අංගුත්තර නිකාය

ඒකක නිපාතෝ

5. සූකවග්ගෝ

5. වී නංඩුව ගැන වදාළ දෙසුම් ඇතුළත් කොටස

1. 5. 1.

(සාවත්ථි නිදානං:)

සැවැත් නුවරදී….

සෙය්‍යථාපි භික්ඛවේ, සාලිසූකං වා යවසූකං වා මිච්ඡාපණිහිතං හත්ථේන වා පාදේන වා අක්කන්තං හත්ථං වා පාදං වා භෙච්ඡති, ලෝහිතං වා උප්පාදෙස්සතීති, නේතං ඨානං විජ්ජති. තං කිස්ස හේතු? මිච්ඡාපණිහිතත්තා භික්ඛවේ, සූකස්ස. ඒවමේව ඛෝ භික්ඛවේ, සෝ වත භික්ඛු මිච්ඡාපණිහිතේන චිත්තේන අවිජ්ජං භෙච්ඡති, විජ්ජං උප්පාදෙස්සති, නිබ්බානං සච්ඡිකරිස්සතීති, නේතං ඨානං විජ්ජති. තං කිස්ස හේතු? මිච්ඡාපණිහිතත්තා භික්ඛවේ, චිත්තස්සාති.

“පින්වත් මහණෙනි, එය මෙවැනි දෙයක්. හැල් වී නංඩුවක් හරි, යව වී නංඩුවක් හරි, වැරදි විදිහට තැබුවොත් අතින් වේවා, පයින් වේවා තද වුනොත් ඒ අත හෝ පය හෝ තුවාල වී ලේ උපදින්නේය යන කරුණ, සිදුවන දෙයක් නොවේ. එයට හේතුව කුමක්ද? පින්වත් මහණෙනි, වී නංඩුව වැරදි විදිහට තැබීමයි. පින්වත් මහණෙනි, මෙකරුණත් එවැනිම දෙයක්. නොමගක පිහිටුවා ගත් සිතකින් යුතු ඒ භික්ෂුව ඒකාන්තයෙන්ම අවිද්‍යාව බිඳ හෙළන්නේය, විද්‍යාව උපදවන්නේය, අමාමහ නිවන සාක්ෂාත් කරන්නේය යන කරුණ සිදු වන දෙයක් නොවේ. එයට හේතුව කුමක්ද? පින්වත් මහණෙනි, සිත නොමගක පිහිටුවා ගැනීමයි.”

1. 5. 2.

සෙය්‍යථාපි භික්ඛවේ, සාලිසූකං වා යවසූකං වා සම්මාපණිහිතං හත්ථේන වා පාදේන වා අක්කන්තං හත්ථං වා පාදං වා භෙච්ඡති ලෝහිතං වා උප්පාදෙස්සතීති, ඨානමේතං විජ්ජති. තං කිස්ස හේතු? සම්මාපණිහිතත්තා භික්ඛවේ, සූකස්ස. ඒවමේවං ඛෝ, භික්ඛවේ, සෝ වත භික්ඛු සම්මාපණිහිතේන චිත්තේන අවිජ්ජං භෙච්ඡති, විජ්ජං උප්පාදෙස්සති, නිබ්බානං සච්ඡිකරිස්සතීති, ඨානමේතං විජ්ජති. තං කිස්ස හේතු? සම්මාපණිහිතත්තා භික්ඛවේ, චිත්තස්සාති.

“පින්වත් මහණෙනි, එය මෙවැනි දෙයක්. හැල් වී නංඩුවක් හරි, යව වී නංඩුවක් හරි, නිවැරදි විදිහට තැබුවොත් අතින් වේවා, පයින් වේවා තද වුනොත් ඒ අත හෝ පය හෝ තුවාල වී ලේ උපදින්නේය යන කරුණ, සිදුවන දෙයක්. එයට හේතුව කුමක්ද? පින්වත් මහණෙනි, වී නංඩුව නිවැරදි විදිහට තැබීමයි. පින්වත් මහණෙනි, මෙකරුණත් එවැනිම දෙයක්. හරි මගෙහි පිහිටුවා ගත් සිතකින් යුතු ඒ භික්ෂුව ඒකාන්තයෙන්ම අවිද්‍යාව බිඳ හෙළන්නේය, විද්‍යාව උපදවන්නේය, අමාමහ නිවන සාක්ෂාත් කරන්නේය යන කරුණ සිදු වන දෙයක්. එයට හේතුව කුමක්ද? පින්වත් මහණෙනි, සිත හරි මගෙහි පිහිටුවා ගැනීමයි.”

