මා හට අසන්නට ලැබුනේ මේ විදිහට යි. ඒ දිනවල භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වැඩසිටියේ මිථිලා නුවර මඛාදේව නම් අඹ වනයෙහි ය. එදා භාග්‍යවතුන් වහන්සේ එක්තරා ස්ථානයක දී සිනහවක් පහළ කළ සේක. එවිට ආයුෂ්මත් ආනන්දයන් වහන්සේට මෙය සිතුනා. “භාග්‍යවතුන් වහන්සේට සිනහවක් පහළ වෙන එකට හේතුව කුමක් ද? ප්‍රත්‍යය කුමක් ද? තථාගතයන් වහන්සේලා කරුණු රහිතව සිනහ පහළ නො කරන සේක.”
ඉතින් ආයුෂ්මත් ආනන්දයන් වහන්සේ සිවුරු ඒකාංශ කොට පොරවා ගෙන, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වෙත ඇඳිලි බැඳ වන්දනා කොට, භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මෙය පැවසුවා. “ස්වාමීනී, භාග්‍යවතුන් වහන්ස, සිනහවක් පහළ කරන්නට හේතුව කුමක්ද? ප්‍රත්‍යය කුමක් ද? තථාගතයන් වහන්සේලා කරුණු රහිතව සිනහ පහළ නො කරන සේක.”
“පින්වත් ආනන්ද, මෙය කලින් සිදු වූ දෙයක්. මේ මිථිලා නුවර ම මඛාදේව කියලා රජ කෙනෙක් හිටියා. ඔහු ධාර්මික, ධර්මයෙන් රජ කරන කෙනෙක්. ධර්මයේ පිහිටි ඒ මහරජු බ්‍රාහ්මණ ගෘහපතියන් කෙරෙහි ත්, නියම්ගම් වැසියන් කෙරෙහි ත්, ජනපද වැසියන් කෙරෙහි ත් ධර්මානුකූලව හැසිරුනා. ඒ වගේ ම තුදුස්වක, පසළොස්වක, අටවක යන පොහෝ දවස් වල දී උපෝසථ සිල් රැක්කා.
පින්වත් ආනන්ද, ඒ මඛාදේව රජු බොහෝ වර්ෂ ගණනක්, බොහෝ වර්ෂ සිය ගණනක්, බොහෝ වර්ෂ දහස් ගණනක් ඇවෑමෙන් කරණවෑමියා ඇමතුවා. “යහළු කරණවෑමිය, යම් දවසක මාගේ හිසෙහි ඉදුණු කෙස් ගසක් දැක්කොත්, එය මට කියන්න” කියල. පින්වත් ආනන්ද, “එසේය දේවයිනි” කියා කරණවෑමියා ද මඛාදේව රජුට පැවසුවා. පින්වත් ආනන්ද, බොහෝ වර්ෂ ගණනක්, බොහෝ වර්ෂ සිය ගණනක්, බොහෝ වර්ෂ දහස් ගණනක් ඇවෑමෙන් කරණවෑමියා මඛාදේව රජු ගේ හිසෙහි ඉදුණු කෙස් ගසක් තිබෙනවා දැක්කා. දැක මඛාදේව රජුට මෙය පැවසුවා. “පින්වත් දේවයන් වහන්සේට දේවදූතයන් පහළ වෙලා ඉන්නවා. සිරසෙහි ඉදුණු කෙස් පෙනෙනවා” කියල.
“එසේ වී නම් යහළු කරණවෑමිය, ඒ ඉදුණු කෙස් අඬුවෙන් උදුරා මාගේ අත මත තබව.” පින්වත් ආනන්ද, “එසේය දේවයිනි” කියා කරණවෑමියා මඛාදේව රජුට පිළිතුරු දී අඬුවකින් ඉතා පරෙස්සමෙන් ඒ ඉදුණු කෙස් උදුරා මඛාදේව රජතුමා ගේ අත්ල මත තැබුවා.
පින්වත් ආනන්ද, මඛාදේව රජු කරණවෑමියාට ගම්වරයක් දීලා, ජ්‍යෙෂ්ඨ පුත් කුමරා අමතා මෙය පැවසුවා. “පුත් කුමරුවෙනි, මට දේවදූතයෝ පහළ වුනා. මා සිරසෙහි ඉදුණු කෙස් හටගත්තා. මා විසින් මිනිස් කම් සුව වැළඳුවා නෙව. දැන් දිව්‍ය කම් සැප සොයන්නට කාලය යි. පුත් කුමර, ඔබ එන්න. මේ රාජ්‍යය කරන්න. මං කෙස් රැවුල් බහා කහවත් හැඳ ගිහි ගෙයින් නික්ම අනගාරිකව පැවිදි වෙනවා. ඒ වගේ ම පුත් කුමර, යම් දවසක ඔබ ත් තම හිසෙහි ඉදුණු කෙස් ගස් දුටුවොත් එතකොට ත් කරණවෑමියාට ගම්වරයක් දී ජ්‍යෙෂ්ඨ පුත් කුමරාට රාජ්‍ය භාර දී කෙස් රැවුල් බහා කහවත් හැඳ ගිහි ගෙයින් නික්ම අනගාරිකව පැවිදි වෙන්න. මා විසින් මේ කල්‍යාණ වූ වැඩපිළිවෙලක් පිහිටුවන ලද්දේ ද, ඒ විදිහට ම පවත්වන්න. ඔබ මාගේ මේ වැඩපිළිවෙලෙහි අවසාන පුරුෂයා වෙන්න එපා! ඒ වගේ ම පුත් කුමර, යම් පුරුෂයෙකු ගේ යුගයක් පවතින විට මෙබඳු වූ කල්‍යාණ වැඩපිළිවෙලක් සහමුලින් සිඳී යයි ද, ඔහු ඒ පරම්පරාවේ අවසන් පුරුෂයා වනු ඇත. ඒ නිසයි පුත් කුමර මං ඔබට මෙහෙම කියන්නෙ. ‘මා විසින් මේ කල්‍යාණ වූ වැඩපිළිවෙලක් පිහිටුවන ලද්දේ ද, ඒ විදිහට ම පවත්වන්න. ඔබ මාගේ මේ වැඩපිළිවෙලෙහි අවසාන පුරුෂයා වෙන්න එපා!’ කියල.”
