඳ ව නුවණැත්තෙකු බව ත්, ව්‍යක්තයෙකු බව ත්, සොඳුරු ප්‍රඥාවෙන් යුක්ත බව ත්, බහුශ්‍රැත බව ත්, විචිත්‍ර ධර්මකථික බව ත්, කල්‍යාණ වැටහීම් ඇති බව ත්, වයෝවෘද්ධ බව ත්, රහතන් වහන්සේ නමක් බව ත් වශයෙන් මෙබඳු වූ කල්‍යාණ කීර්ති ඝෝෂාවක් පැනනැංගේ ය. ඔවුහු ඒ භවත් කුමාර කස්සපයන් දකිනු පිණිස එහි යන්නාහු ය.”
“එසේ වී නම් භවත් ඛත්තයෙනි, සේතව්‍යා නුවරවැසි බ්‍රාහ්මණ ගෘහපතියන් වෙත යව. ගොස් සේතව්‍යා නුවරවැසි බ්‍රාහ්මණ ගෘහපතියන්ට මෙසේ පවසව. ‘භවත්නි, පායාසි රාජන්‍ය තෙමේ මෙසේ කියයි. භවත්හු බලාපොරොත්තු වෙත්වා! පායාසි රාජන්‍ය තෙමේ ද ශ්‍රමණ කුමාරකස්සපයන් දකින්නට එළඹෙන්නේ ය. ඒ අනිකකට නොව ශ්‍රමණ කුමාරකස්සපයන් සේතව්‍යා නුවරවැසි බාල වූ, අව්‍යක්ත වූ, බ්‍රාහ්මණ ගෘහපතිවරුන්ට ‘මෙසේ ත් පරලොවක් ඇත්තේ ය. ඕපපාතික ව උපදින සත්වයෝ ඇත්තාහ. හොඳින් හෝ නරකින් හෝ කරන ලද කර්මයන්ගේ ඵල විපාක ඇත්තේ ය’ කියා පහදන්නට කලින් ය. මක් නිසා ද යත්, භවත් ඛත්තයෙනි, පරලොවක් නැති නිසා ය. ඕපපාතික ව උපදින සත්වයන් නැති නිසා ය. හොඳින් හෝ නරකින් හෝ කරන ලද කර්මයන්ගේ ඵලවිපාක නැති නිසා ය.”
“එසේ ය, භවත” යි ඒ ඛත්ත තෙමේ පායාසි රාජන්‍යයා හට පිළිතුරු දී සේතව්‍යා නුවරවැසි බ්‍රාහ්මණ ගෘහපතිවරුන් කරා ගියේ ය. ගොස් සේතව්‍යා නුවරවැසි බ්‍රාහ්මණ ගෘහපතීන්ට මෙය පැවසුවේ ය.
“භවත්නි, පායාසි රාජන්‍ය තෙමේ මෙසේ පවසයි. භවත්හු බලාපොරොත්තු වෙත්වා! පායාසි රාජන්‍ය තෙමේ ත් ශ්‍රමණ කුමාර කස්සපයන් දකින්නට එළඹෙන්නේ ය.”
ඉක්බිති පායාසි රාජන්‍ය තෙමේ සේතව්‍ය නුවර බ්‍රාහ්මණ ගෘහපතියන් පිරිවරාගෙන ඇට්ටේරියා වනය යම් තැනක ද, ආයුෂ්මත් කුමාර කස්සපයන් වහන්සේ වැඩසිටියේ යම් තැනක ද, එතැනට පැමිණියේ ය. පැමිණ ආයුෂ්මත් කුමාර කස්සපයන් වහන්සේ සමඟ සතුටු වූයේ ය. සතුටු විය යුතු පිළිසඳර කථාව නිමවා එකත්පස් ව හිඳගත්තේ ය. සේතව්‍යාවැසි බ්‍රාහ්මණ ගෘහපතිවරු ද, ඇතැම් කෙනෙක් ආයුෂ්මත් කුමාර කස්සපයන් වහන්සේට වන්දනා කොට එකත්පස් ව හිඳගත්හ. ඇතැම් කෙනෙක් ආයුෂ්මත් කුමාර කස්සපයන් වහන්සේ සමඟ සතුටු කතාබහේ යෙදුණාහු ය. ඒ පිළිසඳර කථාව නිමවා එකත්පස් ව හිඳගත්හ. ඇතැම් කෙනෙක් ආයුෂ්මත් කුමාර කස්සපයන් වෙත ඇඳිලි බැඳ වැඳ එකත්පස් ව හිඳගත්හ. ඇතැම් කෙනෙක් සිය නම්ගොත් පවසා එකත්පස් ව හිඳගත්හ. ඇතැම් කෙනෙක් නිශ්ශබ්ද ව එකත්පස් ව හිඳගත්හ.
එකත්පස් ව හුන් පායාසි රාජන්‍ය තෙමේ ආයුෂ්මත් කුමාර කස්සපයන් වහන්සේට මෙය පැවසීය.
“භවත් කස්සපයෙනි, මම මෙබඳු මතයක් පවසමි. මෙබඳු මතයක් දරමි. එනම්, ‘මෙසේ ත් පරලොවක් නැත්තේ ය. ඕපපාතික ව උපදින සත්වයෝ නැත්තාහ. හොඳින් හෝ නරකින් හෝ කරනු ලබන කර්මයන්ගේ ඵලවිපාක නැත්තේ ය’ කියා ය.”
“රාජන්‍යයෙනි, මෙබඳු මතයක් කියන, මෙබඳු මතයක් දරණ කෙනෙකු මම දැක නැත්තෙමි. අසා ත් නැත්තෙමි. ‘මෙසේ ත් පරලොවක් නැත්තේ ය. ඕපපාතික ව උපදින සත්වයෝ නැත්තාහ. හොඳින් හෝ නරකින් හෝ කරනු ලබන කර්මයන්ගේ ඵලවිපාක නැත්තේ ය’ කියා කොහොම නම් මෙසේ කියන්න ද?
එසේ වී නම් රාජන්‍යයෙනි, මෙහිලා ඔබෙන් ම අසන්නෙමි. ඔබට රිසි වන්නේ යම් අයුරකින් ද, ඒ අයුරින් පවසන්න. රාජන්‍යයෙනි, මේ ගැන කුමක් සිතන්නෙහි ද? මේ සඳ, හිරු දෙදෙන ඇත්තේ මේ ලෝකයෙහි ද? වෙනත් ලොවක ද? ඔවුහු දෙවියෝ ද? මිනිස්සු ද?”
“භවත් කස්සපයෙනි, මේ සඳ, හිරු දෙදෙන වෙනත් ලොවකට අයත් ය. මෙලොවට නොවෙයි. ඔවුහු දෙවියෝ ය. මිනිස්සු නොවෙති.”
“රාජන්‍යයෙනි, මේ ක්‍රමයෙනුත් ඔබට මෙසේ සිතේවා! ‘මෙසේ ත් පරලොවක් ඇත්තේ ය. ඕපපාතික ව උපදින සත්වයෝ ඇත්තාහ. හොඳින් හෝ නරකින් හෝ කරනු ලබන කර්මයන්ගේ ඵලවිපාක ඇත්තේ ය’ කියා ය.”
“භවත් කස්සපයෝ මෙසේ පැවසුව ද, මට නම් මෙහිලා මෙසේ ම සිතෙයි. එනම් ‘මෙසේ ත් පරලොවක් නැත්තේ ය. ඕපපාතික ව උපදින සත්වයෝ නැත්තාහ. හොඳින් හෝ නරකින් හෝ කරනු ලබන කර්මයන්ගේ ඵලවිපාක නැත්තේ ය’ කියා ය.”
“රාජන්‍යයෙනි, ‘මෙසේ ත් පරලොවක් නැත්තේ ය. ඕපපාතික ව උපදින සත්වයෝ නැත්තාහ. හොඳින් හෝ නරකින් හෝ කරනු ලබන කර්මයන්ගේ ඵලවිපාක නැත්තේ ය’ යනුවෙන් ඔබ තුළ මේ දෘෂ්ටිය ඇති වූයේ යම් කරුණක් නිසා නම්, එබඳු කරුණක් ඇත්තේ ද?”
“භවත් කස්සපයෙනි, ‘මෙසේ ත් පරලොවක් නැත්තේ ය. ඕපපාතික ව උපදින සත්වයෝ නැත්තාහ. හොඳින් හෝ නරකින් හෝ කරනු ලබන කර්මයන්ගේ ඵලවිපාක නැත්තේ ය’ කියා මා තුළ මේ දෘෂ්ටිය ඇති වූයේ යම් කරුණකින් නම්, එබඳු කරුණක් ඇත්තේ ය.”
“රාජන්‍යයෙනි, එය කෙබඳු කරුණක් ද?”
“භවත් කස්සපයෙනි, මෙහිලා ප්‍රාණවධ කරන, සොරකම් කරන, වැරදි කාම සේවනයෙහි යෙදෙන, බොරු කියන, කේලාම් කියන, පරුෂ වචන කියන, හිස් වචන කියන, අන් සතු දෙයට ආශා කරන, ද්වේෂ සිතින් සිටින, මිසදිටු ගත් මාගේ යහළු මිතුරෝ, සහලේ ඥාතීහු ඇත්තාහ. මෑත භාගයෙහි ඔවුහු රෝගාතුර ව, දුක්ඛිත ව, දැඩි සේ ගිලන් ව සිටියාහු ය. මොවුන් දැන් මේ රෝගයෙන් නොනැගිටින්නාහ යි යම් කලෙක මම දනිම් ද, එකල්හී මම ඔවුන් කරා ගොස් මෙසේ කියමි. ‘භවත්නි, මෙබඳු මතයක් කියන, මෙබඳු මතයක් දරණ ඇතැම් ශ්‍රමණබ්‍රාහ්මණවරු සිටිති. එනම්, සතුන් මරන, සොරකම් කරන, වැරදි කාම සේවනයෙහි යෙදෙන, බොරු කියන, කේලාම් කියන, පරුෂ වචන කියන, හිස් වචන කියන, අන් සතු දෙයට ආශා කරන, ද්වේෂ සිතින් සිටින, මිසදිටු ගත් යම් කෙනෙක් වෙත් ද, ඔවුහු කය බිඳී මරණින් මතු අපාය දුගති විනිපාත නම් වූ නිරයෙහි උපදින්නෝ ය. භවත්හු වනාහී සතුන් මරන, සොරකම් කරන, වැරදි කාම සේවනයෙහි යෙදෙන, බොරු කියන, කේලාම් කියන, පරුෂ වචන කියන, හිස් වචන කියන, අන් සතු දෙයට ආශා කරන, ද්වේෂ සිතින් සිටින, මිසදිටු ගත්තෝ ය. ඉදින් ඒ භවත් ශ්‍රමණ බ්‍රාහ්මණයන්ගේ වචන සත්‍යය නම්, භවත්හු කය බිඳී මරණින් මතු අපාය, දුගති, විනිපාත නම් නිරයෙහි උපදින්නාහු ය. ඉදින් භවත්නි, කය බිඳී මරණින් මතු අපාය, දුගති, විනිපාත නිරයෙහි උපදිත් නම් මා වෙත පැමිණ එය දැනුම් දෙව්. ‘මෙසේ ත් පරලොවක් ඇත්තේ ය. ඕපපාතික ව උපදින සත්වයෝ ඇත්තාහ. හොඳින් හෝ නරකින් හෝ කරනු ලබන කර්මයන්ගේ ඵලවිපාක ඇත්තේ ය’ කියා ය.
භවත්හු වනාහී මට ඇදහිය යුතු වචන, විශ්වාස වචන ඇත්තෝ ය. භවතුන් විසින් යමක් දකින ලද්දේ නම්, එය මා විසින් දකින ලද්දක් සේ මෙසේ ම වන්නේ ය. ඔවුහු ‘යහපති’ යි මට පිළිතුරු දී මිය ගියෝ ය. එහෙත් පෙරළා පැමිණ මට දැනුම් නොදුන්හ. අඩුගණනේ දූතයෙකු වත් නොඑව්වෝ ය.
භවත් කස්සපයෙනි, යම් කරුණක් නිසා ‘මෙසේ ත් පරලොවක් නැත්තේ ය. ඕපපාතික ව උපදින සත්වයෝ නැත්තාහ. හොඳින් හෝ නරකින් හෝ කරනු ලබන කර්මයන්ගේ ඵලවිපාක නැත්තේ ය’ යන දෘෂ්ටිය මා තුළ හටගත්තේ ද, මෙය ද කරුණකි.”
“එසේ වී නම් රාජන්‍යයෙනි, මෙහිලා ඔබෙන් ම විමසන්නෙමි. ඔබට රිසි වන්නේ යම් අයුරකින් නම්, ඒ අයුරින් පවසන්න. රාජන්‍යයෙනි, මේ ගැන කුමක් සිතන්නෙහි ද? මෙහි ඔබගේ පුරුෂයෝ අපරාධ කළ සොරෙකු අල්ලා ගෙනවුත් ‘හිමියනි, මේ සොරා අපරාධකාරයෙකි. මොහුට යම් දඬුවමක් කැමැත්තෙහු නම්, ඒ දඬුවම පණවන්නැ’ යි ඔබට දක්වති. ඔබ ඔවුන්ට මෙසේ කියන්නෙහි ය. ‘භවත්නි, එසේ නම් දැඩි වරපටක් ගෙන, දෑත් පිටුපස කොට මේ පුරුෂයා ව තද කොට බැඳ, හිස මුඩු කරවා, බැගෑ හඬ ඇති බෙර නාදයෙන් යුතුව පාරක් පාරක් ගානේ, හතරමං හන්දියක් හතරමං හන්දියක් ගානේ ගෙන ගොස්, දකුණු දොරටුවෙන් නික්ම නගරයට දකුණු පසින් ඇති වධක භූමියෙහි දී හිස සිඳිව්’ යි.
එවිට ඔවුහු ‘යහපති’ යි පිළිවදන් දී දැඩි වරපටක් ගෙන, දෑත් පිටුපස කොට අර පුරුෂයා ව තද කොට බැඳ, හිස මුඩු කරවා, බැගෑ හඬ ඇති බෙර නාදයෙන් යුතුව පාරක් පාරක් ගානේ, හතරමං හන්දියක් හතරමං හන්දියක් ගානේ ගෙන ගොස්, දකුණු දොරටුවෙන් නික්ම නගරයට දකුණු පසින් ඇති වධක භූමියෙහි හිඳුවන්නාහු ය. එකල්හී ඒ සොරා නිළ ලත් සොරු මරන්නවුන්ගෙන් ‘භවත් චෝරඝාතකවරුනි, අසවල් ගමෙහි හෝ නියම් ගමෙහි හෝ මාගේ හිතමිත්‍රයෝ, ලේ ඥාතීහු සිටිති. මම ඔවුන්ට මා සතු දේපල පවරා දී ආපසු පැමිණෙම් ද, එතෙක් බලාපොරොත්තු වෙත්වා!’ යන මෙබඳු දෙයක් ලැබෙයි ද? එසේ ත් නැත්නම් චෝරඝාතකයෝ ඔහු හඬා වැළපෙද්දී ම හිස සිඳින්නාහු ද?”
“භවත් කස්සපයෙනි, ඒ සොරා නිළ ලත් චෝරඝාතකයන්ගෙන් ‘භවත් චෝරඝාතකවරුනි, අසවල් ගමෙහි හෝ නියම් ගමෙහි හෝ මාගේ හිතමිත්‍රයෝ, ලේ ඥාතීහු සිටිති. මම ඔවුන්ට මා සතු දේපල පවරා දී ආපසු පැමිණෙම් ද, එතෙක් බලාපොරොත්තු වෙත්වා!’ යන මෙබඳු දෙයක් නොලබන්නේ ය. නමුත් චෝරඝාතකයෝ ඔහු හඬා වැළපෙද්දී ම හිස සිඳින්නාහු ය.”
“රාජන්‍යයෙනි, ඒ සොරා වනාහී මිනිසෙකි. මනුෂ්‍ය වූ ම චෝරඝාතකයන් ගෙන් ‘භවත් චෝරඝාතකවරුනි, අසවල් ගමෙහි හෝ නියම් ගමෙහි හෝ මාගේ හිතමිත්‍රයෝ, ලේ ඥාතීහු සිටිති. මම ඔවුන්ට මා සතු දේපල පවරා දී ආපසු පැමිණෙම් ද, එතෙක් බලාපොරොත්තු වෙත්වා!’ යන මෙබඳු දෙයක් නොලබන්නේ ය. කිම? එසේ ඇති කල්හී සතුන් මරන, සොරකම් කරන, වැරදි කාම සේවනයෙහි යෙදෙන, බොරු කියන, කේලාම් කියන, පරුෂ වචන කියන, හිස් වචන කියන, අන් සතු දෙයට ආශා කරන, ද්වේෂ සිතින් සිටින, මිසදිටු ගෙන සිටින ඔබගේ යහළු මිත්‍රාදීහු, ලේ ඥාතීහු කය බිඳී මරණින් මතු අපාය, දුගති, විනිපාත නම් නිරයෙහි ඉපදුණු පසු නිරයපාලයන්ගෙන් ‘භවත් නිරයපාලයෙනි, මෙසේ ත් පරලොවක් ඇත්තේ ය. ඕපපාතික ව උපදින සත්වයෝ ඇත්තාහු ය. හොඳින් හෝ නරකින් හෝ කරන ලද කර්මයන්ගේ විපාක ඇත්තේ ය කියා අපි පායාසි රාජන්‍යයා හට දැනුම් දෙන්නෙම් ද, එතෙක් අපගේ යළි පැමිණීම බලාපොරොත්තු වෙත්වා’ යි යන කරුණු ලැබිය හැක්කක්ද?
රාජන්‍යයෙනි, මේ ක්‍රමයෙනුත් ඔබට මෙසේ සිතේවා! ‘මෙසේ ත් පරලොවක් ඇත්තේ ය. ඕපපාතික ව උපදින සත්වයෝ ඇත්තාහ. හොඳින් හෝ නරකින් හෝ කරනු ලබන කර්මයන්ගේ ඵලවිපාක ඇත්තේ ය’ කියා ය.”
“භවත් කස්සපයෝ මෙසේ පැවසුව ද, මට නම් මෙහිලා මෙසේ ම සිතෙයි. එනම් ‘මෙසේ ත් පරලොවක් නැත්තේ ය. ඕපපාතික ව උපදින සත්වයෝ නැත්තාහ. හොඳින් හෝ නරකින් හෝ කරනු ලබන කර්මයන්ගේ ඵලවිපාක නැත්තේ ය’ කියා ය.”
