ඛුද්දක නිකාය

ථේර ගාථා

19. පඤ්ඤාස නිපාතෝ

19. පනස්වැනි නිපාතය

50.1.1. තාලපුටත්ථේරගාථා

50.1.1. තාලපුට තෙරුන්ගේ ගාථා

1096. කදා නු’හං පබ්බතකන්දරාසු
ඒකාකියෝ අද්දුතියෝ විහස්සං
අනිච්චතෝ සබ්බභවං විපස්සං
තං මේ ඉදං තං නු කදා භවිස්සති

1096. මං මේ කල්පනා කරන්නෙ දිය ඇලි ගලන වනාන්තරයකට ගිහින් හුදෙකලාවේම තණ්හාවක් නැති සිතින් කල් ගෙවන්නෙ කවදාද කියලා. ඇත්තෙන්ම මං කවදාද මේ සියලු භවයන් අනිත්‍ය වශයෙන් විදර්ශනා කරන්නෙ? මං කවදාද මගේ මේ අදහස් ඉෂ්ට කරගන්නෙ?

1097. කදා නු’හං භින්නපටන්ධරෝ මුනි
කාසාවවත්ථෝ අමමෝ නිරාසෝ
රාගං ච දෝසං ච තථේව මෝහං
හන්ත්වා සුඛී පවනගතෝ විහස්සං

1097. ඉරිච්ච සිවුරක් පොරවාගෙන ඉන්න මුනිවරයෙක් වෙලා මාත් කසාවතක් පොරවා ගන්නෙ කවදාද? මමත්වයක් තණ්හාවක් නැති සිතින් කල් ගෙවන්නෙ කවදාද? රාග, ද්වේෂ, මෝහ සිතින් ඉවත් කරලා මහා වනාන්තරයක සැනසිල්ලේ කල් ගෙවන්නෙ කවදාද?

1098. කදා අනිච්චං වධරෝගනිළං
කායං ඉමං මච්චුජරායුපද්දුතං
විපස්සමානෝ වීතභයෝ විහස්සං
ඒකෝ වනේ තං නු කදා භවිස්සති

1098. මේක අනිත්‍ය ශරීරයක්. නොයෙක් ලෙඩ හැදිල වේදනා විඳිනවා. ජරා මරණවලින් පීඩා විඳින කැදැල්ලක් වගෙයි. ඉතින් මාත් මේ ශරීරය විදර්ශනය කරල කිසි බයක් නැතිව තනියම මහා වනාන්තරයේ කල් ගෙවන්නෙ කවදාද?

1099. කදා නු’හං භයජනතිං දුඛාවහං
තණ්හාලතා බහුවිධානුවත්තනිං
පඤ්ඤාමයං තිඛිණමසිං ගහෙත්වා
ඡෙත්වා වසේ තම්පි කදා භවිස්සති

1099. මේ තණ්හාව කියන්නෙ බිය උපදවන දෙයක්. දුක් ලබා දෙන දෙයක්. වැල්පටක් වගේ එතිල තියෙන්නෙ. ඉතින් මාත් ප්‍රඥාවෙන් හදපු තියුණු කඩුවක් අරගෙන ඒ වැල්පොට කෑලිවලට කපල දාන්නෙ කවදාද? මගේ මේ අදහස් මං ඉෂ්ට කර ගන්නෙ කවදාද?

1100. කදා නු පඤ්ඤාමයමුග්ගතේජං
සත්ථං ඉසීනං සහසාදියිත්වා
මාරං සසේනං සහසා භඤ්ජිස්සං
සීහාසනේ තං නු කදා භවිස්සති

1100. සමථ විදර්ශනා නමින් සිංහාසනයක් තියෙනවා. රහතුන්ගේ උග්‍ර තේජස් ඇති ප්‍රඥාවෙන් හදපු ආයුධ තියෙනවා. ඉතින් මමත් ඒ සිංහාසනයේ වාඩිවෙලා ඒ ආයුධ දරාගෙන මේ මාර සේනාවට දරුණු විදිහට පහර දෙන්නෙ කවදාද? මං මේ අදහස් ඉෂ්ට කරගන්නෙ කවදාද?

1101. කදා’නු හං සබ්භිසමාගමේසු
දිට්ඨෝ භවේ ධම්මගරූහි තාදිහි
යථාවදස්සීහි ජිතින්ද්‍රියේහි
පධානියෝ තං නු කදා භවිස්සති

1101. මං හරි ආසයි සත්පුරුෂ ආශ්‍රයට, ධර්මය ගරු කරන සත්‍යය අවබෝධ කළ අකම්පිත සිත් ඇති ඉඳුරන් ජයගත්තු ඒ සත්පුරුෂ උතුමන් සමග මාත් එකතු වෙලා හැසිරෙන්නෙ කවදාද?

1102. කදා නු මං තන්දිඛුදා පිපාසා
වාතාතපා කීටසිරිංසපා වා
නබාධයිස්සන්ති න තං ගිරිබ්බජේ
අත්ථත්ථියං තා නු කදා භවිස්සති

1102. මං හරි ආසයි නිවන අවබෝධ කරගන්ට. ඉතින් මාත් කම්මැලි නැතිව, සා පිපාසා නැතිව, අව් සුළං පීඩා නැතිව, මැසි මදුරු සර්පයන්ගෙන් පීඩා නැතිව, කන්දෙ ගුහාවක නවතින්ට යන්නෙ කවදාද? මගේ ඒ අදහස මං ඉෂ්ට කරගන්නේ කවදාද?

