සංයුත්ත නිකාය

සගාථ වග්ගෝ

6.2.4. අරුණවතී සුත්තං

6.2.4. අරුණවතී රාජධානිය මුල් කොට වදාළ දෙසුම

ඒවං මේ සුතං. ඒකං සමයං භගවා සාවත්‌ථියං විහරති ජේතවනේ අනාථපිණ්ඩිකස්ස ආරාමේ. තත්‍ර ඛෝ භගවා භික්‌ඛූ ආමන්‌තේසි භික්ඛවෝති. භදන්තේති තේ භික්‌ඛූ භගවතෝ පච්‌චස්‌සෝසුං. භගවා ඒතදවෝච.

මා හට අසන්නට ලැබුනේ මේ විදිහටයි. ඒ දවස්වල භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වැඩසිටියේ සැවැත් නුවර ජේතවනය නම් වූ අනේපිඬු සිටුතුමාගේ ආරාමයේ. එදා භාග්‍යවතුන් වහන්සේ, භික්‍ෂුසංඝයා ඇමතුවා. ඒ භික්‍ෂු පිරිසද “පින්වතුන් වහන්ස” කියල භාග්‍යවතුන් වහන්සේට පිළිතුරු දුන්නා. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ඒ වෙලාවේදී මෙය වදාළා.

භූතපුබ්‌බං භික්ඛවේ රාජා අහෝසි අරුණවා නාම. රඤ්‌ඤෝ ඛෝ පන භික්ඛවේ අරුණවතෝ අරුණවතී නාම රාජධානී අහෝසි. අරුණවතිං ඛෝ පන භික්ඛවේ රාජධානිං සිඛී භගවා අරහං සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධෝ උපනිස්‌සාය විහාසි. සිඛිස්‌ස ඛෝ පන භික්ඛවේ භගවතෝ අරහතෝ සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධස්‌ස අභිභූසම්‌භවං නාම සාවකයුගං අහෝසි අග්‌ගං භද්‌දයුගං. අථ ඛෝ භික්ඛවේ සිඛී භගවා අරහං සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධෝ අභිභුං භික්‌ඛුං ආමන්‌තේසි. ආයාම බ්‍රාහ්‌මණ යේන අඤ්‌ඤතරෝ බ්‍රහ්‌මලෝකෝ තේනුපසංකමිස්‌සාම, යාව භත්‌තස්‌ස කාලෝ භවිස්‌සති. ඒවං භන්තේති ඛෝ භික්ඛවේ අභිභූ භික්‌ඛු සිඛිස්‌ස භගවතෝ අරහතෝ සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධස්‌ස පච්‌චස්‌සෝසි. අථ ඛෝ භික්ඛවේ සිඛී භගවා අරහං සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධෝ අභිභූ ච භික්‌ඛු සෙය්‍යථාපි නාම බලවා පුරිසෝ සම්මිඤ්‌ජිතං වා බාහං පසාරෙය්‍ය පසාරිතං වා බාහං සම්මිඤ්‌ජෙය්‍ය, ඒවමේව අරුණවතියා රාජධානියා අන්‌තරහිතා තස්‌මිං බ්‍රහ්‌මලෝකේ පාතුරහේසුං.

“පින්වත් මහණෙනි, මේක ගොඩාක් කලකට ඉස්සෙල්ල සිද්ධ වෙච්ච දෙයක්. අරුණවා කියල රජෙක් හිටියා. පින්වත් මහණෙනි, ඒ අරුණවත් රජ්ජුරුවන්ට අරුණවතී කියල රාජධානියක් තිබුනා. පින්වත් මහණෙනි, ඒ කාලෙ සිඛී නම් වූ භාග්‍යවත්, අරහත් බුදුරජාණන් වහන්සේ වැඩසිටියේ මේ අරුණවතී කියන රාජධානියේ. පින්වත් මහණෙනි, ඒ භාග්‍යවත්, අරහත් සිඛී සම්මා සම්බුදුරජාණන් වහන්සේට අභිභූ, සම්භව නමින් අග්‍ර වූ, ඉතා යහපත් වූ ශ්‍රාවකයින් දෙනමක් සිටියා.