“රාජන්‍යයෙනි, ‘මෙසේ ත් පරලොවක් නැත්තේ ය. ඕපපාතික ව උපදින සත්වයෝ නැත්තාහ. හොඳින් හෝ නරකින් හෝ කරනු ලබන කර්මයන්ගේ ඵලවිපාක නැත්තේ ය’ යනුවෙන් ඔබ තුළ මේ දෘෂ්ටිය ඇති වූයේ යම් කරුණක් නිසා නම්, එබඳු කරුණක් ඇත්තේ ද?”
“භවත් කස්සපයෙනි, ‘මෙසේ ත් පරලොවක් නැත්තේ ය. ඕපපාතික ව උපදින සත්වයෝ නැත්තාහ. හොඳින් හෝ නරකින් හෝ කරනු ලබන කර්මයන්ගේ ඵලවිපාක නැත්තේ ය’ කියා මා තුළ මේ දෘෂ්ටිය ඇති වූයේ යම් කරුණකින් නම්, එබඳු කරුණක් ඇත්තේ ය.”
“රාජන්‍යයෙනි, එය කෙබඳු කරුණක් ද?”
“භවත් කස්සපයෙනි, මෙහි මාගේ යහළු මිත්‍රයෝ, සහලේ ඥාතීහු සතුන් මැරීමෙන් වැළකී, සොරකමින් වැළකී, වැරදි කාම සේවනයෙන් වැළකී, බොරු කීමෙන් වැළකී, කේලාම් කීමෙන් වැළකී, පරුෂ වචනයෙන් වැළකී, හිස් වචනයෙන් වැළකී, අන් සතු දෙයට ආශා නොකොට, තරහ සිත් නැතිව, සම්මා දිට්ඨියෙන් සිටිති. මෑත භාගයෙහි ඔවුහු රෝගාතුර ව, දුක්ඛිත ව, දැඩි සේ ගිලන් ව සිටියාහු ය. මොවුන් දැන් මේ රෝගයෙන් නොනැගිටින්නාහ යි යම් කලෙක මම දනිම් ද, එකල්හී මම ඔවුන් කරා ගොස් මෙසේ කියමි. ‘භවත්නි, මෙබඳු මතයක් කියන, මෙබඳු මතයක් දරණ ඇතැම් ශ්‍රමණබ්‍රාහ්මණවරු සිටිති. එනම්, සතුන් මැරීමෙන් වැළකී, සොරකමින් වැළකී, වැරදි කාම සේවනයෙන් වැළකී, බොරු කීමෙන් වැළකී, කේලාම් කීමෙන් වැළකී, පරුෂ වචනයෙන් වැළකී, හිස් වචනයෙන් වැළකී, අන් සතු දෙයට ආශා නොකොට, තරහ සිත් නැතිව, සම්මා දිට්ඨියෙන් යුතුව යම් කෙනෙක් සිටිත් නම්, ඔවුහු කය බිඳී මරණින් මතු සුගති සංඛ්‍යාත දෙව්ලොවෙහි උපදින්නාහ. භවත්හු වනාහී සතුන් මැරීමෙන් වැළකී, සොරකමින් වැළකී, වැරදි කාම සේවනයෙන් වැළකී, බොරු කීමෙන් වැළකී, කේලාම් කීමෙන් වැළකී, පරුෂ වචනයෙන් වැළකී, හිස් වචනයෙන් වැළකී, අන් සතු දෙයට ආශා නොකොට, තරහ සිත් නැතිව, සම්මා දිට්ඨියෙන් යුතු වූවෝ ය. ඉදින් ඒ භවත් ශ්‍රමණ බ්‍රාහ්මණයන්ගේ වචනය සැබෑ නම්, භවත්හු කය බිඳී මරණින් මතු සුගති සංඛ්‍යාත දෙව්ලොවෙහි උපදින්නාහු ය. ඉදින් භවත්හු කය බිඳී මරණින් මතු සුගති සංඛ්‍යාත දෙව්ලොවෙහි උපදිත් නම්, මා වෙත පැමිණ එය දැනුම් දෙව්. ‘මෙසේ ත් පරලොවක් ඇත්තේ ය. ඕපපාතික ව උපදින සත්වයෝ ඇත්තාහ. හොඳින් හෝ නරකින් හෝ කරනු ලබන කර්මයන්ගේ ඵලවිපාක ඇත්තේ ය’ කියා ය.
භවත්හු වනාහී මට ඇදහිය යුතු වචන, විශ්වාස වචන ඇත්තෝ ය. භවතුන් විසින් යමක් දකින ලද්දේ නම්, එය මා විසින් දකින ලද්දක් සේ මෙසේ ම වන්නේ ය. ඔවුහු ‘යහපති’ යි මට පිළිතුරු දී මිය ගියෝ ය. එහෙත් පෙරළා පැමිණ මට දැනුම් නොදුන්හ. අඩුගණනේ දූතයෙකු වත් නොඑව්වෝ ය.
භවත් කස්සපයෙනි, යම් කරුණක් නිසා ‘මෙසේ ත් පරලොවක් නැත්තේ ය. ඕපපාතික ව උපදින සත්වයෝ නැත්තාහ. හොඳින් හෝ නරකින් හෝ කරනු ලබන කර්මයන්ගේ ඵලවිපාක නැත්තේ ය’ යන දෘෂ්ටිය මා තුළ හටගත්තේ ද, මෙය ද කරුණකි.”
“එසේ වී නම් රාජන්‍යයෙනි, ඔබට උපමාවකින් පැහැදිලි කරන්නෙමි. මෙහි ඇතැම් නුවණැති පුරුෂයෝ උපමාවෙනුත් පවසන ලද කරුණෙහි අරුත් තේරුම් ගනිති. රාජන්‍යයෙනි, එය මෙබඳු දෙයකි. පුරුෂයෙක් අශුචි වළක හිස සහිත ව ගිලී සිටියේ වෙයි. එකල්හී ඔබ පුරුෂයන්ට අණ කරන්නෙහි ය. ‘භවත්නි, එසේ නම්, අර පුරුෂයා ඒ අශුචි වළෙන් උඩට ගොඩගනිව්.’ ඔවුහු ‘යහපතැ’ යි පිළිවදන් දී ඒ පුරුෂයා ඒ අශුචි වළෙන් ගොඩගත්තාහු ය. එවිට ඔබ ඔවුන්ට මෙසේ කියන්නෙහි ය. ‘එසේ නම් භවත්නි, ඒ පුරුෂයාගේ කයෙහි ඇති අශූචි උණ පතුරුවලින් හොඳින් බැහැරට පිස දමව්.’ ඔවුහු ‘යහපතැ’ යි පිළිවදන් දී උණ පතුරුවලින් ඒ පුරුෂයාගේ කයෙහි ඇති අශූචි හොඳින් බැහැරට පිස දැම්මාහු ය.
එවිට ඔබ ඔවුන්ට මෙසේ කියන්නෙහි ය. ‘එසේ නම් භවත්නි, ඒ පුරුෂයාගේ කය පඬුවන් මැටියෙන් තුන් වරක් ඉතා හොඳින් අතුල්ලා දමව්.’ ඔවුහු ඒ පුරුෂයාගේ කය පඬුවන් මැටියෙන් තුන් වතාවක් ඉතා හොඳින් අතුල්ලා දැම්මාහු ය. එවිට ඔබ ඔවුන්ට මෙසේ කියන්නෙහි ය. ‘එසේ නම් භවත්නි, ඒ පුරුෂයාට තෙල් ගල්වා, සියුම් පුයරින් තුන් වරක් හොඳින් පිරිසිදු කරව්. ඔවුහු ඒ පුරුෂයාට තෙල් ගල්වා, සියුම් පුයරින් තුන් වරක් හොඳින් පිරිසිදු කළාහු ය. එවිට ඔබ ඔවුන්ට මෙසේ කියන්නෙහි ය. ‘එසේ නම් භවත්නි, ඒ පුරුෂයාගේ කෙස් රැවුල් මනාකොට පීරව්.’ ඔවුහු ඒ පුරුෂයාගේ කෙස් රැවුල් ඉතා යහපත් ලෙස පීරූහ. එවිට ඔබ ඔවුන්ට මෙසේ කියන්නෙහි ය. ‘එසේ නම් භවත්නි, ඒ පුරුෂයාට මාහැඟි මල් මාලා ද, මාහැඟි සුවඳ විලවුන් ද, මාහැඟි වස්ත්‍ර ද ලබාදෙව්. ඔවුහු ඒ පුරුෂයාට මාහැඟි මල් මාලා ද, මාහැඟි සුවඳ විලවුන් ද, මාහැඟි වස්ත්‍ර ද ලබා දුන්නාහු ය.
එවිට ඔබ ඔවුන්ට මෙසේ කියන්නෙහි ය. ‘එසේ නම් භවත්නි, ඒ පුරුෂයා ප්‍රාසාදයෙහි උඩු මහලට කැඳවාගෙන ගොස් පංච කාම ගුණයන් ගෙන් උපස්ථාන කරව්.’ ඔවුහු ඒ පුරුෂයා ව ප්‍රාසාදයෙහි උඩුමහලට කැඳවාගෙන ගොස් පංච කාම ගුණයන්ගෙන් උපස්ථාන කළාහු ය.
රාජන්‍යයෙනි, මේ ගැන කුමක් සිතන්නෙහි ද? හොඳින් ස්නානය කළ, හොඳින් සුවඳ විලවුන් තවරා ගත්, හොඳින් කෙස් රැවුල් සරසා ගත්, මල් අබරණ පැළඳ ගත්, සුදු වත් හැඳගත් ප්‍රාසාදයක උඩු මහලට නැග, පංච කාම ගුණයන්ගෙන් පිරිවරා සිටින, එයින් සතුටු වෙමින් සිටින ඒ පුරුෂයා නැවත ත් ඒ අශුචි වළෙහි ගිලී වැටෙන්නට කැමති වෙයි ද?”
“භවත් කස්සපයෙනි, මෙය නොවේ ම ය.”
“එයට හේතුව කුමක් ද?”
“භවත් කස්සපයෙනි, ඒ මළපහ පිරුණු වළ අපිරිසිදු ය. අශුචි යන සංඛ්‍යාවයට ගියේ ය. දුගඳින් යුක්ත ද වෙයි. දුගඳ සංඛ්‍යාවයට ගියේ ය. පිළිකුල් කටයුතු දෙයකුත් වෙයි. පිළිකුල් ය යන සංඛ්‍යාවට ගියේ ය. අප්‍රිය වූ දෙයකුත් වෙයි. අප්‍රිය ගණනට වැටෙයි.”
“එසෙයින් ම රාජන්‍යයෙනි, මනුෂ්‍යයෝ දෙවිවරුන්ට අපිරිසිදු වෙයි. අපිරිසිදු සංඛ්‍යාවයට අයත් ය. දුර්ගන්ධයෙන් යුක්ත වෙති. දුගඳ සංඛ්‍යාවට අයත් ය. පිළිකුල් කටයුතු වෙති. පිළිකුල් සංඛ්‍යාවට අයත් ය. අප්‍රිය වෙති. අප්‍රිය සංඛ්‍යාවට අයත් ය. රාජන්‍යයෙනි, මනුෂ්‍ය ගන්ධය දෙවියන් හට යොදුන් සියයකට දුරට ත් බාධා කරයි. කිම? එසේ ඇති කල්හී ඔබගේ යහළු මිත්‍රයෝ, ලේ ඥාතීහු සතුන් මැරීමෙන් වැළකී, සොරකමින් වැළකී, වැරදි කාම සේවනයෙන් වැළකී, බොරු කීමෙන් වැළකී, කේලාම් කීමෙන් වැළකී, පරුෂ වචනයෙන් වැළකී, හිස් වචනයෙන් වැළකී, අන් සතු දෙයට ආශා නොකොට, තරහ සිත් නැතිව, සම්මා දිට්ඨියෙන් යුතු වූවාහු ද, ඔවුහු කය බිඳී මරණින් මතු සුගති සංඛ්‍යාත දෙව්ලොවෙහි උපන්නාහු නම්, ඔවුහු ඔබ වෙත පැමිණ ‘මෙසේ ත් පරලොවක් ඇත්තේ ය. ඕපපාතික ව උපදින සත්වයෝ ඇත්තාහු ය. හොඳින් හෝ නරකින් හෝ කරන ලද කර්මයන්ගේ විපාක ඇත්තේ ය’ යි දැනුම් දේවිද?
රාජන්‍යයෙනි, මේ ක්‍රමයෙනුත් ඔබට මෙසේ සිතේවා! ‘මෙසේ ත් පරලොවක් ඇත්තේ ය. ඕපපාතික ව උපදින සත්වයෝ ඇත්තාහ. හොඳින් හෝ නරකින් හෝ කරනු ලබන කර්මයන්ගේ ඵලවිපාක ඇත්තේ ය’ කියා ය.”
“භවත් කස්සපයෝ මෙසේ පැවසුව ද, මට නම් මෙහිලා මෙසේ ම සිතෙයි. එනම් ‘මෙසේ ත් පරලොවක් නැත්තේ ය. ඕපපාතික ව උපදින සත්වයෝ නැත්තාහ. හොඳින් හෝ නරකින් හෝ කරනු ලබන කර්මයන්ගේ ඵලවිපාක නැත්තේ ය’ කියා ය.”
“රාජන්‍යයෙනි, ‘මෙසේ ත් පරලොවක් නැත්තේ ය. ඕපපාතික ව උපදින සත්වයෝ නැත්තාහ. හොඳින් හෝ නරකින් හෝ කරනු ලබන කර්මයන්ගේ ඵලවිපාක නැත්තේ ය’ යනුවෙන් ඔබ තුළ මේ දෘෂ්ටිය ඇති වූයේ යම් කරුණක් නිසා නම්, එබඳු කරුණක් ඇත්තේ ද?”
“භවත් කස්සපයෙනි, ‘මෙසේ ත් පරලොවක් නැත්තේ ය. ඕපපාතික ව උපදින සත්වයෝ නැත්තාහ. හොඳින් හෝ නරකින් හෝ කරනු ලබන කර්මයන්ගේ ඵලවිපාක නැත්තේ ය’ කියා මා තුළ මේ දෘෂ්ටිය ඇති වූයේ යම් කරුණකින් නම්, එබඳු කරුණක් ඇත්තේ ය.”
“රාජන්‍යයෙනි, එය කෙබඳු කරුණක් ද?”
“භවත් කස්සපයෙනි, මෙහි මාගේ යහළු මිත්‍රයෝ, සහලේ ඥාතීහු සතුන් මැරීමෙන් වැළකී, සොරකමින් වැළකී, වැරදි කාම සේවනයෙන් වැළකී, බොරු කීමෙන් වැළකී, මත්වීමට හා ප්‍රමාදයට හේතුවන මත්පැන් හා මත්ද්‍රව්‍ය භාවිතයෙන් වැළකී සිටිති. මෑත භාගයෙහි ඔවුහු රෝගාතුර ව, දුක්ඛිත ව, දැඩි සේ ගිලන් ව සිටියාහු ය. මොවුන් දැන් මේ රෝගයෙන් නොනැගිටින්නාහ යි යම් කලෙක මම දනිම් ද, එකල්හී මම ඔවුන් කරා ගොස් මෙසේ කියමි. ‘භවත්නි, මෙබඳු මතයක් කියන, මෙබඳු මතයක් දරණ ඇතැම් ශ්‍රමණබ්‍රාහ්මණවරු සිටිති. එනම්, සතුන් මැරීමෙන් වැළකී, සොරකමින් වැළකී, වැරදි කාම සේවනයෙන් වැළකී, බොරු කීමෙන් වැළකී, මත්වීමට හා ප්‍රමාදයට හේතුවන මත්පැන් හා මත්ද්‍රව්‍ය භාවිතයෙන් වැළකී යම් කෙනෙක් සිටිත් නම්, ඔවුහු කය බිඳී මරණින් මතු සුගති සංඛ්‍යාත තව්තිසා දෙව්ලොවෙහි උපදින්නාහ.
භවත්හු වනාහී සතුන් මැරීමෙන් වැළකී, සොරකමින් වැළකී, වැරදි කාම සේවනයෙන් වැළකී, බොරු කීමෙන් වැළකී, මත්වීමට හා ප්‍රමාදයට හේතුවන මත්පැන් හා මත්ද්‍රව්‍ය භාවිතයෙන් වැළකුණෝ ය.
ඉදින් ඒ භවත් ශ්‍රමණ බ්‍රාහ්මණයන්ගේ වචනය සැබෑ නම්, භවත්හු කය බිඳී මරණින් මතු සුගති සංඛ්‍යාත තව්තිසා දෙව්ලොවෙහි උපදින්නාහු ය. ඉදින් භවත්හු කය බිඳී මරණින් මතු සුගති සංඛ්‍යාත තව්තිසා දෙව්ලොවෙහි උපදිත් නම්, මා වෙත පැමිණ එය දැනුම් දෙව්. ‘මෙසේ ත් පරලොවක් ඇත්තේ ය. ඕපපාතික ව උපදින සත්වයෝ ඇත්තාහ. හොඳින් හෝ නරකින් හෝ කරනු ලබන කර්මයන්ගේ ඵලවිපාක ඇත්තේ ය’ කියා ය.
භවත්හු වනාහී මට ඇදහිය යුතු වචන, විශ්වාස වචන ඇත්තෝ ය. භවතුන් විසින් යමක් දකින ලද්දේ නම්, එය මා විසින් දකින ලද්දක් සේ මෙසේ ම වන්නේ ය. ඔවුහු ‘යහපති’ යි මට පිළිතුරු දී මිය ගියෝ ය. එහෙත් පෙරළා පැමිණ මට දැනුම් නොදුන්හ. අඩුගණනේ දූතයෙකු වත් නොඑව්වෝ ය.
භවත් කස්සපයෙනි, යම් කරුණක් නිසා ‘මෙසේ ත් පරලොවක් නැත්තේ ය. ඕපපාතික ව උපදින සත්වයෝ නැත්තාහ. හොඳින් හෝ නරකින් හෝ කරනු ලබන කර්මයන්ගේ ඵලවිපාක නැත්තේ ය’ යන දෘෂ්ටිය මා තුළ හටගත්තේ ද, මෙය ද කරුණකි.”
