මා හට අසන්නට ලැබුනේ මේ විදිහටයි. ඒ දිනවල භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පන්සියයක් පමණ වූ මහත් භික්ෂු පිරිසක් සමඟ කොසොල් ජනපදයෙහි චාරිකාවෙහි වඩිද්දී මනසාකට නම් වූ කොසොල් රටවැසියන්ගේ බ්‍රාහ්මණ ගමටත් වැඩම කළා. එහිදී භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වැඩසිටියේ මනසාකට ගමේ මනසාකටයට උතුරින් අචිරවතී නදී තෙර අඹ වනයේ.
ඒ දිනවල ඉතාමත් ප්‍රසිද්ධ වූ, බොහෝ ප්‍රසිද්ධ වූ, සම්භාවනීය බ්‍රාහ්මණයන් බොහෝ දෙනෙක් මනසාකට ගමේ වාසය කළා. ඒ කියන්නේ චංකී බ්‍රාහ්මණයා, තාරුක්ඛ බ්‍රාහ්මණයා, පොක්ඛරසාති බ්‍රාහ්මණයා, ජාණුස්සෝනි බ්‍රාහ්මණයා, තෝදෙය්‍ය බ්‍රාහ්මණයා ආදී තවත් ඉතා ප්‍රසිද්ධ, බොහෝ ප්‍රසිද්ධ, සම්භාවනීය බ්‍රාහ්මණයන් වාසය කළා.
එදා වාසෙට්ඨ, භාරද්වාජ යන බ්‍රාහ්මණ වංශික තරුණයන් දෙදෙනා ව්‍යායාම පිණිස ඔබමොබ ඇවිදගෙන යද්දී ඔවුන් අතර කථාවක් ඇතිවුනා. වාසෙට්ඨ, මාණවකයා මෙහෙම කිව්වා. “පොක්ඛරසාතී බ්‍රාහ්මණයා විසින් යම් මගක් කියා තිබෙනවාද, ඒකම තමයි බඹලොව උපදින්නට තියෙන ඍජු මාර්ගය. ඒකම තමයි එකම මාවත. ඔය මාර්ගය විතරමයි ඒ සඳහා තියෙන්නේ” කියලා.
එතකොට භාරද්වාජ මාණවකයා මෙහෙම කිව්වා. “තාරුක්ඛ බ්‍රාහ්මණයා විසින් යම් මගක් කියා තිබෙනවාද, ඕකම තමයි බඹලොව උපදින්නට තියෙන ඍජු මාර්ගය. ඕකම තමයි එකම මාවත. ඔය මාර්ගය විතරමයි ඒ සඳහා තියෙන්නේ” කියලා. වාසෙට්ඨ මාණවකයා හට තම මතය භාරද්වාජ මාණවකයා හට දැනුවත් කරන්නට නොහැකි වුනා. භාරද්වාජ මාණවකයා හටත් තම මතය වාසෙට්ඨ මාණවකයා හට දැනුවත් කරන්නට නොහැකි වුනා.
එතකොට වාසෙට්ඨ, මාණවකයා භාරද්වාජ මාණවකයාව ඇමතුවා.
“භාරද්වාජයෙනි, ශාක්‍ය කුලයෙන් පැවිදි වූ ශාක්‍ය පුත්‍ර වූ මේ ශ්‍රමණ ගෞතමයන් වහන්සේ මනසාකට ගමේ උතුරු පෙදෙසේ මනසාකටයේ අචිරවතී නදී තෙර අඹ වනයේ වැඩඉන්නවා. ඒ භවත් ගෞතමයන් වහන්සේ ගැන මෙවැනි වූ කළ්‍යාණ කීර්ති ඝෝෂාවක් පැතිර ගොසින් තියෙනවා. “ඒ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මේ මේ කරුණින් අරහත් වන සේක! සම්මාසම්බුද්ධ වන සේක! විජ්ජාචරණසම්පන්න වන සේක! සුගත වන සේක! ලෝකවිදූ වන සේක! අනුත්තර පුරිසදම්ම සාරථි වන සේක! සත්ථා දේවමනුස්සානං වන සේක! බුද්ධ වන සේක! භගවා වන සේක!” කියලා. ඉතින් භවත් භාරද්වාජයෙනි, යමු. ශ්‍රමණ ගෞතමයන් වහන්සේ ළඟට යමු. ගිහින් ශ්‍රමණ ගෞතමයන් වහන්සේගෙන් ඔය කාරණය විමසමු. ශ්‍රමණ ගෞතමයන් වහන්සේ ඔය ගැටළුව විසඳන්නේ යම් අයුරකින්ද ඒ අයුරින් දරා ගනිමු.” “එසේය භවත” කියලා භාරද්වාජ මාණවකයා වාසෙට්ඨ, මාණවකයාට පිළිතුරු දුන්නා.
ඉතින් වාසෙට්ඨ, භාරද්වාජ මාණවකයන් භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වැඩ සිටි තැනට ගියා. ගිහින් භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සමඟ සතුටු වුනා. සතුටු විය යුතු පිළිසඳර කථාබහ නිමවා එකත්පස්ව වාඩිවුනා. එකත්පස්ව වාඩිවුන වාසෙට්ඨ මාණවකයා භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මෙකරුණ පැවසුවා. “භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, ව්‍යායාම පිණිස එහාට මෙහාට ඇවිද ඇවිද සිටි අප අතර කථාවක් ඇති වුණා. මං මේ විදිහට කිව්වා. “පොක්ඛරසාතී බ්‍රාහ්මණයා විසින් යම් මගක් කියා තිබෙනවාද, ඕකම තමයි බඹලොව උපදින්නට තියෙන ඍජු මාර්ගය. ඕකම තමයි එකම මාවත. ඔය මාර්ගය විතරමයි ඒ සඳහා තියෙන්නේ” කියලා. එතකොට භාරද්වාජ මාණවකයා මෙහෙම කිව්වා. “තාරුක්ඛ බ්‍රාහ්මණයා විසින් යම් මගක් කියා තිබෙනවාද, ඕකම තමයි බඹලොව උපදින්නට තියෙන ඍජු මාර්ගය. ඕකම තමයි එකම මාවත. ඔය මාර්ගය විතරමයි ඒ සඳහා තියෙන්නේ” කියලා. භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, ඔය කරුණ පිළිබඳව අප අතර නොගැලපීමක් ඇතිවුනා. වාදයක් ඇතිවුනා. නා නා අදහස් ඇතිවුනා.”
“එතකොට පින්වත් වාසෙට්ඨ, ඔබ කියන්නේ මෙහෙමයි නේද?
“පොක්ඛරසාතී බ්‍රාහ්මණයා විසින් යම් මගක් කියා තිබෙනවාද, ඕකම තමයි බඹ ලොව උපදින්නට තියෙන ඍජු මාර්ගය. ඕකම තමයි එකම මාවත. ඔය මාර්ගය විතරමයි ඒ සඳහා තියෙන්නේ” කියලා. එතකොට භාරද්වාජ මාණවකයා කිව්වේ මෙහෙමනේ. “තාරුක්ඛ බ්‍රාහ්මණයා විසින් යම් මගක් කියා තිබෙනවාද, ඕකම තමයි බඹලොව උපදින්නට තියෙන ඍජු මාර්ගය. ඕකම තමයි එකම මාවත. ඔය මාර්ගය විතරමයි ඒ සඳහා තියෙන්නේ” කියලා. එහෙම නම් වාසෙට්ඨයෙනි, මොකක් ගැනද නොගැලපීම? මොකක් ගැනද වාදය? මොකක් ගැනද නා නා අදහස්?”
“භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, මග නොමග ගැනයි. භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, බ්‍රාහ්මණවරුන් නා නා මාර්ගයන් ගැන කියලා තියෙනවා. අද්ධරිය බ්‍රාහ්මණයන්, තිත්තිරිය බ්‍රාහ්මණයන්, ඡන්දෝක බ්‍රාහ්මණයන්, බව්හිරිවා බ්‍රාහ්මණයන් ඒ වගේම ඒ සියලු මාර්ගයන් බ්‍රහ්මලෝකයේ උපදින්නට හේතු වෙනවා කියලා තියෙනවා. භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, ඒක මේ වගේ දෙයක්. ගමකට හෝ නියම්ගමකට යෑම පිණිස වැඩිදුර නැතුව වුනත් බොහෝ නා නා මාර්ග තියෙනවා. ඒ සෑම මාර්ගයක්ම තියෙන්නේ ගමට යෑම පිණිසයි. භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, මේකත් ඒ වගේ තමයි. බ්‍රාහ්මණවරුන් නොයෙක් නොයෙක් මාර්ග පෙන්වූවත්, ඒ කියන්නේ අද්ධරිය බ්‍රාහ්මණයන්, තිත්තිරිය බ්‍රාහ්මණයන්, ඡන්දෝක බ්‍රාහ්මණයන්, බව්හිරිවා බ්‍රාහ්මණයන්, ඒ වගේම ඒ සියලු මාර්ගයන් බ්‍රහ්මලෝකයේ උපදින්නට හේතු වෙනවා කියලා තියෙනවා.”
“පින්වත් වාසෙට්ඨ, ඒ සෑම මාර්ගයක්ම බඹලොව ඉපදීම පිණිස පවතිනවා කියලද කියන්නේ?”
“භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, මං කියන්නේ ඒ සෑම මාර්ගයක්ම බඹලොව ඉපදීම පිණිස පවතිනවා කියලයි.”
“පින්වත් වාසෙට්ඨ, ඒ සෑම මාර්ගයක්ම බඹලොව ඉපදීම පිණිස පවතිනවා කියලද කියන්නේ?”
“භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, මං කියන්නේ ඒ සෑම මාර්ගයක්ම බඹලොව ඉපදීම පිණිස පවතිනවා කියලයි.”
“පින්වත් වාසෙට්ඨ, ඒ සෑම මාර්ගයක්ම බඹලොව ඉපදීම පිණිස පවතිනවා කියලද කියන්නේ?”
“භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, මං කියන්නේ ඒ සෑම මාර්ගයක්ම බඹලොව ඉපදීම පිණිස පවතිනවා කියලයි.”
“පින්වත් වාසෙට්ඨ, එතකොට ඔය ත්‍රිවේද ඇති බ්‍රාහ්මණයන්ගෙන් එක බ්‍රාහ්මණයෙක්වත් ඉන්නවාද සියැසින්ම බ්‍රහ්මයාව දැකපු කෙනෙක්?”
“භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, එහෙම කෙනෙක් නම් නෑ.”
“පින්වත් වාසෙට්ඨ, එතකොට ඔය ත්‍රිවේද ඇති බ්‍රාහ්මණයන්ගෙන් එක ආචාර්යවරයෙක්වත් ඉන්නවාද සියැසින්ම බ්‍රහ්මයාව දැකපු කෙනෙක්?”
“භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, එහෙම කෙනෙක් නම් නෑ.”
“පින්වත් වාසෙට්ඨ, එතකොට ඔය ත්‍රිවේද ඇති බ්‍රාහ්මණයන්ගෙන් එක ආචාර්ය ප්‍රාචාර්යවරයෙක්වත් ඉන්නවාද සියැසින්ම බ්‍රහ්මයාව දැකපු කෙනෙක්?”
“භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, එහෙම කෙනෙක් නම් නෑ.”
“පින්වත් වාසෙට්ඨ, එතකොට ඔය ත්‍රිවේද ඇති බ්‍රාහ්මණයන්ගෙන් සත්වෙනි ආචාර්ය පරම්පරාව දක්වා කවුරුවත් ඉන්නවාද සියැසින්ම බ්‍රහ්මයාව දැකපු කෙනෙක්?”
“භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, එහෙම කෙනෙක් නම් නෑ.”
“එතකොට වාසෙට්ඨ, ඒ ත්‍රිවේද ඇති බ්‍රාහ්මණයන්ගේ මන්ත්‍ර හදපු, මන්ත්‍ර නිර්මාණය කරපු, මන්ත්‍ර පවසපු පූර්ව ඍෂිවරු ඉන්නවා. ඒ කියන්නේ; අට්ටක, වාමක, වාමදේව, වෙස්සාමිත්ත, යමතග්ගි, අංගීරස, භාරද්වාජ, වාසෙට්ඨ, කස්සප, භගු යන අයයි. දැන් කාලේ ඒ විදිහටම ත්‍රිවේද ඇති බමුණන් ඒ ඍෂිවරුන්ගේ පැරණි මන්ත්‍රපද ගායනා කරනවාද, රැස් කරනවාද, ඒවා ඒ විදිහටම ගයනවාද, ඔවුන් කිව්ව අයුරින්ම කියනවාද, ඔවුන් පවසන වචනවලින්ම පවසනවාද, ඒ ඍෂිවරු පවා මෙහෙම කියලා තියෙනවාද? “යම් තැනක බ්‍රහ්මයා ඉන්නවාද, යම් විටෙක බ්‍රහ්මයා ඉන්නවාද, යම් පෙදෙසක බ්‍රහ්මයා ඉන්නවාද ඒ ඔහුව අපි දන්නවා. අපි දකිනවා” කියලා.
“භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, එහෙම දැකපු කෙනෙක් නම් නෑ.”
“එහෙම නම් වාසෙට්ඨ, යමෙකු විසින් සියැසින් බ්‍රහ්මයා දැකලා තියෙනවා නම්, ත්‍රිවේද ඇති බ්‍රාහ්මණයන් අතර එබඳු වූ එක බ්‍රාහ්මණයෙක්වත් නැත්නම්, යමෙකු විසින් සියැසින් බ්‍රහ්මයා දැකලා තියෙනවා නම්, ත්‍රිවේද ඇති බ්‍රාහ්මණයන් අතර එබඳු වූ එක ආචාර්යවරයෙක්වත් නැත්නම්, යමෙකු විසින් සියැසින් බ්‍රහ්මයා දැකලා තියෙනවා නම්, ත්‍රිවේද ඇති බ්‍රාහ්මණයන් අතර එබඳු වූ එක ආචාර්ය ප්‍රාචාර්යවරයෙක්වත් නැත්නම්, යමෙකු විසින් සියැසින් බ්‍රහ්මයා දැකලා තියෙනවා නම්, ත්‍රිවේද ඇති බ්‍රාහ්මණයන් අතර එබඳු වූ එක සත්වෙනි ආචාර්ය පරපුර දක්වා කවුරුවත් නැත්නම්, ඒ වගේම ඒ ත්‍රිවේද ඇති බ්‍රාහ්මණයන්ගේ මන්ත්‍ර හදපු, මන්ත්‍ර නිර්මාණය කරපු, මන්ත්‍ර පවසපු පූර්ව ඍෂිවරු ඉන්නවා. ඒ කියන්නේ; අට්ටක, වාමක, වාමදේව, වෙස්සාමිත්ත, යමතග්ගි, අංගීරස, භාරද්වාජ, වාසෙට්ඨ, කස්සප, භගු යන අයයි. දැන් කාලේ ඒ විදිහටම ත්‍රිවේද ඇති බමුණන් ඒ ඍෂිවරුන්ගේ පැරණි මන්ත්‍රපද ගායනා කරනවාද, රැස් කරනවාද, ඒවා ඒ විදිහටම ගයනවාද, ඔවුන් කිව්ව අයුරින්ම කියනවාද, ඔවුන් පවසන වචනවලින්ම පවසනවාද, ඒ ඍෂිවරු පවා “යම් තැනක බ්‍රහ්මයා ඉන්නවාද, යම් විටෙක බ්‍රහ්මයා ඉන්නවාද, යම් පෙදෙසක බ්‍රහ්මයා ඉන්නවාද ඒ ඔහුව අපි දන්නවා. අපි දකිනවා” යයි මෙහෙම කියලා නැතුව තිබියදී ත්‍රිවේද ඇති බමුණන් ඒකාන්ත කොට මෙහෙම කියනවා නෙව. “අපි යම් බ්‍රහ්මයෙක්ව දන්නේ නෑ, දැකලා නෑ. නමුත් ඔහු හා එක්වීම පිණිස මාර්ගය කියා දෙන්නම්. මේකමයි මාර්ගය. මේකමයි මාවත. මේකමයි බඹ ලොව ඉපදීම පිණිස තිබෙන්නේ” කියලා.
පින්වත් වාසෙට්ඨ, මේ ගැන ඔබ කුමක්ද හිතන්නේ? ඔය විදිහට නම් කරුණු යෙදෙන්නේ ත්‍රිවේද ඇති බ්‍රාහ්මණයන්ගේ කථාව කිසි ආනුභාවයක් නැති දෙයක් වෙනවා නේද?”
“භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, ඒකාන්තයෙන්ම ඔය විදිහට නම් කරුණු යෙදෙන්නේ ත්‍රිවේද ඇති බ්‍රාහ්මණයන්ගේ කථාව කිසි ආනුභාවයක් නැති දෙයක් වෙනවාමයි.”