එදා භාග්‍යවත්, අරහත් සිඛී සම්මා සම්බුදුරජාණන් වහන්සේ අභිභූ භික්‍ෂුව ඇමතුවා. පින්වත් භික්‍ෂුව, පිණ්ඩපාතෙ වෙලාව එනතුරු, අපි එක්තරා බ්‍රහ්ම ලෝකෙකට යමු’ කියලා. ඒ අභිභූ භික්‍ෂුවත් ‘එසේය, ස්වාමීනි’ කියල භාග්‍යවත්, අරහත් සිඛී සම්බුදුරජාණන් වහන්සේට පිළිතුරු දුන්නා.

ඊට පස්සෙ පින්වත් මහණෙනි, අරහත් සම්මා සම්බුද්ධ වූ සිඛී භාග්‍යවතුන් වහන්සේත්, අභිභූ භික්‍ෂුවත් බලවත් පුරුෂයෙක් හකුලපු අතක් දිගහරින වේගයෙන්, දිගහැරපු අතක් හකුලන වේගයෙන් ඒ අරුණවතී රාජධානියෙන් අතුරුදහන් වුනා. ඒ බ්‍රහ්ම ලෝකෙ පහළ වුනා.

අථ ඛෝ භික්ඛවේ සිඛී භගවා අරහං සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධෝ අභිභුං භික්‌ඛුං ආමන්‌තේසි. පටිභාතු තං බ්‍රාහ්‌මණ බ්‍රහ්‌මුනෝ ච බ්‍රහ්‌මපරිසාය ච බ්‍රහ්‌මපාරිසජ්‌ජානඤ්‌ච ධම්‌මී කථාති. ඒවං භන්තේති ඛෝ භික්ඛවේ අභිභූ භික්‌ඛු සිඛිස්‌ස භගවතෝ අරහතෝ සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධස්‌ස පටිස්‌සුත්‌වා බ්‍රහ්‌මානඤ්‌ච බ්‍රහ්‌මපරිසඤ්‌ච බ්‍රහ්‌මපාරිසජ්‌ජේ ච ධම්‌මියා කථාය සන්‌දස්‌සේසි සමාදපේසි සමුත්‌තේජේසි සම්‌පහංසේසි. තත්‍ර සුදං භික්ඛවේ බ්‍රහ්‌මා ච බ්‍රහ්‌මපරිසා ච බ්‍රහ්‌මපාරිසජ්‌ජා ච උජ්‌ඣායන්‌ති ඛීයන්‌ති විපාචෙන්‌ති. අච්‌ඡරියං වත භෝ අබ්භුතං වත භෝ, කථං ‌හි නාම සත්‌ථරි සම්‌මුඛීභූතේ සාවකෝ ධම්‌මං දේසෙස්‌සතීති.

ඊට පස්සෙ, අරහත්, සම්මා සම්බුද්ධ වූ සිඛී භාග්‍යවතුන් වහන්සේ අභිභූ භික්‍ෂුවට කතා කළා. ‘පින්වත් බ්‍රාහ්මණය, මේ බ්‍රහ්මයාටත්, බ්‍රහ්ම පිරිසටත් මේ අතවැසි බ්‍රහ්මයන්ටත් කියාදෙන්න දැන් ඔබට ධර්ම කථාවක් වැටහේවා!’ කියලා. එතකොට ඒ අභිභූ භික්‍ෂුව, ‘එසේය ස්වාමීනි’ කියල අරහත් සම්මා සම්බුද්ධ වූ, සිඛී භාග්‍යවතුන් වහන්සේට පිළිතුරු දුන්නා. ඊට පස්සෙ ධර්ම කථාවෙන් ඒ බ්‍රහ්මයාටත්, බ්‍රහ්ම පිරිසටත්, අතවැසි බ්‍රහ්මයන් පිරිසටත් කරුණු දැක්වූවා. සමාදන් කළා. උත්සාහවත් කළා. සතුටු කළා.