“එසේ වී නම් රාජන්‍යයෙනි, මෙහිලා ඔබෙන් ම විමසන්නෙමි. ඔබට රිසි වන්නේ යම් අයුරකින් නම්, ඒ අයුරින් පවසන්න. රාජන්‍යයෙනි, මිනිස් ලොවෙහි යම් වසර සියයක් ඇද්ද, එය තව්තිසා දෙවියන්ට එක් රෑ දවාලකි. ඒ රැයින් තිස් රැයක් මාසයකි. ඒ මාසයෙන් දොළොස් මසක් අවුරුද්දකි. ඒ අවුරුද්දෙන් දිව්‍ය වර්ෂ දහසක් තව්තිසා දෙවියන්ගේ ආයුෂ ප්‍රමාණය වෙයි.
ඔබගේ යම් ඒ යහළු මිත්‍රයෝ, සහලේ ඥාතීහු සතුන් මැරීමෙන් වැළකී, සොරකමින් වැළකී, වැරදි කාම සේවනයෙන් වැළකී, බොරු කීමෙන් වැළකී, මත්වීමට හා ප්‍රමාදයට හේතුවන මත්පැන් හා මත්ද්‍රව්‍ය භාවිතයෙන් වැළකී සිටියාහු ද, ඔවුහු කය බිඳී මරණින් මතු සුගති සංඛ්‍යාත තව්තිසා දෙව්ලොවෙහි උපන්නාහු ද, ඉදින් ඔවුන්ට මෙසේ සිතෙන්නේ ය. ‘අපි රෑ දහවල් දෙකක් හෝ තුනක් හෝ දිව්‍ය වූ පංචකාම ගුණයන්ගෙන් සතුටු වී, තෘප්තිමත් වී පිරිවරාගෙන වාසය කරමු. ඉන්පසු අපි පායාසි රාජන්‍යයා වෙත ගොස් ‘මෙසේ ත් පරලොවක් ඇත්තේ ය. ඕපපාතික ව උපදින සත්වයෝ ඇත්තාහු ය. හොඳින් හෝ නරකින් හෝ කරන ලද කර්මයන්ගේ විපාක ඇත්තේ ය’ යි දැනුම් දෙමු’ යි කියා ය. ඔවුහු පැමිණ ‘මෙසේ ත් පරලොවක් ඇත්තේ ය. ඕපපාතික ව උපදින සත්වයෝ ඇත්තාහු ය. හොඳින් හෝ නරකින් හෝ කරන ලද කර්මයන්ගේ විපාක ඇත්තේ යැ’යි දැන්විය හැක්කේ ද?”
“භවත් කස්සපයෙනි, එය නොවේ ම ය. භවත් කස්සපයෙනි, ඔවුන් තොරතුරු ගෙන එන විට අපි ද මියගොස් බොහෝ කල් ඇති උදවිය වන්නෙමු. තව්තිසා දෙවියන් සිටින බව හෝ, තව්තිසා දෙව්වරුන් මෙසේ දීර්ඝායුෂයෙන් යුක්ත බව හෝ භවත් කස්සපයන් හට දැනුම් දුන්නෝ කවරහු ද? භවත් කස්සපයන් තව්තිසා දෙවිවරුන් සිටින බව, තව්තිසා දෙවිවරුන් මෙසේ දීර්ඝායුෂ ඇති බව හෝ පවසන වචනය අපි විශ්වාස නොකරමු.”
“රාජන්‍යයෙනි, එය මෙබඳු දෙයකි. උපතින් ම අන්ධ පුරුෂයෙක් කළු සුදු රූප නොදකියි. නිල් පැහැ රූප නොදකියි. කහ පැහැ රූප නොදකියි. රතු පැහැ රූප නොදකියි. මදටිය පැහැ රූප නොදකියි. සම විෂම තැන් නොදකියි. තාරුකා රූප නොදකියි. සඳු හිරු නොදකියි. එවිට ඔහු මෙසේ කියයි. ‘කළු සුදු රූප නැත්තේ ය. කළු සුදු රූප දකින්නෙක් නැත්තේ ය. නිල් පැහැ රූප නැත්තේ ය. නිල් පැහැ රූප දකින්නෙක් නැත්තේ ය. කහ පැහැ රූප නැත්තේ ය. කහ පැහැ රූප දකින්නෙක් නැත්තේ ය. රතු පැහැ රූප නැත්තේ ය. රතු පැහැ රූප දකින්නෙක් නැත්තේ ය. මදටිය පැහැ රූප නැත්තේ ය. මදටිය පැහැ රූප දකින්නෙක් නැත්තේ ය. සම විෂම තැන් නැත්තේ ය. සම විෂම තැන් දකින්නෙක් නැත්තේ ය. තාරුකා රූප නැත්තේ ය. තාරුකා රූප දකින්නෙක් නැත්තේ ය. සඳ හිරු නැත්තේ ය. සඳ හිරු දකින්නෙක් නැත්තේ ය. මෙම මෙය නොදනිමි. මම මෙය නොදකිමි. එහෙයින් එය නැත්තේ ය.’
භවත් රාජන්‍යයෙනි, මෙසේ කියයි නම්, ඔහු මනා ලෙස කියන්නෙක්ද?”
“භවත් කස්සපයෙනි, මෙය නොවේ ම ය. කළු සුදු රූප ඇත්තේ ය. කළු සුදු රූප දකින්නෙක් ඇත්තේ ය. නිල් පැහැ රූප ඇත්තේ ය. නිල් පැහැ රූප දකින්නෙක් ඇත්තේ ය. කහ පැහැ රූප ඇත්තේ ය. කහ පැහැ රූප දකින්නෙක් ඇත්තේ ය. රතු පැහැ රූප ඇත්තේ ය. රතු පැහැ රූප දකින්නෙක් ඇත්තේ ය. මදටිය පැහැ රූප ඇත්තේ ය. මදටිය පැහැ රූප දකින්නෙක් ඇත්තේ ය. සම විෂම තැන් ඇත්තේ ය. සම විෂම තැන් දකින්නෙක් ඇත්තේ ය. තාරුකා රූප ඇත්තේ ය. තාරුකා රූප දකින්නෙක් ඇත්තේ ය. සඳ හිරු ඇත්තේ ය. සඳ හිරු දකින්නෙක් ඇත්තේ ය. මම මෙය නොදනිමි. මම මෙය නොදකිමි. එහෙයින් එය නැත්තේ යැයි භවත් කස්සපයෙනි, එසේ කියයි නම්, ඔහු මනාකොට කියන්නෙක් නොවෙයි.”
“එසෙයින් ම රාජන්‍යයෙනි, මට වැටහෙන්නේ ඔබ වනාහී උපතින් ම අන්ධ වූ තැනැත්තෙකු ලෙසින් ය. ඔබ මගෙන් යමක් ගැන මෙසේ ඇසුවෙහි ද, ‘තව්තිසා දෙවියන් ඉන්නා වග හෝ තව්තිසා දෙවියන්ගේ මෙසේ දීර්ඝායුෂ ඇති වග හෝ භවත් කස්සපයන් හට කිව්වෝ කවරහු ද? තව්තිසා දෙවියෝ සිටිති. තව්තිසා දෙවියෝ මෙසේ දීර්ඝායුෂ වෙති යනුවෙන් පැවසූ භවත් කස්සපයන්ගේ වචනය මම විශ්වාස නොකරමි’ යනුවෙනි.
රාජන්‍යයෙනි, ඔබ සිතන පරිද්දෙන් මේ පියවි ඇසින් මෙසේ පරලොව දැක්ක හැකි නොවෙයි. රාජන්‍යයෙනි, යම් මේ ශ්‍රමණබ්‍රාහ්මණවරු අරණ්‍ය, වනපෙත්, දුරඈත සෙනසුන්හි අඩු ශබ්ද ඇති, අඩු ඝෝෂා ඇති තන්හි වසත් ද, ඔවුහු එහි අප්‍රමාදී ව කෙලෙස් තවන වීර්යය ඇති ව, කාය ජීවිත දෙකෙහි අපේක්ෂා නැති ව වාසය කරමින් දිවැස පිරිසිදු කරගනිති. ඔවුහු පියවි මිනිස් ඇසින් දකින ස්වභාවය ඉක්මවා ගොස් පිරිසිදු දිවැසින් මේ ලෝකය ත්, පරලෝකය ත් දකිති. ඕපපාතික ව උපදින සත්වයන් ද දකිති. රාජන්‍යයෙනි, පරලොව දැක්ක යුත්තේ ඔය අයුරිනි. ඔබ සිතන පරිදි මේ පියවි ඇසින් නොවෙයි.
රාජන්‍යයෙනි, මේ ක්‍රමයෙනුත් ඔබට මෙසේ සිතේවා! ‘මෙසේ ත් පරලොවක් ඇත්තේ ය. ඕපපාතික ව උපදින සත්වයෝ ඇත්තාහ. හොඳින් හෝ නරකින් හෝ කරනු ලබන කර්මයන්ගේ ඵලවිපාක ඇත්තේ ය’ කියා ය.”
“භවත් කස්සපයෝ මෙසේ පැවසුව ද, මට නම් මෙහිලා මෙසේ ම සිතෙයි. එනම් ‘මෙසේ ත් පරලොවක් නැත්තේ ය. ඕපපාතික ව උපදින සත්වයෝ නැත්තාහ. හොඳින් හෝ නරකින් හෝ කරනු ලබන කර්මයන්ගේ ඵලවිපාක නැත්තේ ය’ කියා ය.”
“රාජන්‍යයෙනි, ‘මෙසේ ත් පරලොවක් නැත්තේ ය. ඕපපාතික ව උපදින සත්වයෝ නැත්තාහ. හොඳින් හෝ නරකින් හෝ කරනු ලබන කර්මයන්ගේ ඵලවිපාක නැත්තේ ය’ යනුවෙන් ඔබ තුළ මේ දෘෂ්ටිය ඇති වූයේ යම් කරුණක් නිසා නම්, එබඳු කරුණක් ඇත්තේ ද?”
“භවත් කස්සපයෙනි, ‘මෙසේ ත් පරලොවක් නැත්තේ ය. ඕපපාතික ව උපදින සත්වයෝ නැත්තාහ. හොඳින් හෝ නරකින් හෝ කරනු ලබන කර්මයන්ගේ ඵලවිපාක නැත්තේ ය’ කියා මා තුළ මේ දෘෂ්ටිය ඇති වූයේ යම් කරුණකින් නම්, එබඳු කරුණක් ඇත්තේ ය.”
“රාජන්‍යයෙනි, එය කෙබඳු කරුණක් ද?”
“භවත් කස්සපයෙනි, මෙහි මම සිල්වත්, කලණ ගුණදම් ඇති, ජීවත් වනු කැමැති, නොමැරෙනු කැමති, සැප කැමති, දුකට අකමැති ශ්‍රමණ බ්‍රාහ්මණවරුන් දකිමි. භවත් කස්සපයෙනි, ඔවුන් ගැන මට මෙසේ සිතෙයි. ඉදින් මේ සිල්වත්, කලණ දම් ඇති, භවත් ශ්‍රමණබ්‍රාහ්මණවරු ‘මෙයින් මියගිය පසු අපට උතුම් සුගතිය වන්නේ ය’ යනුවෙන් මෙසේ දනිත් නම්, දැන් මේ සිල්වත්, කලණ දම් ඇති භවත් ශ්‍රමණ බ්‍රාහ්මණවරු විෂ හෝ කන්නාහු ය. ආයුධයෙන් හෝ දිවි නසාගන්නාහු ය. ගෙල වැලලාගෙන හෝ මැරෙන්නාහු ය. ප්‍රපාතයකින් හෝ පනින්නාහු ය.
යම් හෙයකින් මේ සිල්වත්, කලණ ගුණදම් ඇති භවත් ශ්‍රමණ බ්‍රාහ්මණවරු ‘මෙයින් මියගිය පසු අපට උතුම් සුගතිය යැ’යි මෙසේ නොදනිත් ද, එහෙයින් මේ සිල්වත්, කලණ ගුණදම් ඇති භවත් ශ්‍රමණ බ්‍රාහ්මණවරු ජීවත්වෙනු කැමැති ව, නොමැරෙනු කැමැති ව, සැප කැමැති ව, දුකට අප්‍රිය ව සිටිති. සිය දිවි හානි නොකරගනිති. භවත් කස්සපයෙනි, ‘මෙසේ ත් පරලොවක් නැත්තේ ය. ඕපපාතික ව උපදින සත්වයෝ නැත්තාහ. හොඳින් හෝ නරකින් හෝ කරනු ලබන කර්මයන්ගේ ඵලවිපාක නැත්තේ ය’ කියා මා තුළ මේ දෘෂ්ටිය ඇති වූයේ යම් කරුණකින් නම් මෙය ද කරුණකි.”
“එසේ වී නම් රාජන්‍යයෙනි, ඔබට උපමාවකින් පැහැදිලි කරන්නෙමි. මෙහි ඇතැම් නුවණැති පුරුෂයෝ උපමාවෙනුත් පවසන ලද කරුණෙහි අරුත් තේරුම් ගනිති. රාජන්‍යයෙනි, මෙය පෙර සිදුවූ දෙයකි. එක්තරා බ්‍රාහ්මණයෙකුට බිරින්දෑවරු දෙදෙනෙක් සිටියාහු ය. එක් බිරිඳකට දස හෝ දොළොස් හැවිරිදි පුත්‍රයෙක් සිටියේ ය. අනිත් බිරිඳ දරුවෙකු වැදීමට ළං ව සිටි ගර්භනියක් වූවා ය. එකල්හී ඒ බ්‍රාහ්මණයා මිය ගියේ ය. එවිට ඒ පුත්‍රයා තම නැසී ගිය පියාගේ දෙවෙනි බිරිඳට මෙය පැවසුවේ ය.
‘භවතී, මේ ධනයක් වේවා, ධාන්‍යයක් වේවා, රිදී වේවා, රන් වේවා, යමක් ඇද්ද, ඒ සියල්ල මා සතු ය. මෙහි ඔබට අයත් කිසිවක් නැත්තේ ය. භවතී, මගේ පියාට අයත් දායාදය මට පවරව.’
මෙසේ කී කල්හී ඒ බැමිණිය ඒ පුත්‍රයාට මෙය පැවසුවා ය.
‘දරුව, යම්තාක් මම දරුවා බිහිකරම් ද, ඒ තාක් කල් බලාපොරොත්තු වව. ඉදින් පුත්‍රයෙක් උපදින්නේ නම්, ඔහුට ත් එක් කොටසක් අයිති වන්නේ ය. ඉදින් දුවක් උපදින්නී නම්, ඕ ත් තොපගේ සහායිකාවක් වන්නී ය.’
දෙවෙනි වතාවට ත් ඒ පුත්‍රයා තම නැසී ගිය පියාගේ දෙවෙනි බිරිඳට මෙය පැවසුවේ ය.
‘භවතී, මේ ධනයක් වේවා, ධාන්‍යයක් වේවා, රිදී වේවා, රන් වේවා, යමක් ඇද්ද, ඒ සියල්ල මා සතු ය. මෙහි ඔබට අයත් කිසිවක් නැත්තේ ය. භවතී, මගේ පියාට අයත් දායාදය මට පවරව.’
දෙවෙනි වතාවට ත් ඒ බැමිණිය ඒ පුත්‍රයාට මෙය පැවසුවා ය.
‘දරුව, යම්තාක් මම දරුවා බිහිකරම් ද, ඒ තාක් කල් බලාපොරොත්තු වව. ඉදින් පුත්‍රයෙක් උපදින්නේ නම්, ඔහුට ත් එක් කොටසක් අයිති වන්නේ ය. ඉදින් දුවක් උපදින්නී නම්, ඕ ත් තොපගේ සහායිකාවක් වන්නී ය.’
තෙවෙනි වතාවට ත් ඒ පුත්‍රයා තම නැසී ගිය පියාගේ දෙවෙනි බිරිඳට මෙය පැවසුවේ ය.
‘භවතී, මේ ධනයක් වේවා, ධාන්‍යයක් වේවා, රිදී වේවා, රන් වේවා, යමක් ඇද්ද, ඒ සියල්ල මා සතු ය. මෙහි ඔබට අයත් කිසිවක් නැත්තේ ය. භවතී, මගේ පියාට අයත් දායාදය මට පවරව.’
එකල්හී ඒ බැමිණිය ආයුධයක් රැගෙන යහන් ගබඩාවට ගොස් ‘ඉදින් පුතෙක් සිටියි ද, දුවක් සිටියි දැ’ යි යම්තාක් දනිමි’ යි සිය උදරය පළා ගත්තා ය. ඒ ස්ත්‍රිය සිය ජීවිතය ත්, දරු ගැබ ත්, දෑවැද්ද ත් විනාශ කරගත්තා ය. යම් සේ බාල වූ, අව්‍යක්ත වූ ස්ත්‍රියක් නුවණින් තොර ව දායාදය සොයන්නට ගොස් මහත් වූ විපතකට පත් වන්නී ද, එසෙයින් ම රාජන්‍යයෙනි, බාල වූ, අව්‍යක්ත වූ ඔබ නුවණින් තොර ව පරලොවක් සොයන්නට ගොස් මහත් විනාශයකට පත්වන්නෙහි ය. බාල වූ, අව්‍යක්ත වූ ඒ බැමිණිය නුවණින් තොර ව දෑවැද්ද සොයන්නට ගොස් මහත් වූ විනාශයකට පත් වූ සෙයින් ය.
රාජන්‍යයෙනි, සිල්වත්, කලණ ගුණදම් ඇති ශ්‍රමණ බ්‍රාහ්මණවරු මුහුකුරා නොගිය ආයුෂ නැති නොකර ගනිති. එනමුදු ආයුෂය මෝරා යෑම පමණක් බලාපොරොත්තු වෙති. රාජන්‍යයෙනි, සිල්වත්, කලණ ගුණදම් ඇති, නුවණැති, ශ්‍රමණ බ්‍රාහ්මණයන්ට ජීවිත්වීමෙන් සළසා ගත හැකි යහපත ඇත්තේ ය. රාජන්‍යයෙනි, යම් යම් අයුරින් සිල්වත්, කලණ ගුණදම් ඇති ශ්‍රමණ බ්‍රාහ්මණවරු බොහෝ දිගු කලක් වැඩසිටිත් ද, ඒ ඒ අයුරින් බොහෝ පින් උපදවා ගනිති. ඔවුහු බොහෝ ජනයා හට හිත පිණිස, බොහෝ ජනයා හට සුව පිණිස, ලෝකානුකම්පාව පිණිස, දෙවි මිනිසුන්ට යහපත, හිතසුව පිණිස ද පිළිපදිත්.