ඉතින් පින්වත් ආනන්ද, මඛාදේව රජතුමා කරණවෑමියාට ගම්වරයක් දී ජ්‍යෙෂ්ඨ පුත් කුමරා මනා කොට රාජ්‍යයෙහි පිහිටුවා මේ මඛාදේව අඹවනයේ දී කෙස් රැවුල් බහා කහවත් පොරොවා ගිහි ගෙයින් නික්ම අනගාරික පැවිදි බවට පත් වුනා. ඔහු මෛත්‍රී සහගත සිතින් එක් දිශාවකට පතුරුවා වාසය කළා. ඒ වගේ ම දෙවෙනි දිශාවටත්, ඒ වගේ ම තුන්වන දිශාවටත්, ඒ වගේ ම හතරවන දිශාවට ත් මෙසෙයින් උඩ, යට, සරස් අත ආදී සෑම තැනකට ම, සෑම අයුරින් ම සමස්ත ලෝකයට ම විපුල වූ, මහද්ගත වූ, අප්‍රමාණ වූ, අවෛරී වූ, දුක් නැති මෛත්‍රී සහගත සිතින් පතුරුවා වාසය කළා. කරුණා සහගත සිතින් ….(පෙ)…. මුදිතා සහගත සිතින් ….(පෙ)…. උපේක්ෂා සහගත සිතින් එක් දිශාවකට පතුරුවා වාසය කළා. ඒ වගේ ම දෙවෙනි දිශාවටත්, ඒ වගේ ම තුන්වන දිශාවටත්, ඒ වගේ ම හතරවන දිශාවට ත් මෙසෙයින් උඩ, යට, සරස් අත ආදී සෑම තැනකට ම, සෑම අයුරින් ම සමස්ත ලෝකයට ම විපුල වූ, මහද්ගත වූ, අප්‍රමාණ වූ, අවෛරී වූ, දුක් නැති උපේක්ෂා සහගත සිතින් පතුරුවා වාසය කළා.
පින්වත් ආනන්ද, මඛාදේව රජු අසූහාර දහසක් අවුරුදු කුමාර ක්‍රීඩාවෙන් කල්ගත කළා. අසූහාර දහසක් අවුරුදු යුව රජ වශයෙන් කල්ගත කළා. අසූහාර දහසක් අවුරුදු රජකම කළා. අසූහාර දහසක් අවුරුදු මේ මඛාදේව අඹවනයෙහි ගිහි ගෙයින් නික්ම අනගාරික පැවිද්දෙන් බඹසරෙහි හැසිරුනා. ඉතින් ඔහු සතර බ්‍රහ්ම විහාර භාවනාව වඩා කය බිඳී මරණින් මතු බඹ ලොව උපන්නා.
පින්වත් ආනන්ද, මඛාදේව රජු ගේ පුත්‍රයා ද බොහෝ වර්ෂ ගණනක්, බොහෝ වර්ෂ සිය ගණනක්, බොහෝ වර්ෂ දහස් ගණනක් ඇවෑමෙන් කරණවෑමියා ඇමතුවා. “යහළු කරණවෑමිය, යම් දවසක මාගේ හිසෙහි ඉදුණු කෙස් ගසක් දැක්කොත්, එය මට කියන්න” කියල. පින්වත් ආනන්ද, “එසේය දේවයිනි” කියා කරණවෑමියා ද මඛාදේව රජු ගේ පුත්‍රයාට පැවසුවා. පින්වත් ආනන්ද, බොහෝ වර්ෂ ගණනක්, බොහෝ වර්ෂ සිය ගණනක්, බොහෝ වර්ෂ දහස් ගණනක් ඇවෑමෙන් කරණවෑමියා මඛාදේව රජු ගේ පුත්‍රයා ගේ හිසෙහි ඉදුණු කෙස් ගසක් තිබෙනවා දැක්කා. දැක මඛාදේව රජු ගේ පුත්‍රයාට මෙය පැවසුවා. “පින්වත් දේවයන් වහන්සේට දේවදූතයන් පහළ වෙලා ඉන්නවා. සිරසෙහි ඉදුණු කෙස් පෙනෙනවා” කියල.