1. 5. 3.

ඉධාහං භික්ඛවේ, ඒකච්චං පුග්ගලං පදුට්ඨචිත්තං ඒවං චේතසා චේතෝ පරිච්ච පජානාමි: ඉමම්හි චේ අයං සමයේ පුග්ගලෝ කාලං කරෙය්‍ය, යථාභතං නික්ඛිත්තෝ ඒවං නිරයේ. තං කිස්ස හේතු? චිත්තං හිස්ස භික්ඛවේ, පදුට්ඨං. චේතෝපදෝසහේතුච්ච පන භික්ඛවේ, ඒවමිධේකච්චේ සත්තා කායස්ස භේදා පරම්මරණා අපායං දුග්ගතිං විනිපාතං නිරයං උපපජ්ජන්තීති.

“පින්වත් මහණෙනි, මා මේ ලෝකයේ මගේ සිතින් සමහර නපුරු සිත් ඇති පුද්ගලයන්ව හොඳින් අවබෝධ කර ගන්නවා. ‘මේ පුද්ගලයා නම් මේ වෙලාවේදී මිය පරලොව ගියොත්, හරියට ඔසවා ගෙන පැමිණි බරක් බිමින් තබනවා වගේ නිරයේ උපදිනවා. ඒකට හේතුව කුමක්ද? පින්වත් මහණෙනි, ඔහුගේ සිත දූෂිතව තිබීමයි. පින්වත් මහණෙනි, ඔය විදිහට සිත දූෂිත වීම හේතුවෙන් මෙහි සමහර සත්වයන් කය බිඳිලා මැරුණට පස්සේ අපාය, දුගතිය නම් වූ නිරයේ උපදිනවා.”

1. 5. 4.

ඉධාහං භික්ඛවේ, ඒකච්චං පුග්ගලං පසන්නචිත්තං ඒවං චේතසා චේතෝ පරිච්ච පජානාමි: ඉමම්හි චේ අයං සමයේ පුග්ගලෝ කාලං කරෙය්‍ය, යථාභතං නික්ඛිත්තෝ ඒවං සග්ගේ. තං කිස්ස හේතු? චිත්තං හිස්ස භික්ඛවේ, පසන්නං. චේතෝපසාදහේතුච්ච පන භික්ඛවේ, ඒවමිධේකච්චේ සත්තා කායස්ස භේදා පරම්මරණා සුගතිං සග්ගං ලෝකං උපපජ්ජන්තීති.

“පින්වත් මහණෙනි, මා මේ ලෝකයේ මගේ සිතින් සමහර පහන් වූ සිත් ඇති පුද්ගලයන්ව හොඳින් අවබෝධ කර ගන්නවා. ‘මේ පුද්ගලයා නම් මේ වෙලාවේදී මිය පරලොව ගියොත්, හරියට ඔසවා ගෙන පැමිණි බරක් බිමින් තබනවා වගේ සුගතියේ උපදිනවා. ඒකට හේතුව කුමක්ද? පින්වත් මහණෙනි, ඔහුගේ සිත ප්‍රසන්නව තිබීමයි. පින්වත් මහණෙනි, ඔය විදිහට සිතේ පැහැදීම හේතුවෙන් මෙහි සමහර සත්වයන් කය බිඳිලා මැරුණට පස්සේ සුගතිය නම් වූ ස්වර්ග ලෝකයෙහි උපදිනවා.”

1. 5. 5.

සෙය්‍යථාපි භික්ඛවේ, උදකරහදෝ ආවිලෝ ලුලිතෝ කලලීභූතෝ, තත්ථ චක්ඛුමා පුරිසෝ තීරේ ඨිතෝ න පස්සෙය්‍ය සිප්පිසම්බුකම්පි සක්ඛරකඨලම්පි මච්ඡගුම්බම්පි චරන්තම්පි තිට්ඨන්තම්පි. තං කිස්ස හේතු? ආවිලත්තා භික්ඛවේ, උදකස්ස. ඒවමේවං ඛෝ භික්ඛවේ, සෝ වත භික්ඛු ආවිලේන චිත්තේන අත්තත්ථං වා ඤස්සති, පරත්ථං වා ඤස්සති, උභයත්ථං වා ඤස්සති, උත්තරිං වා මනුස්සධම්මා අලමරියඤාණදස්සනවිසේසං සච්ඡිකරිස්සතීති, නේතං ඨානං විජ්ජති. තං කිස්ස හේතු? ආවිලත්තා භික්ඛවේ, චිත්තස්සාති.