රාජන්‍යයෙනි, මේ ක්‍රමයෙනුත් ඔබට මෙසේ සිතේවා! ‘මෙසේ ත් පරලොවක් ඇත්තේ ය. ඕපපාතික ව උපදින සත්වයෝ ඇත්තාහ. හොඳින් හෝ නරකින් හෝ කරනු ලබන කර්මයන්ගේ ඵලවිපාක ඇත්තේ ය’ කියා ය.”
“භවත් කස්සපයෝ මෙසේ පැවසුව ද, මට නම් මෙහිලා මෙසේ ම සිතෙයි. එනම් ‘මෙසේ ත් පරලොවක් නැත්තේ ය. ඕපපාතික ව උපදින සත්වයෝ නැත්තාහ. හොඳින් හෝ නරකින් හෝ කරනු ලබන කර්මයන්ගේ ඵලවිපාක නැත්තේ ය’ කියා ය.”
“රාජන්‍යයෙනි, ‘මෙසේ ත් පරලොවක් නැත්තේ ය. ඕපපාතික ව උපදින සත්වයෝ නැත්තාහ. හොඳින් හෝ නරකින් හෝ කරනු ලබන කර්මයන්ගේ ඵලවිපාක නැත්තේ ය’ යනුවෙන් ඔබ තුළ මේ දෘෂ්ටිය ඇති වූයේ යම් කරුණක් නිසා නම්, එබඳු කරුණක් ඇත්තේ ද?”
“භවත් කස්සපයෙනි, ‘මෙසේ ත් පරලොවක් නැත්තේ ය. ඕපපාතික ව උපදින සත්වයෝ නැත්තාහ. හොඳින් හෝ නරකින් හෝ කරනු ලබන කර්මයන්ගේ ඵලවිපාක නැත්තේ ය’ කියා මා තුළ මේ දෘෂ්ටිය ඇති වූයේ යම් කරුණකින් නම්, එබඳු කරුණක් ඇත්තේ ය.”
“රාජන්‍යයෙනි, එය කෙබඳු කරුණක් ද?”
“භවත් කස්සපයෙනි, මෙහි මාගේ පුරුෂයෝ අපරාධ කළ සොරෙකු අල්ලා ගෙන ‘හිමියනි, මේ අපරාධකාරී සොරෙකි. මොහුට යම් දඬුවමක් දෙන්නට කැමැත්තහු නම් ඒ දඬුවම පණවනු මැනැව’ යි මා ඉදිරියට ගෙන දක්වති. එවිට මම ඔවුන්ට මෙසේ කියමි.
‘එසේ වී නම් භවත්නි, මේ පුරුෂයා ජීවත් ව සිටිය දී ම සැළියක බස්සවා, එහි මුව වසා, තෙත් සමකින් එය තද කොට වෙළා, තෙත් මැටියෙන් ඒ මත ගොරෝසුවට ආලේප කොට, ලිප මත තබා යටින් ගිනි දමව්.’ එවිට ඔවුහු ‘එසේ ය’ යි මට පිළිවදන් දී අර පුරුෂයා පණ පිටින් ම සැළියක බස්සවා, එහි මුව වසා, තෙත් සමකින් එය තද කොට වෙළා, තෙත් මැටියෙන් ඒ මත ගොරෝසුවට ආලේප කොට, ලිප මත තබා යටින් ගිනි දැම්මාහු ය.
යම් කලෙක ඒ පුරුෂයා මළේ ය කියා අපි දනිමු ද, එකල්හී ඒ සැළිය බිමට බා, ආලේප කළ මැටි බිඳ, එහි වැස්ම ඉවත් කොට, ‘පිටතට නික්මෙන්නා වූ ඔහුගේ ජීවය දකින්නෙමු නම් මැනැව’ යි හෙමිහිට බැලුවෙමු. එහෙත් අපි ඔහුගේ ජීවය නිකුත් වී යන අයුරක් නොදුටුවෙමු. භවත් කස්සපයෙනි, ‘මෙසේ ත් පරලොවක් නැත්තේ ය. ඕපපාතික ව උපදින සත්වයෝ නැත්තාහ. හොඳින් හෝ නරකින් හෝ කරනු ලබන කර්මයන්ගේ ඵලවිපාක නැත්තේ ය’ කියා මා තුළ මේ දෘෂ්ටිය ඇති වූයේ යම් කරුණකින් නම් මෙය ද කරුණකි.”
“එසේ වී නම් රාජන්‍යයෙනි, මෙහිලා මෙකරුණ ඔබගෙන් අසමි. ඔබ යම් අයුරකින් කැමති වන්නේ නම්, ඒ අයුරින් පැවසුව මැනැව. රාජන්‍යයෙනි, දිවා විවේකයෙහි නින්දට පිවිසි ඔබ සිහිනෙන් රමණීය ගොඩනැගිලි, රමණීය වනාන්තර, රමණීය භූමිභාග, රමණීය පොකුණු ආදිය දුටු බවක් දන්නෙහි ද?”
“භවත් කස්සපයෙනි, දිවා විවේකයෙහි නින්දට පිවිසි මම රමණීය ගොඩනැගිලි, රමණීය වනාන්තර, රමණීය භූමිභාග, රමණීය පොකුණු ආදිය සිහිනෙන් දුටු බවක් දනිමි.”
“ඒ සිහින දකින වේලෙහි කුදු ස්ත්‍රීනුත්, මිටි ස්ත්‍රීනුත්, බාල ස්ත්‍රීනුත්, යොවුන් ස්ත්‍රීනුත් ඔබට රැකවල් සළසත් ද?”
“එසේ ය, බව ත් කස්සපයෙනි. ඒ අවස්ථාවෙහි කුදු ස්ත්‍රීනුත්, මිටි ස්ත්‍රීනුත්, බාල ස්ත්‍රීනුත්, යොවුන් ස්ත්‍රීනුත් මට රැකවල් සළසති.”
“ඔබ සිහින දකින අවස්ථාවෙහි ඔබ තුළට පිවිසෙන හෝ ඔබෙන් නික්මී යන හෝ ජීවයක් ඒ ස්ත්‍රීහු දකිත් ද?”
“භවත් කස්සපයෙනි, එය නැත්තේ ය.”
“රාජන්‍යයෙනි, ඒ ස්ත්‍රීහු ජීවත්වෙමින් ජීවත්වෙන්නා වූ ඔබ තුළට පිවිසෙන හෝ ඔබෙන් නික්ම යන හෝ ජීවයක් නොදකින්නාහ. කිම? කලුරිය කළ තැනැත්තෙකු තුළට පිවිසෙන හෝ නික්ම යන හෝ ජීවයක් ඔබ දකින්නෙහිද?
රාජන්‍යයෙනි, මේ ක්‍රමයෙනුත් ඔබට මෙසේ සිතේවා! ‘මෙසේ ත් පරලොවක් ඇත්තේ ය. ඕපපාතික ව උපදින සත්වයෝ ඇත්තාහ. හොඳින් හෝ නරකින් හෝ කරනු ලබන කර්මයන්ගේ ඵලවිපාක ඇත්තේ ය’ කියා ය.”
“භවත් කස්සපයෝ මෙසේ පැවසුව ද, මට නම් මෙහිලා මෙසේ ම සිතෙයි. එනම් ‘මෙසේ ත් පරලොවක් නැත්තේ ය. ඕපපාතික ව උපදින සත්වයෝ නැත්තාහ. හොඳින් හෝ නරකින් හෝ කරනු ලබන කර්මයන්ගේ ඵලවිපාක නැත්තේ ය’ කියා ය.”
“රාජන්‍යයෙනි, ‘මෙසේ ත් පරලොවක් නැත්තේ ය. ඕපපාතික ව උපදින සත්වයෝ නැත්තාහ. හොඳින් හෝ නරකින් හෝ කරනු ලබන කර්මයන්ගේ ඵලවිපාක නැත්තේ ය’ යනුවෙන් ඔබ තුළ මේ දෘෂ්ටිය ඇති වූයේ යම් කරුණක් නිසා නම්, එබඳු කරුණක් ඇත්තේ ද?”
“භවත් කස්සපයෙනි, ‘මෙසේ ත් පරලොවක් නැත්තේ ය. ඕපපාතික ව උපදින සත්වයෝ නැත්තාහ. හොඳින් හෝ නරකින් හෝ කරනු ලබන කර්මයන්ගේ ඵලවිපාක නැත්තේ ය’ කියා මා තුළ මේ දෘෂ්ටිය ඇති වූයේ යම් කරුණකින් නම්, එබඳු කරුණක් ඇත්තේ ය.”
“රාජන්‍යයෙනි, එය කෙබඳු කරුණක් ද?”
“භවත් කස්සපයෙනි, මෙහි මාගේ පුරුෂයෝ අපරාධ කළ සොරෙකු අල්ලා ගෙන ‘හිමියනි, මේ අපරාධකාරී සොරෙකි. මොහුට යම් දඬුවමක් දෙන්නට කැමැත්තහු නම් ඒ දඬුවම පණවනු මැනැව’ යි මා ඉදිරියට ගෙන දක්වති. එවිට මම ඔවුන්ට මෙසේ කියමි.
‘එසේ වී නම් භවත්නි, මේ පුරුෂයා පණ තිබෙද්දී ම තරාදියෙන් බර කිරා, හුස්ම නොගත හැකි වන සේ දුන්නේ ලණුවෙන් ගෙල වෙලා, තදකොට මරා, නැවත ත් තරාදියෙන් කිරා බලව්.’
එවිට ඔවුහු ‘එසේ යැ’ යි මා හට පිළිවදන් දී ඒ පුරුෂයා පණ තිබෙද්දී ම තරාදියෙහි ලා බර කිරා හුස්ම නොගත හැකි වන සේ දුන්නේ ලණුවෙන් ගෙල තද කොට මරා නැවතත් තරාදියෙහි ලා කිරා බැලූහ. යම් කලෙක ඔහු ජීවත් වූයේ ද, එකල ඔහු වඩා ත් සැහැල්ලු වූයේ ත්, වඩා ත් මෘදු වූයේ ත්, වඩා ත් කර්මණ්‍ය වූයේ ත් වෙයි. යම් කලෙක ඔහු මිය ගියේ ද, එකල්හී ඔහු වඩා ත් බර වූයේ ත්, දැඩි සේ බර වූයේ ත්, වඩා ත් අකර්මණ්‍ය වූයේ ත් වෙයි.
භවත් කස්සපයෙනි, ‘මෙසේ ත් පරලොවක් නැත්තේ ය. ඕපපාතික ව උපදින සත්වයෝ නැත්තාහ. හොඳින් හෝ නරකින් හෝ කරනු ලබන කර්මයන්ගේ ඵලවිපාක නැත්තේ ය’ කියා මා තුළ මේ දෘෂ්ටිය ඇති වූයේ යම් කරුණකින් නම් මෙය ද කරුණකි.”
“එසේ වී නම් රාජන්‍යයෙනි, ඔබට උපමාවකින් පැහැදිලි කරන්නෙමි. මෙහි ඇතැම් නුවණැති පුරුෂයෝ උපමාවෙනුත් පවසන ලද කරුණෙහි අරුත් තේරුම් ගනිති. රාජන්‍යයෙනි, එය මෙබඳු දෙයකි. පුරුෂයෙක් දවස පුරා රත්කළ, ගිනි ඇවිලගත්, ගින්නෙන් දිලිසෙන, ගිනිදැල් සහිත යකඩ ගුලියක් තරාදියෙන් කිරා බලයි. පසු අවස්ථාවක එය ම සිසිල් වී, නිවී ගිය විට ත් කිරා බලයි. ඒ යකඩ ගුලියෙහි බර අඩු වූයේ ත්, වඩා ත් මෘදු වූයේ ත්, වඩා ත් කර්මණ්‍ය වූයේ ත් කොයි අවස්ථාවෙහි දී ද? යම් කලෙක ගින්නෙන් ඇවිලී, ගින්නෙන් දිළිසී, ගිනිදැල් පිටවෙමින් තිබූ විට ද? නැත්නම් සිසිල් වී, නිවී ගිය විට ද?”
“භවත් කස්සපයෙනි, යම් කලෙක ඒ යකඩ ගුලිය තේජස් සහිත ව, වායු සහිත ව, ගිනි ඇවිලී, ගින්නෙන් දිළිසී, ගිනි දැල් පිටවෙමින් තිබුණේ ද, එකල්හී එය වඩා ත් බර අඩු වූයේ ත්, වඩා ත් මෘදු වූයේ ත්, වඩා ත් කර්මණ්‍ය වූයේ ත් වෙයි. යම් කලෙක ඒ යකඩ ගුලිය තේජස් රහිත ව, වායු රහිත ව, සිසිල් ව, නිවී ගියේ ද, එකල්හී වඩා ත් බර ව, දැඩි සේ බර ව, අකර්මණ්‍ය ව තිබෙයි.”
“එසෙයින් ම රාජන්‍යයෙනි, යම් කලෙක මේ කය ආයුෂ සහිත ව, උණුසුම සහිත ව, විඤ්ඤාණය සහිත ව තිබෙයි ද, ඒ අවස්ථාවෙහි වඩා ත් බර අඩු ව, වඩා ත් මෘදු ව, වඩා ත් කර්මණ්‍ය ව තිබෙයි. යම් කලෙක මේ කය ආයුෂ ත් නැති ව, උණුසුම ත් නැති ව, විඤ්ඤාණය ත් නැති ව තිබෙයි ද, ඒ අවස්ථාවෙහි වඩා ත් බර ව, දැඩි සේ බර ව, වඩා ත් අකර්මණ්‍ය ව තිබෙයි.
රාජන්‍යයෙනි, මේ ක්‍රමයෙනුත් ඔබට මෙසේ සිතේවා! ‘මෙසේ ත් පරලොවක් ඇත්තේ ය. ඕපපාතික ව උපදින සත්වයෝ ඇත්තාහ. හොඳින් හෝ නරකින් හෝ කරනු ලබන කර්මයන්ගේ ඵලවිපාක ඇත්තේ ය’ කියා ය.”
“භවත් කස්සපයෝ මෙසේ පැවසුව ද, මට නම් මෙහිලා මෙසේ ම සිතෙයි. එනම් ‘මෙසේ ත් පරලොවක් නැත්තේ ය. ඕපපාතික ව උපදින සත්වයෝ නැත්තාහ. හොඳින් හෝ නරකින් හෝ කරනු ලබන කර්මයන්ගේ ඵලවිපාක නැත්තේ ය’ කියා ය.”
“රාජන්‍යයෙනි, ‘මෙසේ ත් පරලොවක් නැත්තේ ය. ඕපපාතික ව උපදින සත්වයෝ නැත්තාහ. හොඳින් හෝ නරකින් හෝ කරනු ලබන කර්මයන්ගේ ඵලවිපාක නැත්තේ ය’ යනුවෙන් ඔබ තුළ මේ දෘෂ්ටිය ඇති වූයේ යම් කරුණක් නිසා නම්, එබඳු කරුණක් ඇත්තේ ද?”
“භවත් කස්සපයෙනි, ‘මෙසේ ත් පරලොවක් නැත්තේ ය. ඕපපාතික ව උපදින සත්වයෝ නැත්තාහ. හොඳින් හෝ නරකින් හෝ කරනු ලබන කර්මයන්ගේ ඵලවිපාක නැත්තේ ය’ කියා මා තුළ මේ දෘෂ්ටිය ඇති වූයේ යම් කරුණකින් නම්, එබඳු කරුණක් ඇත්තේ ය.”
“රාජන්‍යයෙනි, එය කෙබඳු කරුණක් ද?”
“භවත් කස්සපයෙනි, මෙහි මාගේ පුරුෂයෝ අපරාධ කළ සොරෙකු අල්ලා ගෙන ‘හිමියනි, මේ අපරාධකාරී සොරෙකි. මොහුට යම් දඬුවමක් දෙන්නට කැමැත්තහු නම් ඒ දඬුවම පණවනු මැනැව’ යි මා ඉදිරියට ගෙන දක්වති. එවිට මම ඔවුන්ට මෙසේ කියමි.
‘එසේ වී නම් භවත්නි, මේ පුරුෂයාගේ සිවිය ත්, සම ත්, මසු ත්, නහර ත්, ඇට ත්, ඇට මිදුළු ත් නොනසා ජීවිතයෙන් තොර කරව්.’
ඔවුහු ‘එසේ ය’ යි මට පිළිතුරු දී ඒ පුරුෂයාගේ සිවිය ත්, සම ත්, මසු ත්, නහර ත්, ඇට ත්, ඇට මිදුළු ත් නොනසා ජීවිතයෙන් තොර කළාහු ය. යම් කලෙක ඔහු මැරී යමින් සිටියි ද, එවිට මම ඔවුන්ට මෙසේ කියමි. ‘භවත්නි, එසේ වී නම්, මේ පුරුෂයා ව උඩුඅතට හාන්සි කරව්. මොහුගේ ජීවය නික්මෙන අයුරු බලන්නෙම් නම් මැනැවි’ යි. ඔවුහු ඒ පුරුෂයා ව උඩු අතට හාන්සි කරවති. නමුත් ඔහුගෙන් නික්ම යන ජීවයක් අපි නුදුටුවෙමු.
එවිට ඔවුන්ට මම මෙසේ කියමි. ‘එසේ වී නම් භවත්නි, මේ පුරුෂයා මුනින් අතට හරවා පෙරලව්. ….(පෙ)…. පැත්තට පෙරලව් ….(පෙ)…. අනිත් පැත්තට පෙරලව් ….(පෙ)…. උඩු අතට තබව් ….(පෙ)…. යටි අතට තබව් ….(පෙ)…. අතින් පහර දෙව්. ….(පෙ)…. ගලින් පහර දෙව්. ….(පෙ)…. දඬු මුගුරින් පහර දෙව් ….(පෙ)…. ආයුධයෙන් පහර දෙව් ….(පෙ)…. මේ පැත්තට පෙරලව් ….(පෙ)…. අනිත් පැත්තට පෙරලව් ….(පෙ)…. එහාට මෙහාට පෙරලව්. මොහුගේ ජීවය නික්ම යන අයුරු බලන්නෙම් නම් මැනැවි. එවිට ඔවුහු ඒ පුරුෂයා ව එහාට මෙහාට පෙරලූහ. නමුත් ඔහුගෙන් නික්ම යන ජීවයක් අපි නුදුටුවෙමු.