“හොඳයි පින්වත් වාසෙට්ඨයෙනි. ඒකාන්තයෙන්ම පින්වත් වාසෙට්ඨයෙනි, ඒ ත්‍රිවේද බ්‍රාහ්මණයන් යම් බ්‍රහ්මයෙකුව දන්නෙත් නැත්නම්, දකින්නෙත් නැත්නම්, ඔහු හා එක් වීම පිණිස මාර්ගයකුත් දේශනා කරනවා නම්, ඒ කියන්නේ “මේකමයි මාර්ගය. මේකමයි ඒකාන්ත මාවත, මේකමයි බ්‍රහ්මයාගේ ලෝකය කරා යන මාවත” කියලා ඒක වෙන්න පුළුවන් දෙයක් නොවෙයි. පින්වත් වාසෙට්ඨයෙනි, ඒක මේ වගේ දෙයක්. සැරයටි අරගත් අන්ධ පරපුරක් ඉන්නවා නම්, අන්න ඒ වගෙයි. ඉදිරියෙන් යන කෙනා දකින්නෙත් නෑ. මැදින් යන කෙනා දකින්නෙත් නෑ. පස්සෙන් යන කෙනා දකින්නෙත් නෑ. පින්වත් වාසෙට්ඨ, ඔය ත්‍රිවේද බ්‍රාහ්මණයන්ගේ කීමත් අන්ධයන්ගේ සැරයටි පරපුර වගේ කියලයි හිතෙන්නෙ. ඉදිරියෙන් යන කෙනා දකින්නෙත් නෑ. මැදින් යන කෙනා දකින්නෙත් නෑ. පස්සෙන් යන කෙනා දකින්නෙත් නෑ. ඔය ත්‍රිවේද බ්‍රාහ්මණයන්ගේ කීම සිනහවටමයි ලක්වෙන්නේ. ළාමක දෙයක්මයි වෙන්නේ. හිස්දෙයක්මයි වෙන්නේ. තුච්ඡ දෙයක්මයි වෙන්නේ.
පින්වත් වාසෙට්ඨ, මේ ගැන කුමක්ද හිතන්නේ? යම් වෙලාවක සඳ හිරු නැගෙනවාද, යම් වෙලාවක සඳ හිරු බසිනවාද, එතකොට ත්‍රිවේද බ්‍රාහ්මණයොත් අනෙක් බොහෝ දෙනාත් එය දකිනවාද, එතකොට ඔවුන් ඒ සඳහිරු දෙදෙනාට යාඥා කරනවා නේද? ස්තුති කරනවා නේද? දොහොත් මුදුන් දී වැඳගෙන බිම පෙරළෙනවා නේද?”
“එසේය භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, යම් වෙලාවක සඳ හිරු නැගෙනවාද, යම් වෙලාවක සඳ හිරු බසිනවාද, එතකොට ත්‍රිවේද බ්‍රාහ්මණයොත් අනෙක් බොහෝ දෙනාත් එය දකිනවාද, එතකොට ඔවුන් ඒ සඳ හිරු දෙදෙනාට යාඥා කරනවා තමයි. ස්තුති කරනවා තමයි. දොහොත් මුදුන් දී වැඳගෙන බිම පෙරළෙනවා තමයි.”
“පින්වත් වාසෙට්ඨ, මේ ගැන කුමක්ද හිතන්නේ? යම් වෙලාවක සඳ හිරු නැගෙනවාද, යම් වෙලාවක සඳ හිරු බසිනවාද, එතකොට ත්‍රිවේද බ්‍රාහ්මණයොත් අනෙක් බොහෝ දෙනාත් එය දකිනවාද, එතකොට ඔවුන් ඒ සඳහිරු දෙදෙනාට යාඥා කරනවා නම්, ස්තුති කරනවා නම්, දොහොත් මුදුන් දී වැඳගෙන බිම පෙරළෙනවා නම්, ඒ ත්‍රිවිද්‍යා බ්‍රාහ්මණයන්ට සඳ හිරු දෙක සමඟ එක්වීම පිණිස “මේකමයි මාර්ගය. මේකමයි ඒකාන්ත මාවත, මේකමයි සඳ හිරු දෙදෙනාගේ ලෝකය කරා යන මාවත” කියලා මාර්ගයක් දේශනා කරන්නට පුළුවන්ද?”
“භවත් ගෞතමයෙනි, මෙය නොවේමයි.”
“පින්වත් වාසෙට්ඨ, ඉතින් එහෙම නම් යම් වෙලාවක සඳ හිරු නැගෙනවාද, යම් වෙලාවක සඳ හිරු බසිනවාද, එතකොට ත්‍රිවේද බ්‍රාහ්මණයොත් අනෙක් බොහෝ දෙනාත් එය දකිනවාද, එතකොට ඔවුන් ඒ සඳහිරු දෙදෙනාට යාඥා කරන නමුත්, ස්තුති කරනවා නමුත්, දොහොත් මුදුන් දී වැඳගෙන බිම පෙරළෙනවා නමුත්, ඒ ත්‍රිවිද්‍යා බ්‍රාහ්මණයන්ට සඳ හිරු දෙක සමඟ එක්වීම පිණිස “මේකමයි මාර්ගය. මේකමයි ඒකාන්ත මාවත, මේකමයි සඳ හිරු දෙදෙනාගේ ලෝකය කරා යන මාවත” කියලා මාර්ගයක් දේශනා කරන්නටත් බැරි නම්, එහෙම තියෙද්දිත් ඒ ත්‍රිවිද්‍යා බ්‍රාහ්මණවරුන් විසින් බ්‍රහ්මයාව සියැසින් දැකලත් නෑ. ඒ ත්‍රිවිද්‍යා බ්‍රාහ්මණවරුන්ගේ ආචාර්යවරුන් විසින් බ්‍රහ්මයාව සියැසින් දැකලත් නෑ. ඒ ත්‍රිවිද්‍යා බ්‍රාහ්මණවරුන්ගේ ආචාර්යප්‍රාචාර්යවරුන් විසින් බ්‍රහ්මයාව සියැසින් දැකලත් නෑ. ඒ ත්‍රිවිද්‍යා බ්‍රාහ්මණවරුන්ගේ සත්වෙනි ආචාර්ය පරපුර විසින්ද බ්‍රහ්මයාව සියැසින් දැකලත් නෑ. ඒ වගේම ඒ ත්‍රිවේද ඇති බ්‍රාහ්මණයන්ගේ මන්ත්‍ර හදපු, මන්ත්‍ර නිර්මාණය කරපු, මන්ත්‍ර පවසපු පූර්ව ඍෂිවරු ඉන්නවා. ඒ කියන්නේ; අට්ටක, වාමක, වාමදේව, වෙස්සාමිත්ත, යමතග්ගි, අංගීරස, භාරද්වාජ, වාසෙට්ඨ, කස්සප, භගු යන අයයි. දැන් කාලේ ඒ විදිහටම ත්‍රිවේද ඇති බමුණන් ඒ ඍෂිවරුන්ගේ පැරණි මන්ත්‍රපද ගායනා කරනවාද, රැස් කරනවාද, ඒවා ඒ විදිහටම ගයනවාද, ඔවුන් කිව්ව අයුරින්ම කියනවාද, ඔවුන් පවසන වචනවලින්ම පවසනවාද, ඒ ඍෂිවරු පවා “යම් තැනක බ්‍රහ්මයා ඉන්නවාද, යම් විටෙක බ්‍රහ්මයා ඉන්නවාද, යම් පෙදෙසක බ්‍රහ්මයා ඉන්නවාද ඒ ඔහුව අපි දන්නවා. අපි දකිනවා” යයි මෙහෙම කියලත් නෑ. නමුත් ත්‍රිවේද බ්‍රාහ්මණයන් මෙහෙම කියනවා. යම් බ්‍රහ්මයෙක් ගැන අපි දන්නේ නෑ තමයි. අපි දකින්නෙ නෑ තමයි. ඒ බ්‍රහ්මයා සමඟ එක්වෙන මාර්ගය නම් දේශනා කරනවා. “මේකමයි මාර්ගය. මේකමයි ඒකාන්ත මාවත, මේකමයි බ්‍රහ්මයාගේ ලෝකය කරා යන මාවත” කියලා.
පින්වත් වාසෙට්ඨ, මේ ගැන කුමක්ද හිතන්නේ? ඔය විදිහට නම් ඒ කීම තියෙන්නෙ ත්‍රිවේද බ්‍රාහ්මණයන්ගේ කථාව පදනමක් නැති බවට පත්වෙනවා නේද?”
“භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, ඔය විදිහට නම් ඒ කීම තියෙන්නෙ ත්‍රිවේද බ්‍රාහ්මණයන්ගේ කථාව ඒකාන්තයෙන්ම පදනමක් නැති බවට පත් වෙනවාමයි.”
“හොඳයි පින්වත් වාසෙට්ඨයෙනි, ඒකාන්තයෙන්ම පින්වත් වාසෙට්ඨයෙනි, ඒ ත්‍රිවේද බ්‍රාහ්මණයන් යම් බ්‍රහ්මයෙකුව දන්නෙත් නැත්නම්, දකින්නෙත් නැත්නම්, ඔහු හා එක්වීම පිණිස මාර්ගයකුත් දේශනා කරනවා නම්, ඒ කියන්නේ “මේකමයි මාර්ගය. මේකමයි ඒකාන්ත මාවත, මේකමයි බ්‍රහ්මයාගේ ලෝකය කරා යන මාවත” කියලා ඒක වෙන්න පුළුවන් දෙයක් නොවෙයි.
පින්වත් වාසෙට්ඨ, ඒක මේ වගේ දෙයක්. පුරුෂයෙක් මෙවැනි දෙයක් කියනවා. “මේ ජනපදයෙහි යම් රූප සුන්දරියක් ඉන්නවා නම්, ඇයට මං කැමැතියි. ඇයට මං ආසයි” කියලා. එතකොට අනෙක් අය ඔහුට මෙහෙම කියනවා. “එම්බා පුරුෂය, ඔබ යම් රූප සුන්දරියකට කැමැති නම්, ආශා නම්, ඒ රූප සුන්දරිය ක්ෂත්‍රිය කුලයේ කෙනෙක්ය කියලා හෝ බ්‍රාහ්මණ කුලයේ කෙනෙක්ය කියලා හෝ වෛශ්‍ය කුලයේ කෙනෙක්ය කියලා හෝ ශුද්‍ර කුලයේ කෙනෙක්ය කියලා හෝ දන්නවාද?” ඔහොම ඇසූ විට ඔහු පිළිතුරු දෙන්නේ ඒ ගැන දන්නේ නැති බවයි. එතකොට ඔහුට මෙහෙම කියනවා. “එම්බා පුරුෂය, ඔබ යම් රූප සුන්දරියකට කැමැති නම්, ආශා නම්, ඒ රූප සුන්දරිය මෙවැනි මෙවැනි නම් ඇත්තියක්, මෙවැනි ගෝත්‍ර ඇත්තියක්, ඈ උසයි. ඈ මිටියි. ඈ මධ්‍යම ප්‍රමාණයි. ඈ කළුයි. ඈ රන්වන් පාටයි. ඈ තළෙළුයි ආදී වශයෙන් ඈ ගැන දන්නවාද? ඒ වගේම ඈ අසවල් ගමේ හෝ නියම්ගමේ හෝ නගරයේ එකියක්ය කියලා ඇය ගැන දන්නවාද?” ඔහොම ඇසූ විට ඔහු පිළිතුරු දෙන්නේ ඒ ගැන දන්නේ නැති බවයි. එතකොට ඔහුගෙන් මෙහෙම අහනවා. “එම්බා පුරුෂය, ඔබ යම් රූප සුන්දරියක් ගැන දන්නෙත් නැත්නම්, ඇය දකින්නෙත් නැත්නම්, ඇයවද ඔබ කැමැති වන්නේ? ආසා කරන්නේ?” එතකොට එසේය කියලා ඔහු පිළිතුරු දෙනවා. “පින්වත් වාසෙට්ඨ, මේ ගැන කුමක්ද හිතන්නේ? ඔහුගේ කීම එවැනි දෙයක් නම් ඒ පුරුෂයාගේ ඒ කථාව පදනමක් නැති දෙයක් බවට පත් වෙනවා නේද?”
“භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, ඔහුගේ කීම එවැනි දෙයක් නම් ඒ පුරුෂයාගේ ඒ කථාව ඒකාන්තයෙන්ම පදනමක් නැති දෙයක් බවට පත් වෙනවාමයි.”
“පින්වත් වාසෙට්ඨ, ඔය විදිහමයි. ඒ ත්‍රිවිද්‍යා බ්‍රාහ්මණවරුන් විසින් බ්‍රහ්මයාව සියැසින් දැකලත් නෑ. ඒ ත්‍රිවිද්‍යා බ්‍රාහ්මණවරුන්ගේ ආචාර්යවරුන් විසින් බ්‍රහ්මයාව සියැසින් දැකලත් නෑ. ඒ ත්‍රිවිද්‍යා බ්‍රාහ්මණවරුන්ගේ ආචාර්යප්‍රාචාර්යවරුන් විසින් බ්‍රහ්මයාව සියැසින් දැකලත් නෑ. ඒ ත්‍රිවිද්‍යා බ්‍රාහ්මණවරුන්ගේ සත්වෙනි ආචාර්ය පරපුර විසින්ද බ්‍රහ්මයාව සියැසින් දැකලත් නෑ. ඒ වගේම ඒ ත්‍රිවේද ඇති බ්‍රාහ්මණයන්ගේ මන්ත්‍ර හදපු, මන්ත්‍ර නිර්මාණය කරපු, මන්ත්‍ර පවසපු පූර්ව ඍෂිවරු ඉන්නවා. ඒ කියන්නේ; අට්ටක, වාමක, වාමදේව, වෙස්සාමිත්ත, යමතග්ගි, අංගීරස, භාරද්වාජ, වාසෙට්ඨ, කස්සප, භගු යන අයයි. දැන් කාලේ ඒ විදිහටම ත්‍රිවේද ඇති බමුණන් ඒ ඍෂිවරුන්ගේ පැරණි මන්ත්‍රපද ගායනා කරනවාද, රැස් කරනවාද, ඒවා ඒ විදිහටම ගයනවාද, ඔවුන් කිව්ව අයුරින්ම කියනවාද, ඔවුන් පවසන වචනවලින්ම පවසනවාද, ඒ ඍෂිවරු පවා “යම් තැනක බ්‍රහ්මයා ඉන්නවාද, යම් විටෙක බ්‍රහ්මයා ඉන්නවාද, යම් පෙදෙසක බ්‍රහ්මයා ඉන්නවාද ඒ ඔහුව අපි දන්නවා. අපි දකිනවා” යයි මෙහෙම කියලත් නෑ. නමුත් ත්‍රිවේද බ්‍රාහ්මණයන් මෙහෙම කියනවා. යම් බ්‍රහ්මයෙක් ගැන අපි දන්නේ නෑ තමයි. අපි දකින්නේ නෑ තමයි. ඒ බ්‍රහ්මයා සමඟ එක්වෙන මාර්ගය නම් දේශනා කරනවා. “මේකමයි මාර්ගය. මේකමයි ඒකාන්ත මාවත, මේකමයි බ්‍රහ්මයාගේ ලෝකය කරා යන මාවත” කියලා.
පින්වත් වාසෙට්ඨ, මේ ගැන කුමක්ද හිතන්නේ? ඔය විදිහට නම් ඒ කීම තියෙන්නෙ ත්‍රිවේද බ්‍රාහ්මණයන්ගේ කථාව පදනමක් නැති බවට පත් වෙනවා නේද?”
“භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, ඔය විදිහට නම් ඒ කීම තියෙන්නෙ ත්‍රිවේද බ්‍රාහ්මණයන්ගේ කථාව ඒකාන්තයෙන්ම පදනමක් නැති බවට පත් වෙනවාමයි.”
“හොඳයි පින්වත් වාසෙට්ඨයෙනි, ඒකාන්තයෙන්ම පින්වත් වාසෙට්ඨයෙනි, ඒ ත්‍රිවේද බ්‍රාහ්මණයන් යම් බ්‍රහ්මයෙකුව දන්නෙත් නැත්නම්, දකින්නෙත් නැත්නම්, ඔහු හා එක්වීම පිණිස මාර්ගයකුත් දේශනා කරනවා නම්, ඒ කියන්නේ “මේකමයි මාර්ගය. මේකමයි ඒකාන්ත මාවත, මේකමයි බ්‍රහ්මයාගේ ලෝකය කරා යන මාවත” කියලා ඒක වෙන්න පුළුවන් දෙයක් නොවෙයි.
පින්වත් වාසෙට්ඨ, මේ වගේ දේකුත් තියෙනවා. පුරුෂයෙක් හතරමං හන්දියක ප්‍රාසාදයකට නැගීම පිණිස කියලා ඉණිමගක් බඳිනවා. එතකොට අනෙක් අය ඔහුගෙන් මෙහෙම අහනවා. “එම්බා පුරුෂය, ඔබ යම් ප්‍රාසාදයකට නැගීම පිණිස ඉණිමගක් බඳිමින් ඉන්නවා. ඒ ප්‍රාසාදය තියෙන්නේ පෙරදිග දිශාවේද? දකුණු දිශාවේද? බටහිර දිශාවේද? උතුරු දිශාවේද? කියලා දන්නවාද? ඒ ප්‍රාසාදය උස එකක්ද? මිටි එකක්ද? මධ්‍යම එකක්ද? කියලා දන්නවාද?” මෙසේ අසද්දිත් ඔහු පිළිතුරු දෙන්නේ “දන්නේ නැත” කියලයි. එතකොට අනෙක් අය මෙහෙම අහනවා “එම්බා පුරුෂය, යම් ප්‍රාසාදයක් ගැන ඔබ දන්නෙත් නැත්නම්, දකින්නෙත් නැත්නම්, ඒ ප්‍රාසාදයට නැගීම පිණිසද ඔබ ඔය ඉණිමග බඳින්නේ?” කියලා. එතකොට ඔහු පිළිතුරු දෙන්නේ “එසේය” කියලයි.