“පින්වත් මහණෙනි, ඒක මේ වගේ දෙයක්. වතුර විලක් තියෙනවා. ඒක කැළඹිලා, බොර වෙලා, මඩ වෙලයි තියෙන්නේ. ඉතින් එතැන ඉවුරේ සිටින ඇස් ඇති පුරුෂයෙක් (ඒ ජලය දෙස බලා සිටිද්දී) සිප්පි බෙල්ලන් හෝ හක් බෙල්ලන් හෝ මාළු රංචු හෝ සිටින බව හෝ පිහිනන බව හෝ දකින්නේ නෑ. ඒකට හේතුව මොකක්ද? පින්වත් මහණෙනි, ජලය කැළඹී තිබීමයි. පින්වත් මහණෙනි, අන්න ඒ වගේම තමයි කැළඹී ගිය සිතකින් යුතු වූ ඒ භික්ෂුව ඒකාන්තයෙන්ම ‘තමන්ගේ යහපත දැනගන්නේය, අනුන්ගේ යහපත දැනගන්නේය, තමාගේත් අනුන්ගේත් යන දෙපසෙහි ම යහපත දැනගන්නේය, මනුෂ්‍ය ගුණධර්මවලට වඩා උත්තරීතර වූ ආර්ය වූ ඤාණදර්ශන විශේෂයක් අවබෝධ කරන්නේය කියන එක සිද්ධ වෙන දෙයක් නොවෙයි. ඒකට හේතුව මොකක්ද? පින්වත් මහණෙනි, සිත කැළඹී තිබීමයි.”

1. 5. 6.

සෙය්‍යථාපි භික්ඛවේ, උදකරහදෝ අච්ඡෝ විප්පසන්නෝ අනාවිලෝ, තත්ථ චක්ඛුමා පුරිසෝ තීරේ ඨිතෝ පස්සෙය්‍ය සිප්පිසම්බුකම්පි සක්ඛරකඨලම්පි මච්ඡගුම්බම්පි චරන්තම්පි තිට්ඨන්තම්පි. තං කිස්ස හේතු? අනාවිලත්තා භික්ඛවේ, උදකස්ස. ඒවමේවං ඛෝ භික්ඛවේ, සෝ වත භික්ඛු අනාවිලේන චිත්තේන අත්තත්ථං වා ඤස්සති, පරත්ථං වා ඤස්සති, උභයත්ථං වා ඤස්සති, උත්තරිං වා මනුස්සධම්මා අලමරියඤාණදස්සනවිසේසං සච්ඡිකරිස්සතීති, ඨානමේතං විජ්ජති. තං කිස්ස හේතු? අනාවිලත්තා භික්ඛවේ, චිත්තස්සාති.

“පින්වත් මහණෙනි, ඒක මේ වගේ දෙයක්. වතුර විලක් තියෙනවා. ඒක කැළඹිලා නෑ. බොර වෙලා නෑ. මඩ වෙලා නැතුවයි තියෙන්නේ. ඉතින් එතැන ඉවුරේ සිටින ඇස් ඇති පුරුෂයෙක් (ඒ ජලය දෙස බලා සිටිද්දී) සිප්පි බෙල්ලන් හෝ හක් බෙල්ලන් හෝ මාළු රංචු හෝ සිටින ආකාරයත්, හැසිරෙන ආකාරයත් දකිනවා. ඒකට හේතුව මොකක්ද? පින්වත් මහණෙනි, ජලය නොකැළඹී තිබීමයි. පින්වත් මහණෙනි, අන්න ඒ වගේම තමයි නොකැළඹී ගිය සිතකින් යුතු වූ ඒ භික්ෂුව ඒකාන්තයෙන්ම ‘තමන්ගේ යහපත දැනගන්නේය, අනුන්ගේ යහපත දැනගන්නේය, තමාගේත් අනුන්ගේත් යන දෙපසෙහි ම යහපත දැනගන්නේය, මනුෂ්‍ය ගුණධර්මවලට වඩා උත්තරීතර වූ ආර්ය වූ ඤාණදර්ශන විශේෂයක් අවබෝධ කරන්නේය කියන එක සිද්ධ වෙන දෙයක්. ඒකට හේතුව මොකක්ද? පින්වත් මහණෙනි, සිත නොකැළඹී තිබීමයි.”

