ඒ දිනවල ආයුෂ්මත් සාරිපුත්තයන් වහන්සේත් ආයුෂ්මත් මහා කොට්ඨිතයන් වහන්සේත් වැඩසිටියේ බරණැස ඉසිපතන මිගදායේ. එදා ආයුෂ්මත් මහා කොට්ඨිතයන් වහන්සේ සවස් වරුවේ භාවනාවෙන් නැගිටලා ආයුෂ්මත් සාරිපුත්තයන් වහන්සේ ළඟට පැමිණියා. පැමිණිලා ආයුෂ්මත් සාරිපුත්තයන් වහන්සේ සමඟ පිළිසඳර කතාබහේ යෙදුණා. පිළිසඳර කතා බහෙන් පසු එකත්පස්ව වාඩිවුණා. එකත්පස්ව වාඩිවුණ ආයුෂ්මත් මහා කොට්ඨිතයන් වහන්සේ ආයුෂ්මත් සාරිපුත්තයන් වහන්සේගෙන් මෙහෙම ඇහුවා.
“කිමද ප්‍රිය ආයුෂ්මත් සාරිපුත්තයෙනි, ජරා මරණ යනු තමා විසින් කරපු දෙයක්ද? ජරාමරණ යනු අනුන් විසින් කරපු දෙයක්ද? ජරාමරණ යනු තමා විසිනුත් කරපු, අනුන් විසිනුත් කරපු දෙයක්ද? ජරාමරණ යනු තමා විසිනුත් නොකරපු අනුන් විසිනුත් නොකරපු ඉබේ හටගත් දෙයක්ද?”
“ප්‍රිය ආයුෂ්මත් කොට්ඨිත, ජරා මරණ යනු තමා විසින් කරපු දෙයක් ද නොවේ. ජරාමරණ යනු අනුන් විසින් කරපු දෙයක් ද නොවේ. ජරාමරණ යනු තමා විසිනුත් කරපු, අනුන් විසිනුත් කරපු දෙයක් ද නොවේ. ජරාමරණ යනු තමා විසිනුත් නොකරපු අනුන් විසිනුත් නොකරපු ඉබේ හටගත් දෙයකුත් නොවේ. ඇත්තෙන්ම ජරාමරණ හටගන්නේ ඉපදීම හේතු කොට ගෙනයි.”
“කිමද ප්‍රිය ආයුෂ්මත් සාරිපුත්තයෙනි, ඉපදීම යනු තමා විසින් කරපු දෙයක්ද? ඉපදීම යනු අනුන් විසින් කරපු දෙයක්ද? ඉපදීම යනු තමා විසිනුත් කරපු, අනුන් විසිනුත් කරපු දෙයක්ද? ඉපදීම යනු තමා විසිනුත් නොකරපු අනුන් විසිනුත් නොකරපු ඉබේ හටගත් දෙයක්ද?”
“ප්‍රිය ආයුෂ්මත් කොට්ඨිත, ඉපදීම යනු තමා විසින් කරපු දෙයක් ද නොවේ. ඉපදීම යනු අනුන් විසින් කරපු දෙයක් ද නොවේ. ඉපදීම යනු තමා විසිනුත් කරපු, අනුන් විසිනුත් කරපු දෙයක් ද නොවේ. ඉපදීම යනු තමා විසිනුත් නොකරපු අනුන් විසිනුත් නොකරපු ඉබේ හටගත් දෙයකුත් නොවේ. ඇත්තෙන්ම ඉපදීම හටගන්නේ භවය හේතු කොට ගෙනයි.”
“කිමද ප්‍රිය ආයුෂ්මත් සාරිපුත්තයෙනි, භවය යනු තමා විසින් කරපු දෙයක්ද? භවය යනු අනුන් විසින් කරපු දෙයක්ද? භවය යනු තමා විසිනුත් කරපු, අනුන් විසිනුත් කරපු දෙයක්ද? භවය යනු තමා විසිනුත් නොකරපු අනුන් විසිනුත් නොකරපු ඉබේ හටගත් දෙයක්ද?”