“පින්වත් වාසෙට්ඨ, මේ ගැන කුමක්ද හිතන්නේ? ඔහුගේ කීම එවැනි දෙයක් නම් ඒ පුරුෂයාගේ ඒ කථාව පදනමක් නැති දෙයක් බවට පත් වෙනවා නේද?”
“භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, ඔහුගේ කීම එවැනි දෙයක් නම් ඒ පුරුෂයාගේ ඒ කථාව ඒකාන්තයෙන්ම පදනමක් නැති දෙයක් බවට පත් වෙනවාමයි.”
“පින්වත් වාසෙට්ඨ, ඔය විදිහමයි ඒ ත්‍රිවිද්‍යා බ්‍රාහ්මණවරුන් විසින් බ්‍රහ්මයාව සියැසින් දැකලත් නෑ. ඒ ත්‍රිවිද්‍යා බ්‍රාහ්මණවරුන්ගේ ආචාර්යවරුන් විසින් බ්‍රහ්මයාව සියැසින් දැකලත් නෑ. ඒ ත්‍රිවිද්‍යා බ්‍රාහ්මණවරුන්ගේ ආචාර්යප්‍රාචාර්යවරුන් විසින් බ්‍රහ්මයාව සියැසින් දැකලත් නෑ. ඒ ත්‍රිවිද්‍යා බ්‍රාහ්මණවරුන්ගේ සත්වෙනි ආචාර්ය පරපුර විසින්ද බ්‍රහ්මයාව සියැසින් දැකලත් නෑ. ඒ වගේම ඒ ත්‍රිවේද ඇති බ්‍රාහ්මණයන්ගේ මන්ත්‍ර හදපු, මන්ත්‍ර නිර්මාණය කරපු, මන්ත්‍ර පවසපු පූර්ව ඍෂිවරු ඉන්නවා. ඒ කියන්නේ; අට්ටක, වාමක, වාමදේව, වෙස්සාමිත්ත, යමතග්ගි, අංගීරස, භාරද්වාජ, වාසෙට්ඨ, කස්සප, භගු යන අයයි. දැන් කාලේ ඒ විදිහටම ත්‍රිවේද ඇති බමුණන් ඒ ඍෂිවරුන්ගේ පැරණි මන්ත්‍රපද ගායනා කරනවාද, රැස් කරනවාද, ඒවා ඒ විදිහටම ගයනවාද, ඔවුන් කිව්ව අයුරින්ම කියනවාද, ඔවුන් පවසන වචනවලින්ම පවසනවාද, ඒ ඍෂිවරු පවා “යම් තැනක බ්‍රහ්මයා ඉන්නවාද, යම් විටෙක බ්‍රහ්මයා ඉන්නවාද, යම් පෙදෙසක බ්‍රහ්මයා ඉන්නවාද ඒ ඔහුව අපි දන්නවා. අපි දකිනවා” යයි මෙහෙම කියලත් නෑ. නමුත් ත්‍රිවේද බ්‍රාහ්මණයන් මෙහෙම කියනවා. යම් බ්‍රහ්මයෙක් ගැන අපි දන්නේ නෑ තමයි. අපි දකින්නෙ නෑ තමයි. ඒ බ්‍රහ්මයා සමඟ එක්වෙන මාර්ගය නම් දේශනා කරනවා. “මේකමයි මාර්ගය. මේකමයි ඒකාන්ත මාවත, මේකමයි බ්‍රහ්මයාගේ ලෝකය කරා යන මාවත” කියලා.
“පින්වත් වාසෙට්ඨ, මේ ගැන කුමක්ද හිතන්නේ? ඔය විදිහට නම් ඒ කීම තියෙන්නෙ ත්‍රිවේද බ්‍රාහ්මණයන්ගේ කථාව පදනමක් නැති බවට පත් වෙනවා නේද?”
“භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, ඔය විදිහට නම් ඒ කීම තියෙන්නෙ ත්‍රිවේද බ්‍රාහ්මණයන්ගේ කථාව ඒකාන්තයෙන්ම පදනමක් නැති බවට පත් වෙනවාමයි.”
”හොඳයි පින්වත් වාසෙට්ඨයෙනි, ඒකාන්තයෙන්ම පින්වත් වාසෙට්ඨයෙනි, ඒ ත්‍රිවේද බ්‍රාහ්මණයන් යම් බ්‍රහ්මයෙකුව දන්නෙත් නැත්නම්, දකින්නෙත් නැත්නම්, ඔහු හා එක්වීම පිණිස මාර්ගයකුත් දේශනා කරනවා නම්, ඒ කියන්නේ “මේකමයි මාර්ගය. මේකමයි ඒකාන්ත මාවත, මේකමයි බ්‍රහ්මයාගේ ලෝකය කරා යන මාවත” කියලා ඒක වෙන්න පුළුවන් දෙයක් නොවෙයි.
පින්වත් වාසෙට්ඨ, ඒක මේ වගේ දෙයක්. මේ අචිරවතී නදිය වතුරෙන් පිරිලා කට මට්ටමට ඇවිදින් කපුටන්ට වුනත් ඉවුරේ ඉඳන් වතුර බොන්න පුළුවන් වෙලා තියෙද්දී, ඔතැනට පුරුෂයෙක් එනවා. ඔහු එතෙර යෑමෙන් ප්‍රයෝජන ඇති, එතෙර වීමක් සොයන, එතෙර යන, එතෙර යනු කැමැති කෙනෙක්. ඉතින් ඔහු මෙතෙර සිටියදීම එතෙරට අඬගසනවා. “අනේ එතෙර මෙතෙරට එනු මැනැව. අනේ එතෙර මෙතෙරට එනු මැනැව” කියලා. පින්වත් වාසෙට්ඨ, මේ ගැන කුමක්ද හිතන්නේ? අර පුද්ගලයාගේ අඬගැසීමේ හේතුවෙන් හෝ යාඥාවේ හේතුවෙන් හෝ පැතීමේ හේතුවෙන් හෝ ස්තූති කිරීමේ හේතුවෙන් හෝ අචිරවතී නදියේ එතෙර මෙතෙරට ඒවිද?”
“භවත් ගෞතමයෙනි, එය නොවේමයි.”
“පින්වත් වාසෙට්ඨ, ඔන්න ඔය විදිහමයි. ඒ ත්‍රිවේද බ්‍රාහ්මණවරු බ්‍රාහ්මණ බවට පමුණුවන යම් ධර්ම ඇත්නම්, ඒ ධර්මයන් බැහැර කරලා, අබ්‍රාහ්මණබව ඇති කරන යම් ධර්ම ඇත්නම්, ඒ ධර්ම සමාදන් වෙලා පුරුදු කර කර මෙහෙම කියනවා. “අපි ඉන්ද්‍ර දෙවියාව කැඳවනවා. සෝම දෙවියාව කැඳවනවා. වරුණ දෙවියාව කැඳවනවා. ඊසාන දෙවියාව කැඳවනවා. ප්‍රජාපතී දෙවියාව කැඳවනවා. බ්‍රහ්ම දෙවියාව කැඳවනවා. මහේන්ද්‍ර දෙවියාව කැඳවනවා. යාම දෙවියාව කැඳවනවා” කියලා. ඉතින් පින්වත් වාසෙට්ඨ, ඒ ත්‍රිවේද බ්‍රාහ්මණවරු බ්‍රාහ්මණ බවට පමුණුවන යම් ධර්ම ඇත්නම්, ඒ ධර්මයන් බැහැර කරලා, අබ්‍රාහ්මණ බව ඇති කරන යම් ධර්ම ඇත්නම්, ඒ ධර්ම සමාදන් වෙලා පුරුදු කර කර දෙවියන්ට අඬගැසීමේ හේතුවෙන් හෝ යාඥාවේ හේතුවෙන් හෝ පැතීමේ හේතුවෙන් හෝ ස්තූති කිරීමේ හේතුවෙන් හෝ කය බිඳී මරණින් මතු බ්‍රහ්මයා සමඟ එක්වීමකට පත් වෙනවාය යන කරුණ විය හැකි දෙයක් නම් නොවෙයි.
පින්වත් වාසෙට්ඨ, මේ වගේ දෙයක් තියෙනවා. මේ අචිරවතී නදිය වතුරෙන් පිරිලා කට මට්ටමට ඇවිදින් කපුටන්ට වුනත් ඉවුරේ ඉඳන් වතුර බොන්න පුළුවන් වෙලා තියෙද්දී, ඔතැනට පුරුෂයෙක් එනවා. ඔහු එතෙර යෑමෙන් ප්‍රයෝජන ඇති, එතෙර වීමක් සොයන, එතෙර යන, එතෙර යනු කැමැති කෙනෙක්. නමුත් ඔහුව මෙතෙරට තියලා දෑත් පිටුපසට කරලා දැඩි දම්වැලකින් තද කොට බැඳලා නම් තියෙන්නේ, පින්වත් වාසෙට්ඨ, කුමක්ද මේ ගැන සිතන්නේ? එතකොට ඒ පුරුෂයාට අචිරවතී නදියේ මෙතෙරින් එතෙරට යන්ට පුළුවන් වේවිද?”
“භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, එය නොවේමය.”
“පින්වත් වාසෙට්ඨ, අන්න ඒ වගේමයි ආර්ය විනයෙහි මේ පංච කාම ගුණයන්ට කියන්නේ දම්වැල කියලයි, බන්ධනය කියලයි. කවර පහක්ද යත්; ඉතා යහපත් වූ, සුන්දර වූ, මනාප වූ, ප්‍රිය ස්වභාව ඇති කාමරාගය ඇති කරවන, කෙලෙස් ඇති කරවන, ඇසින් දත යුතු රූප තියෙනවා ….(පෙ)…. කනෙන් දත යුතු ශබ්ද තියෙනවා. ….(පෙ)…. නාසයෙන් දත යුතු ගඳ සුවඳ තියෙනවා. ….(පෙ)…. දිවෙන් දත යුතු රස තියෙනවා. ….(පෙ)…. ඉතා යහපත් වූ, සුන්දර වූ, මනාප වූ, ප්‍රිය ස්වභාව ඇති කාමරාගය ඇති කරවන, කෙලෙස් ඇති කරවන, කයින් දත යුතු පහස තියෙනවා. පින්වත් වාසෙට්ඨ, ආර්ය විනයෙහි දම්වැල කියන්නෙත්, බන්ධනය කියන්නෙත් ඔය පංචකාම ගුණයටයි. පින්වත් වාසෙට්ඨ, ත්‍රිවේද බ්‍රාහ්මණයන් මේ පංච කාමගුණයෙහි ගිජුවෙලා, මුසපත් වෙලා, එහිම බැසගෙන ඒ පංචකාමයන් ගැන ආදීනව නොදැක එය අත්හැරීමේ ප්‍රඥාවෙන් තොරව තමයි ඒවා පරිභෝග කරන්නේ.
පින්වත් වාසෙට්ඨ, ඔන්න ඔය විදිහටම ත්‍රිවේද බ්‍රාහ්මණවරු බ්‍රාහ්මණ බවට පමුණුවන යම් ධර්ම ඇත්නම්, ඒ ධර්මයන් බැහැර කරලා, අබ්‍රාහ්මණබව ඇති කරන යම් ධර්ම ඇත්නම්, ඒ ධර්ම සමාදන් වෙලා පුරුදු කර කර පංච කාම ගුණයන්ට ගිජුවෙලා, මුසපත් වෙලා, එහිම බැසගෙන, ඒ පංචකාමයන් ගැන ආදීනව නොදැක, එය අත්හැරීමේ ප්‍රඥවෙන් තොරව තමයි ඒවා පරිභෝග කරමින් කාම බන්ධනයෙන් බැඳිලා ඉඳගෙන කය බිඳී මරණින් මතු බ්‍රහ්මයා සමඟ එක්වීමකට යනවා කියන කරුණ නම් සිදුවිය හැකි දෙයක් නොවෙයි.
පින්වත් වාසෙට්ඨ, මේ වගේ දෙයක් තියෙනවා. මේ අචිරවතී නදිය වතුරෙන් පිරිලා කට මට්ටමට ඇවිදින් කපුටන්ට වුනත් ඉවුරේ ඉඳන් වතුර බොන්න පුළුවන් වෙලා තියෙද්දී, ඔතැනට පුරුෂයෙක් එනවා. ඔහු එතෙර යෑමෙන් ප්‍රයෝජන ඇති, එතෙර වීමක් සොයන, එතෙර යන, එතෙර යනු කැමැති කෙනෙක්. නමුත් ඔහු මෙතෙරට වෙලා හිසපටන් මුළු ඇඟම පොරොවා ගෙන වැතිරිලා ඉන්නවා. පින්වත් වාසෙට්ඨ, කුමක්ද මේ ගැන සිතන්නේ? එතකොට ඒ පුරුෂයාට අචිරවතී නදියේ මෙතෙරින් එතෙරට යන්ට පුළුවන් වේවිද?”
“භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, එය නොවේමය.”
පින්වත් වාසෙට්ඨ, අන්න ඒ වගේමයි ආර්ය විනයෙහි මේ පංච නීවරණයන්ට කියන්නේ “නිවන් මග වසාලන දේ” කියලයි. “නීවරණ” කියලයි. “යටිකුරු අතට (අපා ගමනට) බැඳ තබන දේ” කියලයි. “හාත්පසින් බැඳ තබන දේ” කියලයි. කවර පහක්ද යත්? කාමච්ඡන්ද (කම් සුවයට ඇති කැමැත්ත) නීවරණය. ව්‍යාපාද (තරහ) නීවරණය. ථීනමිද්ධ (නිදිමත, අලසබව) නීවරණය. උද්ධච්ච කුක්කුච්ච (සිතේ විසිරීම, පසුතැවීම) නීවරණය. විචිකිච්ඡා (සැකය) නීවරණය යන පහයි. පින්වත් වාසෙට්ඨ, ආර්ය විනයෙහි “නිවන් මග වසාලන දේ” කියලා, “නීවරණ” කියලා, “යටිකුරු අතට (අපා ගමනට) බැඳතබන දේ” කියලා, “හාත්පසින් බැඳ තබන දේ” කියලා කියන්නේ මේ පංච නීවරණයන්ටයි. පින්වත් වාසෙට්ඨ, ත්‍රිවේද බ්‍රාහ්මණවරු මේ පංච නීවරණයන්ගෙන් වැහිලයි ඉන්නේ, ඒ තුළටම වැදිලයි ඉන්නේ, ගැටගැසිලයි ඉන්නේ, හාත්පසින්ම බැඳිලයි ඉන්නේ, ඉතින් පින්වත් වාසෙට්ඨ, ඒ ත්‍රිවේද බ්‍රාහ්මණවරු බ්‍රාහ්මණබව ඇති කරවන යම් ධර්ම ඇත්නම් එයින් බැහැර වෙලා, අබ්‍රාහ්මණබව ඇති කරවන යම් ධර්ම ඇත්නම් ඒවා සමාදන් වෙලා, පුරුදු කර කර පංච නීවරණයන්ගෙන් වැහිලා ඒ තුළටම වැදිලා, ගැට ගැසිල, හාත්පසින්ම බැඳිලා ඉඳගෙන කය බිඳී මරණින් මතු බ්‍රහ්මයා හා එක්වීමකට යනවා කියන කරුණ සිදුවෙන දෙයක් නම් නොවෙයි.
පින්වත් වාසෙට්ඨ, කුමක්ද මේ ගැන හිතන්නේ? වයෝවෘද්ධ මහළු ආචාර්ය ප්‍රාචාර්ය වූ බ්‍රාහ්මණයන් කියන්නා වූ වචන ඔබ අහලා තියෙන්නේ කොහොමද?
“බ්‍රහ්මයා ස්ත්‍රීන් සමඟ එක්ව වාසය කරන කෙනෙක්ද? ස්ත්‍රීන් හා එක්වීම නැති කෙනෙක්ද?”
“භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, (බ්‍රහ්මයා) ස්ත්‍රීන් හා එක්වීම නැති කෙනෙක්.”
“(බ්‍රහ්මයා) වෛර සිත් ඇති කෙනෙක්ද? අවෛරී සිත් ඇති කෙනෙක්ද?”
“භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, (බ්‍රහ්මයා) අවෛරී සිත් ඇති කෙනෙක්.”
“(බ්‍රහ්මයා) පීඩා සහිත සිත් ඇති කෙනෙක්ද? පීඩා රහිත සිත් ඇති කෙනෙක්ද?”
“භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, (බ්‍රහ්මයා) පීඩා රහිත සිත් ඇති කෙනෙක්.”
“(බ්‍රහ්මයා) කිලිටි සිත් ඇති කෙනෙක්ද? නොකිලිටි සිත් ඇති කෙනෙක්ද?”
“භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, (බ්‍රහ්මයා) නොකිලිටි සිත් ඇති කෙනෙක්.”
“(බ්‍රහ්මයා) තමා වසඟයෙහි පවත්වාගත හැකි සිත් ඇති කෙනෙක්ද? තමා වසඟයෙහි පවත්වාගත නොහැකි සිත් ඇති කෙනෙක්ද?”
“භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, (බ්‍රහ්මයා) තමා වසඟයෙහි පවත්වාගත හැකි සිත් ඇති කෙනෙක්.”
“පින්වත් වාසෙට්ඨ, කුමක්ද මේ ගැන හිතන්නේ? ත්‍රිවේද බ්‍රාහ්මණවරු ස්ත්‍රීන් සමඟ එක්ව වාසය කරනවාද? ස්ත්‍රීන් හා එක්ව වාසය කිරීමක් නැද්ද?”
“භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, (ත්‍රිවේද බ්‍රාහ්මණවරු) ස්ත්‍රීන් සමඟ එක්ව වාසය කරනවා.”
“(ත්‍රිවේද බ්‍රාහ්මණවරු) වෛර සිත් ඇතුව ඉන්නවාද? අවෛරී සිත් ඇතුව ඉන්නවාද?”
“භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, (ත්‍රිවේද බ්‍රාහ්මණවරු) වෛරී සිත් ඇතිවයි ඉන්නේ.”
“(ත්‍රිවේද බ්‍රාහ්මණවරු) පීඩා සහිත සිත් ඇතුව ඉන්නවාද? පීඩා රහිත සිත් ඇතුව ඉන්නවාද?”
“භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, (ත්‍රිවේද බ්‍රාහ්මණවරු) පීඩා සහිත සිත් ඇතිවයි ඉන්නේ.”
“(ත්‍රිවේද බ්‍රාහ්මණවරු) කිලිටි සිත් ඇතුව ඉන්නවාද? නොකිලිටි සිත් ඇතුව ඉන්නවාද?”
“භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, (ත්‍රිවේද බ්‍රාහ්මණවරු) කිලිටි සිත් ඇතිවයි ඉන්නේ.”
“(ත්‍රිවේද බ්‍රාහ්මණවරු) තමා වසඟයෙහි පවත්වාගත හැකි සිත් ඇතුව ඉන්නවාද? තමා වසඟයෙහි පවත්වාගත නොහැකි සිත් ඇතුව ඉන්නවාද?”
“භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, (ත්‍රිවේද බ්‍රාහ්මණවරු) තමා වසඟයෙහි පවත්වාගත නොහැකි සිත් ඇතිවයි ඉන්නේ.”
“එහෙම නම් පින්වත් වාසෙට්ඨ, ත්‍රිවේද බ්‍රාහ්මණවරු ස්ත්‍රීන් සමඟ ඇසුරෙන් යුක්තවයි ඉන්නේ. නමුත් බ්‍රහ්මයා ස්ත්‍රී ඇසුරෙන් තොරවයි ඉන්නේ. එහෙම නම් ස්ත්‍රීන් සමඟ එක්ව වාසය කරන ත්‍රිවේද බ්‍රාහ්මණයන් හා ස්ත්‍රී ඇසුරෙන් තොරව ඉන්න බ්‍රහ්මයා සැසඳෙනවාද? සම වෙනවාද?”
“භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, එය නොවේමය.”
“හොඳයි පින්වත් වාසෙට්ඨ, ස්ත්‍රී ඇසුරෙන් යුක්ත වූ ඒ ත්‍රිවේද බ්‍රාහ්මණවරු ඒකාන්තයෙන්ම කය බිඳී මරණින් මතු ස්ත්‍රී ඇසුරක් නැති බ්‍රහ්මයා හා එක්වීමකට යනවාය යන කරුණ සිදුවෙන දෙයක් නම් නොවේ.
එහෙම නම් පින්වත් වාසෙට්ඨ, ත්‍රිවේද බ්‍රාහ්මණවරු වෛර සිතින් යුක්තවයි ඉන්නේ. නමුත් බ්‍රහ්මයා වෛර සිතින් තොරවයි ඉන්නේ. එහෙම නම් වෛර සිතින් වාසය කරන ත්‍රිවේද බ්‍රාහ්මණයන් හා වෛර සිතින් තොරව ඉන්න බ්‍රහ්මයා සැසඳෙනවාද? සම වෙනවා ද?”
“භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, එය නොවේමය.”
“හොඳයි පින්වත් වාසෙට්ඨ, වෛර සිතින් යුක්ත වූ ඒ ත්‍රිවේද බ්‍රාහ්මණවරු ඒකාන්තයෙන්ම කය බිඳී මරණින් මතු වෛර සිත් නැති බ්‍රහ්මයා හා එක්වීමකට යනවාය යන කරුණ සිදුවෙන දෙයක් නම් නොවේ.
එහෙම නම් පින්වත් වාසෙට්ඨ, ත්‍රිවේද බ්‍රාහ්මණවරු පීඩා සහිත සිතින් යුක්තවයි ඉන්නේ. නමුත් බ්‍රහ්මයා පීඩා රහිත සිතිනුයි ඉන්නේ. එහෙම නම් පීඩා සහිත සිතින් වාසය කරන ත්‍රිවේද බ්‍රාහ්මණයන් හා පීඩා රහිත සිත් ඇති බ්‍රහ්මයා සැසඳෙනවාද? සම වෙනවාද?”
“භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, එය නොවේමය.”
“හොඳයි පින්වත් වාසෙට්ඨ, පීඩා සහිත සිතින් යුක්ත වූ ඒ ත්‍රිවේද බ්‍රාහ්මණවරු ඒකාන්තයෙන්ම කය බිඳී මරණින් මතු පීඩා රහිත සිත් ඇති බ්‍රහ්මයා හා එක්වීමකට යනවාය යන කරුණ සිදුවෙන දෙයක් නම් නොවේ.
එහෙම නම් පින්වත් වාසෙට්ඨ, ත්‍රිවේද බ්‍රාහ්මණවරු කිලිටි සිතින් යුක්තවයි ඉන්නේ. නමුත් බ්‍රහ්මයා නොකිලිටි සිතිනුයි ඉන්නේ. එහෙම නම් කිලිටි සිතින් වාසය කරන ත්‍රිවේද බ්‍රාහ්මණයන් හා නොකිලිටි සිත් ඇති බ්‍රහ්මයා සැසඳෙනවාද? සම වෙනවාද?”
“භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, එය නොවේමය.”
“හොඳයි පින්වත් වාසෙට්ඨ, කිලිටි සිතින් යුක්ත වූ ඒ ත්‍රිවේද බ්‍රාහ්මණවරු ඒකාන්තයෙන්ම කය බිඳී මරණින් මතු නොකිලිටි සිත් ඇති බ්‍රහ්මයා හා එක්වීමකට යනවාය යන කරුණ සිදුවෙන දෙයක් නම් නොවේ.
එහෙම නම් පින්වත් වාසෙට්ඨ, ත්‍රිවේද බ්‍රාහ්මණවරු තමාගේ වසඟයේ පැවැත්විය නොහැකි සිතින් යුක්තවයි ඉන්නේ. නමුත් බ්‍රහ්මයා තමාගේ වසඟයේ පැවැත්විය හැකි සිතිනුයි ඉන්නේ. එහෙම නම් තමාගේ වසඟයේ පැවැත්විය නොහැකි සිතින් වාසය කරන ත්‍රිවේද බ්‍රාහ්මණයන් හා තමාගේ වසඟයේ පැවැත්විය හැකි සිත් ඇති බ්‍රහ්මයා සැසඳෙනවාද? සම වෙනවාද?”
“භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, එය නොවේමය.”
“හොඳයි පින්වත් වාසෙට්ඨ, තමාගේ වසඟයේ පැවැත්විය නොහැකි සිතින් යුක්ත වූ ඒ ත්‍රිවේද බ්‍රාහ්මණවරු ඒකාන්තයෙන්ම කය බිඳී මරණින් මතු තමාගේ වසඟයේ පැවැත්විය හැකි සිත් ඇති බ්‍රහ්මයා හා එක්වීමකට යනවාය යන කරුණ සිදුවෙන දෙයක් නම් නොවේ.
පින්වත් වාසෙට්ඨ, මෙහිලා ඒ ත්‍රිවේද බ්‍රාහ්මණවරු නොමගට පැමිණිලා කාම මඩේමයි එරිලා ඉන්නේ. කාම මඩේ එරී දුකටමයි පත්වෙලා ඉන්නේ. දිය සිඳුණු වියළි බිමක අත්පා ගසමින් පිහිනන අය වගේ වෙහෙසෙන්නේ. ඒ නිසා ත්‍රිවේද බ්‍රාහ්මණයන්ගේ ඔය ත්‍රිවිද්‍යාව මහා කටුවනයක් කියලයි කියන්නේ. ඔය ත්‍රිවිද්‍යාව මහා කැලෑවක් කියලයි කියන්නේ. ඔය ත්‍රිවිද්‍යාව මහා විපත්තියක් කියලයි කියන්නේ.”
මෙසේ වදාළ විට වාසෙට්ඨ මාණවකයා භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මෙකරුණ සැළ කළා. “භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, මං අහල තියෙනවා ශ්‍රමණ ගෞතමයන් වහන්සේ බ්‍රහ්මයා හා එක්වීමට මාර්ගය දන්නා සේක්ය කියලා.”
“පින්වත් වාසෙට්ඨ, ඔබ මේ ගැන කුමක්ද හිතන්නේ? මනසාකට ගම තියෙන්නේ මේ ළඟම නේද? නැත්නම් මනසාකට තියෙන්නේ මෙයින් සෑහෙන දුරකින් නොවේ නේද?”
“භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, එසේය. මනසාකටය තියෙන්නේ මේ ළඟමයි. මෙයින් එතරම් දුරක් නෑ.”
“පින්වත් වාසෙට්ඨ, ඔබ මේ ගැන කුමක්ද හිතන්නේ? මෙහි මනසාකට ගමේ ඉපදුණු, එහිම හැදුණු වැඩුණු පුරුෂයෙක් ඉන්නවා. ඔහු මනසාකටයෙන් ගිය දවසේම ඔහුගෙන් මනසාකටයට යන මාර්ගය කවුරුහරි විමසනවා නම්, එතකොට පින්වත් වාසෙට්ඨ, අර මනසාකට ගමේම උපන්, ඒ ගමේම හැදුණු වැඩුණු පුරුෂයාට මනසාකටයට යන මාර්ගය විමසද්දී ඒ ගැන කියා ගන්නට බැරුව, වැටහීම ප්‍රමාද වෙවී තියේවිද? කට උත්තර නැතුව සිටීවිද?
“භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, එය නොවේමයි. කවර කරුණක් නිසාද යත්, භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, මනසාකටයේ උපන් එහිම හැදුණු වැඩුණු අර පුරුෂයාට මනසාකටයේ සියලු මාර්ග ගැන ඉතා පැහැදිලි අවබෝධයක් තියෙනවා.”
“පින්වත් වාසෙට්ඨ, මනසාකටයේ උපන් එහිම හැදුණු වැඩුණු ඒ පුරුෂයාට මනසාකටයට යන පාර ගැන විමසද්දී වැටහීමේ ප්‍රමාද බවක් සිදු වෙන්ට ඉඩ තියෙන නමුත්, කට උත්තර නැතුව සිටින්නට ඉඩ තියෙන නමුත්, බ්‍රහ්ම ලෝකයත්, බ්‍රහ්ම ලෝකයට යෑම පිණිස පවතින ප්‍රතිපදාව ගැනත් විමසන විට තථාගතයන් වහන්සේට නම් වැටහීමේ ප්‍රමාද බවක්වත්, කට උත්තර නැතුව සිටීමක්වත් ඇතිවෙන්නේ නෑමයි. පින්වත් වාසෙට්ඨ, මං බ්‍රහ්මයා ගැනත් දන්නවා, බ්‍රහ්ම ලෝකය ගැනත් දන්නවා. බ්‍රහ්ම ලෝකයට යන ප්‍රතිපදාවත් දන්නවා. යම් ප්‍රතිපදාවකින් යුක්ත වූ කෙනෙක් බඹලොව උපදිනවා නම්, මං ඔහු ගැනත් දන්නවා.”
මෙසේ වදාළ විට වාසෙට්ඨ මාණවකයා භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මෙකරුණ සැළ කළා. “භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, මං අහලා තියෙනවා ශ්‍රමණ ගෞතමයන් වහන්සේ බ්‍රහ්මයා හා එක්වීමේ මාර්ගය දේශනා කරන සේක්ය කියලා. ඉතින් භවත් ගෞතමයන් වහන්සේත් අපට බ්‍රහ්මයා හා එක්වීමේ මාර්ගය දේශනා කරන සේක් නම් ඉතා මැනැවි. භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, බ්‍රාහ්මණ දරුවන් වන අපව මේ මගින් ඔසවා බඹලොවෙහි පිහිටුවා වදාරණ සේක්වා”
“එසේ නම් පින්වත් වාසෙට්ඨ, සවන් යොමා අසන්න. හොඳින් නුවණින් මෙනෙහි කරන්න. මං කියා දෙන්නම්.”
“එසේය භවතාණෙනි” කියලා වාසෙට්ඨ මාණවකයා භාග්‍යවතුන් වහන්සේට පිළිතුරු දුන්නා. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙය වදාළා.
“පින්වත් වාසෙට්ඨ, මෙහි අරහත් වූ, සම්මාසම්බුද්ධ වූ, විජ්ජාචරණ සම්පන්න වූ, සුගත වූ, ලෝකවිදූ වූ, අනුත්තර පුරිසදම්ම සාරථි වූ, සත්ථා දේවමනුස්සානං වූ, බුද්ධ වූ, භගවා වූ තථාගතයන් වහන්සේ ලෝකයෙහි උපත ලබනවා. උන්වහන්සේ දෙවියන් සහිත වූ, මරුන් සහිත වූ, බඹුන් සහිත වූ, ශ්‍රමණ බමුණන් සහිත වූ දෙව්මිනිස් ප්‍රජාවෙන් යුතු මේ ලෝකය තමා විසින් උපදවා ගත් විශිෂ්ට ඤාණයෙන් සාක්ෂාත් කරලා ලෝකයට කියාදෙනවා. උන්වහන්සේ දහම් දෙසනවා. ආරම්භය කළ්‍යාණ වූත්, මැද කළ්‍යාණ වූත්, අවසානය කළ්‍යාණ වූත්, අර්ථ සහිත වූත්, පැහැදිලි ප්‍රකාශනවලින් යුතු වූත්, මුළුමණින්ම පිරිපුන් පිරිසිදු බඹසර ප්‍රකාශ කරනවා.
එතකොට ගෘහපතියෙක් වේවා, ගෘහපති පුත්‍රයෙක් වේවා කවර හෝ කුලයක උපන් කෙනෙක් වේවා ඒ ධර්මය අසනවා. ඔහු ඒ ධර්මය අසලා තථාගතයන් වහන්සේ කෙරෙහි ශ්‍රද්ධාව උපදවා ගන්නවා. ඉතින් ඔහු ඒ ශ්‍රද්ධාලාභයෙන් යුක්ත වෙලා මේ විදිහට නුවණින් කල්පනා කරනවා. “ගිහි ගෙදර වාසය කිරීම හරිම කරදරයක්. කෙලෙස් වැඩෙන මාවතක්. නමුත් පැවිදි ජීවිතය ආකාසය වගේ. ගිහි ගෙදර වාසය කරමින් මුළුමණින්ම පිරිපුන්, මුළුමණින්ම පිරිසිදු, සුදෝසුදු බඹසර වසනවා යන කරුණ ලෙහෙසි එකක් නොවේ. ඒ නිසා මං කෙස් රැවුල් බාලා, කසාවත් පොරොවා ගෙන ගිහි ගෙයින් නික්ම පැවිද්දට ඇතුලත් වෙන එක තමයි හොඳ” කියලා.
ඔහු පස්සේ කාලෙක ස්වල්ප වූ භෝග සම්පත් අත්හරිනවා. මහත් වූ භෝග සම්පත් අත්හරිනවා. ස්වල්ප වූ නෑදෑයන් අත්හරිනවා. මහත් වූ නෑදෑයන් අත්හරිනවා. කෙස් රැවුල් බාලා, කසාවත් පොරොවා ගෙන ගිහි ගෙයින් නික්ම පැවිදි ජීවිතයට පත්වෙනවා. ඔහු ඔය විදිහට පැවිද්දෙක් වෙලා ප්‍රාතිමෝක්ෂ සංවර සීලයෙන් (පැවිද්දෙක් විසින් රැකගත යුතු නිවනට උපකාරී වන උතුම් සිල්පදවලින්) සංවරව ඉන්නවා. යහපත් ඇවැතුම් පැවැතුම්වලින් යුතු වෙනවා. අණුමාත්‍ර වූ වරදෙහි පවා භය දකිනවා. ශික්ෂාපදවල සමාදන්ව හික්මෙනවා. කුසල්සහගත කායකර්මයෙන් හා වචීකර්මයෙන් යුතු වෙනවා. පිරිසිදු ආජීවයෙන් යුතු වෙනවා. සිල්වත් වෙනවා. අකුසලයෙන් වැළකූ දොරටු ඇතුව ඉන්නවා. නුවණින් සළකා ආහාර ගන්නවා. සිහිනුවණින් යුතුව ඉන්නවා. ලද දෙයින් සතුටුව ඉන්නවා.