ඒ වෙලාවේදී පින්වත් මහණෙනි, ඒ බ්‍රහ්මයත්, බ්‍රහ්ම පිරිසත්, අතවැසි බ්‍රහ්ම පිරිසත් ‘භවත්නි, පුදුමයක් නෙව. භවත්නි, හරිම අද්භූත දෙයක් නෙව. ශාස්තෘන් වහන්සේ ඉදිරියේ ඉඳගෙනම කොහොම නම් මේ ශ්‍රාවකයෙක් ධර්මය දේශනා කරනවාද?’ කියලා අවමන් කළා, ගැරහුවා, දොස් කිව්වා.

අථ ඛෝ භික්ඛවේ සිඛී භගවා අරහං සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධෝ අභිභුං භික්‌ඛුං ආමන්‌තේසි. උජ්‌ඣායන්‌ති ඛෝ තේ බ්‍රාහ්‌මණ බ්‍රහ්‌මා ච බ්‍රහ්‌මපරිසා ච බ්‍රහ්‌මපාරිසජ්‌ජා ච. අච්‌ඡරියං වත භෝ අබ්භුතං වත භෝ, කථං හි නාම සත්‌ථරි සම්‌මුඛීභූතේ සාවකෝ ධම්‌මං දේසෙස්‌සතීති. තේන හි ත්‌වං බ්‍රාහ්‌මණ භිය්‍යෝසෝමත්‌තාය බ්‍රහ්‌මානඤ්‌ච බ්‍රහ්‌මපරිසඤ්‌ච බ්‍රහ්‌මපාරිසජ්‌ජේ ච සංවේජේහීති.

ඊට පස්සෙ අරහත් සම්මා සම්බුද්ධ වූ සිඛී භාග්‍යවතුන් වහන්සේ අභිභූ භික්‍ෂුවට කතා කළා. ‘පින්වත් බ්‍රාහ්මණය, මේ බ්‍රහ්මයාත්, බ්‍රහ්ම පිරිසත්, අතවැසි බ්‍රහ්ම පිරිසත් ඔබට මේ විදිහට අවමන් කරනවා නේද? ‘හරි පුදුමයක් නෙව. හරිම අද්භූත දෙයක් නෙව. ශාස්තෘන් වහන්සේ ඉස්සරහ ඉඳගෙනම මේ ශ්‍රාවකයෙක් ධර්මය දේශනා කරන හැටි’ කියලා. ඒ නිසා පින්වත් බ්‍රාහ්මණය, ඔබ දැන් මේ බ්‍රහ්මයාත්, බ්‍රහ්ම පිරිසත්, අතවැසි බ්‍රහ්ම පිරිසත්, හොඳ හැටියට සංවේගයට පත් කරවන්න ඕන’ කියලා.

ඒවං භන්තේති ඛෝ භික්ඛවේ අභිභූ භික්‌ඛු සිඛිස්‌ස භගවතෝ අරහතෝ සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධස්‌ස පටිස්‌සුත්‌වා දිස්‌සමානේනපි කායේන ධම්‌මං දේසේසි. අදිස්‌සමානේනපි කායේන ධම්‌මං දේසේසි. දිස්‌සමානේනපි හෙට්‌ඨිමේන උපඩ්ඪකායේන, අදිස්‌සමානේනපි උපරිමේන උපඩ්ඪකායේන ධම්‌මං දේසේසි. දිස්‌සමානේනපි උපරිමේන උපඩ්ඪකායේන, අදිස්‌සමානේනපි හෙට්‌ඨිමේන උපඩ්ඪකායේන ධම්‌මං දේසේසි. තත්‍ර සුදං භික්ඛවේ බ්‍රහ්‌මා ච බ්‍රහ්‌මපරිසා ච බ්‍රහ්‌මපාරිසජ්‌ජා ච අච්‌ඡරියබ්‌භුතචිත්‌තජාතා අහේසුං. අච්‌ඡරියං වත භෝ අබ්භුතං වත භෝ, සමණස්‌ස මහිද්‌ධිකතා මහානුභාවතාති.