“එසේ වී නම් යහළු කරණවෑමිය, ඒ ඉදුණු කෙස් අඬුවෙන් උදුරා මාගේ අත මත තබව.” පින්වත් ආනන්ද, “එසේය දේවයිනි” කියා කරණවෑමියා මඛාදේව රජු ගේ පුත්‍රයාට පිළිතුරු දී අඬුවකින් ඉතා පරෙස්සමෙන් ඒ ඉදුණු කෙස් උදුරා මඛාදේව රජතුමා ගේ පුත්‍රයා ගේ අත්ල මත තැබුවා.
පින්වත් ආනන්ද, මඛාදේව රජු ගේ පුත්‍රයා කරණවෑමියාට ගම්වරයක් දීලා, ජ්‍යෙෂ්ඨ පුත් කුමරා අමතා මෙය පැවසුවා. “පුත් කුමරුවෙනි, මට දේවදූතයෝ පහළ වුණා. මා සිරසෙහි ඉදුණු කෙස් හටගත්තා. මා විසින් මිනිස් කම් සුව වැළඳුවා නෙව. දැන් දිව්‍ය කම් සැප සොයන්නට කාලය යි. පුත් කුමර, ඔබ එන්න. මේ රාජ්‍යය කරන්න. මං කෙස් රැවුල් බහා කහවත් හැඳ ගිහි ගෙයින් නික්ම අනගාරිකව පැවිදි වෙනවා. ඒ වගේ ම පුත් කුමර, යම් දවසක ඔබ ත් තම හිසෙහි ඉදුණු කෙස් ගස් දුටුවොත් එතකොට ත් කරණවෑමියාට ගම්වරයක් දී ජ්‍යෙෂ්ඨ පුත් කුමරාට රාජ්‍ය භාර දී කෙස් රැවුල් බහා කහවත් හැඳ ගිහි ගෙයින් නික්ම අනගාරිකව පැවිදි වෙන්න. මා විසින් මේ කල්‍යාණ වූ වැඩපිළිවෙලක් පිහිටුවන ලද්දේ ද, ඒ විදිහට ම පවත්වන්න. ඔබ මාගේ මේ වැඩපිළිවෙලෙහි අවසාන පුරුෂයා වෙන්න එපා! ඒ වගේ ම පුත් කුමර, යම් පුරුෂයෙකු ගේ යුගයක් පවතින විට මෙබඳු වූ කල්‍යාණ වැඩපිළිවෙලක් සහමුලින් සිඳී යයි ද, ඔහු ඒ පරම්පරාවේ අවසන් පුරුෂයා වනු ඇත. ඒ නිසයි පුත් කුමර මං ඔබට මෙහෙම කියන්නෙ. ‘මා විසින් මේ කල්‍යාණ වූ වැඩපිළිවෙලක් පිහිටුවන ලද්දේ ද, ඒ විදිහට ම පවත්වන්න. ඔබ මාගේ මේ වැඩපිළිවෙලෙහි අවසාන පුරුෂයා වෙන්න එපා!’ කියල.”
ඉතින් පින්වත් ආනන්ද, මඛාදේව රජතුමා ගේ පුත්‍රයා කරණවෑමියාට ගම්වරයක් දී ජ්‍යෙෂ්ඨ පුත් කුමරා මනා කොට රාජ්‍යයෙහි පිහිටුවා මේ මඛාදේව අඹවනයේ දී කෙස් රැවුල් බහා කහවත් පොරොවා ගිහි ගෙයින් නික්ම අනගාරික පැවිදි බවට පත් වුනා. ඔහු මෛත්‍රී සහගත සිතින් එක් දිශාවකට පතුරුවා වාසය කළා. ඒ වගේ ම දෙවෙනි දිශාවටත්, ඒ වගේ ම තුන්වන දිශාවටත්, ඒ වගේ ම හතරවන දිශාවට ත් මෙසෙයින් උඩ, යට, සරස් අත ආදී සෑම තැනකට ම, සෑම අයුරින් ම සමස්ත ලෝකයට ම විපුල වූ, මහද්ගත වූ, අප්‍රමාණ වූ, අවෛරී වූ, දුක් නැති මෛත්‍රී සහගත සිතින් පතුරුවා වාසය කළා. කරුණා සහගත සිතින් ….(පෙ)…. මුදිතා සහගත සිතින් ….(පෙ)…. උපේක්ෂා සහගත සිතින් එක් දිශාවකට පතුරුවා වාසය කළා. ඒ වගේ ම දෙවෙනි දිශාවටත්, ඒ වගේ ම තුන්වන දිශාවටත්, ඒ වගේ ම හතරවන දිශාවට ත් මෙසෙයින් උඩ, යට, සරස් අත ආදී සෑම තැනකට ම, සෑම අයුරින් ම සමස්ත ලෝකයට ම විපුල වූ, මහද්ගත වූ, අප්‍රමාණ වූ, අවෛරී වූ, දුක් නැති උපේක්ෂා සහගත සිතින් පතුරුවා වාසය කළා.
පින්වත් ආනන්ද, මඛාදේව රජු ගේ පුත්‍රයා අසූහාර දහසක් අවුරුදු කුමාර ක්‍රීඩාවෙන් කල්ගත කළා. අසූහාර දහසක් අවුරුදු යුව රජ වශයෙන් කල්ගත කළා. අසූහාර දහසක් අවුරුදු රජකම කළා. අසූහාර දහසක් අවුරුදු මේ මඛාදේව අඹවනයෙහි ගිහි ගෙයින් නික්ම අනගාරික පැවිද්දෙන් බඹසරෙහි හැසිරුනා. ඉතින් ඔහු සතර බ්‍රහ්ම විහාර භාවනාව වඩා කය බිඳී මරණින් මතු බඹ ලොව උපන්නා.