පින්වත් වාසෙට්ඨ, භික්ෂුව සීලයෙන් යුක්ත වන්නේ කොහොමද? පින්වත් වාසෙට්ඨ, මෙහි භික්ෂුව සතුන් මැරීම අත්හැර දාලා සතුන් මැරීමෙන් වැළකී ඉන්නවා. දඬු මුගුරු අත්හැර දාලා, අවි ආයුධ බැහැර කරලා, පවට ලැජ්ජා ඇතිව ඉන්නවා. සතුන් කෙරෙහි දයාවන්ත වෙනවා, සියලු ප්‍රාණීන් කෙරෙහි හිතානුකම්පීව වාසය කරනවා. මෙයත් ඔහුගේ සීලයට අයත් දෙයකි. නුදුන් දේ ගැනීම අත්හැරලා නුදුන් දේ ගැනීමෙන් වැළකී ඉන්නවා. දුන් දේ පමණක් පිළිගන්නවා. දුන් දේ පමණක් පිළිගනු කැමති වෙනවා. සොර රහිත සිතින් යුතු වූ පිරිසිදු සිතින් යුතු වූ ජීවිතයකින් වාසය කරනවා. මෙයත් ඔහුගේ සීලයට අයත් දෙයකි. අබ්‍රහ්මචාරී බව අත්හැරලා බ්‍රහ්මචාරීව ඉන්නවා. ලාමක දෙයක් වූ මෛථූන සේවනයෙන් වැළකී එය දුරින්ම දුරුකර දමනවා. මෙයත් ඔහුගේ සීලයට අයත් දෙයකි. බොරු කීම අත්හැරලා, බොරු කීමෙන් වැළකී ඉන්නවා. සත්‍යය කතා කරනවා. ඇත්තෙන් ඇත්ත ගලපනවා. ස්ථිරව පිහිටලා කතාකරනවා. පිළිගත හැකි දේ කතා කරනවා. ලෝකයාව රවටන්නේ නෑ. මෙයත් ඔහුගේ සීලයට අයත් දෙයකි. කේලාම් කීම අත්හැරලා කේලාම් කීමෙන් වැළකී ඉන්නවා. මෙතැනින් අහලා මේ අය බිඳවන්නට අතන කියන්නේ නෑ. අතනින් අහලා ඒ උදවිය බිඳවන්නට මෙතැන කියන්නේ නෑ. මේ අයුරින් බිඳුණු උදවිය සමගි කරවනවා. සමගි වූවන්ට අනුබල දෙනවා. සමගි වූවන් හා වාසයට කැමතියි. සමගි වූවන් හා එක්ව වසනවා. සමගි වූවන් සමඟ සතුටු වෙනවා. සාමය උදෙසා සාමකාමී වචන කතා කරනවා. මෙයත් ඔහුගේ සීලයට අයත් දෙයකි. පරුෂ වචනය අත්හැරලා පරුෂ වචනයෙන් වැළකී ඉන්නවා. යම් වචනයක් දොස් රහිත නම්, කනට සැප නම්, ආදරවන්ත නම්, හෘදයාංගම නම්, ශිෂ්ට සම්පන්න නම්, බොහෝ ජනයා කැමති නම්, බොහෝ ජනයාට ප්‍රියමනාප නම් එබඳු වූ වචන පවසනවා. මෙයත් ඔහුගේ සීලයට අයත් දෙයකි. තේරුමක් නැති කතා බහ අත්හැරලා තේරුමක් නැති කතා කීමෙන් වැළකී සිටිනවා. කල් යල් බලා කතා කරනවා. ඇත්ත කතා කරනවා. අර්ථවත් දෙය කතා කරනවා. ධර්මයම කතා කරනවා. විනයම කතා කරනවා. සිත්හි ලා දරා ගැනීමට සුදුසු, වෙලාවට ගැලපෙන උපදේශ සහිත වූ, මදිපාඩුකම් නොතබා, ප්‍රමාණවත් පරිදි, දෙලොව යහපත පිණිස වූ දේ පවසනවා. මෙයත් ඔහුගේ සීලයට අයත් දෙයකි.
පැළවෙන බීජ හා පැළවුන ගස් කොළන් විනාශ කිරීමෙන් වැළකී ඉන්නවා. එක් වරුවේ බොජුන් වළඳනවා. රාත්‍රී ආහාරයෙන් වැළකී විකාල භෝජනයෙන් වැළකී ඉන්නවා. නැටුම්, ගැයුම්, වැයුම් හා විසූක දර්ශනයන් නැරඹීමෙන් වැළකී ඉන්නවා. මල් සුවඳ විලවුන් දැරීමෙන්ද ඇඟපත සැරසීමෙන්ද විසිතුරු වස්ත්‍රාභරණයෙන් සැරසීමෙන්ද වැළකී ඉන්නවා. ප්‍රමාණය ඉක්ම වූ උස් ආසනද, වටිනා සුඛෝපභෝගී ආසනද පරිහරණයෙන් වැළකී ඉන්නවා. රන් රිදී මිල මුදල් පිළිගැනීමෙන් වැළකී ඉන්නවා. අමු ධාන්‍ය පිළිගැනීමෙන් වැළකී ඉන්නවා. අමු මස් පිළිගැනීමෙන් වැළකී ඉන්නවා. ස්ත්‍රීන්, කුමරියන් පිළිගැනීමෙන් වැළකී ඉන්නවා. දැසි දස්සන් පිළිගැනීමෙන් වැළකී ඉන්නවා. එළුබැටළුවන් පිළිගැනීමෙන් වැළකී ඉන්නවා. කුකුළන්, ඌරන් පිළිගැනීමෙන් වැළකී ඉන්නවා. ඇතුන්, ගවයන්, අසුන්, වෙළඹුන් පිළිගැනීමෙන් වැළකී ඉන්නවා. කෙත් වතු පිළිගැනීමෙන් වැළකී ඉන්නවා. ගිහි කටයුතු සඳහා දූත මෙහෙවර කිරීමෙන් වැළකී ඉන්නවා. වෙළහෙළඳාම් කිරීමෙන් වැළකී ඉන්නවා. තරාදියෙන් රැවටීම, නොවටිනා දෙයින් රැවටීම, මිනුමෙන් රැවටීම යන මෙයින් වැළකී ඉන්නවා. අල්ලස් ගෙන හිමිකරුවන්ගේ දේ අහිමි කිරීම, වංචා කිරීම, බාල දේ වටිනා දේ හැටියට පෙන්වීම ආදී නොයෙක් වංචනික දෙයින් වැළකී ඉන්නවා. අත්පා කැපීම්, මැරීම්, බන්ධන කිරීම්, මං පැහැරගැනීම්, ගම් පැහැර ගැනීම් ආදී සැහැසි දෙයින් වැළකී සිටිනවා. මෙයත් ඔහුගේ සීලයට අයත් දෙයකි.
ඒ වගේම ඇතැම් භවත් ශ්‍රමණ බ්‍රාහ්මණයන් ඉන්නවා. ඔවුන් ශ්‍රද්ධාවෙන් දුන් දන් අනුභව කරලා මේ විදිහේ පැළවෙන දේ හා ගස් කොළන් ආදිය වනසමින් ඉන්නවා. ඒ කියන්නේ මුලින් පැළවෙන දේවල්, කඳින් පැළවෙන දේවල්, පුරුකින් පැළවෙන දේවල්, දල්ලෙන් පැළවෙන දේවල්, පස්වෙනුවට බිජුවටින් පැළවෙන දේවල් යන ආදිය වනසමින් ඉන්නවා. ගස් කොළන් සිඳලීම් ආදී මෙවැනි දේවල්වලිනුත් මෙවැනි වෙනත් දේවල්වලිනුත් වැළකී ඉන්නවා. මෙයත් ඔහුගේ සීලයට අයත් දෙයකි.
ඒ වගේම ඇතැම් භවත් ශ්‍රමණ බ්‍රාහ්මණයන් ඉන්නවා. ඔවුන් ශ්‍රද්ධාවෙන් දුන් දන් අනුභව කරලා මේ ආකාර වූ දේ රැස්කරගෙන පරිභෝග කරමින් වාසය කරනවා. ඒ කියන්නේ කෑම වර්ග රැස්කරලා තියාගන්නවා. බීම වර්ග රැස්කරලා තියාගන්නවා. වස්ත්‍ර රැස්කරලා තියාගන්නවා. යාන වාහන රැස්කරලා තියාගන්නවා. ඇඳ පුටු මේස රැස්කරලා තියාගන්නවා. සුවඳ වර්ග රැස්කරලා තියාගන්නවා. තවත් ආමිස රැස්කරලා තියාගන්නවා. මෙවැනි හෝ මෙවැනි වෙනත් දේවල් හෝ රැස්කරගෙන පරිහරණය කිරීමෙන් වැළකී ඉන්නවා. මෙයත් ඔහුගේ සීලයට අයත් දෙයකි.
ඒ වගේම ඇතැම් භවත් ශ්‍රමණ බ්‍රාහ්මණයන් ඉන්නවා. ඔවුන් ශ්‍රද්ධාවෙන් දුන් දන් අනුභව කරලා මේ ආකාරයේ විසූක දර්ශනයන් නැරඹීමෙහි යෙදිලා ඉන්නවා. ඒ කියන්නේ නැටුම්, ගැයුම්, වැයුම්, නාටක, පැරණි කතා රඟදැක්වීම්, අත්තාල ගසා නැටීම්, වේතාල නැටීම්, බෙර වාදන කිරීම්, රඟමඬළෙහි දේවතාවන්ට පූජා පිණිස නැටීම්, උණ ගසින් කරන ක්‍රීඩා, මිනී ඇට මැද තබා වටකොට නැටීම්, ඇත් යුද බැලීම්, අශ්ව යුද බැලීම්, ගොන් පොර බැලීම්, එළු පොර බැලීම්, බැටළු පොර බැලීම්, කුකුළු පොර බැලීම්, වටු පොර බැලීම්, පොලු හරඹ බැලීම්, මිටි හරඹ බැලීම්, මල්ලව පොර බැලීම්, යුද සේනා බලන්නට යෑම, බලසෙන් ගණින තැන් බලන්නට යාම, බලසෙනඟ විසිරුවන තැන් බලන්නට යාම ආදී දේවල්වල යෙදෙමින් ඉන්නවා. මෙවැනි දේවල්වලිනුත් මෙවැනි වෙනත් දේවල්වලින් යුතු විසූක දර්ශන නැරඹීම්වලින් වැළකී ඉන්නවා. මෙයත් ඔහුගේ සීලයට අයත් දෙයකි.
ඒ වගේම ඇතැම් භවත් ශ්‍රමණ බ්‍රාහ්මණයන් ඉන්නවා. ඔවුන් ශ්‍රද්ධාවෙන් දුන් දන් අනුභව කරලා තමාව ප්‍රමාදයට පත් කරවන මේ ආකාර වූ සූදු කෙළියෙන් කල් යවනවා. ඒ කියන්නේ හතරැස් කොටු අටකින් යුතුව කරන සූදුව, කොටු දහයකින් කරන සූදුව, අහසේ රූ අඳිමින් කරන සූදුව, කොටු පැනීමෙන් කරන සූදුව, සන්තික නම් වූ සූදුව, දාදු කැටයෙන් කරන සූදුව, කල්ලි ගැසුම, බූරුවා ගැසීම, ගුළ කෙළිය, නළා පිඹීම, කරණම් ගැසීම, මුගුරක් ගෙන උඩ යට වැටෙන පරිදි උඩට ගැසීම, කොළවලින් කළ ගොටුවලින් තරඟෙට වැලි මැනීම, කුඩා රිය තරඟ, කුඩා දුනුවලින් විදීමේ තරඟ, අකුරු ලිවීමේ සෙල්ලම, සිතූ දේ කියන සෙල්ලම, විකලාංග අනුකරණයෙන් හිනැස්සීමේ සෙල්ලම ආදී දේ කිරීමයි. මේ දෙයිනුත්, මෙවැනි තවත් දේවල් ඇත්නම් එයිනුත් වැළකී ප්‍රමාදයට පත්වන සූදුවෙන් වැළකී ඉන්නවා. මෙයත් ඔහුගේ සීලයට අයත් දෙයකි.
ඒ වගේම ඇතැම් භවත් ශ්‍රමණ බ්‍රාහ්මණයන් ඉන්නවා. ඔවුන් ශ්‍රද්ධාවෙන් දුන් දන් අනුභව කරලා මේ ආකාර වූ පමණ ඉක්මවා උස් වූ ආසනත්, වටිනා සුඛෝපභෝගී ආසනත් පරිහරණය කරනවා. ඒ කියන්නේ දිග හාන්සි පුටු, කවිච්චි, ලොකු පලස් යෙදූ ආසන, විසිතුරු ගෙත්තම් කළ එළු ලොම් ඇතිරිලි, සුදු එළු ලොමින් කළ ඇතිරිලි, මල් යෙදූ එළු ලොමින් කළ ඇතිරිලි, පුළුන් යෙදූ මෙට්ට, සත්ව රූපවලින් සැරසූ එළු ලොම් ඇතිරිලි, මුළුමණින්ම එළු ලොමින් කළ ඇතිරිලි, රන් නූලෙන් සැරසූ කලාල, පට නූලෙන් කළ කලාල, නාටිකාංගනාවන් ඒ මත නැටිය හැකි එළු ලොමින් කළ කලාල, ඇතුන් පිට යොදන ඇතිරිලි, අසුන් පිට යොදන ඇතිරිලි, රථවල යොදන ඇතිරිලි, අඳුන් දිවි සමෙන් කළ ඇතිරිලි, කදලි මුව සමින් කළ කලාල, හිස දෙපැත්තට රතු විල්ලුද කොට්ට තබා රතු උඩුවියන් බැඳ සැදූ වටිනා යහන් ආදිය පරිහරණය කරයි. මෙවැනි දෙයිනුත්, මෙවැනි වෙන දේවල්වලිනුත් වැළකී උස් අසුන් මහා අසුන් පරිහරණයෙන් වැළකී ඉන්නවා. මෙයත් ඔහුගේ සීලයට අයත් දෙයකි.
ඒ වගේම ඇතැම් භවත් ශ්‍රමණ බ්‍රාහ්මණයන් ඉන්නවා. ඔවුන් ශ්‍රද්ධාවෙන් දුන් දන් අනුභව කරලා මේ ආකාරයෙන් ඇඟපත සැරසීමෙන් හා විසිතුරු වස්ත්‍රාභරණ පැළඳීමෙන් යුක්තව කල් ගෙවනවා. ඒ කියන්නේ සුවඳ වර්ග ඇඟ තවරා සිරුර සිනිඳු කිරීම, තෙල් වර්ග ගා සම්බාහනය කොට සිරුර හැඩ කිරීම, සුවඳපැන් නෑම, උරහිස් ආදියෙහි මස් වැඩීමට මුගුරෙන් තැලීම, කැඩපතින් මුහුණ බලා සැරසීම, ඇස්වල අඳුන් ගෑම, මල් හා සුවඳ විලවුන් දැරීම, මුව සුවඳ කිරීම, මුව විලවුන් දැරීම, අත්වල ආභරණ දැමීම, හිසෙහි කුඩුම්බි දැරීම, විසිතුරු සැරයැටි දැරීම, විසිතුරු බෙහෙත් නල දැරීම, විසිතුරු කඩු දැරීම, විසිතුරු කුඩ දැරීම, විසිතුරු පාවහන් දැරීම, නළල් පට දැරීම, මැණික් පැළඳීම, චාමර දැරීම, දිග වාටි ඇති සුදු වස්ත්‍ර දැරීම ආදියෙන් යුතුවෙයි. මෙවැනි දෙයිනුත්, මෙවැනි වෙන දේවල්වලිනුත් වැළකී ඇඟපත සැරසීම් හා විසිතුරු වස්ත්‍රාභරණ සැරසීමෙන් වැළකී ඉන්නවා. මෙයත් ඔහුගේ සීලයට අයත් දෙයකි.
ඒ වගේම ඇතැම් භවත් ශ්‍රමණ බ්‍රාහ්මණයන් ඉන්නවා. ඔවුන් ශ්‍රද්ධාවෙන් දුන් දන් අනුභව කරලා මෙබඳු වූ තිරිසන් කතාවල යෙදී වාසය කරනවා. ඒ කියන්නේ; රජවරුන් ගැන කථා, සොරුන් ගැන කථා, මහ ඇමතිවරුන් ගැන කථා, හමුදාවන් ගැන කථා, භය ඇතිවෙන දේවල් ගැන කථා, ආහාර වර්ග ගැන කථා, බොන දේවල් ගැන කථා, ඇඳුම් පැළඳුම් ගැන කථා, ඇඳ පුටු ගැන කථා, මල් වර්ග ගැන කථා, සුවඳ වර්ග ගැන කථා, නෑදෑයන් ගැන කථා, යාන වාහන ගැන කථා, ගම්මාන ගැන කථා, නියම් ගම්මාන ගැන කථා, නගර ගැන කථා, රටවල් ගැන කථා, ස්ත්‍රීන් ගැන කථා, පුරුෂයින් ගැන කථා, කුමාරයින් ගැන කථා, කුමාරියන් ගැන කථා, ශූරයින් ගැන කථා, මංමාවත් ගැන කථා, වළං පොලේ දේවල් ගැන කථා, මියගිය උදවිය ගැන කථා, තව තව දේවල් ගැන කථා, ලෝකය ගැන කථා, සාගරය ගැන කථා, මෙහෙමයි වුණේ මෙහෙමයි නොවුණේ කියන දේ ගැන කතා කරකර ඉන්නවා, මෙවැනි දෙයිනුත්, මෙවැනි වෙන දේවල්වලිනුත් වැළකී මෙබඳු වූ තිරිසන් කතාවෙන් වැළකී ඉන්නවා. මෙයත් ඔහුගේ සීලයට අයත් දෙයකි.