‘එසේය ස්වාමීනි’ කියල අභිභූ භික්‍ෂුව අරහත් සම්මා සම්බුද්ධ වූ සිඛී භාග්‍යවතුන් වහන්සේට පිළිතුරු දුන්නා. ඊට පස්සෙ ඒ අභිභූ භික්‍ෂුව කය පෙනී තිබියදීත් ධර්මය දේශනා කළා. කය නොපෙනී තිබියදීත් ධර්මය දේශනා කළා.

යටි කය විතරක් පෙනෙන්න තිබියදී, උඩු කය නොපෙනෙද්දි දහම් දෙසුවා. උඩු කය පෙනෙන්න තියෙද්දි, යටි කය නොපෙනෙන්න තියෙද්දිත් ධර්මය දේශනා කළා.

පින්වත් මහණෙනි, ඒ වෙලාවෙ ඒ බ්‍රහ්මයත්, බ්‍රහ්ම පිරිසත්, අතවැසි බ්‍රහ්ම පිරිසත් පුදුමයට පත්වුනා. ‘හරි ආශ්චර්යයි නෙව. හරි අද්භූතයි නෙව. මේ භික්‍ෂුව මහා ඉර්ධි බල සම්පන්නයි නෙව. මහානුභාව සම්පන්නයි නෙව’ කියලා.

අථ ඛෝ භික්ඛවේ අභිභූ භික්‌ඛු සිඛිං භගවන්‌තං අරහන්‌තං සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධං ඒතදවෝච. අභිජානාමි ඛ්‌වාහං භන්තේ භික්‌ඛුසංඝස්‌ස මජ්‌ඣේ ඒවරූපං වාචං භාසිතා, පහෝමි ඛ්‌වාහං ආවුසෝ බ්‍රහ්‌මලෝකේ ඨිතෝ සහස්‌සීලෝකධාතුං සරේන විඤ්‌ඤාපේතුන්‌ති. ඒතස්‌ස බ්‍රාහ්‌මණ කාලෝ ඒතස්‌ස බ්‍රාහ්‌මණ කාලෝ යං ත්‌වං බ්‍රාහ්‌මණ බ්‍රහ්‌මලෝකේ ඨිතෝ සහස්‌සීලෝකධාතුං සරේන විඤ්‌ඤාපෙය්‍යාසීති. ඒවං භන්තේති ඛෝ භික්ඛවේ අභිභූ භික්‌ඛු සිඛිස්‌ස භගවතෝ අරහතෝ සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධස්‌ස පටිස්‌සුත්‌වා බ්‍රහ්‌මලෝකේ ඨිතෝ ඉමා ගාථායෝ අභාසි.

පින්වත් මහණෙනි, ඊට පස්සෙ ඒ අභිභූ භික්‍ෂුව අරහත් සම්මා සම්බුද්ධ වූ සිඛී භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මෙහෙම කිව්වා. ‘ස්වාමීනි, මට මතකයි, පින්වත් භික්‍ෂුසංඝයා මැද, මම මෙන්න මේ විදිහේ වචනයක් කිව්වා. ‘ආයුෂ්මතුනි, බඹලොව ඉඳගෙන දහසක් ලෝක ධාතුවට (සහස්‍රී ලෝක ධාතුව) ඇහෙන්න කටහඬ පතුරුවන්න පුළුවනි’ කියලා.

‘ඔව්, පින්වත් බ්‍රාහ්මණය! දැන් තමයි සුදුසුම කාලය. දැන් තමයි හොඳම වෙලාව. ඔබ දැන් මේ බ්‍රාහ්ම ලෝකෙ ඉඳගෙනම, සහස්‍රී ලෝක ධාතුවටම ඇහෙන්න ඔබේ කටහඬ පතුරුවන්න.’

‘එසේය ස්වාමීනි’ කියල ඒ අභිභූ භික්‍ෂුව භාග්‍යවත් අරහත් වූ සිඛී බුදුරජාණන් වහන්සේට පිළිතුරු දුන්නා. බ්‍රහ්ම ලෝකෙ සිටිමින්ම මේ ගාථාවන් වදාළා.

ආර‌භථ නික්ඛමථ යුඤ්‌ජථ බුද්‌ධසාසනේ
ධුනාථ මච්‌චුනෝ සේනං නළාගාරංව කුඤ්‌ජරෝ.