ඔහු තුළ ඒ ඇස ම තිබෙයි. ඒ රූප ත් තිබෙයි. නමුත් ඒ ඇස නැමැති ආයතනය රූපයන්ට සංවේදී නොවෙයි. ඒ කන ම තිබෙයි. ඒ ශබ්ද ත් තිබෙයි. කන නැමැති ආයතනය ශබ්දයට සංවේදී නොවෙයි. ඒ නාසය ම තිබෙයි. ඒ ගන්ධය ත් තිබෙයි. නමුත් නාසය නැමැති ආයතනය ගන්ධයන්ට සංවේදී නොවෙයි. ඒ දිව ම තිබෙයි. ඒ රස ත් තිබෙයි. දිව නැමැති ආයතනය රසයට සංවේදී නොවෙයි. ඒ කය ම තිබෙයි. ඒ ස්පර්ශ ත් තිබෙයි. නමුත් ඒ කය නැමැති ආයතනය ස්පර්ශයට සංවේදී නොවෙයි.
භවත් කස්සපයෙනි, ‘මෙසේ ත් පරලොවක් නැත්තේ ය. ඕපපාතික ව උපදින සත්වයෝ නැත්තාහ. හොඳින් හෝ නරකින් හෝ කරනු ලබන කර්මයන්ගේ ඵලවිපාක නැත්තේ ය’ කියා මා තුළ මේ දෘෂ්ටිය ඇති වූයේ යම් කරුණකින් නම් මෙය ද කරුණකි.”
“එසේ වී නම් රාජන්‍යයෙනි, ඔබට උපමාවකින් පැහැදිලි කරන්නෙමි. මෙහි ඇතැම් නුවණැති පුරුෂයෝ උපමාවෙනුත් පවසන ලද කරුණෙහි අරුත් තේරුම් ගනිති. රාජන්‍යයෙනි, මෙය පෙර සිදුවූවකි. එක්තරා සක් පිඹින්නෙක් හක් ගෙඩියක් ගෙන ඈත පිටිසර ජනපදයකට ගියේ ය. ඔහු එක්තරා ගමක් වෙත පැමිණියේ ය. පැමිණ ගම මැද සිට තුන් විටක් සංඛනාද පවත්වා, හක් ගෙඩිය බිම දමා එකත්පස් ව හිඳගත්තේ ය.
එවිට රාජන්‍යයෙනි, ඒ ඈත පිටිසර ජනපදවැසි මිනිසුන්ට මේ අදහස ඇතිවූයේ ය. ‘එම්බා පින්වත්නි, මෙබඳු ඇල්ම ඇතිකරවන, මෙබඳු මනස්කාන්ත, මෙබඳු මත් කරවන, මෙබඳු සිත් බැඳගන්නා, මෙබඳු මුසපත් කරවන මේ නාදය කාගේ ද?’ යි. එවිට ඔවුහු රැස් ව ඒ සක් පිඹින්නාගෙන් මෙය ඇසූහ. ‘එම්බා පුරුෂය, මෙබඳු ඇල්ම ඇතිකරවන, මෙබඳු මනස්කාන්ත, මෙබඳු මත් කරවන, මෙබඳු සිත් බැඳගන්නා, මෙබඳු මුසපත් කරවන, මෙම හඬ කවරෙකුගේ ද?’ ‘භවත්නි, යමෙකුගේ හඬ මෙබඳු ඇල්ම ඇතිකරවයි ද, මෙබඳු මනස්කාන්ත වෙයි ද, මෙබඳු මත් කරවයි ද, මෙබඳු සිත් බැඳගන්නේ ද, මෙබඳු මුසපත් කරවයි ද, එය මේ සක් ගෙඩිය නම් වෙයි.’ එවිට ඔවුහු ‘භවත් සක් ගෙඩිය, නාද කරව! භවත් සක් ගෙඩිය නාද කරව!’ යි ඒ සක් ගෙඩිය උඩු අතට පෙරලූහ. ඒ සක් ගෙඩිය හඬක් නොනැගුවේ ම ය. ඔවුහු ඒ සක් ගෙඩිය යටි අතට පෙරලූහ. ….(පෙ)…. පැත්තට පෙරලූහ ….(පෙ)…. අනිත් පැත්තට පෙරලූහ ….(පෙ)…. කෙලින් අතට සිටවූහ. ….(පෙ)…. යටි අතට හැරවූහ ….(පෙ)…. අතින් පහර දුන්හ. ….(පෙ)…. ගලින් පහර දුන්හ ….(පෙ)…. දඬු මුගුරින් පහර දුන්හ. ….(පෙ)…. ආයුධයෙන් පහර දුන්හ ….(පෙ)…. මේ පැත්තට පෙරලූහ. ….(පෙ)…. ඒ පැත්තට පෙරලූහ. ….(පෙ)…. එවිට ඔවුහු ‘භවත් සක් ගෙඩිය, නාද කරව! භවත් සක් ගෙඩිය නාද කරව!’ යි ඒ සක් ගෙඩිය එහාට මෙහාට පෙරලූහ. ඒ සක් ගෙඩිය හඬක් නොනැගුවේ ම ය.
එකල්හී රාජන්‍යයෙනි, ඒ සක් පිඹින්නාට මේ අදහස ඇතිවූයේ ය. ‘මේ ඈත පිටිසර ජනපදවැසි මිනිසුන් මොනතරම් මෝඩ ද! කෙසේ නම් නොමගකින් සංඛනාදයක් සොයන්නාහු ද?’යි ඔවුන් බලා සිටිය දී ම ඔහු සක් ගෙඩිය ගෙන තුන් විටක් සංඛනාද පවත්වා සක් ගෙඩිය ගෙන පිටත් ව ගියේ ය.
රාජන්‍යයෙනි, එකල්හී ඒ ඈත පිටිසර ජනපදවැසි මිනිසුන්ට මේ අදහස ඇතිවූයේ ය. ‘භවත්නි, මේ සක් ගෙඩිය නැමැති දෙය යම් කලෙක පුරුෂයෙකු හා එක් වෙයි ද, පුරුෂයාගේ උත්සාහය හා එක් වෙයි ද, වායුව හා එක් වෙයි ද, එකල්හී මේ සක් ගෙඩිය හඬ නංවයි. යම් කලෙක මේ සක් ගෙඩිය පුරුෂයා හා එක් නොවෙයි ද, පුරුෂයාගේ උත්සාහය එක් නොවෙයි ද, වායුව හා එක් නොවෙයි ද එකල්හී මේ සක් ගෙඩිය හඬක් නොනංවයි’ කියා ය.
එසෙයින් ම රාජන්‍යයෙනි, යම් කලෙක මේ කය ආයුෂ හා එක් ව තිබෙයි ද, උණුසුම හා එක් ව තිබෙයි ද, විඤ්ඤාණය හා එක් ව තිබෙයි ද, එකල්හී ඉදිරියට ත් යයි. ආපසු හැරී ත් එයි. සිටියි. වාඩි ත් වෙයි. සැතැපීම ත් කරයි. ඇසිනුත් රූප දකියි. කනෙනුත් ශබ්ද අසයි. නාසයෙනුත් ගන්ධය ආඝ්‍රාණය කරයි. දිවෙනුත් රස විඳියි. කයෙනුත් පහස ස්පර්ශ කරයි. මනසිනුත් අරමුණු දැනගනියි.
යම් කලෙක මේ කය ආයුෂ හා එක් නොවී තිබෙයි ද, උණුසුම හා ත් එක් නොවී තිබෙයි ද, විඤ්ඤාණය හා ත් එක් නොවී තිබෙයි ද, එකල්හී ඉදිරියට ත් නොයයි. ආපසු හැරී ත් නොඑයි. නොසිටියි. වාඩි ත් නොවෙයි. සැතැපීම ත් නොකරයි. ඇසිනුත් රූප නොදකියි. කනෙනුත් ශබ්ද නොඅසයි. නාසයෙනුත් ගන්ධය ආඝ්‍රාණය නොකරයි. දිවෙනුත් රස නොවිඳියි. කයෙනුත් පහස ස්පර්ශ නොකරයි. මනසිනුත් අරමුණු නොදැනගනියි.
රාජන්‍යයෙනි, මේ ක්‍රමයෙනුත් ඔබට මෙසේ සිතේවා! ‘මෙසේ ත් පරලොවක් ඇත්තේ ය. ඕපපාතික ව උපදින සත්වයෝ ඇත්තාහ. හොඳින් හෝ නරකින් හෝ කරනු ලබන කර්මයන්ගේ ඵලවිපාක ඇත්තේ ය’ කියා ය.”
“භවත් කස්සපයෝ මෙසේ පැවසුව ද, මට නම් මෙහිලා මෙසේ ම සිතෙයි. එනම් ‘මෙසේ ත් පරලොවක් නැත්තේ ය. ඕපපාතික ව උපදින සත්වයෝ නැත්තාහ. හොඳින් හෝ නරකින් හෝ කරනු ලබන කර්මයන්ගේ ඵලවිපාක නැත්තේ ය’ කියා ය.”
“රාජන්‍යයෙනි, ‘මෙසේ ත් පරලොවක් නැත්තේ ය. ඕපපාතික ව උපදින සත්වයෝ නැත්තාහ. හොඳින් හෝ නරකින් හෝ කරනු ලබන කර්මයන්ගේ ඵලවිපාක නැත්තේ ය’ යනුවෙන් ඔබ තුළ මේ දෘෂ්ටිය ඇති වූයේ යම් කරුණක් නිසා නම්, එබඳු කරුණක් ඇත්තේ ද?”
“භවත් කස්සපයෙනි, ‘මෙසේ ත් පරලොවක් නැත්තේ ය. ඕපපාතික ව උපදින සත්වයෝ නැත්තාහ. හොඳින් හෝ නරකින් හෝ කරනු ලබන කර්මයන්ගේ ඵලවිපාක නැත්තේ ය’ කියා මා තුළ මේ දෘෂ්ටිය ඇති වූයේ යම් කරුණකින් නම්, එබඳු කරුණක් ඇත්තේ ය.”
“රාජන්‍යයෙනි, එය කෙබඳු කරුණක් ද?”
“භවත් කස්සපයෙනි, මෙහි මාගේ පුරුෂයෝ අපරාධ කළ සොරෙකු අල්ලා ගෙන ‘හිමියනි, මේ අපරාධකාරී සොරෙකි. මොහුට යම් දඬුවමක් දෙන්නට කැමැත්තහු නම් ඒ දඬුවම පණවනු මැනැව’ යි මා ඉදිරියට ගෙන දක්වති. එවිට මම ඔවුන්ට මෙසේ කියමි.
‘එසේ වී නම් භවත්නි, මේ පුරුෂයාගේ සිවිය සිඳිව්. මොහුගේ ජීවය දකින්නෙමු’ යි. ඔවුහු ඒ පුරුෂයාගේ සිවිය සිඳිති. එහෙත් අපි ඔහුගේ ජීවය නොදකිමු. එවිට මම ඔවුන්ට මෙසේ කියමි. ‘එසේ වී නම් භවත්නි, මේ පුරුෂයාගේ සම සිඳිව්. ….(පෙ)…. මස් සිඳිව්. ….(පෙ)…. නහර සිඳිව්. ….(පෙ)…. ඇට සිඳිව්. ….(පෙ)…. ඇට මිදුළු සිඳිව්. මොහුගේ ජීවය දකින්නෙමු’ යි. ඔවුහු ඒ පුරුෂයාගේ ඇට මිදුළු සිඳිති. එහෙත් අපි ඔහුගේ ජීවය නොදකිමු.
භවත් කස්සපයෙනි, ‘මෙසේ ත් පරලොවක් නැත්තේ ය. ඕපපාතික ව උපදින සත්වයෝ නැත්තාහ. හොඳින් හෝ නරකින් හෝ කරනු ලබන කර්මයන්ගේ ඵලවිපාක නැත්තේ ය’ කියා මා තුළ මේ දෘෂ්ටිය ඇති වූයේ යම් කරුණකින් නම් මෙය ද කරුණකි.”
“එසේ වී නම් රාජන්‍යයෙනි, ඔබට උපමාවකින් පැහැදිලි කරන්නෙමි. මෙහි ඇතැම් නුවණැති පුරුෂයෝ උපමාවෙනුත් පවසන ලද කරුණෙහි අරුත් තේරුම් ගනිති. රාජන්‍යයෙනි, මෙය පෙර සිදුවූවකි. රාජන්‍යයෙනි, එක්තරා ගිනි පුදන ජටිලයෙක් වනාන්තරයක කොළ සෙවිලි කළ කුටියක වසයි. එකල්හී රාජන්‍යයෙනි, එක්තරා ජනපදයක ගැල් කණ්ඩායමක් ගමන් ඇරඹුවේ ය. ඉක්බිති ඒ ගැල් කණ්ඩායම ඒ ගිනි පුදන ජටිලයාගේ ආශ්‍රමය සමීපයෙහි එක් රැයක් නැවතී පිටත් ව ගියේ ය. එවිට ගිනි පුදන ජටිලයාට මේ අදහස ඇතිවූයේ ය. ‘මම ඒ ගැල් කණ්ඩායම යම් තැනක නැවතුණේ ද, එතැනට යන්නෙම් නම් මැනැවි. ඔවුන් දමාගිය කිසියම් උපකරණයක් ලැබෙන්නේ නම් මැනැවි.’ ඉක්බිති ඒ ගිනිපුදන ජටිලයා වේලාසනින් ම අවදි ව, ගැල් කණ්ඩායම නැවතී සිටියේ යම් තැනක ද, එතැනට එළැඹියේ ය. එළැඹ ඒ ගැල් කණ්ඩායම නැවතී සිටි තැන උඩුකුරු ව නිදන කුඩා දරුවෙකු අත්හැර දමා ගොස් තිබෙනු දුටුවේ ය. දැක ඔහුට මේ අදහස ඇතිවූයේ ය.
‘මා දැක දැක ත් මිනිස්වූවෙක් කලුරිය කරන්නේ ය යන යමක් ඇද්ද, එය මට ගැලපෙන දෙයක් නොවෙයි. මම මේ දරුවා ආශ්‍රමයට ගෙන ගොස් ඇති දැඩි කරන්නෙම් නම්, පෝෂණය කරන්නෙම් නම්, වඩන්නෙම් නම් යහපති.’
ඉක්බිති ඒ ගිනි පුදන ජටිල තෙමේ ඒ දරුවා ආශ්‍රමයට ගෙන ගොස් ඇතිදැඩි කළේ ය. පෝෂණය කළේ ය. වැඩුවේ ය. යම් කලෙක ඒ දරුවා දහ දොළොස් වසරක් වයසැති වූවේ ද, එකල්හී ඒ ගිනි පුදන ජටිලයාට ජනපදයෙහි කිසියම් කළ යුතු දැයක් උපන්නේ ය. ඉක්බිති ඒ ගිනි පුදන ජටිලයා ඒ දරුවා ඇමතුවේ ය.
‘දරුව, මම ජනපදයට යන්නට කැමැති වෙමි. දරුව, ගිනි පුදන්න. ඔබ විසින් පුදන ගින්න ත් නොනිවේවා! ඉදින් ඔබගේ ගින්න නිවෙන්නේ නම්, මේ වෑය ය, මේ දර ය, මේ ගිනි ගානා ලී දණ්ඩ ය. ගින්න උපදවා ගිනි පුදන්න.’
එකල්හී ඒ ගිනි පුදන ජටිලයා ඒ දරුවාට මෙසේ අනුශාසනා කොට ජනපදයට ගියේ ය. සෙල්ලමෙහි ඇලී සිටි දරුවාගේ ගින්න නිවී ගියේ ය. එකල්හී ඒ දරුවාට මෙසේ සිතුණේ ය. ‘මාගේ පියා මට මෙසේ කිව්වේ ය. ‘දරුව, ගිනි පුදන්න. ඔබ විසින් පුදන ගින්න ත් නොනිවේවා! ඉදින් ඔබගේ ගින්න නිවෙන්නේ නම්, මේ වෑය ය, මේ දර ය, මේ ගිනි ගානා ලී දණ්ඩ ය. ගින්න උපදවා ගිනි පුදන්න’ යි.
එසේ නම් මම ගිනි උපදවා, ගිනි පුදන්නෙම් නම් මැනැවි. ඉක්බිති ඒ දරුවා ‘මම ගිනි උපද්දවන්නෙම් නම් මැනැවැ’යි ගිනිගානා ලී දණ්ඩ වෑයෙන් සැස්සේ ය. ඔහු ගින්න නොලැබුවේ ය. ගිනිගානා ලී දණ්ඩ දෙකට පැළුවේ ය. ….(පෙ)…. තුනට පැළුවේ ය. ….(පෙ)…. සතරට පැළුවේ ය. ….(පෙ)…. පහට පැළුවේ ය. ….(පෙ)…. දහයට පැළුවේ ය. ….(පෙ)…. සියයට පැළුවේ ය. ….(පෙ)…. කැබලි කැබලි කළේ ය. ….(පෙ)…. කැබලි කැබලි කොට වංගෙඩියෙහි දමා කෙටුවේ ය. ….(පෙ)…. වංගෙඩියෙහි දමා කොටා මම ගිනි උපද්දවන්නෙම් නම් මැනැවැයි මහා සුළඟෙහි පිඹහළේ ය. ඔහු ගින්න නොලැබුවේ ය.
එකල්හී ඒ ගිනි පුදන ජටිලයා ජනපදයෙහි ඒ කළ යුතු දෙය නිමවා සිය ආශ්‍රමයට පැමිණියේ ය. පැමිණ ඒ දරුවා ඇමතුවේ ය. ‘කිම? දරුව, තොපගේ ගින්න නොනිවුණේ ද?’
‘පියාණෙනි, මෙහි සෙල්ලමෙන් සිටි මාගේ ගින්න නිවී ගියේ ය. එවිට මට මෙසේ සිතුණේ ය. ‘මාගේ පියා මට මෙසේ කිව්වේ ය. ‘දරුව, ගිනි පුදන්න. ඔබ විසින් පුදන ගින්න ත් නොනිවේවා! ඉදින් ඔබගේ ගින්න නිවෙන්නේ නම්, මේ වෑය ය, මේ දර ය, මේ ගිනි ගානා ලී දණ්ඩ ය. ගින්න උපදවා ගිනි පුදන්න’ යි.