1103. කදා නු ඛෝ යං විදිතං මහේසිනා
චත්තාරි සච්චානි සුදුද්දසානි
සමාහිතත්තෝ සතිමා අගච්ඡං
පඤ්ඤාය තං තං නු කදා භවිස්සති

1103. මහා ඉසිවර බුදු සමිඳුන් විසිනුයි, මේ චතුරාර්ය සත්‍ය ධර්මය අවබෝධ කරගත්තෙ. ඉතින් අවබෝධ කරන්ට දුෂ්කර වූ ඒ චතුරාර්ය සත්‍ය ධර්මය හොඳට සිහිය පිහිටුවා ගෙන සමාධිය ඇති කරගෙන ප්‍රඥාව දියුණු කරගෙන මාත් අවබෝධ කරගන්නෙ කවදාද? මගේ මේ අදහස මං ඉෂ්ට කර ගන්නෙ කවදාද?

1104. කදා නු රූපේ අමිතේ ච සද්දේ
ගන්ධේ රසේ ඵුසිතබ්බේ ච ධම්මේ
ආදිත්තතෝහං සමථේහි යුත්තෝ
පඤ්ඤාය දක්ඛං තදිදං කදා මේ

1104. සමාධියක් ඇති කරගන්ට මං හරි කැමතියි. ඉතින් ඒ සමාහිත සිතින් මේ අප්‍රමාණ රූප, ශබ්ද, ගන්ධ, රස, පහස, අරමුණු ඔක්කොම ඇවිලුණ ගින්නක් වගේ ප්‍රඥාවෙන් දකින්නෙ කවදාද? මගේ මේ අදහස මං ඉෂ්ට කරගන්නෙ කවදාද?

1105. කදා නු’හං දුබ්බචනේන වුත්තෝ
තතෝ නිමිත්තං විමනෝ න හෙස්සං
අථෝ පසත්ථෝ’පි තතෝ නිමිත්තං
තුට්ඨෝ න හෙස්සං තදිදං කදා මේ

1105. නපුරු වචන අසන්ට ලැබුණොත් ඒ ගැන දුකක් නැතිව මං ඉන්නෙ කවදාද? මට ප්‍රශංසා කරද්දී ඒ ප්‍රශංසාවෙන් මං උදම් නොවී ඉන්නෙ කවදාද? මගේ මේ අදහස මං ඉෂ්ට කරගන්නෙ කවදාද?

1106. කදා නු කට්ඨේ ච තිණේ ලතා ච
ඛන්ධේ ඉමේහං අමිතේ ච ධම්මේ
අජ්ඣත්තිකානේව ච බාහිරානි ච
සමං තුලෙය්‍යං තදිදං කදා මේ

1106. මං තුළත්, මගෙන් බාහිරත් මේ පංච උපාදානස්කන්ධ ඔක්කොම ලී කැබලි විදිහට, තණකොළ විදිහට, නුවණින් දකින්නෙ කවදාද? මගේ මේ අදහස මං ඉෂ්ට කරගන්නෙ කවදාද?

1107. කදා නු මං පාවුසකාලමේඝෝ
නවේන තෝයේන සචීවරං වනේ
ඉසිප්පයාතම්හි පථේ වජන්තං
ඕවස්සතේ තං නු කදා භවිස්සති

1107. වැස්ස කාලෙට මහ වනාන්තරයෙ රහතුන් වැඩිය මග මාත් සිවුරු දරාගෙන යන කොට ඒ වැස්සෙන් තෙමි තෙමී මං යන්නෙ කවදාද? මගේ ඒ අදහස මං ඉෂ්ට කරගන්නෙ කවදාද?

1108. කදා මයූරස්ස සිඛණ්ඩිනෝ වනේ
දිජස්ස සුත්වා ගිරිගබ්භරේ රුතං
පච්චුට්ඨහිත්වා අමතස්ස පත්තියා
සංචින්තියේ තා නු කදා භවිස්සති

1108. මහ වනාන්තරයෙ කඳු අතරෙ ඉන්න මොණරු නාද කරනවා. එතකොට ඒ හඬට ඇහැරිලා යහනින් නැගිටලා නිවන් අරමුණු කරගෙන මං භාවනා කරන්නෙ කවදාද? මගේ ඒ අදහස මං ඉෂ්ට කරගන්නෙ කවදාද?

1109. කදා නු ගංගං යමුනං සරස්සතිං
පාතාලඛිත්තං වළවාමුඛං ච
අසජ්ජමානෝ පතරෙය්‍යමිද්ධියා
විභීසනං තං නු කදා භවිස්සති

1109. ගංගා, යමුනා, සරස්වතී වගේ මහා ගංගා තියෙනවා. ඉතා භයානක ප්‍රපාත තියෙනවා. විශාල වැව් තියෙනවා. ඒවා පයින් ස්පර්ශ නොකොට මං ඉර්ධි බලයෙන් එතෙර වන්නෙ කවදාද? මගේ ඒ අදහස මං ඉෂ්ට කරගන්නෙ කවදාද?

1110. කදා නු නාගෝ’ව අසංගචාරී
පදාලයේ කාමගුණේසු ඡන්දං
නිබ්බජ්ජයං සබ්බසුභං නිමිත්තං
ඣානේ යුතෝ තං නු කදා භවිස්සති

1110. ඇත් රැලෙන් වෙන්වෙච්ච හස්ති රාජයෙක් වගේ, මේ පංචකාමයන් තුළ තියෙන සුන්දර විදිහට පෙනෙන මේ සියලු අරමුණුවලට ඇති ආශාවෙන් වෙන්වෙලා මං භාවනා කරන්නෙ කවදාද? මගේ ඒ අදහස මං ඉෂ්ට කරගන්නෙ කවදාද?