‘වීරිය පටන් ගන්න. කෙලෙස්වලින් නික්මිලා යන්න. බුදු සසුනේ යෙදී වාසය කරන්න. බලවත් ඇතෙක් බට දඬුවලින් හදපු ගෙයක් සුණු විසුණු කරල දානව වගේ, මේ මාර සේනාවත් සුණු විසුණු කරල දාන්න.

යෝ ඉමස්‌මිං ධම්මවිනයේ අප්පමත්තෝ විහස්‌සති
පහාය ජාතිසංසාරං දුක්‌ඛස්‌සන්‌තං කරිස්‌සතීති.

යම් කෙනෙක් මේ ධර්ම විනය තුළ අප්‍රමාදීව සමථ විදර්ශනා පුරුදු කරන්න වෙහෙසෙනවා නම්, ඔහු සසරෙ ඉපදීම සදහටම නැතිකරල දාලා, සියලු දුක් කෙළවර කරල දානවා.’

අථ ඛෝ භික්ඛවේ සිඛී ච භගවා අරහං සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධෝ අභිභූ ච භික්‌ඛු බ්‍රහ්‌මානඤ්‌ච බ්‍රහ්‌මපරිසඤ්‌ච බ්‍රහ්‌මපාරිසජ්‌ජේ ච සංවේජෙත්‌වා සෙය්‍යථාපි නාම බලවා පුරිසෝ සම්මිඤ්ජිතං වා බාහං පසාරෙය්‍ය පසාරිතං වා බාහං සම්මිඤ්ජෙය්‍ය. ඒවමේව තස්‌මිං බ්‍රහ්‌මලෝකේ අන්‌තරහිතා අරුණවතියා රාජධානියා පාතුරහේසුං.

පින්වත් මහණෙනි, අරහත් සම්මා සම්බුද්ධ වූ සිඛී භාග්‍යවතුන් වහන්සේත්, අභිභූ භික්‍ෂුවත්, ඒ බ්‍රහ්මයාවත්, බ්‍රහ්ම පිරිසවත්, අතවැසි බ්‍රහ්ම පිරිසවත් සංවේගයට පත්කළා. බලවත් පුරුෂයෙක් හකුලපු අතක් දික් කරනව වගේ, දික් කරපු අතක් හකුලනව වගේ ඒ බ්‍රහ්ම ලෝකෙන් අතුරුදහන් වුනා. අරුණවතී රාජධානියේ පහළ වුනා.

අථ ඛෝ භික්ඛවේ සිඛී භගවා අරහං සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධෝ භික්‌ඛූ ආමන්‌තේසි. අස්‌සුත්‌ථ නෝ තුම්‌හේ භික්ඛවේ අභිභුස්‌ස භික්‌ඛුනෝ බ්‍රහ්‌මලෝකේ ඨිතස්‌ස ගාථායෝ භාසමානස්‌සාති? අස්‌සුම්‌හ ඛෝ මයං භන්තේ අභිභුස්‌ස භික්‌ඛුනෝ බ්‍රහ්‌මලෝකේ ඨිතස්‌ස ගාථායෝ භාසමානස්‌සාති. යථා කථං පන තුම්‌හේ භික්ඛවේ අස්‌සුත්‌ථ අභිභුස්‌ස භික්‌ඛුනෝ බ්‍රහ්‌මලෝකේ ඨිතස්‌ස ගාථායෝ භාසමානස්‌සාති. ඒවං ඛෝ මයං භන්තේ අස්‌සුම්‌හ අභිභුස්‌ස භික්‌ඛුනෝ බ්‍රහ්‌මලෝකේ ඨිතස්‌ස ගාථායෝ භාසමානස්‌ස.

.පින්වත් මහණෙනි, එදා අරහත් සම්මා සම්බුද්ධ වූ සිඛී භාග්‍යවතුන් වහන්සේ භික්‍ෂුසංඝයා ඇමතුවා. ‘පින්වත් මහණෙනි, ඔබට ඇසුනද මේ අභිභූ භික්‍ෂුව බ්‍රහ්ම ලෝකෙ ඉඳන් ප්‍රකාශ කළ ගාථා?’