පින්වත් ආනන්ද, ඒ මඛාදේව රජු ගේ දරු මුණුබුරු පරපුරෙහි අසූහාරදහසක් දෙනා මේ මඛාදේව අඹ වනයේ දී ම කෙස් රැවුල් බහා කසාවත් පොරොවා ගිහි ගෙයින් නික්ම අනගාරිකව පැවිදි වුනා. ඔවුනුත් මෛත්‍රී සහගත සිතින් එක් දිශාවකට පතුරුවා වාසය කළා. ඒ වගේ ම දෙවෙනි දිශාවටත්, ඒ වගේ ම තුන්වන දිශාවටත්, ඒ වගේ ම හතරවන දිශාවට ත් මෙසෙයින් උඩ, යට, සරස් අත ආදී සෑම තැනකට ම, සෑම අයුරින් ම සමස්ත ලෝකයට ම විපුල වූ, මහද්ගත වූ, අප්‍රමාණ වූ, අවෛරී වූ, දුක් නැති මෛත්‍රී සහගත සිතින් පතුරුවා වාසය කළා. කරුණා සහගත සිතින් ….(පෙ)…. මුදිතා සහගත සිතින් ….(පෙ)…. උපේක්ෂා සහගත සිතින් එක් දිශාවකට පතුරුවා වාසය කළා. ඒ වගේ ම දෙවෙනි දිශාවටත්, ඒ වගේ ම තුන්වන දිශාවටත්, ඒ වගේ ම හතරවන දිශාවට ත් මෙසෙයින් උඩ, යට, සරස් අත ආදී සෑම තැනකට ම, සෑම අයුරින් ම සමස්ත ලෝකයට ම විපුල වූ, මහද්ගත වූ, අප්‍රමාණ වූ, අවෛරී වූ, දුක් නැති උපේක්ෂා සහගත සිතින් පතුරුවා වාසය කළා.
පින්වත් ආනන්ද, ඔවුනු ත් අසූහාර දහසක් අවුරුදු කුමාර ක්‍රීඩාවෙන් කල්ගත කළා. අසූහාර දහසක් අවුරුදු යුව රජවරුන් වශයෙන් කල්ගත කළා. අසූහාර දහසක් අවුරුදු රජකම කළා. අසූහාර දහසක් අවුරුදු මේ මඛාදේව අඹවනයෙහි ගිහි ගෙයින් නික්ම අනගාරික පැවිද්දෙන් බඹසරෙහි හැසිරුනා. ඉතින් ඔවුනුත් සතර බ්‍රහ්ම විහාර භාවනාව වඩා කය බිඳී මරණින් මතු බඹ ලොව උපන්නා.
ධාර්මික වූ, ධර්මරාජ වූ ඒ රජ පරපුරේ අන්තිමයා වුනේ නිමි රජතුමා. ධර්මයෙහි පිහිටි ඒ මහරජු බ්‍රාහ්මණ ගෘහපතියන් කෙරෙහි ත්, නියම්ගම් වැසියන් කෙරෙහි ත්, ජනපද වැසියන් කෙරෙහි ත් ධර්මානුකූලව හැසිරුනා. ඒ වගේ ම තුදුස්වක, පසළොස්වක, අටවක යන පොහෝ දවස් වල දී උපෝසථ සිල් රැක්කා.
පින්වත් ආනන්ද, මෙය පෙර සිදු වූ දෙයක්. තව්තිසා දෙවියන් ගේ සුධර්මා නම් දිව්‍ය සභාවෙහි රැස් වූ දෙවියන් අතර මේ කතාව ඇතිවුනා. “භවත්නි, විදේහවාසීන්ට නම් ලාභයක් ම යි! භවත්නි, විදේහවාසීන්ට නම් මනා වූ ලාභයක් ම යි! ධාර්මික වූ, ධර්මරාජ වූ ඒ රජ පරපුරේ නිමි නම් රජ කෙනෙක් ඇද්ද, ධර්මයෙහි පිහිටි ඒ මහරජු බ්‍රාහ්මණ ගෘහපතියන් කෙරෙහි ත්, නියම්ගම් වැසියන් කෙරෙහි ත්, ජනපද වැසියන් කෙරෙහි ත් ධර්මානුකූලව හැසිරෙනවා. ඒ වගේ ම තුදුස්වක, පසළොස්වක, අටවක යන පොහෝ දවස් වල දී උපෝසථ සිල් රකිනවා” කියල.