1111. කදා ඉණට්ටෝ’ව දළිද්දකෝ නිධිං
ආරාධයිත්වා ධනිකේහි පීළිතෝ
තුට්ඨෝ භවිස්සං අධිගම්ම සාසනං
මහේසිනෝ තං නු කදා භවිස්සති

1111. ණයක් අරගෙන දුක් විඳින දිළින්දෙකුට නිධානයක් හම්බවුණා වගේ, මහා ඉසිවර බුදු සමිඳුන්ගේ ශාසනය අවබෝධ කරගෙන ඉතිරී ගිය සතුටින් මං වාසය කරන්නෙ කවදාද? මගේ මේ අදහස මං ඉෂ්ට කරගන්නෙ කවදාද?

1112. බහූනි වස්සානි තයාම්හි යාචිතෝ
ආගාරවාසේන අලං නු තේ ඉදං
තං දානි මං පබ්බජිතං සමානං
කිංකාරණා චිත්ත තුවං න යුඤ්ජසි

1112. ඒයි, සිත! අවුරුදු ගණනාවක් තිස්සෙ පුල පුලා බලා ඉඳලා නේද මේ ගිහි ජීවිතය අත්හැරියේ. නුඹ මට පැවිදි වෙන්ට කොයිතරම් බල කෙරුවාද? ඔන්න මම දැන් මහණ වුණා. ඒයි සිත! දැන් නුඹ භාවනා නොකරන්නෙ ඇයි?

1113. නනු අහං චිත්ත තයාම්හි යාචිතෝ
ගිරිබ්බජේ චිත්‍රඡදා විහංගමා
මහින්දඝෝසන්ථනිතාභිගජ්ජිනෝ
තේ තං රමිස්සන්ති වනම්හි ඣායිනං

1113. ඒයි සිත! නුඹ මගෙන් ඉල්ලා සිටිය නේද වනාන්තරයට යන්න කියල. කඳු අතර කුරුල්ලො නාද කරද්දී දිය ඇලි ගලා බසිද්දී ගල් තලාවක් මත ඉඳගෙන භාවනා කරන්ට කීවා නේද? නුඹ ඒ ගැන ගොඩක් ආශාවෙන් ඉන්නවා කියල කීවා නේද?

1114. කුලම්හි මිත්තේ ච පියේ ච ඤාතකේ
ඛිඩ්ඩාරතිං කාමගුණං ච ලෝකේ
සබ්බං පහාය ඉමමජ්ඣුපාගතෝ
අථෝ’පි ත්වං චිත්ත න මය්හ තුස්සසි

1114. ඒයි සිත! නුඹගේ ඉල්ලීමට මං ගෙවල් දොරවල් අත්හැරියා. නෑ හිත මිතුරන් අත්හැරියා. කෙළි සෙල්ලම් අත්හැරියා. හැම කාම ගුණයක්ම අත්හැරියා. මහණ වුණා. ඔන්න මං වනාන්තරයටත් ආවා. එහෙත් නුඹ දැන් මොකද මාව නිවන් මගේ යොදවල සතුටු නොකරන්නෙ?

1115. මමේව ඒතං න හි ත්වං පරේසං
සන්නාහකාලේ පරිදේවිතේන කිං
සබ්බං ඉදං චලමිති පෙක්ඛමානෝ
අභිනික්ඛමිං අමතපදං ජිගීසං

1115. ඒයි සිත! ඔය සිත වෙන කෙනෙකුගෙ නොවෙයි. මගේ කියලයි සලකන්ට තියෙන්නෙ. ඔන්න මං දැන් කෙලෙස් යුද්ධයට ලෑස්ති වෙනවා. දැන් මොකද නුඹ වැළපෙන්නෙ? මේ හැම දෙයක්ම නැසී යන ස්වභාවයෙන් යුක්ත බව මං තේරුම් ගත්තා. ඒ නිසයි මං අමා නිවන සොයාගෙන අභිනිෂ්ක්‍රමණය කළේ.

1116. සුයුත්තවාදී ද්විපදානමුත්තමෝ
මහාභිසක්කෝ නරදම්මසාරථී
චිත්තං චලං මක්කටසන්නිභං ඉති
අවීතරාගේන සුදුන්නිවාරයං

1116. ඒයි සිත! නුඹ දන්නවාද? ඉතා යහපත් දේ පවසන පුරුෂෝත්තම වූ මහා වෛද්‍යවරයා වූ පුරිසදම්ම සාරථී වූ බුදු සමිඳුන් සිත ගැන වදාළ දේ. සිත කියන්නෙ චපල දෙයක්. වනාන්තරයේ හැසිරෙන වඳුරෙක් වගෙයි. රාගය දුරු නොකළ කෙනාට සිත පාලනය කිරීම ඉතාම දුෂ්කරයි.

1117. කාමා හි චිත්‍රා මධුරා මනෝරමා
අවිද්දසු යත්ථ සිතා පුථුජ්ජනා
තේ දුක්ඛමිච්ඡන්ති පුනබ්භවේසිනෝ
චිත්තේන නීතා නිරයේ නිරාකතා

1117. පෘථග්ජන සත්වයා ඉන්නෙ අවිද්‍යාව තුළ. ඉතින් ඒ සත්වයා මේ විසිතුරු වූ මිහිරි වූ සිත් ඇදගන්නා වූ කාමයටම ඇලෙනවා. ආයෙමත් භවයම සොය සොයා යන ඒ ගොල්ල දුකටමයි කැමති. ඒ ගොල්ලන්ව යහපතින් වලක්වලා නිරය දක්වාම ඇදගෙන යන්නෙ මේ සිත විසිනුයි.