ඒ වගේම ඇතැම් භවත් ශ්‍රමණ බ්‍රාහ්මණයන් ඉන්නවා. ඔවුන් ශ්‍රද්ධාවෙන් දුන් දන් අනුභව කරලා මේ ආකාරයෙන් එකිනෙකා අතර බැණ දොඩා ගන්නා කතාවෙන් යුතුවයි ඉන්නේ. ඒ කියන්නේ “නුඹ මේ ධර්ම විනය දන්නේ නෑ. මම තමයි මේ ධර්ම විනය දන්නේ, ආ… එහෙමද එතකොට නුඹද මේ ධර්ම විනය දන්නේ? නුඹ ඉන්නේ මිථ්‍යා වැඩපිළිවෙලකයි. මම තමයි නියම වැඩ පිළිවෙල තුළ ඉන්නේ. මං කරුණු සහිතවයි කියන්නේ. නුඹේ කීම කරුණු රහිතයි. නුඹ කලින් කිවයුතු දේ පස්සේ කිව්වා. පස්සේ කිවයුතු දේ කලින් කිව්වා. නුඹ කලක් තිස්සේ කියපු දේ කණපිට පෙරළුනා. මා විසින් නුඹට වාද නංවලයි තියෙන්නේ. නුඹට නිග්‍රහ කරලයි තියෙන්නේ. වාදයෙන් නිදහස් වීමට මගක් හොයාගෙන පලයන්. පුළුවන් නම් ලිහාගනින්” යනාදිය කියමින් ආරවුල් හදාගන්නවා. මෙවැනි දෙයිනුත්, මෙවැනි වෙන දේවල්වලිනුත් වැළකී මෙබඳු වූ බැණ දොඩාගන්නා කතාවෙන් වැළකී ඉන්නවා. මෙයත් ඔහුගේ සීලයට අයත් දෙයකි.
ඒ වගේම ඇතැම් භවත් ශ්‍රමණ බ්‍රාහ්මණයන් ඉන්නවා. ඔවුන් ශ්‍රද්ධාවෙන් දුන් දන් අනුභව කරලා ගිහියන්ගේ පණිවිඩ පණත් ගෙන යන මෙබඳු වූ දූත මෙහෙවරෙහි යෙදෙනවා. ඒ කියන්නේ, “මෙහෙ යන්න, අසවල් තැනට එන්න, මේක (අපේ මේ පණිවිඩය) අරන් යන්න. අසවල් තැනට මේක අරන් යන්න” යනාදී රජුන්ගේ, රාජමහා ඇමැතිවරුන්ගේ, ක්ෂත්‍රීයයන්ගේ, බ්‍රාහ්මණයන්ගේ, ගෘහපතියන්ගේ, කුමාරවරුන්ගේ, පණිවිඩ පණත් ගෙනියනවා. මෙවැනි දෙයිනුත්, මෙවැනි වෙන දේවල්වලිනුත් වැළකී මෙබඳු වූ පණිවිඩ පණත් ගෙනයන ගිහියන්ගේ දූත මෙහෙවරෙන් වැළකී ඉන්නවා. මෙයත් ඔහුගේ සීලයට අයත් දෙයකි.
ඒ වගේම ඇතැම් භවත් ශ්‍රමණ බ්‍රාහ්මණයන් ඉන්නවා. ඔවුන් ශ්‍රද්ධාවෙන් දුන් දන් අනුභව කරලා කුහක (උඩින් වෙන ජීවිතයක් පෙන්වමින් යටින් වෙනත් ජීවිතයක් ගෙවමින් නැති ගුණ පෙන්වා) ජීවිත ගෙවනවා. ලාභ සත්කාර ලැබෙන විදිහට (පුහු වර්ණනා කිරීම්, තොඳොල් කිරීම්, නැති ගුණ කීම් ආදී) චාටු බස් කියනවා. දායකයින් හට නොදී බැරි තත්වයට පත්වෙන ආකාරයේ නිමිති දක්වමින් කතා කරනවා. තමන්ට ලැබෙන විදිහට අනුන්ට ගරහනවා. ලාභයෙන් ලාභය හොයනවා. මෙවැනි දෙයිනුත්, මෙවැනි වෙන දේවල්වලිනුත් වැළකී මෙබඳු වූ කුහක කමින් චාටුබස්වලින් වැළකී ඉන්නවා. මෙයත් ඔහුගේ සීලයට අයත් දෙයකි.
ඒ වගේම ඇතැම් භවත් ශ්‍රමණ බ්‍රාහ්මණයන් ඉන්නවා. ඔවුන් ශ්‍රද්ධාවෙන් දුන් දන් අනුභව කරලා මෙවැනි වූ තිරශ්චීන විද්‍යාවෙන් යුතුව මිථ්‍යා ආජීවයෙන් ජීවත්වෙනවා. ඒ කියන්නේ ශාරීරික අංග බලා ඵලාඵල කියනවා, නිමිති බලා ඵලාඵල කියනවා, උත්පාත බලා ඵලාඵල කියනවා, සිහින ඵලාඵල කියනවා, ශාරීරික ලක්ෂණ බලා ඵලාඵල කියනවා, මීයන් කෑ වස්ත්‍ර බලා ඵලාඵල කියනවා, ගිනි පූජා පවත්වනවා, හැන්දෙන් පූජා පවත්වනවා, ධාන්‍ය පොතුවලින් පූජා පවත්වනවා. කණ නම් සහලින් කළ පූජා පවත්වනවා, සහලින් පූජා පවත්වනවා, ගිතෙලින් පූජා පවත්වනවා, තල තෙලින් පූජා පවත්වනවා, විශේෂ කොට කරන පූජා පවත්වනවා, සතුන් මරා ලේ පුදා කරන පූජා පවත්වනවා, අංග විද්‍යාව, වාස්තු විද්‍යාව, දේශපාලන විද්‍යාව, වාසනාව උරගා බැලීමේ (ලොතරැයි) විද්‍යාව, භූත විද්‍යාව, පොළොව යට බිම් ගෙයක ඉඳ මැතිරීමෙන් කරන (භූරි) විද්‍යාව, සර්ප විද්‍යාව, විෂ විද්‍යාව, වෘශ්චික විද්‍යාව, මූෂික විද්‍යාව, පක්ෂි විද්‍යාව, විශාල පක්ෂි විද්‍යාව, ඉදුණු දේ මුල් කොට අනාවැකි කියන විද්‍යාව, මතුරන ලද ඊතල විද ආරක්ෂා කරන විද්‍යාව, මෘග පක්ෂ යනාදී මිථ්‍යා ආජීවයෙන් ජීවත් වෙනවා. මෙවැනි දෙයිනුත්, මෙවැනි වෙන දේවල්වලිනුත් වැළකී මෙබඳු වූ තිරශ්චීන විද්‍යාවෙන් යුතු මිථ්‍යා ආජීවයෙන් වැළකී ඉන්නවා. මෙයත් ඔහුගේ සීලයට අයත් දෙයකි.
ඒ වගේම ඇතැම් භවත් ශ්‍රමණ බ්‍රාහ්මණයන් ඉන්නවා. ඔවුන් ශ්‍රද්ධාවෙන් දුන් දන් අනුභව කරලා මෙබඳු වූ තිරශ්චීන විද්‍යාවෙන් යුතුව මිථ්‍යා ආජීවයෙන් ජීවත් වෙනවා. ඒ කියන්නේ මැණික්වල සුභ අසුභ ලකුණු කීම, දඬුවල සුභ අසුභ ලකුණු කීම, වස්ත්‍රවල සුභ අසුභ ලකුණු කීම, කඩු ආදී සලකුණුවලින් සුභාසුභ කීම, ඊතල ආදී සලකුණුවලින් සුභාසුභ කීම, දුනු ආදී සලකුණුවලින් සුභාසුභ කීම, ආයුධ ආදී සලකුණුවලින් සුභාසුභ කීම, ස්ත්‍රීන්ගේ හැඩරුවින් සුභාසුභ ලකුණු කීම, පුරුෂයන්ගේ හැඩරුවින් සුභාසුභ ලකුණු කීම, දරුවන්ගේ හැඩරුවින් සුභාසුභ ලකුණු කීම, දැරියන්ගේ හැඩරුවින් සුභාසුභ ලකුණු කීම, දාසයන්ගේ හැඩරුවින් සුභාසුභ ලකුණු කීම, දාසියන්ගේ හැඩරුවින් සුභාසුභ ලකුණු කීම, ඒ ඒ කටයුතු සඳහා තෝරා ගත යුතු ඇතුන්ගේ ලකුණු කීම, අසුන්ගේ ලකුණු කීම, ඔටුවන්ගේ ලකුණු කීම, වෘෂභයන්ගේ ලකුණු කීම, ගවයන්ගේ ලකුණු කීම, එළුවන්ගේ ලකුණු කීම, බැටළුවන්ගේ ලකුණු කීම, කුකුළු පොර ආදියට සුදුසු කුකුළන්ගේ ලකුණු කීම, වටුවන්ගේ ලකුණු කීම, සුහුනන් ඇඟ වැටීමේ සහ හඬනැගීමේ ඵලාඵල කීම, කණෙහි පළඳාගත් උපකරණවලින් ඵලාඵල කීම, කැස්බෑවන්ට මතුරා ඵලාඵල කීම, මුවන්ට මතුරා ඵලාඵල කීම ආදී තිරශ්චීන විද්‍යාවෙන් යුතු මිථ්‍යා ආජීවයෙන් කල් ගෙවනවා. මෙවැනි දෙයිනුත්, මෙවැනි වෙන දේවල්වලිනුත් වැළකී මෙබඳු වූ තිරශ්චීන විද්‍යාවෙන් යුතු මිථ්‍යා ආජීවයෙන් වැළකී ඉන්නවා. මෙයත් ඔහුගේ සීලයට අයත් දෙයකි.
ඒ වගේම ඇතැම් භවත් ශ්‍රමණ බ්‍රාහ්මණයන් ඉන්නවා. ඔවුන් ශ්‍රද්ධාවෙන් දුන් දන් අනුභව කරලා මෙබඳු වූත් තිරිසන් විද්‍යාවෙන් යුතුව මිථ්‍යා ආජීවයෙන් ජීවිකාව ගෙවනවා. ඒ කියන්නේ, “අසවල් නැකතට රජතුමාගේ යුද පිණිස නික්මීම වන්නේය. අසවල් නැකතින් ආපසු නුවරට ඇතුළ්වීම සිදු කළ යුත්තේය. අසවල් නැකතින් රට ඇතුළේ සිට පිටත සතුරු රජුන් හමුවීමට රජුගේ ගමන කළ යුත්තේය. අසවල් නැකතින් පිටත සිටින රජවරු රට ඇතුළට පැමිණීම වන්නේය. අසවල් නැකතින් රට ඇතුළේ සිටින රජුගේ ඉවත්වීම සිදුවන්නේය. අසවල් නැකතින් රට ඇතුළේ සිටින රජුට ජය වන්නේය. අසවල් නැකතින් බාහිර රජුනට පරාජය වන්නේය. අසවල් නැකතින් බාහිර රජුන්ට ජය වන්නේය. අසවල් නැකතින් රට ඇතුළේ රජුට පරාජය වන්නේය කියලා මොහුට ජය වෙනවා. මොහුට පරාජය වෙනවා ආදී වශයෙන් පවසමින් තිරිසන් විද්‍යාවෙන් යුතු මිථ්‍යා ආජීවයෙන් කල් ගෙවනවා. මෙවැනි දෙයිනුත්, මෙවැනි වෙන දේවල්වලිනුත් වැළකී මෙබඳු වූ තිරශ්චීන විද්‍යාවෙන් යුතු මිථ්‍යා ආජීවයෙන් වැළකී ඉන්නවා. මෙයත් ඔහුගේ සීලයට අයත් දෙයකි.
ඒ වගේම ඇතැම් භවත් ශ්‍රමණ බ්‍රාහ්මණයන් ඉන්නවා. ඔවුන් ශ්‍රද්ධාවෙන් දුන් දන් අනුභව කරලා මෙබඳු වූත් තිරිසන් විද්‍යාවෙන් යුතුව මිථ්‍යා ආජීවයෙන් ජීවිකාව ගෙවනවා. ඒ කියන්නේ, “අසවල් දින චන්ද්‍රග්‍රහණයක් සිදුවෙනවා. අසවල් දින සූර්යග්‍රහණයක් සිදුවෙනවා. අසවල් දින නැකත් ග්‍රහණයක් සිදුවෙනවා. අසවල් දින සඳ හිරුගේ නිසිමගින් යෑම සිදුවෙනවා. අසවල් දින සඳ හිරුගේ නොමගින් යෑම සිදුවෙනවා. අසවල් දින නැකත් තරුවල නිසි මගින් යෑම සිදුවෙනවා. අසවල් දින නැකත් තරුවල නොමගින් යෑම සිදුවෙනවා. අසවල් දින උල්කාපාත වැටෙනවා. අසවල් දින අසවල් දිශාවේ උෂ්ණත්වය වැඩිවෙනවා. අසවල් දින භූමිකම්පාවක් සිදුවෙනවා. අසවල් දින වැසි රහිතව අහස ගුගුරනවා. හිරු සඳු හා නැකත්වල උදාව, බැසීම, කෙලෙසීම, පිරිසිදු වීම මේ මේ වෙලාවට සිදුවෙනවා. චන්ද්‍ර ග්‍රහණය ලෝකයට මෙවැනි ඵල විපාක ලබාදෙනවා. සූර්ය ග්‍රහණය ලෝකයට මෙවැනි ඵල විපාක ලබාදෙනවා. නැකත් ග්‍රහණය ලෝකයට මෙවැනි ඵල විපාක ලබාදෙනවා. හිරු සඳුගේ නිසි ගමන මෙවැනි ඵල විපාක ලබාදෙනවා. හිරු සඳුගේ නොමග යෑම මෙවැනි ඵල විපාක ලබාදෙනවා. උල්කාපාත වැටීම මෙවැනි ඵල විපාක ලබාදෙනවා. දිශා දාහය මෙවැනි ඵල විපාක ලබාදෙනවා. භූකම්පන මෙවැනි ඵල විපාක ලබාදෙනවා. වැසි නැතිව අහස ගිගිරීම මෙවැනි ඵල විපාක ලබාදෙනවා. හිරු සඳු හා නැකත්වල උදාව, බැසීම, කෙලෙසීම, පිරිසිදු වීම ලෝකයට මෙවැනි විපාක ලබාදෙනවා” කියලා තිරිසන් විද්‍යාවෙන් යුතුව මිථ්‍යා ආජීවයෙන් ජීවත් වෙනවා. මෙවැනි දෙයිනුත්, මෙවැනි වෙන දේවල්වලිනුත් වැළකී මෙබඳු වූ තිරශ්චීන විද්‍යාවෙන් යුතු මිථ්‍යා ආජීවයෙන් වැළකී ඉන්නවා. මෙයත් ඔහුගේ සීලයට අයත් දෙයකි.
ඒ වගේම ඇතැම් භවත් ශ්‍රමණ බ්‍රාහ්මණයන් ඉන්නවා. ඔවුන් ශ්‍රද්ධාවෙන් දුන් දන් අනුභව කරලා මෙබඳු වූත් තිරිසන් විද්‍යාවෙන් යුතුව මිථ්‍යා ආජීවයෙන් ජීවිකාව ගෙවනවා. ඒ කියන්නේ, “මේ කාලයේදී වැස්ස වහිනවා. මේ කාලයේදී නියඟය ඇතිවෙනවා. මේ කාලයේදී ආහාරපානාදියෙන් සරුවෙනවා. මේ කාලයේදී දුර්භික්ෂය ඇතිවෙනවා. මේ කාලයේදී රට සරුවෙනවා. මේ කාලයේදී බිය සැක නැතිව ඉන්නවා. මේ කාලයේදී භය උපදිනවා. මේ කාලයේදී රෝග ඇතිවෙනවා. මේ කාලයේදී නීරෝග බව ඇතිවෙනවා කියමින් ඵලා ඵල පැවසීමත් මුද්‍රා, ගණිත, සංඛ්‍යාන, කාව්‍ය ශාස්ත්‍ර, ලෝකායත ශාස්ත්‍ර ආදී තිරිසන් විද්‍යාවෙන් යුතුව මිථ්‍යා ආජීවයෙන් ජීවත් වෙනවා. මෙවැනි දෙයිනුත්, මෙවැනි වෙන දේවල්වලිනුත් වැළකී මෙබඳු වූ තිරශ්චීන විද්‍යාවෙන් යුතු මිථ්‍යා ආජීවයෙන් වැළකී ඉන්නවා. මෙයත් ඔහුගේ සීලයට අයත් දෙයකි.
ඒ වගේම ඇතැම් භවත් ශ්‍රමණ බ්‍රාහ්මණයන් ඉන්නවා. ඔවුන් ශ්‍රද්ධාවෙන් දුන් දන් අනුභව කරලා මෙබඳු වූත් තිරිසන් විද්‍යාවෙන් යුතුව මිථ්‍යා ආජීවයෙන් ජීවිකාව ගෙවනවා. ඒ කියන්නේ, විවාහයට නැකත් කීම, ආවාහයට නැකත් කීම, වෙන් වූ අඹු සැමියන් එක් කිරීමට නැකත් සැදීම, එක් වූ අඹු සැමියන් වෙන් කිරීමට නැකත් සැදීම, දීපු ණය එකතු කිරීමට නැකත් සැදීම, මුදල් ණයට පොලියට දීමට නැකත් සැදීම, දියුණු වීමට ගුරුකම් කිරීම, පාළුවී නැති වීමට ගුරුකම් කිරීම, දරුගැබ් රැකෙන්නට ගුරුකම් කිරීම, දිව අගුළු බැඳෙන්නට ගුරුකම් කිරීම, හනු තද කරන්නට ගුරුකම් කිරීම, අත් පෙරලෙන්නට ගුරුකම් කිරීම, හනු සිරවෙන්නට ගුරුකම් කිරීම, කන් අගුළු වැටෙන්නට ගුරුකම් කිරීම, කණ්ණාඩියෙන් භූතයන් කැඳවා ප්‍රශ්න විචාරීම, ගෑණු දරුවන් ලවා පේන කීම, දෙවියන් ලවා පේන කීම, සූර්ය වන්දනාව, මහ බඹු වන්දනාව, මන්ත්‍ර බලයෙන් කටින් ගිනිදැල් පිටකිරීම, මන්ත්‍ර බලෙන් ලක්ෂ්මී පූජා කිරීම යනාදී තිරිසන් විද්‍යාවෙන් යුතුව මිථ්‍යා ආජීවයෙන් ජීවත් වෙනවා. මෙවැනි දෙයිනුත්, මෙවැනි වෙන දේවල්වලිනුත් වැළකී මෙබඳු වූ තිරශ්චීන විද්‍යාවෙන් යුතු මිථ්‍යා ආජීවයෙන් වැළකී ඉන්නවා. මෙයත් ඔහුගේ සීලයට අයත් දෙයකි.