පින්වත් ආනන්ද, එතකොට ශක්‍ර දේවේන්ද්‍රයා තව්තිසාවෙහි දෙවියන් ඇමතුවා. “නිදුකාණෙනි, ඔබ අප ගේ නිමි රජ්ජුරුවන් දකින්නට කැමති ද?” “එසේය නිදුකාණෙනි, අපි නිමි රජ්ජුරුවන් දකින්නට කැමතියි.” ඒ වෙලාවෙහි නිමි රජු ඒ පසළොස්වක් පොහෝ දිනයෙහි හිස සෝදා වතුර නා පෙහෙවස් සමාදන්ව උඩුමහල් තලයෙහි සිටියා. ඉතින් පින්වත් ආනන්ද, ශක්‍ර දේවේන්ද්‍රයා බලවත් පුරුෂයෙක් හැකිලූ අතක් දිග හරින වෙලාවක් තුළ, දිග හළ අතක් හකුලන වෙලාවක් තුළ තව්තිසා දෙව්ලොවින් නො පෙනී ගියා. නිමි රජතුමා ඉදිරියෙහි පහළ වුනා.
එවිට පින්වත් ආනන්ද, ශක්‍ර දේවේන්ද්‍රයා නිමි රජතුමාට මෙය පැවසුවා. “පින්වත් මහාරාජ, ඔබට ලාභයක් ම යි! ඔබට මනා වූ ලාභයක් ම යි! තව්තිසාවෙහි සුධර්මා නම් දිව්‍ය සභාවෙහි රැස් වූ දෙවිවරු ඔබ ගේ ගුණ කියමින් සිටියා. ‘භවත්නි, විදේහවාසීන්ට නම් ලාභයක් ම යි! භවත්නි, විදේහවාසීන්ට නම් මනා වූ ලාභයක් ම යි! ධාර්මික වූ, ධර්මරාජ වූ ඒ රජ පරපුරේ නිමි නම් රජ කෙනෙක් ඇද්ද, ධර්මයෙහි පිහිටි ඒ මහරජු බ්‍රාහ්මණ ගෘහපතියන් කෙරෙහි ත්, නියම්ගම් වැසියන් කෙරෙහි ත්, ජනපද වැසියන් කෙරෙහි ත් ධර්මානුකූලව හැසිරෙනවා. ඒ වගේ ම තුදුස්වක, පසළොස්වක, අටවක යන පොහෝ දවස් වල දී උපෝසථ සිල් රකිනවා’ කියල. පින්වත් මහාරාජ, මං ඔබ වෙනුවෙන් දහසක් අසුන් යෙදූ ආජානීය රථයක් එවන්නම්. පින්වත් මහාරාජ, කිසි තැතිගැනීමක් නැතිව ඒ දිව්‍ය යානයට නගිනු මැනව”
එතකොට පින්වත් ආනන්ද, නිමි රජතුමා නිහඬව සිටීමෙන් එය පිළිගත්තා. පින්වත් ආනන්ද, ශක්‍ර දේවේන්ද්‍රයා නිමි රජු විසින් ඇරයුම පිළිගත් බව දැන බලවත් පුරුෂයෙක් හැකිලූ අතක් දිග හරින වෙලාවක් තුළ, දිග හළ අතක් හකුලන වෙලාවක් තුළ නිමි රජු ඉදිරියෙහි නො පෙනී ගියා. තව්තිසා දෙවියන් ඉදිරියෙහි පහළ වුනා.
පින්වත් ආනන්ද, ශක්‍ර දේවේන්ද්‍රයා මාතලී රියැදුරා ඇමතුවා. “ප්‍රිය මිත්‍ර මාතලී, ඔබ එන්න. දහසක් අසුන් යෙදූ ආජානීය රථය සූදානම් කොට නිමි රජතුමා වෙත ගොස් ‘පින්වත් මහාරාජ, ශක්‍ර දේවේන්ද්‍රයා විසින් එවන ලද දහසක් අසුන් යෙදූ ආජානීය රථය මෙය යි. පින්වත් මහාරාජ, කිසි තැති ගැනීමක් නැතිව, රථයට ගොඩවෙනු මැනව’ කියල කියන්න. “එසේය පින්වතාණෙනි” කියා මාතලී රියැදුරා සක් දෙවිඳු හට පිළිතුරු දී දහසක් අසුන් යෙදූ ආජානීය රථය සකසා නිමි රජු වෙත එළැඹ මෙය පැවසුවා.
“පින්වත් මහාරාජ, ශක්‍ර දේවේන්ද්‍රයා විසින් එවන ලද දහසක් අසුන් යෙදූ ආජානීය රථය මෙය යි. පින්වත් මහාරාජ, කිසි තැති ගැනීමක් නැතිව, රථයට ගොඩවෙනු මැනව. ඒ වගේ ම මහාරාජ, පාපකර්ම කළ උදවිය ඒ පාපකර්මයන් ගේ විපාක විඳින ප්‍රදේශයක් ඇද්ද, ඒ මාර්ගයෙනුත් පුණ්‍ය කර්ම කළ උදවිය ඒ පුණ්‍ය කර්මයන් ගේ විපාක විඳින ප්‍රදේශයක් ඇද්ද, ඒ මාර්ගයෙනුත් යන මේ දෙකෙන් මං ඔබව ගෙන යන්නේ කොයි මාර්ගයෙන් ද?” කියල. “පින්වත් මාතලී, ඒ දෙමාර්ගයෙන් ම මාව ගෙනයන්න.”
පින්වත් ආනන්ද, මාතලී රියදුරා නිමි රජුව සුධර්මා සභාවට පැමිණෙව්වා. පින්වත් ආනන්ද, එතකොට සක් දෙවිඳු දුරින් ම පැමිණෙන නිමි රජු දැක්කා. දැක නිමි රජු හට මෙය පැවසුවා.