එසේ නම් මම ගිනි උපදවා, ගිනි පුදන්නෙම් නම් මැනැවි. ඉක්බිති පියාණෙනි, මම ගිනි උපද්දවන්නෙම් නම් මැනැවැ යි ඒ මම ගිනිගානා ලී දණ්ඩ වෑයෙන් සැස්සෙමි. මම ගින්න නොලැබුවෙමි. ගිනිගානා ලී දණ්ඩ දෙකට පැළුවෙමි. ….(පෙ)…. තුනට පැළුවෙමි. ….(පෙ)…. සතරට පැළුවෙමි. ….(පෙ)…. පහට පැළුවෙමි. ….(පෙ)…. දහයට පැළුවෙමි. ….(පෙ)…. සියයට පැළුවෙමි. ….(පෙ)…. කැබලි කැබලි කළෙමි. ….(පෙ)…. කැබලි කැබලි කොට වංගෙඩියෙහි දමා කෙටුවෙමි. ….(පෙ)…. වංගෙඩියෙහි දමා කොටා මම ගිනි උපද්දවන්නෙම් නම් මැනැවැයි මහා සුළඟෙහි පිඹහළෙමි. මම ගින්න නොලැබුවෙමි.’
එකල්හී එ ගිනි පුදන ජටිලයාට මෙසේ සිතුණේ ය. ‘මේ දරුවා මොනතරම් අව්‍යක්ත අනුවණයෙක් ද? කෙසේ නම් නොමගකින් ගින්න සොයන්නේ ද?’ යි ඔහු බලා සිටිද්දී ම ගිනිගානා දණ්ඩ ගෙන ගිනි උපදවා ඒ දරුවාට මෙය පැවසුවේ ය.
‘දරුව, ගින්න ඉපදවිය යුත්තේ මෙහෙමයි. ඔබ යම්බඳු අව්‍යක්ත ව, අනුවණයෙක් ව, නොමගකින් යුක්ත ව ගින්න සොයන අයුරකින් නම් නොවෙයි.
ඒවමේව ඛෝ ත්වං රාජඤ්ඤ බාලෝ අබ්‍යත්තෝ අයෝනිසෝ පරලෝකං ගවේසිස්සසි. පටිනිස්සජ්ජේතං රාජඤ්ඤ පාපකං දිට්ඨිගතං. පටිනිස්සජ්ජේතං රාජඤ්ඤ පාපකං දිට්ඨිගතං. මා තේ අහෝසි දීඝරත්තං අහිතාය දුක්ඛායා”ති.
එසෙයින් ම රාජන්‍යයෙනි, ඔබ අව්‍යක්ත ව, අනුවණයෙක් ව, නොමගකින් පරලොවක් සොයන්නෙහි ය. රාජන්‍යයෙනි, ඔය ලාමක දෘෂ්ටිය අත්හරින්න. රාජන්‍යයෙනි, ඔය ලාමක දෘෂ්ටිය අත්හරින්න. ඔබට බොහෝ කල් අහිත පිණිස, දුක් පිණිස නොවේවා!”
“භවත් කස්සපයෝ මෙසේ පවසා සිටිය ත් මම මේ ලාමක දෘෂ්ටිය අත්හරින්නට නොහැක්කෙමි. පසේනදී කොසොල් රජු ත්, පිටස්තර රාජධානිවල රජවරු ත් මා ගැන දනිති. පායාසි රාජන්‍ය තෙමේ මෙබඳු මතයක් කියන්නේ ය. මෙබඳු දෘෂ්ටියක් ඇත්තෙකි. එනම් ‘මෙසේ ත් පරලොවක් නැත්තේ ය. ඕපපාතික ව උපදින සත්වයෝ නැත්තාහ. හොඳින් හෝ නරකින් හෝ කරනු ලබන කර්මයන්ගේ ඵලවිපාක නැත්තේ ය’ යි.
ඉදින් භවත් කස්සපයන් වහන්ස, මම මේ ලාමක දෘෂ්ටිය අත්හරින්නෙම් නම් මා හට මෙසේ කියන්නෝ වන්නාහ. ‘පායාසි රාජන්‍ය තෙමේ මොනතරම් අනුවණයෙක් ද? මොනතරම් අව්‍යක්තයෙක් ද? වැරදි ලෙස කරුණු ගත්තෙකි’ යි. එනිසා ඒ ගැන කෝපයෙනුත් මේ දෘෂ්ටිය ම ගෙන හැසිරෙන්නෙමි. ගුණමකු කමිනුත් මේ දෘෂ්ටිය ම ගෙන හැසිරෙන්නෙමි. තරඟයට වැඩකිරීමට ත් මේ දෘෂ්ටිය ම ගෙන හැසිරෙන්නෙමි.”
“එසේ වී නම් රාජන්‍යයෙනි, ඔබට උපමාවකින් පැහැදිලි කරන්නෙමි. මෙහි ඇතැම් නුවණැති පුරුෂයෝ උපමාවෙනුත් පවසන ලද කරුණෙහි අරුත් තේරුම් ගනිති. රාජන්‍යයෙනි, මෙය පෙර සිදුවූවකි. ගැල් දහසකින් යුත් මහා ගැල් කණ්ඩායමක් පෙරදිග ජනපදයෙන් බටහිර ජනපදයට ගියේ ය. ඒ ගැල් කණ්ඩායම යම් යම් මගකින් යයි ද, ඒ ඒ මගෙහි තණ, දර, දිය, නිල්තණ වහා අවසන් වෙයි. ඒ ගැල් කණ්ඩායමෙහි ගැල් නායකයෝ දෙදෙනෙක් වූහ. ගැල් පන්සියයකට එක්කෙනෙකි. අනිත් ගැල් පන්සියයට එක් කෙනෙකි. ඉක්බිති ඒ ගැල් නායකයන් හට මේ අදහස ඇති වූයේ ය.
‘මේ වනාහී ගැල් දහසකින් යුතු මහා ගැල් කණ්ඩායමකි. ඒ අපි යම් යම් මාවතකින් යමු ද, ඒ ඒ මගෙහි තණ, දර, දිය, නිල්තණ වහා අවසන් වෙයි. අපි මේ මහා ගැල් කණ්ඩායම එක් කොටසකට පන්සියය පන්සියය බැගින් දෙකොටසකට බෙදන්නෙමු නම් මැනැවැ’ යි. ඔවුහු ඒ මහා ගැල් කණ්ඩායම එක් කොටසකට පන්සියය බැගින් දෙකොටසකට බෙදුවාහු ය. එක් ගැල් නායකයෙක් පළමුවෙන් බොහෝ තණ ත්, දර ත්, ජලය ත් පටවාගෙන ගැල පිටත් ව ගියේ ය. දෙතුන් දිනක් ගත වූ පසු කාන්තාරයෙහි කුමුදු මල් දරා ගත්, තෙත් වූ වස්ත්‍ර ඇති, තෙත් වූ කෙස් ඇති, රතු ඇස් ඇති, දුනු හියොවුරෙන් සන්නද්ධ වූ කාලවර්ණ පුරුෂයෙක් මඩ වැකුණු රෝද ඇති, සොඳුරු රථයකින් තමන් ඉදිරියට පැමිණෙනු ඒ ගැල් කණ්ඩායම දුටුවේ ය. දැක මෙය ඇසුවේ ය.
‘භවත, කොහි සිට එන්නෙහි ද?’
‘අසවල් ජනපදයෙනි.’
‘කොහි යන්නෙහි ද?’
‘අසවල් ජනපදයට ය.’
‘කිමෙක් ද භවත? කාන්තාරය ඉදිරියෙහි මහා වර්ෂාවක් ඇද හැලුනෙහිද?’
‘එසේ ය, භවත. කාන්තාරය ඉදිරියෙහි මහා වැස්සක් ඇදහැලුණේ ය. මාර්ගයෙහි දිගට ම වැහි පොද වැටෙයි. බොහෝ තණ ත්, දර ත්, දිය ත් ඇත්තේ ය. භවත, පැරණි තණ ත්, දර ත්, දිය ත් වීසි කරව්. බර හෑල්ලු කරගත් ගැල්වලින් ඉක්මනින් ඉක්මනින් යව්. ගැල් ගවයන් ව වෙහෙසට පත් නොකරව්.’
ඉක්බිති ඒ ගැල් නායකයා ගැල්කරුවන් ඇමතුවේ ය. ‘භවත්නි, මේ පුරුෂයා මෙසේ කියයි. ‘කාන්තාරය ඉදිරියෙහි මහා වැස්සක් ඇදහැලුණේ ය. මාර්ගයෙහි දිගට ම වැහි පොද වැටෙයි. බොහෝ තණ ත්, දර ත්, දිය ත් ඇත්තේ ය. භවත, පැරණි තණ ත්, දර ත්, දිය ත් වීසි කරව්. බර හෑල්ලු කරගත් ගැල්වලින් ඉක්මනින් ඉක්මනින් යව්. ගැල් ගවයන් ව වෙහෙසට පත් නොකරව්’ යි. එහෙයින් භවත්නි, පැරණි තණ ත්, දර ත්, දිය ත් වීසි කරව්. හෑල්ලු ගැල් බරෙන් යුතුව ගැල පදවව්.’
‘එසේ ය භවතැ’යි ඒ ගැල්කරුවෝ ඒ ගැල් නායකයාට පිළිවදන් දී පැරණි තණ ත්, දර ත්, දිය ත් වීසි කොට, හෑල්ලු ගැල් බරෙන් යුතුව ගැල පැදවූහ. ඔවුහු පළමු ගැල් නවාතැනෙහි ද තණ හෝ දර හෝ දිය හෝ නොදැක්කාහු ය. දෙවෙනි ගැල් නවාතැනෙහි ද ….(පෙ)…. තෙවෙනි ගැල් නවාතැනෙහි ද ….(පෙ)…. සිව් වෙනි ගැල් නවාතැනෙහි ද ….(පෙ)…. පස්වෙනි ගැල් නවාතැනෙහි ද ….(පෙ)…. සයවෙනි ගැල් නවාතැනෙහි ද ….(පෙ)…. සත්වෙනි ගැල් නවාතැනෙහි ද තණ හෝ දර හෝ දිය හෝ නොදැක්කාහු ය. සියළු දෙනා ම විපතට පත් වූහ. ඒ ගැලෙහි යම් මිනිස්සු හෝ ගවයෝ හෝ සිටියාහු ද, මිනිස් නොවූ ඒ යක්ෂ තෙමේ සියල්ල භක්ෂණය කළේ ය. ඇට පමණක් ඉතිරි කළේ ය.
දෙවෙනි ගැල් නායකයා ‘භවත්නි, ඒ ගැල නික්ම ගොස් බොහෝ කල් ගතවූයේ යැයි’ යම් කලෙක දැනගත්තේ ද, බොහෝ තණ ත්, දර ත්, ජලය ත් පටවාගෙන ගැල පිටත් ව ගියේ ය. දෙතුන් දිනක් ගත වූ පසු කාන්තාරයෙහි කුමුදු මල් දරා ගත්, තෙත් වූ වස්ත්‍ර ඇති, තෙත් වූ කෙස් ඇති, රතු ඇස් ඇති, දුනු හියොවුරෙන් සන්නද්ධ වූ කාලවර්ණ පුරුෂයෙක් මඩ වැකුණු රෝද ඇති, සොඳුරු රථයකින් තමන් ඉදිරියට පැමිණෙනු ඒ ගැල දුටුවේ ය. දැක මෙය ඇසුවේ ය.
‘භවත, කොහි සිට එන්නෙහි ද?’
‘අසවල් ජනපදයෙනි.’
‘කොහි යන්නෙහි ද?’
‘අසවල් ජනපදයට ය.’
‘කිමෙක් ද භවත? කාන්තාරය ඉදිරියෙහි මහා වර්ෂාවක් ඇද හැලුනෙහිද?’
‘එසේ ය, භවත. කාන්තාරය ඉදිරියෙහි මහා වැස්සක් ඇදහැලුණේ ය. මාර්ගයෙහි දිගට ම වැහි පොද වැටෙයි. බොහෝ තණ ත්, දර ත්, දිය ත් ඇත්තේ ය. භවත, පැරණි තණ ත්, දර ත්, දිය ත් වීසි කරව්. බර හෑල්ලු කරගත් ගැල්වලින් ඉක්මනින් ඉක්මනින් යව්. ගැල් ගවයන් ව වෙහෙසට පත් නොකරව්.’
ඉක්බිති ඒ ගැල් නායකයා ගැල්කරුවන් ඇමතුවේ ය. ‘භවත්නි, මේ පුරුෂයා මෙසේ කියයි. ‘කාන්තාරය ඉදිරියෙහි මහා වැස්සක් ඇදහැලුණේ ය. මාර්ගයෙහි දිගට ම වැහි පොද වැටෙයි. බොහෝ තණ ත්, දර ත්, දිය ත් ඇත්තේ ය. භවත, පැරණි තණ ත්, දර ත්, දිය ත් වීසි කරව්. බර හෑල්ලු කරගත් ගැල්වලින් ඉක්මනින් ඉක්මනින් යව්. ගැල් ගවයන් ව වෙහෙසට පත් නොකරව්’ යි. භවත්නි, මේ පුරුෂයා අපගේ මිත්‍රයෙකුත් නොවෙයි. ලේ ඤාතියෙකුත් නොවෙයි. මොහුගේ වචනය අදහා අපි කෙසේ නම් යන්නෙමු ද? පැරණි තණ ත්, දර ත්, දිය ත් වීසි නොකළ යුත්තේ ය. රැගෙන ආ බඩුවලින් ම ගැල් පදවාගෙන යව්. අපගේ පැරණි බඩු වීසි නොකරන්නෙමු.’
‘එසේ ය භවතැ’යි ඒ ගැල්කරුවෝ ඒ ගැල් නායකයාට පිළිවදන් දී පැරණි තණ ත්, දර ත්, දිය ත් වීසි නොකොට රැගෙන ආ බඩුවලින් ම ගැල පැදවූහ. ඔවුහු පළමු ගැල් නවාතැනෙහි ද තණ හෝ දර හෝ දිය හෝ නොදැක්කාහු ය. දෙවෙනි ගැල් නවාතැනෙහි ද ….(පෙ)…. තෙවෙනි ගැල් නවාතැනෙහි ද ….(පෙ)…. සිව් වෙනි ගැල් නවාතැනෙහි ද ….(පෙ)…. පස්වෙනි ගැල් නවාතැනෙහි ද ….(පෙ)…. සයවෙනි ගැල් නවාතැනෙහි ද ….(පෙ)…. සත්වෙනි ගැල් නවාතැනෙහි ද තණ හෝ දර හෝ දිය හෝ නොදැක්කාහු ය. සියළු දෙනා ම විපතට පත් වූ ඒ ගැල දුටුවාහු ය. ඒ ගැලෙහි යම් මිනිස්සු හෝ ගොන්නු හෝ සිටියාහු ද, මනුෂ්‍ය නොවූ ඒ යක්ෂයා විසින් අනුභව කරන ලද ඔවුන්ගේ ඇට පමණක් දුටුවාහු ය.
ඉක්බිති ඒ ගැල් නායකයා ඒ ගැල්කරුවන් ඇමතුවේ ය.
‘භවත්නි, මේ ගැල විපතට පත්වූයේ ය. යම් ඒ අනුවණ මගපෙන්වන ගැල් නායකයෙකු නිසාවෙනි. එසේ වී නම් භවත්නි, අපගේ අල්ප වටිනාකම් ඇති, යම් වෙළඳ බඩු ඇද්ද, ඒවා අත්හැර දමා මේ විනාශ වූ ගැලෙහි යම් ඉතා වටිනා වෙළඳ බඩු ඇද්ද, ඒවා ගනිව්.’
‘එසේ ය, භවත’ යි ඒ ගැල් නායකයාට පිළිතුරු දුන් ඒ ගැල්කරුවෝ සිය ගැලෙහි ඇති අඩු වටිනාකමින් යුතු භාණ්ඩ අත්හැර, විනාශ වූ ගැලෙහි තිබූ වැඩි වටිනාකම් ඇති භාණ්ඩ ගෙන සුවසේ ඒ කාන්තාරයෙන් එතෙර වූහ. යම් සේ නුවණැති මගපෙන්වන ගැල්නායකයෙකු නිසා යහපත සිදුවන ලෙසින් ය.
එසෙයින් ම රාජන්‍යයෙනි, ඔබ අනුවණයෙක් වී, අව්‍යක්තයෙක් වී, නුවණින් තොර ව පරලොවක් සොයන්නට ගොස් විපතට පත්වන්නෙහි ය. ඒ කලින් ගිය ගැල් නායකයා ලෙසින් ය. යමෙක් ඔබේ වචනය ත් ඇසිය යුතු යැයි අදහාගත යුතු යැයි හඟිත් ද, ඔවුනුත් විපතට පත්වන්නාහු ය. ඒ ගැල් නායකයාගේ ගැල් කරුවන් ලෙසිනි.
රාජන්‍යයෙනි, ඔය ලාමක දෘෂ්ටිය අත්හරින්න. රාජන්‍යයෙනි, ඔය ලාමක දෘෂ්ටිය අත්හරින්න. ඔබට බොහෝ කල් අහිත පිණිස, දුක් පිණිස නොවේවා!”
“භවත් කස්සපයෝ මෙසේ පවසා සිටිය ත් මම මේ ලාමක දෘෂ්ටිය අත්හරින්නට නොහැක්කෙමි. පසේනදී කොසොල් රජු ත්, පිටස්තර රාජධානිවල රජවරු ත් මා ගැන දනිති. පායාසි රාජන්‍ය තෙමේ මෙබඳු මතයක් කියන්නේ ය. මෙබඳු දෘෂ්ටියක් ඇත්තෙකි. එනම් ‘මෙසේ ත් පරලොවක් නැත්තේ ය. ඕපපාතික ව උපදින සත්වයෝ නැත්තාහ. හොඳින් හෝ නරකින් හෝ කරනු ලබන කර්මයන්ගේ ඵලවිපාක නැත්තේ ය’ යි.