1118. මයූරකොඤ්චාභිරුතම්හි කානනේ
දීපීහි ව්‍යග්ඝේහි පුරක්ඛතෝ වසං
කායේ අපෙක්ඛං ජහ මා විරාධය
ඉතිස්සු මං චිත්ත පුරේ නියුඤ්ජසි

1118. මහා වනාන්තරයෙ මොණරු, කොවුලො නාද කරනවා. ව්‍යාඝ්‍රයෝ, වන සතුන් ඉදිරියට මුණ ගැසෙනවා. ජීවිතය ගැන ඇති බලාපොරොත්තු අත්හරින්ට වෙනවා. මේ උතුම් අවස්ථාව අහිමි කරගන්ට එපා. ඒයි සිත! ඉස්සර මාව මේ මහණ ජීවිතයට යොමු කළේ නුඹ නොවේද?

1119. භාවේහි ඣානානි ච ඉන්ද්‍රියානි
බලානි බොජ්ඣංගසමාධිභාවනා
තිස්සෝ ච විජ්ජා ඵුස බුද්ධසාසනේ
ඉතිස්සු මං චිත්ත පුරේ නියුඤ්ජසි

1119. දැන් භාවනා කරන්ට ඕනෑ. ශ්‍රද්ධා ආදී ඉන්ද්‍රිය ධර්මයන් දියුණු කරගන්ට ඕනෑ. බල ධර්මයන් දියුණු කරගන්ට ඕනෑ. බොජ්ඣංග ධර්මයන්, සමාධි භාවනා දියුණු කරගන්ට ඕනෑ. ත්‍රිවිද්‍යාව මේ බුදු සසුනේදී ලබා ගන්ට ඕනෑ කියල ඉස්සර මාව මහණ ජීවිතයට යොමු කළේ ඒයි සිත! නුඹ නොවේද?

1120. භාවේහි මග්ගං අමතස්ස පත්තියං
නිය්‍යානිකං සබ්බදුඛක්ඛයෝගධං
අට්ඨංගිකං සබ්බකිලේසසෝධනං
ඉතිස්සු මං චිත්ත පුරේ නියුඤ්ජසි

1120. අමා නිවන් මගේ පුහුණු වෙන්ට ඕනෑ. හැම දුක් නැතිකරන, හැම කෙලෙස් සෝදා හරින, නිවන කරා පමුණුවන ආර්ය අෂ්ටාංගික මාර්ගය වඩන්ට කියලා, ඒයි සිත! මාව මේ මහණ ජීවිතයට යොමු කළේ නුඹ නොවේද?

1121. දුක්ඛන්ති ඛන්ධේ පටිපස්ස යෝනිසෝ
යතෝ ච දුක්ඛං සමුදේති තං ජහ
ඉධේව දුක්ඛස්ස කරෝහි අන්තං
ඉතිස්සු මං චිත්ත පුරේ නියුඤ්ජසි

1121. පංච උපාදානස්කන්ධයන් විදර්ශනා කරන්න, එය දුකක් බව අවබෝධ කරන්න, ඒ දුක හදන දෙය ප්‍රහාණය කරන්න, මේ ජීවිතයේ දී ම දුක් අවසන් කරන්න කියලා ඒයි සිත! ඉස්සර මාව මේ මහණ ජීවිතයට යොමු කළේ නුඹ නොවේද?

1122. අනිච්චං දුක්ඛන්ති විපස්ස යෝනිසෝ
සුඤ්ඤං අනත්තාති අඝං වධන්ති ච
මනෝවිචාරේ උපරුන්ධ චේතසෝ
ඉතිස්සු මං චිත්ත පුරේ නියුඤ්ජසි

1122. මේ සංස්කාර අනිත්‍ය වශයෙන්, දුක් වශයෙන්, ශූන්‍ය වශයෙන්, අනාත්ම වශයෙන්, පීඩා වශයෙන්, වධයක් වශයෙන් විදර්ශනා කරන්න කියල. මනසේ හැසිරෙන කෙලෙස් වලකන්ට කියල, ඒයි සිත! ඉස්සර මාව මේ මහණ ජීවිතයට යොමු කළේ නුඹ නොවේද?

1123. මුණ්ඩෝ විරූපෝ අභිසාපමාගතෝ
කපාලහත්ථෝව කුලේසු භික්ඛසු
යුඤ්ජස්සු සත්ථුවචනේ මහේසිනෝ
ඉතිස්සු මං චිත්ත පුරේ නියුඤ්ජසි

1123. හිස මුඩු කරගෙන, අවලස්සන වෙන්න කීවා. පාත්තරයක් අතට ගන්න කීවා. සසර දුකෙන් සාප ලද්දෙක් වගේ භික්ෂූන් අතරට යන්න කීවා. මහ ඉසිවර ශාස්තෘන් වහන්සේගේ වචනයට අනුව ජීවත් වෙන්න කියලා කීවා. ඒයි සිත! ඉස්සර මාව මේ මහණ ජීවිතයට යොමු කළේ නුඹ නොවේද?