“පින්වත් මහරජාණෙනි, එනු මැනව! පින්වත් මහරාජණෙනි, ඔබ ගේ පැමිණීම ස්වාගතයකි! පින්වත් මහාරජාණෙනි, තව්තිසාවෙහි සුධර්මා නම් දිව්‍ය සභාවෙහි රැස් වූ දෙවිවරු ඔබ ගේ ගුණ කියමින් සිටියා. ‘භවත්නි, විදේහවාසීන්ට නම් ලාභයක් ම යි! භවත්නි, විදේහවාසීන්ට නම් මනා වූ ලාභයක් ම යි! ධාර්මික වූ, ධර්මරාජ වූ ඒ රජ පරපුරේ නිමි නම් රජ කෙනෙක් ඇද්ද, ධර්මයෙහි පිහිටි ඒ මහරජු බ්‍රාහ්මණ ගෘහපතියන් කෙරෙහි ත්, නියම්ගම් වැසියන් කෙරෙහි ත්, ජනපද වැසියන් කෙරෙහි ත් ධර්මානුකූලව හැසිරෙනවා. ඒ වගේ ම තුදුස්වක, පසළොස්වක, අටවක යන පොහෝ දවස් වල දී උපෝසථ සිල් රකිනවා’ කියල. පින්වත් මහාරාජ, තව්තිසාවැසි දෙවියන් ඔබව දකින්නට කැමතියි. පින්වත් මහාරාජ, දෙවියන් කෙරෙහි පවතින දේවානුභාවයට සිත් අලවනු මැනව.”
“නිදුකාණෙනි, වැඩක් නැහැ. මාව ඒ මිථිලා නුවරට ම පමුණුවනු මැනව. මං බ්‍රාහ්මණ ගෘහපතියන් කෙරෙහි ත්, නියම්ගම් වැසියන් කෙරෙහි ත්, ජනපද වැසියන් කෙරෙහි ත් ධර්මානුකූලව හැසිරෙන්නම්. ඒ වගේ ම තුදුස්වක, පසළොස්වක, අටවක යන පොහෝ දවස් වල දී උපෝසථ සිල් රකින්නම්.”
එතකොට පින්වත් ආනන්ද, සක් දෙවිඳු මාතලී රියදුරා හට මෙය පැවසුවා. “යහළු මාතලී, ඔබ එන්න. දහසක් අසුන් යෙදූ ආජානීය රථය සකසා නිමි රජුව එහි මිථිලා නුවරට ම පමුණුවන්න.” එතකොට පින්වත් ආනන්ද “එසේය පින්වතාණෙනි” කියා මාතලී රියදුරා සක් දෙවිඳු හට පිළිතුරු දී දහස් අසුන් යෙදූ ආජානීය රථය සකසා නිමි රජුව ඒ මිනිස් ලොව මිථිලා නුවරට ම ඇරලුවා.
පින්වත් ආනන්ද, ඉතින් එහිදී නිමි රජු බ්‍රාහ්මණ ගෘහපතියන් කෙරෙහි ත්, නියම්ගම් වැසියන් කෙරෙහි ත්, ජනපද වැසියන් කෙරෙහි ත් ධර්මානුකූලව හැසිරෙනවා. ඒ වගේ ම තුදුස්වක, පසළොස්වක, අටවක යන පොහෝ දවස් වල දී උපෝසථ සිල් රකිනවා. පින්වත් ආනන්ද, ඒ නිමි රජු බොහෝ වර්ෂ ගණනක්, බොහෝ වර්ෂ සිය ගණනක්, බොහෝ වර්ෂ දහස් ගණනක් ඇවෑමෙන් කරණවෑමියා ඇමතුවා. “යහළු කරණවෑමිය, යම් දවසක මාගේ හිසෙහි ඉදුණු කෙස් ගසක් දැක්කොත්, එය මට කියන්න” කියල. පින්වත් ආනන්ද, “එසේය දේවයිනි” කියා කරණවෑමියා ද නිමි රජුට පැවසුවා. පින්වත් ආනන්ද, බොහෝ වර්ෂ ගණනක්, බොහෝ වර්ෂ සිය ගණනක්, බොහෝ වර්ෂ දහස් ගණනක් ඇවෑමෙන් කරණවෑමියා නිමි රජු ගේ හිසෙහි ඉදුණු කෙස් ගසක් තිබෙනවා දැක්කා. දැක නිමි රජුට මෙය පැවසුවා. “පින්වත් දේවයන් වහන්සේට දේවදූතයන් පහළ වෙලා ඉන්නවා. සිරසෙහි ඉදුණු කෙස් පෙනෙනවා” කියල.
“එසේ වී නම් යහළු කරණවෑමිය, ඒ ඉදුණු කෙස් අඬුවෙන් උදුරා මාගේ අත මත තබව.” පින්වත් ආනන්ද, “එසේය දේවයිනි” කියා කරණවෑමියා නිමි රජුට පිළිතුරු දී අඬුවකින් ඉතා පරෙස්සමෙන් ඒ ඉදුණු කෙස් උදුරා නිමි රජතුමා ගේ අත්ල මත තැබුවා.