“ප්‍රිය ආයුෂ්මත් කොට්ඨිත, භවය යනු තමා විසින් කරපු දෙයක් ද නොවේ. භවය යනු අනුන් විසින් කරපු දෙයක් ද නොවේ. භවය යනු තමා විසිනුත් කරපු, අනුන් විසිනුත් කරපු දෙයක් ද නොවේ. භවය යනු තමා විසිනුත් නොකරපු අනුන් විසිනුත් නොකරපු ඉබේ හටගත් දෙයකුත් නොවේ. ඇත්තෙන්ම භවය හටගන්නේ උපාදාන හේතු කොට ගෙනයි.”
“කිමද ප්‍රිය ආයුෂ්මත් සාරිපුත්තයෙනි, උපාදාන යනු තමා විසින් කරපු දෙයක්ද? ….(පෙ)…. තණ්හාව යනු තමා විසින් කරපු දෙයක්ද? ….(පෙ)…. විඳීම යනු තමා විසින් කරපු දෙයක්ද? ….(පෙ)…. ස්පර්ශය යනු තමා විසින් කරපු දෙයක්ද? ….(පෙ)…. ආයතන හය යනු තමා විසින් කරපු දෙයක්ද? ….(පෙ)…. නාමරූප යනු තමා විසින් කරපු දෙයක්ද? නාමරූප යනු අනුන් විසින් කරපු දෙයක්ද? නාමරූප යනු තමා විසිනුත් කරපු, අනුන් විසිනුත් කරපු දෙයක්ද? නාමරූප යනු තමා විසිනුත් නොකරපු අනුන් විසිනුත් නොකරපු ඉබේ හටගත් දෙයක්ද?”
“ප්‍රිය ආයුෂ්මත් කොට්ඨිත, නාමරූප යනු තමා විසින් කරපු දෙයක් ද නොවේ. නාමරූප යනු අනුන් විසින් කරපු දෙයක් ද නොවේ. නාමරූප යනු තමා විසිනුත් කරපු, අනුන් විසිනුත් කරපු දෙයක් ද නොවේ. නාමරූප යනු තමා විසිනුත් නොකරපු අනුන් විසිනුත් නොකරපු ඉබේ හටගත් දෙයකුත් නොවේ. ඇත්තෙන්ම නාමරූප හටගන්නේ විඤ්ඤාණය හේතු කොට ගෙනයි.”
“කිමද ප්‍රිය ආයුෂ්මත් සාරිපුත්තයෙනි, විඤ්ඤාණය යනු තමා විසින් කරපු දෙයක්ද? විඤ්ඤාණය යනු අනුන් විසින් කරපු දෙයක්ද? විඤ්ඤාණය යනු තමා විසිනුත් කරපු, අනුන් විසිනුත් කරපු දෙයක්ද? විඤ්ඤාණය යනු තමා විසිනුත් නොකරපු අනුන් විසිනුත් නොකරපු ඉබේ හටගත් දෙයක්ද?”
“ප්‍රිය ආයුෂ්මත් කොට්ඨිත, විඤ්ඤාණය යනු තමා විසින් කරපු දෙයක් ද නොවේ. විඤ්ඤාණය යනු අනුන් විසින් කරපු දෙයක් ද නොවේ. විඤ්ඤාණය යනු තමා විසිනුත් කරපු, අනුන් විසිනුත් කරපු දෙයක් ද නොවේ. විඤ්ඤණය යනු තමා විසිනුත් නොකරපු අනුන් විසිනුත් නොකරපු ඉබේ හටගත් දෙයකුත් නොවේ. ඇත්තෙන්ම විඤ්ඤාණය හටගන්නේ නාමරූප හේතු කොට ගෙනයි.”
“දැන් ඉතින් ප්‍රිය ආයුෂ්මත් සාරිපුත්තයන්ගේ ප්‍රකාශයට අනුව අපි දන්නේ මෙහෙමයි. ‘ප්‍රිය ආයුෂ්මත් කොට්ඨිත, නාමරූප යනු තමා විසින් කරපු දෙයක්ද නොවේ. නාමරූප යනු අනුන් විසින් කරපු දෙයක්ද නොවේ. නාමරූප යනු තමා විසිනුත් කරපු, අනුන් විසිනුත් කරපු දෙයක්ද නොවේ. නාමරූප යනු තමා විසිනුත් නොකරපු අනුන් විසිනුත් නොකරපු ඉබේ හටගත් දෙයකුත් නොවේ. ඇත්තෙන්ම නාමරූප හටගන්නේ විඤ්ඤාණය හේතු කොට ගෙනයි’ කියලා.