1124. සුසංවුතත්තෝ විසිඛන්තරේ චරං
කුලේසු කාමේසු අසංගමානසෝ
චන්දෝ යථා දෝසිනපුණ්ණමාසියා
ඉතිස්සු මං චිත්ත පුරේ නියුඤ්ජසි

1124. සිත සංවර කරගන්න කීවා. පිණ්ඩපාතෙ වඩින කොට දායක පවුල් ගැන, කාමයන් ගැන, මනසින් ඇලෙන්ට එපා කීවා. පොහෝ දවසේ පෑයූ පුන් සඳක් වගේ ඉන්ට කීවා. ඒයි සිත! ඉස්සර මාව මේ මහණ ජීවිතයට යොමු කළේ නුඹ නොවේද?

1125. ආරඤ්ඤිකෝ හෝහි ච පිණ්ඩපාතිකෝ
සෝසානිකෝ හෝහි ච පංසුකූලිකෝ
නේසජ්ජිකෝ හෝහි සදා ධුතේ රතෝ
ඉතිස්සු මං චිත්ත පුරේ නියුඤ්ජසි

1125. වනාන්තරයෙ නවතින්ට කීවා. පිණ්ඩපාතෙන් ජීවත් වෙන්ට කීවා. අමු සොහොනෙ වාසය කරන්ට කීවා. පාංශුකූල සිවුරු පොරව ගන්ට කීවා. නිදා නොගෙන භාවනා කරන්ට කීවා. හැම තිස්සෙම ධුතාංග රකින්න කැමැති වෙන්න කීවා. ඒයි සිත! ඉස්සර මාව මේ මහණ ජීවිතයට යොමු කළේ නුඹ නොවේද?

1126. රෝපෙත්ව රුක්ඛානි යථා ඵලේසී
මූලේ තරුං ඡෙත්තු තමේව ඉච්ඡසි
තථූපමං චිත්තමිදං කරෝසි
යං මං අනිච්චම්හි චලේ නියුඤ්ජසි

1126. ඒයි සිත! ගෙඩි කැමති කෙනෙක් ලවා ගස් හිටවා ගන්නවා. ඊට පස්සෙ ඒ ගස් මුලින්ම කපල දාන්ටයි කැමති වන්නේ. නුඹත් ඒ වගේ කෙනෙක්. අනිත්‍ය වූ සැලෙන්නා වූ මේ සංසාරයට ද නුඹ මාව යොදන්නට හදන්නෙ?

1127. අරූප දූරංගම ඒකචාරි
න තේ කරිස්සං වචනං ඉදානිහං
දුක්ඛා හි කාමා කටුකා මහබ්භයා
නිබ්බානමේවාභිමනෝ චරිස්සං

1127. ඒයි රූප රහිත සිත! නුඹට දුර ගමන් තියෙනවා. තනියම ඇවිදිනවා. ඒ වුණාට මීට පස්සෙ මං නුඹේ වචනයට අවනත වෙන්නෙ නෑ. කාමයන් කියන්නෙ දුක් ගොඩක්. හරිම කටුකයි. මහ භයානක දෙයක්. මම නම් මුහුණ හරවගෙන ගමන් කරන්නෙ නිවන තියෙන දිශාවටයි.

1128. නාහං අලක්ඛ්‍යා අහිරික්කතාය වා
න චිත්තහේතු න ච දූරකන්තනා
ආජීවහේතූ ච අහං න නික්ඛමිං
කතෝ ච තේ චිත්ත පටිස්සවෝ මයා

1128. ඒයි සිත! මහණ වුණේ වාසනාවක් නැතිව නොවෙයි. පිඬු සිඟා යන්ට ලැජ්ජා නැතිකමට නොවෙයි. චපල සිත නිසාත් නොවෙයි. ආණ්ඩුවෙන් දඬුවම් ලැබිලත් නොවෙයි. ජීවත් වෙන්ට ක්‍රමයක් නැතිවත් නොවෙයි. මං නුඹේ වසඟයට පත්වෙන්නෙ නෑ කියල ප්‍රතිඥා දීලයි ඉන්නෙ.

1129. අප්පිච්ඡතා සප්පුරිසේහි වණ්ණිතා
මක්ඛප්පහානං වූපසමෝ දුඛස්ස
ඉතිස්සු මං චිත්ත තදා නියුඤ්ජසි
ඉදානි ත්වං ගච්ඡසි පුබ්බචිණ්ණං

1129. අල්පේච්ඡකම කියල කියන්නේ රහතුන් විසින් ප්‍රශංසා කළ දෙයක්. ගුණමකුකම නැති කරන කොට දුක සංසිඳෙනවා. ඒයි සිත! ඉස්සර මාව මේ මහණ ජීවිතයට යොමු කළේ නුඹ නොවේද? නමුත් දැන් මොකද නුඹ ආයෙමත් පරණ පුරුද්දට වැටෙන්න හදන්නෙ.

1130. තණ්හා අවිජ්ජා ච පියාප්පියඤ්ච
සුභානි රූපානි සුඛා ච වේදනා
මනාපියා කාමගුණා ච වන්තා
වන්තේ අහං ආවමිතුං න උස්සහේ

1130. අවිද්‍යාව, තණ්හාව, ප්‍රිය, අප්‍රිය දේවල්, සුන්දර රූප, සැප විඳීම, සිත්කළු කාම ගැන, මේවා ඔක්කොම මං වමනෙ කළා. වමනෙ දාපු දෙයක් ආයෙත් ගිලින්ට මට ඕනෙකමක් නෑ.