‘එහෙමයි ස්වාමීනි, අපිට ඇහුනා අභිභූ භික්‍ෂුව බ්‍රහ්ම ලෝකෙ ඉඳගෙන ප්‍රකාශ කළ ගාථා.’

‘ඉතින් පින්වත් මහණෙනි, මේ අභිභූ භික්‍ෂුව ඒ බ්‍රහ්ම ලෝකෙ ඉඳගෙන ප්‍රකාශ කළ ඒ ගාථා ඔබට කොයි විදිහටද ඇහුවේ?’

‘ස්වාමීනි, අභිභූ භික්‍ෂුව බ්‍රහ්ම ලෝකෙ ඉඳගෙන ගාථා කියද්දි අපි මේ විදිහට ඇහුවා.’

ආර‌භථ නික්ඛමථ යුඤ්‌ජථ බුද්‌ධසාසනේ
ධුනාථ මච්‌චුනෝ සේනං නළාගාරංව කුඤ්‌ජරෝ.

‘වීරිය ආරම්භ කරන්න. කෙලෙස්වලින් නික්මිලා යන්න. බුදු සසුනේ යෙදි වාසය කරන්න. බලවත් ඇතෙක්, බට දඬුවලින් හදපු ගෙයක් සුණු විසුණු කරලා දානවා වගේ, මේ මාර සේනාවත් සුණු විසුණු කරල දාන්න.

යෝ ඉමස්‌මිං ධම්මවිනයේ අප්පමත්තෝ විහස්‌සති
පහාය ජාතිසංසාරං දුක්‌ඛස්‌සන්‌තං කරිස්‌සතීති.

යම් කෙනෙක් මේ ධර්ම විනය තුළ අප්‍රමාදීව, සමථ විදර්ශනා වඩන්න වෙහෙස වෙනවා නම්, ඔහු සසරෙ ඉපදීම සදහටම නැතිකරල දාලා, සියලු දුක් කෙළවර කරල දානවා.’

ඒවං ඛෝ මයං භන්තේ අස්‌සුම්‌හ අභිභුස්‌ස භික්‌ඛුනෝ, බ්‍රහ්‌මලෝකේ ඨිතස්‌ස ගාථායෝ භාසමානස්‌සාති. සාධු සාධු භික්ඛවේ. සාධු ඛෝ තුම්‌හේ භික්ඛවේ අස්‌සුත්‌ථ අභිභුස්‌ස භික්‌ඛුනෝ බ්‍රහ්‌මලෝකේ ඨිතස්‌ස ගාථායෝ භාසමානස්‌සාති.

‘ස්වාමීනි, අභිභූ භික්‍ෂුව බ්‍රහ්ම ලෝකෙ ඉඳගෙන, ගාථා කියන කොට ඔන්න ඔය විදිහට තමයි අපි ඇහුවේ.’

“සාදු! සාදු! පින්වත් මහණෙනි, අභිභූ භික්‍ෂුව බ්‍රහ්ම ලෝකෙ ඉඳගෙන ගාථා කියද්දි ඔබත් අහගෙන හිටපු එක බොහොම හොඳයි.”

ඉදමවෝච භගවා. අත්‌තමනා තේ භික්‌ඛූ භගවතෝ භාසිතං අභිනන්‌දුන්‌ති.

භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සිඛී බුදුරජාණන් වහන්සේ ගැන මේ තොරතුරු වදාළා. ඒ භික්‍ෂුන් වහන්සේලා ගොඩාක්ම සතුටු වුනා. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වදාළ මේ දෙසුම ඉතාම සතුටින් පිළිගත්තා.

සාදු! සාදු!! සාදු!!!

ධර්මදානය උදෙසා පාලි සහ සිංහල අන්තර්ගතය උපුටා ගැනීම https://mahamevnawa.lk/sutta/sn1_6-2-4/ වෙබ් පිටුවෙනි.
Ver.1.40 - Last Updated On 26-SEP-2020 At 03:14 P.M