1. 5. 7.

සෙය්‍යථාපි භික්ඛවේ, යානි කානිචි රුක්ඛජාතානං ඵන්දනෝ තේසං අග්ගමක්ඛායති, යදිදං මුදුතාය චේව කම්මඤ්ඤතාය ච. ඒවමේවං ඛෝ අහං භික්ඛවේ, න අඤ්ඤං ඒකධම්මම්පි සමනුපස්සාමි, යං ඒවං භාවිතං බහුලීකතං මුදු ච හෝති කම්මඤ්ඤඤ්ච, යථයිදං චිත්තං. චිත්තං භික්ඛවේ, භාවිතං බහුලීකතං මුදු ච හෝති කම්මඤ්ඤඤ්චාති.

“පින්වත් මහණෙනි, ඒක මේ වගේ දෙයක්. යම් තාක් ගස් වර්ග තිබෙනවා නම්, ඒවා අතරින් මෘදු බවෙනුත්, ප්‍රයෝජනයට ගැනීම අතිනුත් මේ ‘බුදුරුදමුනු’ ගහ තමයි වඩාත්ම අග්‍ර වෙන්නේ. අන්න ඒ වගේම තමයි පින්වත් මහණෙනි, යම් දෙයක් සමථ විදර්ශනා වශයෙන් දියුණු කළ විට, බහුල වශයෙන් දියුණු කළ විට මෘදු වෙයි නම්, කර්මණ්‍ය වෙයි නම්, ඒ මේ සිත තරම් වෙන එකම දෙයක් වත් මා දකින්නේ නෑ. පින්වත් මහණෙනි, මේ සිත සමථ විදර්ශනා වශයෙන් දියුණු කළොත්, නැවත නැවත දියුණු කළොත් මෘදු වෙනවා. අවබෝධයට සුදුසු පරිදි සකස් වෙනවා.”

1. 5. 8.

නාහං භික්ඛවේ, අඤ්ඤං ඒකධම්මම්පි සමනුපස්සාමි, යං ඒවං ලහුපරිවත්තං, යථයිදං චිත්තං. යාවඤ්චිදං භික්ඛවේ, උපමාපි න සුකරා යාව ලහුපරිවත්තං චිත්තන්ති.

“පින්වත් මහණෙනි, යම් ආකාරයෙන් සැණෙකින් වෙනස් වෙලා යන්නා වූ දෙයක් ඇත්නම්, ඒ මේ සිත තරම් වෙන එකම දෙයක් වත් මා දකින්නේ නෑ. පින්වත් මහණෙනි, මේ සිත කොතරම් සැණෙකින් වෙනස් වෙලා යන්නා වූ දෙයක්ද යත් එයට උපමාවක් සොයාගන්න එක පවා ලේසි දෙයක් නොවෙයි.”

1. 5. 9.

පභස්සරමිදං භික්ඛවේ, චිත්තං, තඤ්ච ඛෝ ආගන්තුකේහි උපක්කිලේසේහි උපක්කිලිට්ඨන්ති.

“පින්වත් මහණෙනි, මේ සිත ප්‍රභාෂ්වරයි. එනමුදු ආගන්තුක වූ උපක්ලේශ (අකුසල් සිතුවිලි) වලින් තමයි කිළුටු වෙලා තියෙන්නේ.”

1. 5. 10

පභස්සරමිදං භික්ඛවේ චිත්තං, තඤ්ච ඛෝ ආගන්තුකේහි උපක්කිලේසේහි විප්පමුත්තන්ති.

“පින්වත් මහණෙනි, මේ සිත ප්‍රභාෂ්වරයි. එනමුදු මේ සිත මනාකොට නිදහස් වුනේ ඒ ආගන්තුක උපක්ලේශවලින් තමයි.”

වග්ගෝ පඤ්චමෝ.

පස්වෙනි වර්ගයයි.