1131. සබ්බත්ථ තේ චිත්ත වචෝ කතං මයා
බහූසු ජාතීසු න මේසි කෝපිතෝ
අජ්ඣත්තසම්භවෝ කතඤ්ඤුතාය තේ
දුක්ඛේ චිරං සංසරිතං තයා කතේ

1131. ඒයි සිත! මං හැම තැනකදීම කළේ නුඹ කියපු දේ. ඒ නිසා බොහෝ ජාතිවලදී මං නුඹ ව කේන්ති ගැස්සුවෙ නෑ. මං තුළින්මයි නුඹ ඉපදුණේ. නුඹට කෙළෙහි ගුණයක් නෑ. ඒ නිසා බොහෝ කලක් මුළුල්ලේ මේ දුක්ඛිත සංසාරෙට මාව කැඳවාගෙන ආවෙ නුඹයි.

1132. ත්වඤ්ඤේව නෝ චිත්ත කරෝසි බ්‍රාහ්මණෝ
ත්වං ඛත්තියෝ රාජදසී කරෝසි
වෙස්සා ච සුද්දා ච භවාම ඒකදා
දේවත්තනං වා’පි තවේව වාහසා

1132. ඒයි සිත! එක් කාලෙක නුඹ නිසා මං බමුණෙක් වුණා. නුඹ නිසාම මං සිටුවරයෙක් වුණා. නුඹ නිසාම මං රජ වුණා. නුඹ නිසාම වෙළෙන්දෙක් වුණා. නුඹ නිසාම දාසයෙක් වුණා. නුඹ නිසාම මං දෙවියෙක් වුණා.

1133. තවේ’ව හේතූ අසුරා භවාමසේ
ත්වංමූලකං නේරයිකා භවාමසේ
අථෝ තිරච්ඡානගතා’පි ඒකදා
පෙතත්තනං වා’පි තවේව වාහසා

1133. නුඹ නිසාම මං අසුර ලෝකෙට ගියා. නුඹ නිසාම මං නිරයටත් ගියා. නුඹ නිසා ම මං තිරිසන් ලෝකයටත් ගියා. නුඹ නිසාම මං ප්‍රේත ලෝකෙටත් ගියා.

1134. නනු දුබ්භිස්සසි මං පුනප්පුනං
මුහුං මුහුං චාරණීකං’ව දස්සයං
උම්මත්තකේනේව මයා පලෝභසි
කිඤ්චා’පි තේ චිත්ත විරාධිතං මයා

1134. ඒයි සිත! නුඹ මේ ආයෙ ආයෙමත් ද්‍රෝහි වන්නේ මට නේද? මොහොතින් මොහොත මායාකාරී චිත්‍ර මවල පෙන්වන්නෙ මට නේද? නුඹ මාත් එක්ක ක්‍රීඩා කරන්න හදන්නෙ පිස්සෙක් වගේ නේද? ඒයි සිත! මේ තරම් දේවල් මට කරන්ට මා විසින් නුඹට කළ වරද කුමක්ද?

1135. ඉදං පුරේ චිත්තමචාරි චාරිකං
යේනිච්ඡකං යත්ථකාමං යථාසුඛං
තදජ්ජහං නිග්ගහෙස්සාමි යෝනිසෝ
හත්ථිප්පභින්නං විය අංකුසග්ගහෝ

1135. ඒයි සිත! ඉස්සර නුඹ කැමැති විදිහට කැමැති කැමැති තැන්වල හිතු මනාපෙ ඇවිද ගෙන ගියා. එහෙත් අද මං ඒ හිතුවක්කාර හිත යෝනිසෝ මනසිකාරය නම් වූ හෙණ්ඩුවෙන් දමනය කරනවා. මද කිපිච්ච ඇතෙක්ව හෙණ්ඩුවෙන් දමනය කරනවා වගේ.

1136. සත්ථා ච මේ ලෝකමිමං අධිට්ඨහි
අනිච්චතෝ අදධුවතෝ අසාරතෝ
පක්ඛන්ද මං චිත්ත ජිනස්ස සාසනේ
තාරේහි ඕඝා මහතා සුදුත්තරා

1136. මගේ ශාස්තෘන් වහන්සේ මේ ලෝකය මට පෙන්නා දුන්නෙ අනිත්‍ය වශයෙන්, අස්ථිර වශයෙන්, අසාර වශයෙන්. ඒයි සිත! මාව ඒ බුදු සසුනට ඇතුල් කරපන්. එතෙර වෙන්ට කොහෙත්ම බැරි තරම් දුෂ්කර සංසාර සැඩ පහරින් මාව එතෙර කරපන්.

1137. න තේ ඉදං චිත්ත යථා පුරාණකං
නාහං අලං තුය්හවසේ නිවත්තිතුං
මහේසිනෝ පබ්බජිතෝම්හි සාසනේ
න මාදිසා හොන්ති විනාසධාරිනෝ

1137. ඒයි සිත! දැන් තිබෙන්නේ නුඹේ ඒ පැරණි සිත නොවේ. දැන් නුඹට ඕනෑ විදිහට මාව හසුරුවන්ට බෑ. මහා ඉසිවර බුදු සමිඳුන්ගේ ශාසනයෙයි මං මහණ වෙලා ඉන්නෙ. ඒ නිසා මං වගේ අය විනාශයට පත්වෙන්නෙ නෑ.