ඒ වගේම දැන් ඉතින් ප්‍රිය ආයුෂ්මත් සාරිපුත්තයන්ගේ ප්‍රකාශයට අනුව අපි දන්නේ මෙහෙමයි. ‘ප්‍රිය ආයුෂ්මත් කොට්ඨිත, විඤ්ඤාණය යනු තමා විසින් කරපු දෙයක්ද නොවේ. විඤ්ඤාණය යනු අනුන් විසින් කරපු දෙයක්ද නොවේ. විඤ්ඤාණය යනු තමා විසිනුත් කරපු, අනුන් විසිනුත් කරපු දෙයක්ද නොවේ. විඤාඤණය යනු තමා විසිනුත් නොකරපු අනුන් විසිනුත් නොකරපු ඉබේ හටගත් දෙයකුත් නොවේ. ඇත්තෙන්ම විඤ්ඤාණය හටගන්නේ නාමරූප හේතු කොට ගෙනයි’ කියලා.
ප්‍රිය ආයුෂ්මත් සාරිපුත්තයෙනි, ඔය ප්‍රකාශයේ අර්ථය අපි අවබෝධ කරගත යුත්තේ කොයි ආකාරයෙන්ද?”
“එහෙම නම් ප්‍රිය ආයුෂ්මතුනි, මං මේ ගැන උපමාවක් කියා දෙන්නම්. බුද්ධිමත් කෙනෙකුට මෙහිදී උපමාවකින් පවා යම් ප්‍රකාශයක අර්ථය අවබෝධ කරගන්න පුළුවනි.
ප්‍රිය ආයුෂ්මතුනි, එකිනෙකට හේත්තු කරපු බට මිටි දෙකක් තියෙනවා කියල හිතමු. ප්‍රිය ආයුෂ්මතුනි, නාමරූප හේතු කොට ගෙන විඤ්ඤාණය පවතින්නෙත්, විඤ්ඤාණය හේතු කොටගෙන නාමරූප පවතින්නෙත් ඔන්න ඔය විදිහටමයි. නාමරූප හේතු කොටගෙන ආයතන හය ඇතිවෙනවා. ආයතන හය හේතු කොටගෙන ස්පර්ශය ඇතිවෙනවා. ….(පෙ)…. ඔන්න ඔය ආකාරයටයි මේ මුළු මහත් දුක් රැසම හටගන්නේ. ප්‍රිය ආයුෂ්මතුනි, ඒ බට මිටි දෙකෙන් එකක් ඉවත් කරපු ගමන් අනිත් බට මිටිය වැටෙනවා. අනිත් බට මිටිය ඉවත් කරපු ගමන් ඒ බට මිටිය වැටෙනවා.
ප්‍රිය ආයුෂ්මතුනි, නාමරූප නිරුද්ධ වීමෙන් විඤ්ඤාණය නිරුද්ධ වෙන්නෙත්, විඤ්ඤාණය නිරුද්ධ වීමෙන් නාමරූප නිරුද්ධ වෙන්නෙත් ඔන්න ඔය විදිහටමයි. නාමරූප නිරුද්ධ වීමෙන් ආයතන හය නිරුද්ධ වෙනවා. ආයතන හය නිරුද්ධ වීමෙන් ස්පර්ශය නිරුද්ධ වෙනවා. ….(පෙ)…. ඔන්න ඔය විදිහටයි මේ මුළු මහත් දුක් රැසම නිරුද්ධ වෙලා යන්නේ.”
“ප්‍රිය ආයුෂ්මත් සාරිපුත්තයෙනි, ආශ්චර්යයි! ප්‍රිය ආයුෂ්මත් සාරිපුත්තයෙනි, අද්භූතයි! ප්‍රිය ආයුෂ්මත් සාරිපුත්තයන් විසින් කොයිතරම් සොඳුරු දෙයක්ද මේ පැවසුවේ. ඉතින් ප්‍රිය ආයුෂ්මත් සාරිපුත්තයන් විසින් ඉතා සොඳුරු ලෙස පවසන ලද මේ ප්‍රකාශය අපි තිස් හය කරුණකින් අනුමෝදන් වෙනවා.