පින්වත් ආනන්ද, නිමි රජු කරණවෑමියාට ගම්වරයක් දීලා, ජ්‍යෙෂ්ඨ පුත් කුමරා අමතා මෙය පැවසුවා. “පුත් කුමරුවෙනි, මට දේවදූතයෝ පහළ වුනා. මා සිරසෙහි ඉදුණු කෙස් හටගත්තා. මා විසින් මිනිස් කම් සුව වැළඳුවා නෙව. දැන් දිව්‍ය කම් සැප සොයන්නට කාලය යි. පුත් කුමර, ඔබ එන්න. මේ රාජ්‍යය කරන්න. මං කෙස් රැවුල් බහා කහවත් හැඳ ගිහි ගෙයින් නික්ම අනගාරිකව පැවිදි වෙනවා. ඒ වගේ ම පුත් කුමර, යම් දවසක ඔබ ත් තම හිසෙහි ඉදුණු කෙස් ගස් දුටුවොත් එතකොට ත් කරණවෑමියාට ගම්වරයක් දී ජ්‍යෙෂ්ඨ පුත් කුමරාට රාජ්‍ය භාර දී කෙස් රැවුල් බහා කහවත් හැඳ ගිහි ගෙයින් නික්ම අනගාරිකව පැවිදි වෙන්න. මා විසින් මේ කල්‍යාණ වූ වැඩපිළිවෙලක් පිහිටුවන ලද්දේ ද, ඒ විදිහට ම පවත්වන්න. ඔබ මාගේ මේ වැඩපිළිවෙලෙහි අවසාන පුරුෂයා වෙන්න එපා! ඒ වගේ ම පුත් කුමර, යම් පුරුෂයෙකු ගේ යුගයක් පවතින විට මෙබඳු වූ කල්‍යාණ වැඩපිළිවෙලක් සහමුලින් සිඳී යයි ද, ඔහු ඒ පරම්පරාවේ අවසන් පුරුෂයා වනු ඇත. ඒ නිසයි පුත් කුමර මං ඔබට මෙහෙම කියන්නෙ. ‘මා විසින් මේ කල්‍යාණ වූ වැඩපිළිවෙලක් පිහිටුවන ලද්දේ ද, ඒ විදිහට ම පවත්වන්න. ඔබ මාගේ මේ වැඩපිළිවෙලෙහි අවසාන පුරුෂයා වෙන්න එපා!’ කියල.”
ඉතින් පින්වත් ආනන්ද, නිමි රජතුමා කරණවෑමියාට ගම්වරයක් දී ජ්‍යෙෂ්ඨ පුත් කුමරා මනා කොට රාජ්‍යයෙහි පිහිටුවා මේ මඛාදේව අඹවනයේ දී කෙස් රැවුල් බහා කහවත් පොරොවා ගිහි ගෙයින් නික්ම අනගාරික පැවිදි බවට පත් වුනා. ඔහු මෛත්‍රී සහගත සිතින් එක් දිශාවකට පතුරුවා වාසය කළා. ඒ වගේ ම දෙවෙනි දිශාවටත්, ඒ වගේ ම තුන්වන දිශාවටත්, ඒ වගේ ම හතරවන දිශාවට ත් මෙසෙයින් උඩ, යට, සරස් අත ආදී සෑම තැනකට ම, සෑම අයුරින් ම සමස්ත ලෝකයට ම විපුල වූ, මහද්ගත වූ, අප්‍රමාණ වූ, අවෛරී වූ, දුක් නැති මෛත්‍රී සහගත සිතින් පතුරුවා වාසය කළා. කරුණා සහගත සිතින් ….(පෙ)…. මුදිතා සහගත සිතින් ….(පෙ)…. උපේක්ෂා සහගත සිතින් එක් දිශාවකට පතුරුවා වාසය කළා. ඒ වගේ ම දෙවෙනි දිශාවටත්, ඒ වගේ ම තුන්වන දිශාවටත්, ඒ වගේ ම හතරවන දිශාවට ත් මෙසෙයින් උඩ, යට, සරස් අත ආදී සෑම තැනකට ම, සෑම අයුරින් ම සමස්ත ලෝකයට ම විපුල වූ, මහද්ගත වූ, අප්‍රමාණ වූ, අවෛරී වූ, දුක් නැති උපේක්ෂා සහගත සිතින් පතුරුවා වාසය කළා.
පින්වත් ආනන්ද, නිමි රජු අසූහාර දහසක් අවුරුදු කුමාර ක්‍රීඩාවෙන් කල්ගත කළා. අසූහාර දහසක් අවුරුදු යුව රජ වශයෙන් කල්ගත කළා. අසූහාර දහසක් අවුරුදු රජකම කළා. අසූහාර දහසක් අවුරුදු මේ මඛාදේව අඹවනයෙහි ගිහි ගෙයින් නික්ම අනගාරික පැවිද්දෙන් බඹසරෙහි හැසිරුනා. ඉතින් ඔහු සතර බ්‍රහ්ම විහාර භාවනාව වඩා කය බිඳී මරණින් මතු බඹ ලොව උපන්නා.