1138. නගා සමුද්දා සරිතා වසුන්ධරා
දිසා චතස්සෝ විදිසා අධෝ දිවා
සබ්බේ අනිච්චා තිභවා උපද්දුතා
කුහිං ගතෝ චිත්ත සුඛං රමිස්සසි

1138. කඳු, සාගර, ගංගා, මහ පොළොව ආදියත් මේ සතර දිශාවේ සතර අනු දිශාවේ, උඩ, යට හැම තැනකමත් සකස් වෙලා තියෙන ඔක්කොම දේවල් අනිත්‍යයි. තුන් භවයම කෙලෙස් නිසා දුකින් යුක්තයි. ඒයි සිත! නුඹ සතුටින් ඉන්ට හදන්නේ කොහේ ගිහින්ද?

1139. ධිතිප්පරං කිං මමචිත්ත කාහිසි
න තේ අලං චිත්ත වසානුවත්තකෝ
න ජාතු භස්තං උභතෝමුඛං ඡුපේ
ධිරත්ථු පූරං නව සෝතසන්දනිං

1139. ඒයි සිත! මං දැන් දැඩි විදියට වීර්ය පිහිටුවා ගෙන ඉන්නෙ. දැන් නුඹ මට කුමක් කරන්නද? ඒයි සිත! දැන් ඉතින් නුඹේ වසඟයේ මාව පවත්වන්ට බැහැ. දෙපැත්තෙම කටවල් තියෙන අශුචි පුරවපු මල්ලක් කවදාවත් අල්ලන්ට වත් කැමැති නෑ. දොරටු නවයකින් අශුචි වෑහෙන එබඳුම වූ මේ ශරීරයට නින්දා වේවා!

1140. වරාහඵණෙය්‍ය විගාළ්හසේවිතේ
පබ්භාරකූටේ පකතේ’ව සුන්දරේ
නවම්බුනා පාවුසසිත්තකානනේ
තහිං ගුහාගේහගතෝ රමිස්සසි

1140. ඒයි සිත! වල් ඌරො, මුව පැටව්, ඇවිද ඇවිද යන කඳු බෑවුම් තියෙන, කඳු මුදුන් තියෙන ස්වභාවයෙන්ම ලස්සන, අළුත් වැස්සෙන් තෙත බරිත වෙච්ච ඒ වනාන්තරයේ ගල් ලෙනකටයි නුඹ ආවෙ. දැන් ඉතින් සතුටු වෙයන්.

1141. සුනීලගීවා සුසිඛා සුපේඛුණා
සුචිත්තපත්තච්ඡදනා විහංගමා
සුමඤ්ජුඝෝසත්ථනිතාභිගජ්ජිනෝ
තේ තං රමිස්සන්ති වනම්හි ඣායිනං

1141. තද නිල් පාට බෙල්ලක් තියෙන සුන්දර සිළු තියෙන ලස්සන පිල් කලඹක් තියෙන විසිතුරු පියාපත් තියෙන කුරුල්ලො ජාතියක් තමයි මොණරු කියන්නෙ. ආකාසය ගොරවන කොට ඒ මොණරු නාදකරනවා. ඒයි සිත! වනන්තරයෙ කුටියක භාවනා කරන නුඹ දැන් ඒ ගැන සතුටු වෙයන්.

1142. වුට්ඨම්හි දේවේ චතුරංගුලේ තිණේ
සංපුප්ඵිතේ මේඝනිභම්හි කානනේ
නගන්තරේ විටපිසමෝ සයිස්සං
තං මේ මුදූ හේහිති තූලසන්නිභං

1142. වැස්ස කාලෙට තණකොළ වැවෙනවා අඟල් හතරක් විතර උසට. මහ වනයෙ මල් පිපෙන්ට ගන්නවා වලාකුළු වගේ. එතකොට මං ඒ කඳු අතරෙ බිම තමයි නිදාගන්නෙ. ඒ නිල් තණ බිම අළුත් යහනක් වගෙයි. හරිම මෘදුයි.

1143. තථා තු කස්සාමි යථාපි ඉස්සරෝ
යං ලබ්භති තේන’පි හෝතු මේ අලං
න තාහං කස්සාමි යථා අතන්දිතෝ
භිළාරභස්තං’ව යථා සුමද්දිතං

1143. ධනවත් පුරුෂයෙක්, කීකරු සේවකයෙක් තියා ගන්නවා වගේ මං නුඹව දමනය කරනවා. සිවු පසයට මොනවා හරි දෙයක් ලැබුණොත් මට ඒ ඇති. මට කම්මැලිකමක් නෑ. බළල් හමක් හොඳට පදම් කරනවා වගේ මං නුඹව නිවනට සුදුස්සෙක් කරනවා.

1144. තථා තු කස්සාමි යථා’පි ඉස්සරෝ
යං ලබ්භති තේන’පි හෝතු මේ අලං
විරියේන තං මය්හ වසානයිස්සං
ගජං’ව මත්තං කුසලංකුසග්ගහෝ

1144. ධනවත් පුරුෂයෙක්, කීකරු සේවකයෙක් තියා ගන්නවා වගේ මං නුඹව දමනය කරනවා. සිව්පසයට මොනව හරි දෙයක් ලැබුණොත් මට ඒ ඇති. මද කිපුණු ඇතෙක්ව දමනය කරන දක්ෂ ඇත්ගොව්වෙක් වගෙයි. මං වීරිය අරගෙන නුඹව දමනය කරනවා.

1145. තයා සුදන්තේන අවට්ඨිතේන හි
හයේන යොග්ගාචරියෝ’ව උජ්ජුනා
පහෝමි මග්ගං පටිපජ්ජිතුං සිවං
චිත්තානුරක්ඛීහි සදා නිසේවිතං

1145. ඒයි සිත! නුඹ හොඳට දමනය වුණා. සෘජු ගති තිබෙන උතුම් හස්ති රාජයෙක් දමනය වුණා වගෙයි. අසුන් දමනය කරනවා වගේ මටත් ඒ සුන්දර නිවන් මගේ ගමන් කරන්ට පුළුවන් වුණා. හැමදාමත් ඒ නිවන් මග පුරුදු කළේ සිත රැකගත්තු උතුමන් විතරයි.