ඉදින් භවත් කස්සපයන් වහන්ස, මම මේ ලාමක දෘෂ්ටිය අත්හරින්නෙම් නම් මා හට මෙසේ කියන්නෝ වන්නාහ. ‘පායාසි රාජන්‍ය තෙමේ මොනතරම් අනුවණයෙක් ද? මොනතරම් අව්‍යක්තයෙක් ද? වැරදි ලෙස කරුණු ගත්තෙකි’ යි. එනිසා ඒ ගැන කෝපයෙනුත් මේ දෘෂ්ටිය ම ගෙන හැසිරෙන්නෙමි. ගුණමකු කමිනුත් මේ දෘෂ්ටිය ම ගෙන හැසිරෙන්නෙමි. තරඟයට වැඩකිරීමට ත් මේ දෘෂ්ටිය ම ගෙන හැසිරෙන්නෙමි.”
“එසේ වී නම් රාජන්‍යයෙනි, ඔබට උපමාවකින් පැහැදිලි කරන්නෙමි. මෙහි ඇතැම් නුවණැති පුරුෂයෝ උපමාවෙනුත් පවසන ලද කරුණෙහි අරුත් තේරුම් ගනිති. රාජන්‍යයෙනි, මෙය පෙර සිදුවූවකි. ඌරන් ඇති කරන එක්තරා පුරුෂයෙක් තම ගමෙන් වෙනත් ගමකට ගියේ ය. ඔහු එහි අත්හැර දමා ඇති වියළී ගිය බොහෝ අශූචි දුටුවේ ය. දැක මෙසේ සිතුවේ ය. ‘මේ අහක දමා ඇති බොහෝ වියළි අශූචි ය. මාගේ ඌරන්ට කෑමට මම මෙයින් වියළි අශූචි රැගෙන යන්නෙම් නම් ඉතා මැනැවි’ යි. ඔහු උතුරු සළුව බිම එළා බොහෝ වියළි අශූචි ගොඩගසා පොදියක් බැඳ හිස මතින් ඔසොවාගෙන ගියේ ය. ඔහු යන අතරමගදී මහා අකල් වැස්සක් ඇදහැලුණේ ය. ඔහුගේ පාදයේ නියපොතු අග තෙක් ම අශූචි වැකී ගියේ, උඩින් වැගිරෙන, පහතින් වැගිරෙන අශූචි බර හිසින් ගෙන ගියේ ය. මිනිස්සු ඔහු දැක මෙසේ ඇසූහ.
‘කිම? සගය, ඔබ උමතු වූවෙක් ද? කිම? විකල් වූවෙහි ද? කෙසේ නම් පාදයේ නියපොතු අග තෙක් ම අශූචි වැකී ගියේ, උඩින් වැගිරෙන, පහතින් වැගිරෙන අශූචි බර හිසින් ගෙන යන්නෙහි ද?’
‘සගයෙනි, මෙහිලා තෙපි ම ය උමතු වූවෝ! තෙපි ය විකල් වූවෝ! එසේ ය, මාගේ ඌරන්ට ගෙන යන කෑම ය!’
එසෙයින් ම රාජන්‍යයෙනි, ඔබ අශුචි බර හිස තබාගත්තෙකු සෙයින් අපට වැටහෙයි. රාජන්‍යයෙනි, ඔය ලාමක දෘෂ්ටිය අත්හරින්න. රාජන්‍යයෙනි, ඔය ලාමක දෘෂ්ටිය අත්හරින්න. ඔබට බොහෝ කල් අහිත පිණිස, දුක් පිණිස නොවේවා!”
“භවත් කස්සපයෝ මෙසේ පවසා සිටිය ත් මම මේ ලාමක දෘෂ්ටිය අත්හරින්නට නොහැක්කෙමි. පසේනදී කොසොල් රජු ත්, පිටස්තර රාජධානිවල රජවරු ත් මා ගැන දනිති. පායාසි රාජන්‍ය තෙමේ මෙබඳු මතයක් කියන්නේ ය. මෙබඳු දෘෂ්ටියක් ඇත්තෙකි. එනම් ‘මෙසේ ත් පරලොවක් නැත්තේ ය. ඕපපාතික ව උපදින සත්වයෝ නැත්තාහ. හොඳින් හෝ නරකින් හෝ කරනු ලබන කර්මයන්ගේ ඵලවිපාක නැත්තේ ය’ යි.
ඉදින් භවත් කස්සපයන් වහන්ස, මම මේ ලාමක දෘෂ්ටිය අත්හරින්නෙම් නම් මා හට මෙසේ කියන්නෝ වන්නාහ. ‘පායාසි රාජන්‍ය තෙමේ මොනතරම් අනුවණයෙක් ද? මොනතරම් අව්‍යක්තයෙක් ද? වැරදි ලෙස කරුණු ගත්තෙකි’ යි. එනිසා ඒ ගැන කෝපයෙනුත් මේ දෘෂ්ටිය ම ගෙන හැසිරෙන්නෙමි. ගුණමකු කමිනුත් මේ දෘෂ්ටිය ම ගෙන හැසිරෙන්නෙමි. තරඟයට වැඩකිරීමට ත් මේ දෘෂ්ටිය ම ගෙන හැසිරෙන්නෙමි.”
“එසේ වී නම් රාජන්‍යයෙනි, ඔබට උපමාවකින් පැහැදිලි කරන්නෙමි. මෙහි ඇතැම් නුවණැති පුරුෂයෝ උපමාවෙනුත් පවසන ලද කරුණෙහි අරුත් තේරුම් ගනිති. රාජන්‍යයෙනි, මෙය පෙර සිදුවූවකි. දාදු ක්‍රීඩාවේ ලොල් වූවෝ දෙදෙනෙක් දාදු කැටයෙන් දාදු කෙළියහ. එකල්හී එක් දාදු ලොල් වූවෙක් පැරදුණු පැරදුණු පස ඇටය ගිලියි. දෙවෙනි දාදු ධූර්තයා පැරදුණු පැරදුණු පස ඇටය ගිළින ඒ දාදු ධූර්තයා ව දැක්කේ ය. දැක ඒ දාදු ධූර්තයාට මෙය පැවසුවේ ය. ‘මිත්‍රය, ඔබ ස්ථිරව ම දිනන්නෙහි ද? මිත්‍රය, මට පස ඇට දෙව. පූජාවක් කරන්නෙමි.’
‘එසේ ය, මිත්‍රය’ යි ඒ දාදු ධූර්තයා ඔහුට පස ඇට දුන්නේ ය. එවිට ඔහු පස ඇටවල විෂ පොවා ඒ දාදු ධූර්තයාට මෙය පැවසුවේ ය. මිත්‍රය, එව. දාදු කෙළින්නෙමු.’
‘එසේ ය, මිත්‍රය’ යි ඔහු ඒ දාදු ධූර්තයාට පිළිවදන් දුන්නේ ය. දෙවෙනි වතාවට ත් ඔවුහු පස ඇටෙන් දාදු කෙළියාහු ය. දෙවෙනි වතාවට ත්, ඒ දාදු ධූර්තයා පැරදුණු පැරදුණු පස ඇට ගිලියි. එවිට දෙවෙනි දාදු ධූර්තයා පැරදුණු පැරදුණු පස ඇට දෙවෙනි වතාවට ත් ගිලින්නා වූ ඒ දාදු ධූර්තයා දැක්කේ ය. දැක ඒ දාදු ධූර්තයාට මෙය පැවසුවේ ය.
‘දරුණු විෂ ආලේප කරන ලද පස ඇට ගිලින පුරුෂයා එහි විෂ ඇති බව නොදනී. එම්බල පවිටු ධූර්තය, දැන් ගිලපිය. පසුව තොපට කටුක විපාක ලැබෙන්නේ ය.’
එසෙයින් ම රාජන්‍යයෙනි, ඔබ ත් විෂ දැමූ පස ඇට ගිලින දාදු ධූර්තයා බඳු උපමාවෙන් යුතුව අපට වැටහෙයි. රාජන්‍යයෙනි, ඔය ලාමක දෘෂ්ටිය අත්හරින්න. රාජන්‍යයෙනි, ඔය ලාමක දෘෂ්ටිය අත්හරින්න. ඔබට බොහෝ කල් අහිත පිණිස, දුක් පිණිස නොවේවා!”
“භවත් කස්සපයෝ මෙසේ පවසා සිටිය ත් මම මේ ලාමක දෘෂ්ටිය අත්හරින්නට නොහැක්කෙමි. පසේනදී කොසොල් රජු ත්, පිටස්තර රාජධානිවල රජවරු ත් මා ගැන දනිති. පායාසි රාජන්‍ය තෙමේ මෙබඳු මතයක් කියන්නේ ය. මෙබඳු දෘෂ්ටියක් ඇත්තෙකි. එනම් ‘මෙසේ ත් පරලොවක් නැත්තේ ය. ඕපපාතික ව උපදින සත්වයෝ නැත්තාහ. හොඳින් හෝ නරකින් හෝ කරනු ලබන කර්මයන්ගේ ඵලවිපාක නැත්තේ ය’ යි.
ඉදින් භවත් කස්සපයන් වහන්ස, මම මේ ලාමක දෘෂ්ටිය අත්හරින්නෙම් නම් මා හට මෙසේ කියන්නෝ වන්නාහ. ‘පායාසි රාජන්‍ය තෙමේ මොනතරම් අනුවණයෙක් ද? මොනතරම් අව්‍යක්තයෙක් ද? වැරදි ලෙස කරුණු ගත්තෙකි’ යි. එනිසා ඒ ගැන කෝපයෙනුත් මේ දෘෂ්ටිය ම ගෙන හැසිරෙන්නෙමි. ගුණමකු කමිනුත් මේ දෘෂ්ටිය ම ගෙන හැසිරෙන්නෙමි. තරඟයට වැඩකිරීමට ත් මේ දෘෂ්ටිය ම ගෙන හැසිරෙන්නෙමි.”
“එසේ වී නම් රාජන්‍යයෙනි, ඔබට උපමාවකින් පැහැදිලි කරන්නෙමි. මෙහි ඇතැම් නුවණැති පුරුෂයෝ උපමාවෙනුත් පවසන ලද කරුණෙහි අරුත් තේරුම් ගනිති. රාජන්‍යයෙනි, මෙය පෙර සිදුවූවකි. එක්තරා ජනපදයක් මිනිසුන් අත්හැර දමා ගියේ ය. එකල්හී එක් යහළුවෙක් තව යහළුවෙකු ඇමතුවේ ය.
‘එන්න යහළුව, ඒ ජනපදය යම් තැනක ද, එහි යන්නෙමු. එහිදී කිසියම් ධනයක් ලබන්නෙම් නම් යහපති.’
‘එසේ ය, මිතුර’ යි ඒ යහළුවා ඔහුට පිළිතුරු දුන්නේ ය. ඉක්බිති ඔවුහු ඒ පාළු ජනපදය යම් තැනක ද, එහි ජනශූන්‍ය ගමක් වෙත ගියාහු ය. එහි අත්හැර දමන ලද බොහෝ හණවැහැරි දුටුවාහු ය. දැක යහළුවෙක් අනෙක් යහළුවාට මෙය පැවසුවේ ය. මිතුර, මේ අත්හැර දමන ලද බොහෝ හණවැහැරි ඇත්තේ ය. එසේ වී නම් මිතුර, ඔබ ද හණ මිටියක් බඳුව. මම ද හණ මිටියක් බඳින්නෙමි. දෙදෙනා ම හණමිටිය බැගින් රැගෙන යන්නෙමු.’ ‘එසේ ය, මිතුර’ යි එම යහළුවා අනෙක් යහළුවාට පිළිතුරු දී හණ මිටි බැඳගත් ඔවුන් දෙදෙනා ම හණවැහැරි ගෙන එක්තරා ජනශූන්‍ය ගමකට ගියාහු ය.
එහිදී අත්හැර දමන ලද බොහෝ හණ නූල් දුටුවාහු ය. දැක එක් යහළුවෙක් අනෙක් යහළුවා ඇමතීය. ‘මිතුර, යම් ධනයක් සඳහා අපි හණ වැහැරි කැමති වෙමු ද, ඊට වඩා වටිනා මේ අත්හැර දැමූ හණ නූල් තිබෙයි. එසේ වී නම් යහළුව, ඔබ ද හණ මිටිය අත්හැර දමව. මම ත් හණ මිටිය අත්හරින්නෙමි. දෙදෙනා ම හණ නූල් මිටියක් කොට ගෙන යන්නෙමු.’ ‘මිතුර, මේ හණ මිටිය වනාහී මා විසින් දුර සිට ගෙන ආවකි. හොඳින් බැඳ තිබෙන්නකි. මට හණ නූලෙන් පලක් නැත. කළ යුත්තක් ඔබ ම දැනගන්න.
ඉක්බිති ඒ යහළුවා හණ මිටිය වීසි කොට හණ නූල් මිටියක් බැඳගත්තේ ය. ඔවුහු වෙනත් ජනශූන්‍ය ගමකට ගියාහු ය. එහිදී අත්හැර දමන ලද බොහෝ හණ රෙදි දුටුවාහු ය. දැක එක් යහළුවෙක් අනෙක් යහළුවා ඇමතීය. ‘මිතුර, යම් ධනයක් සඳහා අපි හණ නූල් කැමති වෙමු ද, ඊට වඩා වටිනා මේ අත්හැර දැමූ හණ රෙදි තිබෙයි. එසේ වී නම් යහළුව, ඔබ ද හණ මිටිය අත්හැර දමව. මම ත් හණ නූල් අත්හරින්නෙමි. දෙදෙනා ම හණ රෙදි මිටියක් කොට ගෙන යන්නෙමු.’ ….(පෙ)…. හණ නූල්විසි කොට හණ රෙදි මිටියක් කොට ….(පෙ)…. අත්හැර දමන ලද බොහෝ කොමු වැහැරි …(පෙ)…. අත්හැර දමන ලද බොහෝ කොමු නූල් …(පෙ)…. අත්හැර දමන ලද බොහෝ කොමු වස්ත්‍ර …(පෙ)…. අත්හැර දමන ලද බොහෝ කපු පුළුන් …(පෙ)…. අත්හැර දමන ලද බොහෝ කපු නූල් …(පෙ)…. අත්හැර දමන ලද බොහෝ කපු රෙදි …(පෙ)…. අත්හැර දමන ලද බොහෝ ලෝහ …(පෙ)…. අත්හැර දමන ලද බොහෝ තඹ …(පෙ)…. අත්හැර දමන ලද බොහෝ ඊයම් …(පෙ)…. අත්හැර දමන ලද බොහෝ සුදු ඊයම් …(පෙ)…. අත්හැර දමන ලද බොහෝ රිදී …(පෙ)…. අත්හැර දමන ලද බොහෝ රන් දුටුවාහු ය.
දැක එක් යහළුවෙක් අනෙක් යහළුවා ඇමතීය. ‘මිතුර, යම් ධනයක් සඳහා අපි හණ වැහැරි හෝ හණ නූල් හෝ හණ රෙදි හෝ කොමු වැහැරි හෝ කොමු නූල් හෝ කොමු රෙදි හෝ කපු පුළුන් හෝ කපු නූල් හෝ කපු රෙදි හෝ ලෝහ හෝ තඹ හෝ ඊයම් හෝ සුදු ඊයම් හෝ රිදී හෝ කැමති වෙමු ද, ඊට වඩා වටිනා මේ අත්හැර දැමූ බොහෝ රන් තිබෙයි. එසේ වී නම් යහළුව, ඔබ ද හණ මිටිය අත්හැර දමව. මම ත් රිදී බර අත්හරින්නෙමි. දෙදෙනා ම රන් බරක් ගෙන යන්නෙමු.’
‘මිතුර, මේ හණ මිටිය වනාහී මා විසින් දුර සිට ගෙන ආවකි. හොඳින් බැඳ තිබෙන්නකි. මට රන් බරෙන් පලක් නැත. කළ යුත්තක් ඔබ ම දැනගන්න.’ ඉක්බිති ඒ යහළුවා රිදී බර වීසි කොට රන් බරක් බැඳගත්තේ ය. ඔවුහු සිය ගම යම් තැනක ද, එහි ගියාහු ය.
එහිදී යම් ඒ යහළුවෙක් හණ වැහැරි රැගෙන ගියේ ද ඔහුගේ මාපියෝ ඔහු නොපිළිගත්තාහු ය. අඹුදරුවෝ ත් නොපිළිගත්තාහු ය. යාළුමිත්‍රයෝ ත් නොපිළිගත්තාහු ය. ඒ හේතුවෙන් ඔහු සැපයක් සොම්නසක් ද නොලැබීය.
යම් ඒ යහළුවෙක් රන් බරක් රැගෙන ගියේ ද ඔහුගේ මාපියෝ ඔහු පිළිගත්තාහු ය. අඹුදරුවෝ ත් පිළිගත්තාහු ය. යාළුමිත්‍රයෝ ත් පිළිගත්තාහු ය. ඒ හේතුවෙන් ඔහු සැපයක් සොම්නසක් ද ලැබීය.
එසෙයින් ම රාජන්‍යයෙනි, ඔබ හණ මිටිය කරතබාගත්තෙකු උපමා කොට අපට වැටහෙයි. රාජන්‍යයෙනි, ඔය ලාමක දෘෂ්ටිය අත්හරින්න. රාජන්‍යයෙනි, ඔය ලාමක දෘෂ්ටිය අත්හරින්න. ඔබට බොහෝ කල් අහිත පිණිස, දුක් පිණිස නොවේවා!”
“මම පළමු උපමාවෙන් ම භවත් කස්සපයන් වහන්සේ කෙරෙහි සතුටු වූයෙමි. පැහැදුණෙමි. එහෙත් මම මේ විචිත්‍ර වූ ප්‍රශ්න විසඳීම අසන්නට කැමති ව මෙසේ භවත් කස්සපයන් වහන්සේට විරුද්ධ ව කතා කළ යුතු යැයි සිතුවෙමි. භවත් කස්සපයන් වහන්ස, ඉතා මනහර ය. භවත් කස්සපයන් වහන්ස, ඉතා මනහර ය. භවත් කස්සපයන් වහන්ස, යටිකුරු කොට තැබූ දෙයක් උඩුකුරු කරන්නේ යම් සේ ද, වසා තැබූ දෙයක් හැර පෙන්වන්නේ යම් සේ ද, මංමුලාවූවෙකුට මග පවසන්නේ යම් සේ ද, ඇස් ඇත්තෝ රූප දකිත්වායි අඳුරෙහි තෙල් පහනක් ඔසොවා දරන්නේ යම් සේ ද, එසෙයින් ම භවත් කස්සපයන් වහන්සේ විසින් නොයෙක් අයුරින් ධර්මය පවසන ලද්දේ ය. භවත් කස්සපයන් වහන්ස, ඒ මම ඒ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සරණ යමි. ධර්මය ත්, භික්ෂු සංඝයා ත් සරණ යමි. භවත් කස්සපයන් වහන්සේ අද පටන් දිවි හිමියෙන් සරණ ගිය උපාසකයෙකු වශයෙන් මා පිළිගන්නා සේක්වා!