ඒ වගේම ඇතැම් භවත් ශ්‍රමණ බ්‍රාහ්මණයන් ඉන්නවා. ඔවුන් ශ්‍රද්ධාවෙන් දුන් දන් අනුභව කරලා මෙබඳු වූත් තිරිසන් විද්‍යාවෙන් යුතුව මිථ්‍යා ආජීවයෙන් ජීවිකාව ගෙවනවා. ඒ කියන්නේ, ශාන්ති කර්ම, බාර ඔප්පු කිරීම, පොළොව යට හිඳ මතුරා ගුරුකම් කිරීම, නපුංසකයා පිරිමියෙකු කිරීම, පිරිමියා නපුංසකයෙකු කිරීම, ගෙවල් තැනීමේ දිශාවන් පෙන්වා දීම, අලුතෙන් නිවාස තැනීමේදී පුද පූජා පැවැත්වීම. වතුර මතුරා මූණ සේදවීම, වතුර මතුරා නැහැවීම, ගිනිපිදීම, ලය විරේක කරවීම, බඩ විරේක කරවීම, වමනය කරවීම, වස්ති කරවීම, ශීර්ෂ විරේකය, කනට තෙල් පිඹීම, ඇස් වෙදකම, නස්න කිරීම, ඇස්වලට අඳුන් සෑදීම, ප්‍රතිඅංජන සෑදීම, ශල්‍යකර්ම කිරීම, ළදරු චිකිත්සාව, කාය චිකිත්සාව, වනවලට බෙහෙත් බැඳීම ආදී තිරිසන් විද්‍යාවෙන් යුතුව මිථ්‍යා ආජීවයෙන් ජීවත් වෙනවා. මෙවැනි දෙයිනුත්, මෙවැනි වෙන දේවල්වලිනුත් වැළකී මෙබඳු වූ තිරශ්චීන විද්‍යාවෙන් යුතු මිථ්‍යා ආජීවයෙන් වැළකී ඉන්නවා. මෙයත් ඔහුගේ සීලයට අයත් දෙයකි.
පින්වත් වාසෙට්ඨ, ඒ භික්ෂුව වනාහී මේ අයුරින් සීලසම්පන්නව සිටින විට ඒ සීලසංවරය හේතු කොට ගෙන මොනම අයුරකින්වත් බියක් දකින්නේ නෑ. පින්වත් වාසෙට්ඨ, ඒක මේ වගේ දෙයක්. ඔටුනු පළන් රජ කෙනෙක් ඉන්නවා. ඔහු සතුරන් පරදවලා බැහැර කරලයි ඉන්නේ. ඉතින් ඔහු සතුරන් හේතුවෙන් මොනම අයුරකින්වත් භයක් දකින්නේ නෑ. පින්වත් වාසෙට්ඨ, භික්ෂුවත් ඔය විදිහමයි. මේ අයුරින් සීලසම්පන්නව සිටින විට ඒ සීලසංවරය හේතු කොට ගෙන මොනම අයුරකින්වත් බියක් දකින්නේ නෑ. ඔහු මේ ආර්ය වූ සීලස්කන්ධයෙන් සමන්විතව ආධ්‍යාත්මිකව නිවැරදි සැපයක් විඳිනවා. පින්වත් වාසෙට්ඨ, ඔන්න ඔය විදිහටයි භික්ෂුව සීලසම්පන්න වන්නේ.
පින්වත් වාසෙට්ඨ, භික්ෂුව අකුසලයන් වැළකූ ද්වාර ඇති ඉඳුරන් ඇතිව ඉන්නේ කොහොමද? පින්වත් වාසෙට්ඨ, මෙහිලා භික්ෂුව ඇසින් රූප දැක නිමිති ගන්නේ නෑ. නිමිත්තක කොටසක්වත් ගන්නේ නෑ. යම් හෙයකින් ඇස නමැති ඉන්ද්‍රිය අසංවරව වසන කෙනෙකුට දැඩි ලෝභයත්, දොම්නසත්, පාපී අකුසලත් ඇති වී අර්බුදයක් හටගන්නවා නම්, එහි සංවරය පිණිස පිළිපදිනවා. ඇස රැකගන්නවා. ඇස නැමැති ඉන්ද්‍රියයේ සංවරයට පැමිණෙනවා. කනෙන් ශබ්දයක් අහලා ….(පෙ)…. නාසයෙන් ගන්ධයක් ආඝ්‍රාණය කරලා ….(පෙ)…. දිවෙන් රසයක් රස විඳලා ….(පෙ)…. කයෙන් පහසක් ලබලා ….(පෙ)…. මනසින් අරමුණක් දැනගෙන නිමිති ගන්නේ නෑ. නිමිත්තක කොටසක්වත් ගන්නේ නෑ. යම් හෙයකින් මනස නමැති ඉන්ද්‍රිය අසංවරව වසන කෙනෙකුට දැඩි ලෝභයත්, දොම්නසත්, පාපී අකුසලත් ඇති වී අර්බුදයක් හටගන්නවා නම්, එහි සංවරය පිණිස පිළිපදිනවා. මනස රැකගන්නවා. මනස නැමැති ඉන්ද්‍රියයේ සංවරයට පැමිණෙනවා. ඔහු මේ ආර්ය වූ ඉන්ද්‍රිය සංවරයෙන් යුක්තව ආධ්‍යාත්මිකව පීඩා රහිතව සැපයක් විඳිනවා. පින්වත් වාසෙට්ඨ, භික්ෂුව අකුසලයෙන් වැළැක්වූ දොරටු ඇති ඉන්ද්‍රියයන් තුළ ඉන්නේ ඔය විදිහටයි.
පින්වත් වාසෙට්ඨ, භික්ෂුව සිහිනුවණින් යුතුව සිටින්නේ කොහොමද? පින්වත් වාසෙට්ඨ, මෙහිලා භික්ෂුව ඉදිරියට යද්දීත්, ආපසු එද්දීත් එය කරන්නේ සිහි නුවණින්මයි. ඉදිරිය බලද්දී, වටපිට බලද්දී එය කරන්නෙත් සිහි නුවණින්මයි. අතපය හකුළද්දී, දිගහරිද්දී එය කරන්නෙත් සිහිනුවණින්මයි. දෙපට සිවුර, පාත්‍රය, අනෙක් සිවුරු ආදිය දරද්දී එය කරන්නෙත් සිහිනුවණින්මයි. වළඳද්දී, පානය කරද්දී, අනුභව කරද්දී, රස විඳිද්දී එය කරන්නෙත් සිහි නුවණින්මයි. වැසිකිළි කැසිකිළි යාමේදී එය කරන්නෙත් සිහි නුවණින්මයි. ගමන් කරද්දී, සිටගෙන සිටිද්දී, වාඩි වී සිටිද්දී, සැතපෙද්දී, නිදිවරද්දී, කතාබස් කරද්දී, නිහඬව සිටිද්දී එය කරන්නෙත් සිහි නුවණින්මයි. පින්වත් වාසෙට්ඨ, භික්ෂුව සිහිනුවණින් යුතු වන්නේ ඔය ආකාරයටයි.
පින්වත් වාසෙට්ඨ, භික්ෂුව ලද දෙයින් සතුටු වන්නේ කොහොමද? පින්වත් වාසෙට්ඨ, මෙහිලා භික්ෂුව කය පරිහරණයට සෑහෙන සිවුරෙන්, කුසගිනි නිවෙන්නට සෑහෙන පිණ්ඩපාතයෙන් සතුටු වෙනවා. ඔහු යම්ම තැනකට පිටත් වෙනවා නම්, පාසිවුරු පමණක් අරගෙන යනවා. ඒක මේ වගේ දෙයක්. කුරුල්ලෙක් යම් ම තැනකට පියඹා යනවා නම්, පියාපත් බර පමණක් සහිතව පියඹනවා වගෙයි. පින්වත් වාසෙට්ඨ, ඔය අයුරින්ම භික්ෂුව කය පරිහරණයට සෑහෙන සිවුරෙන්, කුසගිනි නිවෙන්නට සෑහෙන පිණ්ඩපාතයෙන් සතුටු වෙනවා. ඔහු යම් ම තැනකට පිටත් වෙනවා නම්, පාසිවුරු පමණක් අරගෙන යනවා. පින්වත් වාසෙට්ඨ, භික්ෂුව ලද දෙයින් සතුටු වන්නේ ඔය විදිහටයි.
ඔහු මේ ආර්ය වූ සීලස්කන්ධයෙන් යුක්ත වෙලා, මේ ආර්ය වූ ඉන්ද්‍රිය සංවරයෙන් යුක්ත වෙලා, මේ ආර්ය වූ සිහිනුවණින් යුක්ත වෙලා, මේ ආර්ය වූ ලද දෙයින් සතුටුවීමෙන් යුක්ත වෙලා හුදෙකලා සෙනසුනක වාසය කරනවා. ඒ කියන්නේ අරණ්‍යය, රුක්සෙවණ, පර්වතය, දිය ඇල්ල, ගිරිගුහාව, සොහොන, වනගැබ, ගස් කොළන් රහිත හිස් පිටිය, පිදුරු ගෙය ආදියයි. ඔහු පිණ්ඩපාතය වළඳා, දානයෙන් පසු (එවැනි තැනක) පළඟක් බැඳගෙන, කය ඍජු කරගෙන, භාවනා අරමුණෙහි සිහිය පිහිටුවාගෙන වාඩිවෙනවා.
ඔහු ජීවිතය නම් වූ ලෝකය ගැන ඇති විෂම ලෝභය දුරු කොට ඇලීම් රහිත වූ සිතින් වාසය කරනවා. විෂම ලෝභය කෙරෙන් සිත පිරිසිදු කරනවා. තරහ, වෛර ආදිය අත්හැර තරහ නැති සිතින් සියලු සතුන් කෙරෙහි හිතානුකම්පීව වාසය කරනවා. තරහ, වෛර ආදිය කෙරෙන් සිත පිරිසිදු කරනවා. නිදිමත, අලසකම අත්හැර නිදිමත, අලසකමින් බැහැරව ආලෝක සඤ්ඤාවෙන් යුතුව, සිහිනුවණ ඇතිව වාසය කරනවා. නිදිමත, අලසකම කෙරෙන් සිත පිරිසිදු කරනවා. සිතේ විසිරීමත්, පසුතැවීමත් බැහැර කොට නොකැළඹී ගිය සංසිඳුණු සිතින් වාසය කරනවා. සිතේ විසිරීම හා පසුතැවීම කෙරෙන් සිත පිරිසිදු කරනවා. සැකය දුරු කොට කුසල් දහම් ගැන ‘කෙසේද? කෙසේද?’ යනාදී සැකයෙන් එතෙරව වාසය කරනවා. සැකය කෙරෙන් සිත පිරිසිදු කරනවා.
පින්වත් වාසෙට්ඨ, එය මෙවැනි දෙයක්. පුරුෂයෙක් ණයක් අරගෙන කර්මාන්තයක යොදවනවා. ඔහුගේ ඒ ව්‍යාපාරය සාර්ථක වෙනවා. එතකොට ඔහු යම් පරණ මුල් ණයක් ඇද්ද, එය සම්පූර්ණයෙන්ම ගෙවලා දානවා. එයින් පසු ඔහුට අඹුදරුවන් පෝෂණය පිණිස ලාභයක් ඉතිරිත් වෙනවා. එතකොට ඔහුට මෙහෙම හිතෙනවා. “මං කලින් ණයක් අරගෙනයි ව්‍යාපාරයක යෙදෙව්වේ. ඒ මගේ ව්‍යාපාරය සාර්ථක වුනා. ඒ මං යම් පරණ මුල් ණයක් ඇද්ද එය සම්පූර්ණයෙන්ම ගෙව්වා. අඹුදරුවන් පෝෂණයටත් මට ආදායම ඉතිරි වුනා” කියලා. ඒ හේතුවෙන් ඔහු මහත් සතුටක් ලබනවා. මහත් සොම්නසක් ලබනවා.
පින්වත් වාසෙට්ඨ, ඒක මේ වගේ දෙයක්. පුරුෂයෙක් රෝගී වෙලා, දුකට පත්වෙලා, දැඩිසේ ගිලන්ව ඉන්නවා. ඔහුට බත් කෑමටවත් පිරියක් නෑ. ඔහුගේ ඇඟේ පතේ ප්‍රාණවත් ගතියක් නෑ. නමුත් පස්සේ කාලෙක ඔහු ඒ රෝගයෙන් මිදුනා. ඔහුට දැන් බත් කෑමත් ප්‍රියයි. ඔහුගේ ඇඟපතත් ප්‍රාණවත්. එතකොට ඔහුට මෙහෙම හිතෙනවා. “මං ඉස්සර රෝගී වෙලා, දුකට පත්වෙලා, දැඩිසේ ගිලන්ව හිටියේ. මට බත් කෑමටවත් පිරියක් තිබුනේ නෑ. මගේ ඇඟේ පතේ ප්‍රාණවත් ගතියක් තිබුනේ නෑ. නමුත් දැන් මං ඒ රෝගයෙන් මිදුනා. මට දැන් බත් කෑමත් ප්‍රියයි. මගේ ඇඟපතත් ප්‍රාණවත්” කියලා. ඒ හේතුවෙන් ඔහු මහත් සතුටක් ලබනවා. මහත් සොම්නසක් ලබනවා.
පින්වත් වාසෙට්ඨ, ඒක මේ වගේ දෙයක්. පුරුෂයෙක් හිරගෙදරක බන්ධනයකට හසුවෙනවා. නමුත් ඔහු පස්සේ කාලෙක තමන්ගේ ධනය වියදම් නොකොට සුවසේම ඒ බන්ධනාගාරයෙන් නිදහස් වෙනවා. ඔහුගේ සම්පත්වලින් කිසි වියදමක් යන්නේ නෑ. එතකොට ඔහුට මෙහෙම හිතෙනවා. “මං ඉස්සර හිරගෙදරක බන්ධනයකට අහු වුනා. නමුත් ඒ මං දැන් ධන වියදමකින් තොරව සුවසේම ඒ බන්ධනාගාරයෙන් නිදහස් වුනා. මගේ භෝග සම්පත්වලින් කිසිදෙයක් වියදම් වුනේ නෑ” කියලා. ඒ හේතුවෙන් ඔහු මහත් සතුටක් ලබනවා. මහත් සොම්නසක් ලබනවා.
පින්වත් වාසෙට්ඨ, ඒක මේ වගේ දෙයක්. පුරුෂයෙක් තමාට සිතූ පරිදි ගත කරන්නට බැරි, අනුන්ට යටත් වෙලා වාසය කරන, තමා කැමැති පරිදි යා ගත නොහැකි, දාසයෙක් වෙලා හිටියා. ඔහු පස්සේ කාලෙක ඒ දාසබවෙන් නිදහස් වුනා. තමාට සිතූ පරිදි ගත කරන, අනුන්ට යටත් නොවන, තමන් කැමැති පරිදි යා හැකි ජීවිතයක් ලැබුනා. එතකොට ඔහුට මෙහෙම හිතුනා. “මං ඉස්සර තමාට සිතූ පරිදි ගත කරන්නට බැරි, අනුන්ට යටත් වෙලා වාසය කරන, තමා කැමැති පරිදි යා ගත නොහැකි දාසයෙක් වෙලා හිටියා. ඒ මං දැන් ඒ දාසබවෙන් නිදහස් වෙලයි ඉන්නේ. මට සිතූ පරිදි ගත කරන, අනුන්ට යටත් නොවන, මං කැමැති පරිදි යා හැකි ජීවිතයක් ලැබිලා තියෙනවා” කියලා. ඒ හේතුවෙන් ඔහු මහත් සතුටක් ලබනවා. මහත් සොම්නසක් ලබනවා.
පින්වත් වාසෙට්ඨ, ඒක මේ වගේ දෙයක්. පුරුෂයෙක් ධනය ඇතිව, භෝග සම්පත් ඇතිව, ආහාරපාන දුලභ වූ, බිය උවදුරු සහිත කාන්තාර ගමනකට පිවිසෙනවා. නමුත් ඔහු පසු කාලෙක ඒ කාන්තාරයෙන් එතෙර වෙනවා. සුවසේම ගමන අවසන් කොට බිය, උවදුරු නැති ආරක්ෂාව ඇති තැනකට පැමිණෙනවා. එතකොට ඔහුට මෙහෙම හිතෙනවා “මං කලින් ධනය ඇතිව, භෝග සම්පත් ඇතිව, ආහාරපාන දුලභ වූ, බිය උවදුරු සහිත කාන්තාර ගමනකට පිවිසුනා. නමුත් දැන් මා ඒ කාන්තාරයෙන් එතෙර වුනා. සුවසේම ගමන අවසන් කොට බිය, උවදුරු නැති ආරක්ෂාව ඇති තැනකට පැමිණුනා” කියලා. ඒ හේතුවෙන් ඔහු මහත් සතුටක් ලබනවා. මහත් සොම්නසක් ලබනවා.