1146. ආරම්මණේ තං බලසා නිබන්ධිසං
නාගං’ව ථම්භම්හි දළ්හාය රජ්ජුයා
තං මේ සුගුත්තං සතියා සුභාවිතං
අනිස්සිතං සබ්බභවේසු හේහිසි

1146. ඒයි සිත! ඇති රජෙක්ව යකඩ දම්වැල් වලින් කණුවක බඳිනවා වගේ මං නුඹව භාවනා අරමුණේ බැඳලයි තියෙන්නේ. ඉතා හොඳට සිහිය පිහිටුවා ගෙන හොඳින් රැකගෙන හොඳින් හසුරුවලා මේ සිත හදාගත්ත නිසා හැම භවයෙන්ම නිදහස් වුණා.

1147. පඤ්ඤාය ඡෙත්වා විපථානුසාරිනං
යෝගේන නිග්ගය්හ පථේ නිවේසිය
දිස්වා සමුදයං විභවං ච සම්භවං
දායාදකෝ හේහිසි අග්ගවාදිනෝ

1147. ඉඳුරන්ගෙන් අරමුණු ලැබෙන කොට ඒ ඔස්සේමයි සිත නොමග යන්නෙ. එතකොට ප්‍රඥාවෙන් ඒ නොමග වනසල දැම්මා. භාවනාවෙන් සිත සුමගට ගත්තා. මේ සසර දුකේ ඇතිවීම නැතිවීම දැකල එයින් නිදහස් වුණ බුදු සමිඳුන්ගේ දායාදය ලැබුණු කෙනෙක් වෙන්න.

1148. චතුබ්බිපල්ලාසවසං අධිට්ඨිතං
ගාමණ්ඩලං’ව පරිනේසි චිත්ත මං
නූන සඤ්ඤෝජනබන්ධනච්ඡිදං
සංසේවසේ කාරුණිකං මහාමුනිං

1148. ඒයි සිත! මං වසඟ වෙලා හිටියෙ මේ විදිහටයි. අශුභ දේ ශුභ විදියටයි දැක්කෙ. අනිත්‍ය දේ නිත්‍ය විදිහටයි දැක්කෙ. දුක දැක්කෙ සැප විදිහටයි. සිත විසින් මාව නොමග යැව්වෙ ගමේ ගොඩේ මෝඩ ළමයෙක්ව නොමග යවනවා වගේ. එහෙත් දැන් සියලු භව බන්ධන නැති කළ මහා කාරුණික මහා මුනිඳුන්ව නේද ඇසුරු කරන්නෙ.

1149. මිගෝ යථා සේරි සුචිත්තකානනේ
රම්මං ගිරිං පාවුසඅබ්භමාලිනිං
අනාකුලේ තත්ථ නගේ රමිස්සං
අසංසයං චිත්ත පරාභවිස්සසි

1149. එයි සිත! මේ සුන්දර වනාන්තරයෙ වැහි වළාකුළුවලින් ලස්සන වුණ කඳු වළල්ලෙ නිදහසේ ඇවිදගෙන යන මුවෙක් වගේ මමත් දැන් අවුලක් නැති සිතින් මේ කඳු වළල්ලට වෙලා ඉන්නවා. ඒයි සිත! නුඹ පැරදුණ බවට මට කිසිම සැකයක් නෑ.

1150. යේ තුය්හ ඡන්දේන වසේන වත්තිනෝ
නරා ච නාරී ච අනුභොන්ති යං සුඛං
අවිද්දසූ මාරවසානුවත්තිනෝ
භවාභිනන්දී තව චිත්ත සාවකා’ති.

1150. ඒයි සිත! යම් ස්ත්‍රියක් හෝ යම් පුරුෂයෙක් හෝ නුඹේ කැමැත්තට හසුවෙලා ගියොත්, වසඟ වුණොත්, කාම සැපය අනුභව කරන්ට ගියොත් ඒගොල්ල ඔක්කොම අවිද්‍යාව තුළටම ඇතුල් වෙනවා. ඒගොල්ලො ඔක්කොම මාරයාගේ වසඟයට යනවා. යළි යළි උපදින්ට කැමැති හැම දෙනෙක්ම නුඹගේ ගෝලයෝ තමයි.

ඉත්ථං සුදං ආයස්මා තාලපුටෝ ථේරෝ ගාථායෝ අභාසිත්ථා’ති.

මේ වනාහී ආයුෂ්මත් තාලපුට නම් රහත් මුනිඳුන් වදාළ ගාථාවන්ය.

තස්සුද්දානං –

පඤ්ඤාසම්හි නිපාතම්හි ඒකෝ තාලපුටෝ සුචී
ගාථායෝ තත්ථ පඤ්ඤාස පුන පඤ්ච ච උත්තරින්ති.

පඤ්ඤාසනිපාතෝ නිට්ඨිතෝ.

ගාථා පනහ බැගින් වදාළ කොටස නිමා විය.

ධර්මදානය උදෙසා පාලි සහ සිංහල අන්තර්ගතය උපුටා ගැනීම https://mahamevnawa.lk/sutta/kn5_19/ වෙබ් පිටුවෙනි.
Ver.1.40 - Last Updated On 26-SEP-2020 At 03:14 P.M