ප්‍රිය ආයුෂ්මත්නි, ඉදින් භික්ෂුව ජරාමරණ ගැන කළකිරීම පිණිසත්, නොඇල්ම පිණිසත්, ඇල්ම නිරුද්ධ වීම පිණිසත් දහම් දෙසනවා නම් අන්න ඒ භික්ෂුව ධර්ම කථික භික්ෂුවක් වශයෙන්ම හඳුන්වන්න පුළුවනි.
ප්‍රිය ආයුෂ්මත්නි, ඉදින් භික්ෂුව ජරාමරණ ගැන කළකිරීම පිණිසත්, නොඇල්ම පිණිසත්, ඇල්ම නිරුද්ධ වීම පිණිසත් ප්‍රතිපත්තියෙහි යෙදෙනවා නම් අන්න ඒ භික්ෂුව ධම්මානුධම්ම පටිපන්න භික්ෂුවක් වශයෙන්ම හඳුන්වන්න පුළුවනි.
ප්‍රිය ආයුෂ්මත්නි, ඉදින් භික්ෂුව ජරාමරණ ගැන කළකිරීමෙන්, නොඇල්මෙන්, ඇල්ම නිරුද්ධ වීමෙන් උපාදාන රහිතව නිදහස් වුණා නම් අන්න ඒ භික්ෂුව මේ ජීවිතයේදීම ඒ අමා නිවන අවබෝධ කළ භික්ෂුවක් වශයෙන්ම හඳුන්වන්න පුළුවනි.
ප්‍රිය ආයුෂ්මත්නි, ඉදින් භික්ෂුව ඉපදීම ගැන ….(පෙ)…. භවය ගැන ….(පෙ)…. උපාදන ගැන ….(පෙ)…. තණ්හාව ගැන ….(පෙ)…. විඳීම ගැන ….(පෙ)…. ස්පර්ශය ගැන ….(පෙ)…. ආයතන හය ගැන ….(පෙ)…. නාමරූප ගැන ….(පෙ)…. විඤ්ඤාණය ගැන ….(පෙ)…. සංස්කාර ගැන ….(පෙ)…. උපාදාන රහිතව නිදහස් වුණා නම් අන්න ඒ භික්ෂුව මේ ජීවිතයේදීම ඒ අමා නිවන අවබෝධ කළ භික්ෂුවක් වශයෙන්ම හඳුන්වන්න පුළුවනි.
ප්‍රිය ආයුෂ්මත්නි, ඉදින් භික්ෂුව අවිද්‍යාව ගැන කළකිරීම පිණිසත්, නොඇල්ම පිණිසත්, ඇල්ම නිරුද්ධ වීම පිණිසත් දහම් දෙසනවා නම් අන්න ඒ භික්ෂුව ධර්ම කථික භික්ෂුවක් වශයෙන්ම හඳුන්වන්න පුළුවනි.
ප්‍රිය ආයුෂ්මත්නි, ඉදින් භික්ෂුව අවිද්‍යාව ගැන කළකිරීම පිණිසත්, නොඇල්ම පිණිසත්, ඇල්ම නිරුද්ධ වීම පිණිසත් ප්‍රතිපත්තියෙහි යෙදෙනවා නම් අන්න ඒ භික්ෂුව ධම්මානුධම්ම පටිපන්න භික්ෂුවක් වශයෙන්ම හඳුන්වන්න පුළුවනි.
ප්‍රිය ආයුෂ්මත්නි, ඉදින් භික්ෂුව අවිද්‍යාව ගැන කළකිරීමෙන්, නොඇල්මෙන්, ඇල්ම නිරුද්ධ වීමෙන් උපාදාන රහිතව නිදහස් වුණා නම් අන්න ඒ භික්ෂුව මේ ජීවිතයේදීම ඒ අමා නිවන අවබෝධ කළ භික්ෂුවක් වශයෙන්ම හඳුන්වන්න පුළුවනි.”
සාදු! සාදු!! සාදු!!!
නළකලාප සූත්‍රය නිමා විය.
ධර්මදානය උදෙසා පාලි සහ සිංහල අන්තර්ගතය උපුටා ගැනීම https://mahamevnawa.lk/sutta/sn2_1-7-7/ වෙබ් පිටුවෙනි.
Ver.1.40 - Last Updated On 26-SEP-2020 At 03:14 P.M