භවත් කස්සපයන් වහන්ස, මම මහා යාගයක් කරන්නට කැමති වෙමි. යම් යාගයක් මා හට බොහෝ කල් හිතසුව පිණිස පවතින්නේ ද, එබඳු වූ යාගයක් කෙරෙහි භවත් කස්සපයන් වහන්සේ මට අනුශාසනා කරන සේක්වා!”
“රාජන්‍යයෙනි, යම් බඳු යාගයකදී ගවයෝ හෝ මැරෙත් ද, එළු බැටළුවෝ හෝ මැරෙත් ද, ඌරෝ කුකුලෝ හෝ මැරෙත් ද, විවිධ වූ ප්‍රාණීහු හෝ ඝාතනයට පත්වෙත් ද, එය පිළිගන්නෝ ද මිසදිටු ගත්, මිථ්‍යා සංකල්ප ඇති, මිථ්‍යා වචන ඇති, මිථ්‍යා ක්‍රියා ඇති, මිථ්‍යා දිවි පෙවෙත් ඇති, මිථ්‍යා වීරිය ඇති, මිථ්‍යා සිහි ඇති, මිථ්‍යා සමාධි ඇති උදවිය ය. රාජන්‍යයෙනි, මෙබඳු යාගය මහත්ඵල නැත්තේ ය. මහානිසංස නැත්තේ ය. මහත් බැබලීම් නැත්තේ ය. මහත් පැතිරීම් නැත්තේ ය.
රාජන්‍යයෙනි, එය මෙබඳු දෙයකි. ගොවියෙක් බීජ හා නගුල ගෙන වනයකට පිවිසෙයි. ඔහු එහි නොනැසූ කණු කටු සහිත නපුරු බිමක, නිසරු කෙතක කැඩී ගිය, කුණු වී ගිය, අව් සුළඟින් පීඩිත, පොළොවෙහි සාරය නොඇදගන්නා, සුවසේ නොසැකසුණු බීජයන් වපුරයි. වැස්ස ද කලින් කල යහපත් ලෙස නොපවතියි නම්, ඔහුගේ ඒ වපුරන ලද බීජයෝ සුවසේ පඳුරු ලියලා වැඩෙත් ද? ගොවියා හෝ ලොකු අස්වැන්නක් ලබයි ද?”
“භවත් කස්සපයන් වහන්ස, එය නැත්තේ ය.”
“එසෙයින් ම, රාජන්‍යයෙනි, යම් බඳු යාගයකදී ගවයෝ හෝ මැරෙත් ද, එළු බැටළුවෝ හෝ මැරෙත් ද, ඌරෝ කුකුලෝ හෝ මැරෙත් ද, විවිධ වූ ප්‍රාණීහු හෝ ඝාතනයට පත්වෙත් ද, එය පිළිගන්නෝ ද මිසදිටු ගත්, මිථ්‍යා සංකල්ප ඇති, මිථ්‍යා වචන ඇති, මිථ්‍යා ක්‍රියා ඇති, මිථ්‍යා දිවි පෙවෙත් ඇති, මිථ්‍යා වීරිය ඇති, මිථ්‍යා සිහි ඇති, මිථ්‍යා සමාධි ඇති උදවිය ය. රාජන්‍යයෙනි, මෙබඳු යාගය මහත්ඵල නැත්තේ ය. මහානිසංස නැත්තේ ය. මහත් බැබලීම් නැත්තේ ය. මහත් පැතිරීම් නැත්තේ ය.
රාජන්‍යයෙනි, යම් බඳු යාගයකදී ගවයෝ හෝ නොමැරෙත් ද, එළු බැටළුවෝ හෝ නොමැරෙත් ද, ඌරෝ කුකුලෝ හෝ නොමැරෙත් ද, විවිධ වූ ප්‍රාණීහු හෝ ඝාතනයට පත්නොවෙත් ද, එය පිළිගන්නෝ ද සම්දිටු ගත්, යහපත් සංකල්ප ඇති, යහපත් වචන ඇති, යහපත් ක්‍රියා ඇති, යහපත් දිවි පෙවෙත් ඇති, යහපත් වීරිය ඇති, යහපත් සිහි ඇති, යහපත් සමාධි ඇති උදවිය වෙත් ද, රාජන්‍යයෙනි, මෙබඳු යාගය මහත්ඵල ඇත්තේ ය. මහානිසංස ඇත්තේ ය. මහත් බැබලීම් ඇත්තේ ය. මහත් පැතිරීම් ඇත්තේ ය.
රාජන්‍යයෙනි, එය මෙබඳු දෙයකි. ගොවියෙක් බීජ හා නගුල ගෙන වනයකට පිවිසෙයි. ඔහු එහි මැනැවින් ඉවත් කළ කණු කටු ඇති යහපත් බිමක, සරු කෙතක, නොකැඩුණු, කුණු නොවුණු, අව් සුළඟින් පහර නොකෑ, සාරවත්, හොඳින් සැකසුණු බීජයන් වපුරයි. වැස්ස ද කලින් කල යහපත් ලෙස පවතියි නම්, ඔහුගේ ඒ වපුරන ලද බීජයෝ සුවසේ පඳුරු ලියලා වැඩෙත් ද? ගොවියා හෝ ලොකු අස්වැන්නක් ලබයි ද?”
“භවත් කස්සපයන් වහන්ස, එසේ ය.”
“එසෙයින් ම රාජන්‍යයෙනි, යම් බඳු යාගයකදී ගවයෝ හෝ නොමැරෙත් ද, එළු බැටළුවෝ හෝ නොමැරෙත් ද, ඌරෝ කුකුලෝ හෝ නොමැරෙත් ද, විවිධ වූ ප්‍රාණීහු හෝ ඝාතනයට පත්නොවෙත් ද, එය පිළිගන්නෝ ද සම්දිටු ගත්, යහපත් සංකල්ප ඇති, යහපත් වචන ඇති, යහපත් ක්‍රියා ඇති, යහපත් දිවි පෙවෙත් ඇති, යහපත් වීරිය ඇති, යහපත් සිහි ඇති, යහපත් සමාධි ඇති උදවිය වෙත් ද, රාජන්‍යයෙනි, මෙබඳු යාගය මහත්ඵල ඇත්තේ ය. මහානිසංස ඇත්තේ ය. මහත් බැබලීම් ඇත්තේ ය. මහත් පැතිරීම් ඇත්තේ ය.”
එකල්හී පායාසි රාජන්‍ය තෙමේ ශ්‍රමණ බ්‍රාහ්මණ, දුගී මගී යාචකාදීන්ට දානයක් පිහිටෙව්වේ ය. ඒ දානයෙහි වනාහී මෙබඳු වූ බොජුන් දෙනු ලැබේ. කාඩි හොදි දෙවෙනි කොට ගත් නිවුඩු සහල් බත ය. ලොකු වාටි ඇති ගොරෝසු රෙදි ය. ඒ දානයෙහි දී උත්තර නම් තරුණයෙක් එහි දන් කටයුතු සොයා බැලීමෙහි නිරත ව සිටියේ ය. ඔහු දානය දී නැවත නැවත මෙසේ කියයි.
“මේ දානය හේතුවෙන් පායාසි රාජන්‍යයා ම සමඟ මේ ලෝකයෙහි මම එක්වුණෙම් ද, පරලොවදී මට එසේ නොවේවා!”
පායාසි රාජන්‍ය තෙමේ උත්තර තරුණයා දානය දී නැවත නැවත මෙසේ කියන්නේලු යි ඇසුවේ ය. ‘මේ දානය හේතුවෙන් පායාසි රාජන්‍යයා ම සමඟ මේ ලෝකයෙහි මම එක්වුණෙම් ද, පරලොවදී මට එසේ නොවේවා!’ යි.
ඉක්බිති පායාසි රාජන්‍ය තෙමේ උත්තර තරුණයා කැඳවා මෙය ඇසුවේය.
“දරුව, උත්තරයෙනි, සැබෑ ද? ඔබ දන් දී නැවත නැවත මෙසේ කියන්නෙහි ද? ‘මේ දානය හේතුවෙන් පායාසි රාජන්‍යයා ම සමඟ මේ ලෝකයෙහි මම එක්වුණෙම් ද, පරලොවදී මට එසේ නොවේවා!’ යි.”
“එසේ ය, භවත.”
“භවත් දරුව, උත්තරයෙනි, ඔබ කුමක් හෙයින් දන් දී ‘මේ දානය හේතුවෙන් පායාසි රාජන්‍යයා ම සමඟ මේ ලෝකයෙහි මම එක්වුණෙම් ද, පරලොවදී මට එසේ නොවේවා!’ යි මෙසේ නැවත නැවත කියන්නෙහි ද? දරුව, උත්තරයෙනි, පිනෙන් ප්‍රයෝජන ඇති ව, දානයේ ම ඵලවිපාක අපි කැමති නොවෙමු ද?”
“භවතුන්ගේ දානයෙහි මෙබඳු වූ බොජුන් දෙනු ලැබේ. කාඩි හොදි දෙවෙනි කොට නිවුඩු සහල් බත ය. භවතාණන් එය පයිනුත් ස්පර්ශ කරන්නට අකමැති වෙයි. අනුභව කරන්නට ආශාවක් කොයින් වෙයි ද? භවතාණන් යම් වස්ත්‍ර පාදයෙනුත් ස්පර්ශ කරන්නට අකමැති වෙයි ද, එබඳු වූ ලොකු වාටි ඇති ගොරෝසු රෙදි ය. පොරොවන්නට ආසාවක් කොයින් වෙයි ද? භවතාණන් අපට ප්‍රිය ය. මනාප ය. අපි කෙසේ නම් මනාප දෙයක් අමනාප දෙයක් හා එකට එක් කරමු ද?”
“එසේ වී නම් දරුව උත්තරයෙනි, මම යම්බඳු බොජුනක් අනුභව කරම් ද, එබඳු වූ බොජුනක් දානයෙහි පිහිටුවන්න. මම යම්බඳු වස්ත්‍ර හඳිම් ද, එබඳු වස්ත්‍ර දානයෙහි පිහිටුවන්න.”
“එසේ ය, භවතැ” යි උත්තර තරුණයා පායාසි රාජන්‍යයා හට පිළිතුරු දී පායාසි රාජන්‍ය තෙමේ යම්බඳු බොජුනක් අනුභව කරයි ද, එබඳු වූ බොජුනක් දානයෙහි පිහිටෙව්වේ ය. පායාසි රාජන්‍ය තෙමේ යම් බඳු වස්ත්‍ර පොරොවයි ද, එබඳු වූ වස්ත්‍ර ත් දානයෙහි පිහිටෙව්වේ ය.
එකල්හී පායාසි රාජන්‍ය තෙමේ සකස් නොකොට දන් දී, සිය අතින් දන් නොදී, ගෞරව නැති ව දන් දී, බැහැර කරන දෙයක් සෙයින් දන් දී, කය බිඳී මරණින් මතු චාතුම්මහාරාජික දෙවියන්ට අයත් සේරිස්සක නම් හිස් විමානයක උපන්නේ ය.
ඒ දාන කටයුතුවල නිරත ව සිටි උත්තර නම් යම් තරුණයෙක් සිටියේ ද, ඔහු සකස් කොට දන් දී, සිය අතින් දන් දී, ගරුසරු ඇති ව දන් දී, බැහැර නොකරන දෙයක් දන් දී, කය බිඳී මරණින් මතු සුගති සංඛ්‍යාත දෙව්ලොවට, තව්තිසා දෙවියන් හා එක්වීමට පැමිණියේ ය.
එසමයෙහි ආයුෂ්මත් ගවම්පති තෙරුන් වහන්සේ දිවා විහරණය පිණිස සේරිස්සක ශූන්‍ය විමානයට නිතර වඩිති. එකල්හී පායාසි දෙව්පුත් තෙමේ ගවම්පති තෙරුන් යම් තැනක ද, එතැනට එළැඹියේ ය. එළැඹ ආයුෂ්මත් ගවම්පති තෙරුන්ට සකසා වන්දනා කොට එකත්පස් ව සිටගත්තේ ය. එකත්පස් ව සිටගත් පායාසි දෙව්පුතුන්ට ආයුෂ්මත් ගවම්පති තෙරණුවෝ මෙසේ පැවසූහ.
“ඇවැත්නි, ඔබ කවුද?”
“ස්වාමීනී, මම පායාසි රාජන්‍යයා ය.”
“ඇවැත්නි, ඔබ මෙබඳු දෘෂ්ටියක් ඇතිව සිටියේ නොවේ ද? එනම්, ‘මෙසේ ත් පරලොවක් නැත්තේ ය. ඕපපාතික ව උපදින සත්වයෝ නැත්තාහ. හොඳින් හෝ නරකින් හෝ කරනු ලබන කර්මයන්ගේ ඵලවිපාක නැත්තේ ය’ යි.”
“ස්වාමීනී, ඒ මම මෙබඳු දෘෂ්ටියක් ඇති ව සිටියෙමි. එනම්, ‘මෙසේ ත් පරලොවක් නැත්තේ ය. ඕපපාතික ව උපදින සත්වයෝ නැත්තාහ. හොඳින් හෝ නරකින් හෝ කරනු ලබන කර්මයන්ගේ ඵලවිපාක නැත්තේ ය’ යි. එහෙත් කුමාර කස්සප ආර්යයන් වහන්සේ විසින් ඒ පවිටු දෘෂ්ටියෙන් මම මුදවන ලද්දෙමි.”
“ඇවත්නි, ඔබගේ දාන කටයුතුවල නියැලී උත්තර නම් යම් මාණවකයෙක් සිටියේ ද, ඔහු උපන්නේ කොහිද?”
“ස්වාමීනී, උත්තර නම් මාණවකයා මාගේ දන් දීම් කටයුතුවල යෙදී සිටියදී සකස් කොට දන් දී, සිය අතින් දන් දී, ගරුසරු ඇති ව දන් දී, බැහැර නොකරන දෙයක් දන් දී, කය බිඳී මරණින් මතු සුගති සංඛ්‍යාත දෙව්ලොවට, තව්තිසා දෙවියන් හා එක්වීමට පැමිණියේ ය.
ස්වාමීනී, මම වනාහී සකස් නොකොට දන් දී, සිය අතින් දන් නොදී, ගරුසරු නැති ව දන් දී, බැහැර කරන දෙයක් සෙයින් දන් දී, කය බිඳී මරණින් මතු චාතුම්මහාරාජික දෙවියන්ට අයත් සේරිස්සක නම් හිස් විමානයක උපන්නෙමි.
එබැවින් ස්වාමීනී, ගවම්පතීන් වහන්ස, මිනිස් ලොවට වැඩම කොට මෙකරුණ වදාළ මැනැව.
‘සකස් කොට දන් දෙව්. සිය අතින් දන් දෙව්. ගරුසරු ඇති ව දන් දෙව්. බැහැරට නොකරන දෙයක් සේ දන් දෙව්. පායාසි රාජන්‍ය තෙමේ සකස් නොකොට දන් දී, සිය අතින් දන් නොදී, ගරුසරු නැති ව දන් දී, බැහැර කරන දෙයක් සෙයින් දන් දී, කය බිඳී මරණින් මතු චාතුම්මහාරාජික දෙවියන්ට අයත් සේරිස්සක නම් හිස් විමානයක උපන්නේ ය.
ඔහුගේ දානයෙහි නියුක්ත ව සිටි උත්තර නම් යම් මාණවකයෙක් වූයේ ද, ඔහු සකස් කොට දන් දී, සිය අතින් දන් දී, ගරුසරු ඇති ව දන් දී, බැහැර නොකරන දෙයක් දන් දී, කය බිඳී මරණින් මතු සුගති සංඛ්‍යාත දෙව්ලොවට, තව්තිසා දෙවියන් හා එක්වීමට පැමිණියේ ය” යනුවෙනි.
ඉක්බිති ආයුෂ්මත් ගවම්පති තෙරණුවෝ මනුලොවට පැමිණ මෙය දැනුම් දුන්හ.
“‘සකස් කොට දන් දෙව්. සිය අතින් දන් දෙව්. ගරුසරු ඇති ව දන් දෙව්. බැහැරට නොකරන දෙයක් සේ දන් දෙව්. පායාසි රාජන්‍ය තෙමේ සකස් නොකොට දන් දී, සිය අතින් දන් නොදී, ගරුසරු නැති ව දන් දී, බැහැර කරන දෙයක් සෙයින් දන් දී, කය බිඳී මරණින් මතු චාතුම්මහාරාජික දෙවියන්ට අයත් සේරිස්සක නම් හිස් විමානයක උපන්නේ ය.
ඔහුගේ ඒ දානයෙහි නියුක්ත ව සිටි උත්තර නම් යම් මාණවකයෙක් වූයේ ද, ඔහු සකස් කොට දන් දී, සිය අතින් දන් දී, ගරුසරු ඇති ව දන් දී, බැහැර නොකරන දෙයක් දන් දී, කය බිඳී මරණින් මතු සුගති සංඛ්‍යාත දෙව්ලොවට, තව්තිසා දෙවියන් හා එක්වීමට පැමිණියේ ය.”
සාදු! සාදු!! සාදු!!!
පායාසි රාජඤ්ඤ සූත්‍රය නිමා විය.
එහි පිළිවෙළ උද්දානයයි :
මහාපදාන සූත්‍රය, නිදාන සූත්‍රය, පරිනිබ්බාන සූත්‍රය, සුදස්සන සූත්‍රය, ජනවසභ සූත්‍රය, ගෝවින්ද සූත්‍රය, මහා සමය සූත්‍රය, සක්කපඤ්හ සූත්‍රය, මහා සතිපට්ඨාන සූත්‍රය සහ දසවන පායාසි සූත්‍රය යන මේ දෙසුමන්ගෙන් මහා වර්ගයෙහි සූත්‍ර එකතු වෙයි.
ධර්මදානය උදෙසා පාලි සහ සිංහල අන්තර්ගතය උපුටා ගැනීම https://mahamevnawa.lk/sutta/dn2_10/ වෙබ් පිටුවෙනි.
Ver.1.40 - Last Updated On 26-SEP-2020 At 03:14 P.M