පින්වත් වාසෙට්ඨ, අන්න ඒ විදිහමයි. භික්ෂුවත් (කලින්) ණයක් ගත්තා වගේ, ලෙඩ වුනා වගේ, හිරේවිලංගුවේ වැටුනා වගේ, වහල්බවට පත්වුනා වගේ, නිරුදක කතරකට පැමිණුනා වගේ මේ පංච නීවරණයන් ප්‍රහාණය නොවී තමා තුළ පවතින හැටි දකිනවා. නමුත් පින්වත් වාසෙට්ඨ, ඒ ණය ගෙවා දමා ණය රහිත වුනා වගේ, රෝගයෙන් නිදහස් වෙලා නීරෝග වුනා වගේ, වියදම් නැතුව හිරෙන් නිදහස් වුනා වගේ, දාසබවෙන් නිදහස් වුනා වගේ, නිරුදක කතර ගෙවා ආරක්ෂා සහිත ක්ෂේම භූමියකට පැමිණුනා වගේ තමයි. පින්වත් වාසෙට්ඨ, අන්න ඒ විදිහමයි භික්ෂුව තමා තුළ මේ පංච නීවරණයන් දුරුවී ඇති ආකාරයත් දකින්නේ.
ඔහුට මේ පංච නීවරණයන් තමා තුළ නැති බව දකිද්දි මහත් සතුටක් ඇතිවෙනවා. ඒ ප්‍රමුදිත වීම ඇති කෙනාට ප්‍රීතිය ඇතිවෙනවා. ප්‍රීති මනසක් ඇති කෙනාගේ කය සංසිඳෙනවා. සංසිඳුණු කයින් යුතුව සැපක් විඳිනවා. සැප ඇති කෙනාගේ සිත සමාධිමත් වෙනවා.
ඔහු මෛත්‍රී සහගත සිතින් එක් දිශාවක් පතුරුවා වාසය කරනවා. ඒ වගේම දෙවෙනි දිශාවටත්, තුන්වෙනි දිශාවටත්, හතරවෙනි දිශාවටත් පතුරුවා වාසය කරනවා. ඒ වගේම උඩ යට හරහට සියලු තැනම, සියලු අයුරින් තමා හා සමකොට සකල ලෝකයටම විපුල වූ ප්‍රදේශ වශයෙන් පුළුල් වූ ප්‍රමාණ රහිත වූ වෛර නැති, තරහ නැති මෙත් සිත පතුරුවා වාසය කරනවා. පින්වත් වාසෙට්ඨ, එය මෙවැනි දෙයක්. සක්පිඹින බලවත් පුරුෂයෙක් ඉතා පහසුවෙන්ම සිව් දිශාවට සක් හඬ පතුරුවනවා වගේ, අන්න ඒ අයුරින්ම පින්වත් වාසෙට්ඨ, ඔය විදිහට වඩන ලද මෛත්‍රී චිත්ත විමුක්තියෙන් ප්‍රමාණවත් පරිදි කරන ලද යම් කර්මයක් ඇත්නම් එය එහි (කාම ලෝකයෙහි) ඉතුරු වෙන්නේ නෑ. එය එහි යටවෙලා තිබෙන්නේ නෑ. පින්වත් වාසෙට්ඨ, මේ මෛත්‍රී චිත්ත විමුක්තියත් බ්‍රහ්මයා හා එක්වන මාර්ගයකි.
පින්වත් වාසෙට්ඨ, තවදුරටත් කියනවා නම්, භික්ෂුව කරුණා සහගත සිතින් එක් දිශාවක් පතුරුවා වාසය කරනවා. ඒ වගේම දෙවෙනි දිශාවටත්, තුන්වෙනි දිශාවටත්, හතරවෙනි දිශාවටත් පතුරුවා වාසය කරනවා. ඒ වගේම උඩ යට හරහට සියලු තැනම, සියලු අයුරින් තමා හා සමකොට සකල ලෝකයටම විපුල වූ ප්‍රදේශ වශයෙන් පුළුල් වූ ප්‍රමාණ රහිත වූ වෛර නැති, තරහ නැති කරුණා සිත පතුරුවා වාසය කරනවා. පින්වත් වාසෙට්ඨ, එය මෙවැනි දෙයක්. සක්පිඹින බලවත් පුරුෂයෙක් ඉතා පහසුවෙන්ම සව් දිශාවට සක් හඬ පතුරුවනවා වගේ, අන්න ඒ අයුරින්ම පින්වත් වාසෙට්ඨ, ඔය විදිහට වඩන ලද කරුණා චිත්ත විමුක්තියෙන් ප්‍රමාණවත් පරිදි කරන ලද යම් කර්මයක් ඇත්නම් එය එහි (කාම ලෝකයෙහි) ඉතුරු වෙන්නේ නෑ. එය එහි යටවෙලා තිබෙන්නේ නෑ. පින්වත් වාසෙට්ඨ, මේ කරුණා චිත්ත විමුක්තියත් බ්‍රහ්මයා හා එක්වන මාර්ගයකි.
පින්වත් වාසෙට්ඨ, තවදුරටත් කියනවා නම්, භික්ෂුව මුදිතා (අන්‍යයන් සැප සේ වාසය කිරීම ගැන තමා සතුටු වීම) සහගත සිතින් එක් දිශාවක් පතුරුවා වාසය කරනවා. ඒ වගේම දෙවෙනි දිශාවටත්, තුන්වෙනි දිශාවටත්, හතරවෙනි දිශාවටත් පතුරුවා වාසය කරනවා. ඒ වගේම උඩ යට හරහට සියලු තැනම, සියලු අයුරින් තමා හා සමකොට සකල ලෝකයටම විපුල වූ ප්‍රදේශ වශයෙන් පුළුල් වූ ප්‍රමාණ රහිත වූ වෛර නැති, තරහ නැති මුදිතා සිත පතුරුවා වාසය කරනවා. පින්වත් වාසෙට්ඨ, එය මෙවැනි දෙයක්. සක්පිඹින බලවත් පුරුෂයෙක් ඉතා පහසුවෙන්ම සිව් දිශාවට සක් හඬ පතුරුවනවා වගේ. අන්න ඒ අයුරින්ම පින්වත් වාසෙට්ඨ, ඔය විදිහට වඩන ලද මුදිතා චිත්ත විමුක්තියෙන් ප්‍රමාණවත් පරිදි කරන ලද යම් කර්මයක් ඇත්නම් එය එහි (කාම ලෝකයෙහි) ඉතුරු වෙන්නේ නෑ. එය එහි යටවෙලා තිබෙන්නේ නෑ. පින්වත් වාසෙට්ඨ, මේ මුදිතා චිත්ත විමුක්තියත් බ්‍රහ්මයා හා එක්වන මාර්ගයකි.
පින්වත් වාසෙට්ඨ, තවදුරටත් කියනවා නම්, භික්ෂුව උපේක්ෂා සහගත සිතින් එක් දිශාවක් පතුරුවා වාසය කරනවා. ඒ වගේම දෙවෙනි දිශාවටත්, තුන්වෙනි දිශාවටත්, හතරවෙනි දිශාවටත් පතුරුවා වාසය කරනවා. ඒ වගේම උඩ යට හරහට සියලු තැනම, සියලු අයුරින් තමා හා සමකොට සකල ලෝකයටම විපුල වූ ප්‍රදේශ වශයෙන් පුළුල් වූ ප්‍රමාණ රහිත වූ වෛර නැති, තරහ නැති උපේක්ෂා සිත පතුරුවා වාසය කරනවා. පින්වත් වාසෙට්ඨ, එය මෙවැනි දෙයක්. සක්පිඹින බලවත් පුරුෂයෙක් ඉතා පහසුවෙන්ම සිව් දිශාවට සක් හඬ පතුරුවනවා වගේ, අන්න ඒ අයුරින්ම පින්වත් වාසෙට්ඨ, ඔය විදිහට වඩන ලද උපේක්ෂා චිත්ත විමුක්තියෙන් ප්‍රමාණවත් පරිදි කරන ලද යම් කර්මයක් ඇත්නම් එය එහි (කාම ලෝකයෙහි) ඉතුරු වෙන්නේ නෑ. එය එහි යටවෙලා තිබෙන්නේ නෑ. පින්වත් වාසෙට්ඨ, මේ උපේක්ෂා චිත්ත විමුක්තියත් බ්‍රහ්මයා හා එක්වන මාර්ගයකි.
පින්වත් වාසෙට්ඨ, මේ ගැන කුමක්ද හිතන්නේ? ඔය විදිහට වාසය කරන භික්ෂුව ස්ත්‍රීන් සමඟ එක්වීමක් තියෙනවාද? ස්ත්‍රීන් සමඟ එක්වීමක් නැද්ද?”
“භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, (ඒ භික්ෂුව) ස්ත්‍රීන් සමඟ එක්වීමක් නෑ.”
“(ඒ භික්ෂුව) වෛර සිත් ඇතිවද ඉන්නේ? අවෛරී සිතින්ද ඉන්නේ?”
“භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, (ඒ භික්ෂුව) අවෛරී සිතිනුයි ඉන්නේ.”
“(ඒ භික්ෂුව) පීඩා සහිත සිත් ඇතිවද ඉන්නේ? පීඩා රහිත සිතින්ද ඉන්නේ?”
“භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, (ඒ භික්ෂුව) පීඩා රහිත සිතිනුයි ඉන්නේ.”
“(ඒ භික්ෂුව) කිලිටි වූ සිත් ඇතිවද ඉන්නේ? නොකිලිටි සිතින්ද ඉන්නේ?”
“භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, (ඒ භික්ෂුව) නොකිලිටි සිතිනුයි ඉන්නේ.”
“(ඒ භික්ෂුව) තමාගේ වසඟයේ පැවැත්විය නොහැකි සිත් ඇතිවද ඉන්නේ? තමාගේ වසඟයේ පැවැත්විය හැකි සිතින්ද ඉන්නේ?”
“භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, (ඒ භික්ෂුව) තමාගේ වසඟයේ පැවැත්විය හැකි සිතිනුයි ඉන්නේ.”
“එහෙම නම් පින්වත් වාසෙට්ඨ, භික්ෂුව ස්ත්‍රී ඇසුරෙන් තොරවයි ඉන්නේ. ඒ වගේම බ්‍රහ්මයාත් ස්ත්‍රී ඇසුරෙන් තොරවයි ඉන්නේ. එහෙම නම් ස්ත්‍රී ඇසුරෙන් තොරව ඉන්න භික්ෂුව හා ස්ත්‍රී ඇසුරෙන් තොරව ඉන්න බ්‍රහ්මයා සැසඳෙනවාද? සම වෙනවාද?”
“භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, එය එසේමයි.”
“හොඳයි පින්වත් වාසෙට්ඨ, ස්ත්‍රී ඇසුරෙන් තොරව ඉන්න භික්ෂුව ඒකාන්තයෙන්ම කය බිඳී මරණින් මතු ස්ත්‍රී ඇසුරක් නැති බ්‍රහ්මයා හා එක්වීමකට යනවාය යන කරුණ සිදු විය හැකි දෙයක්මයි.
එහෙම නම් පින්වත් වාසෙට්ඨ, භික්ෂුව අවෛරී සිත් ඇතිවයි ඉන්නේ. ඒ වගේම බ්‍රහ්මයාත් අවෛරී සිත් ඇතුවයි ඉන්නේ. එහෙම නම් අවෛරී සිත් ඇතිව ඉන්න භික්ෂුව හා අවෛරී සිත් ඇතිව ඉන්න බ්‍රහ්මයා සැසඳෙනවාද? සම වෙනවාද?”
“භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, එය එසේමයි.”
“හොඳයි පින්වත් වාසෙට්ඨ, අවෛරී සිත් ඇතිව ඉන්න භික්ෂුව ඒකාන්තයෙන්ම කය බිඳී මරණින් මතු අවෛරී සිත් ඇති බ්‍රහ්මයා හා එක්වීමකට යනවාය යන කරුණ සිදු විය හැකි දෙයක්මයි.
එහෙම නම් පින්වත් වාසෙට්ඨ, භික්ෂුව පීඩා රහිත සිත් ඇතිවයි ඉන්නේ. ඒ වගේම බ්‍රහ්මයාත් පීඩා රහිත සිත් ඇතුවයි ඉන්නේ. එහෙම නම් පීඩා රහිත සිත් ඇතිව ඉන්න භික්ෂුව හා පීඩා රහිත සිත් ඇතිව ඉන්න බ්‍රහ්මයා සැසඳෙනවාද? සම වෙනවාද?”
“භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, එය එසේමයි.”
“හොඳයි පින්වත් වාසෙට්ඨ, පීඩා රහිත සිත් ඇතිව ඉන්න භික්ෂුව ඒකාන්තයෙන්ම කය බිඳී මරණින් මතු පීඩා රහිත සිත් ඇති බ්‍රහ්මයා හා එක්වීමකට යනවාය යන කරුණ සිදු විය හැකි දෙයක්මයි.
එහෙම නම් පින්වත් වාසෙට්ඨ, භික්ෂුව නොකිලිටි සිත් ඇතිවයි ඉන්නේ. ඒ වගේම බ්‍රහ්මයාත් නොකිලිටි සිත් ඇතුවයි ඉන්නේ. එහෙම නම් නොකිලිටි සිත් ඇතිව ඉන්න භික්ෂුව හා නොකිලිටි සිත් ඇතිව ඉන්න බ්‍රහ්මයා සැසඳෙනවාද? සම වෙනවා ද?”
“භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, එය එසේමයි.”
“හොඳයි පින්වත් වාසෙට්ඨ, නොකිලිටි සිත් ඇතිව ඉන්න භික්ෂුව ඒකාන්තයෙන්ම කය බිඳී මරණින් මතු නොකිලිටි සිත් ඇති බ්‍රහ්මයා හා එක්වීමකට යනවාය යන කරුණ සිදු විය හැකි දෙයක්මයි.
එහෙම නම් පින්වත් වාසෙට්ඨ, භික්ෂුව තමා වසඟයේ පවත්වා ගත හැකි සිත් ඇතිවයි ඉන්නේ. ඒ වගේම බ්‍රහ්මයාත් තමා වසඟයේ පවත්වා ගත හැකි සිත් ඇතුවයි ඉන්නේ. එහෙම නම් තමා වසඟයේ පවත්වා ගත හැකි සිත් ඇතිව ඉන්න භික්ෂුව හා තමා වසඟයේ පවත්වා ගත හැකි සිත් ඇතිව ඉන්න බ්‍රහ්මයා සැසඳෙනවාද? සම වෙනවාද?”
“භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, එය එසේමයි.”
“හොඳයි පින්වත් වාසෙට්ඨ, තමා වසඟයේ පවත්වා ගත හැකි සිත් ඇතිව ඉන්න භික්ෂුව ඒකාන්තයෙන්ම කය බිඳී මරණින් මතු තමා වසඟයේ පවත්වා ගත හැකි සිත් ඇති බ්‍රහ්මයා හා එක්වීමකට යනවාය යන කරුණ සිදු විය හැකි දෙයක්මයි.”
මෙසේ වදාළ විට වාසෙට්ඨ, භාරද්වාජ මාණවකයන් භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මෙහෙම සැළකර සිටියා. “ස්වාමීනී, භාග්‍යවතුන් වහන්ස, ඉතා සුන්දරයි. ස්වාමීනී භාග්‍යවතුන් වහන්ස, ඉතා සුන්දරයි. යටට හරවා තිබූ දෙයක් උඩු අතට හැරෙව්වා වගෙයි. වහලා තිබුණු දෙයක් ඇරලා පෙන්නුවා වගෙයි. මං මුළා වූවන්ට නියම මග පෙන්වා දෙනවා වගෙයි. ඇස් ඇති උදවියට රූප දකින්න අඳුරෙහි තෙල් පහනක් දල්වා ගෙන දරා සිටිනවා වගෙයි. ඔය විදිහට භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් නොයෙක් අයුරින් ශ්‍රී සද්ධර්මය වදාළා. ස්වාමීනී, මේ අපිත් භාග්‍යවතුන් වහන්සේව සරණ යනවා. ශ්‍රී සද්ධර්මයත් ආර්ය මහා සංඝ රත්නයත් සරණ යනවා. ස්වාමීනී, අප ගැන අද පටන් දිවි තිබෙන තුරාවටම තෙරුවන් සරණ ගිය උපාසකයන් ලෙස සළකන සේක්වා!” කියලා.
සාදු! සාදු!! සාදු!!!
දහතුන්වෙනි තේවිජ්ජ සූත්‍රය නිමාවිය.
පළමුවෙනි සීලක්ඛන්ධ වර්ගය නිමාවිය.
ධර්මදානය උදෙසා පාලි සහ සිංහල අන්තර්ගතය උපුටා ගැනීම https://mahamevnawa.lk/sutta/dn1_13/ වෙබ් පිටුවෙනි.
Ver.1.40 - Last Updated On 26-SEP-2020 At 03:14 P.M