පින්වත් ආනන්ද, ඒ නිමි රජුට කලාරජනක නම් පුත්‍රයෙක් සිටියා. ඔහු ගිහි ගෙයින් නික්ම අනගාරිකව පැවිදි වුනේ නැහැ. ඔහු ඒ කල්‍යාණ වැඩපිළිවෙල සිඳ දැම්මා. ඔහු ඒ රාජ පරපුරෙහි අන්තිම පුරුෂයා වුනා. පින්වත් ආනන්දය, ඔබට මෙහෙම සිතෙන්නට පුළුවනි. ‘යමෙක් ඒ කල්‍යාණ වැඩපිළිවෙල ආරම්භ කළා ද ඒ මඛාදේව රජු වෙන කවුරුවත් ද?’ කියල. පින්වත් ආනන්දයෙනි, එය මෙසේ නො දැක්ක යුතුයි. ඒ කාලයෙහි මඛාදේව රජු වුනේ මම යි. ඒ කල්‍යාණ වැඩපිළිවෙල පිහිටෙව්වෙත් මම යි. මා විසින් පිහිටවූ කල්‍යාණ වැඩපිළිවෙල තමයි පශ්චිම ජනතාව ඒ අයුරින් පවත්වාගෙන ආවෙ. පින්වත් ආනන්ද, ඒ කල්‍යාණ වැඩපිළිවෙල අවබෝධයෙන් ම කලකිරීම පිණිස හේතු වුනේ නෑ. විරාගය පිණිස හේතු වුනෙත් නෑ. නිරෝධය පිණිස හේතු වුනෙත් නෑ. සංසිඳීම පිණිස හේතු වුනෙත් නෑ. විශිෂ්ට ඤාණය පිණිස හේතු වුනෙත් නෑ. සම්බෝධිය පිණිස හේතු වුනෙත් නෑ. නිවන පිණිස හේතු වුනෙත් නෑ. එය හේතු වුනේ බඹලොව උපත පිණිස විතරයි.
පින්වත් ආනන්ද, දැන් මම මේ කල්‍යාණ වැඩපිළිවෙලක් පිහිටුවලා තියෙනවා. මෙය නම් ඒකාන්තයෙන් ම අවබෝධයෙන් ම කලකිරීම පිණිස හේතු වෙනවා. විරාගය පිණිස හේතු වෙනවා. නිරෝධය පිණිස හේතු වෙනවා. සංසිඳීම පිණිස හේතු වෙනවා. විශිෂ්ට ඤාණය පිණිස හේතු වෙනවා. සම්බෝධිය පිණිස හේතු වෙනවා. නිවන පිණිස හේතු වෙනවා. පින්වත් ආනන්ද, මා විසින් පිහිටුවන ලද ඒකාන්තයෙන් ම අවබෝධයෙන් ම කලකිරීම පිණිස, විරාගය පිණිස, නිරෝධය පිණිස, සංසිඳීම පිණිස, විශිෂ්ට ඤාණය පිණිස, සම්බෝධිය පිණිස, නිවන පිණිස හේතු වන්නා වූ කල්‍යාණ වැඩපිළිවෙල කුමක් ද? ඒ මේ ආර්ය අෂ්ටාංගික මාර්ගය යි. ඒ කුමක් ද යත්; සම්මා දිට්ඨි, සම්මා සංකප්ප, සම්මා වාචා, සම්මා කම්මන්ත, සම්මා ආජීව, සම්මා වායාම, සම්මා සති, සම්මා සමාධි යන මෙය යි.
පින්වත් ආනන්දය, දැන් මා විසින් පිහිටුවන ලද මෙම කල්‍යාණ වැඩපිළිවෙල ඒකාන්තයෙන් ම අවබෝධයෙන් ම කලකිරීම පිණිස, විරාගය පිණිස, නිරෝධය පිණිස, සංසිඳීම පිණිස, විශිෂ්ට ඤාණය පිණිස, සම්බෝධිය පිණිස, නිවන පිණිස හේතු වෙනවා. එහෙයින් පින්වත් ආනන්ද, මං ඒ ගැන කියන්නේ මෙහෙමයි. “මා විසින් පිහිටුවන ලද යම් කල්‍යාණ වූ වැඩපිළිවෙලක් ඇද්ද, එය ඒ අයුරින් ම පවත්වන්න” කියල යි. “ඔබ මා පිහිටවූ වැඩපිළිවෙලෙහි අන්තිම පුරුෂයන් වෙන්නට එපා!” කියල යි.
පින්වත් ආනන්දය, යම් පුරුෂ යුගයක් පවතින කල්හි මේ ආකාර වූ කල්‍යාණ වැඩපිළිවෙල මුළුමනින් ම නැසී යයි ද, ඔහු තමයි මේ කල්‍යාණ වැඩපිළිවෙල රැගෙන ආ පරම්පරාවෙහි අන්තිම පුරුෂයා වන්නේ. එහෙයින් පින්වත් ආනන්ද, මං ඒ ගැන මෙහෙම යි කියන්නෙ. “මා විසින් පිහිටුවන ලද යම් කල්‍යාණ වූ වැඩපිළිවෙලක් ඇද්ද, එය ඒ අයුරින් ම පවත්වන්න” කියල යි. “ඔබ මා පිහිටවූ වැඩපිළිවෙලෙහි අන්තිම පුරුෂයන් වෙන්නට එපා!” කියලයි.
භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙය වදාළ සේක. සතුටු සිත් ආයුෂ්මත් ආනන්දයන් වහන්සේ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වදාළ මෙම දේශනය ඉතාම සතුටින් පිළිගත්තා.
සාදු! සාදු!! සාදු!!!
මඛාදේව රජු ගැන වදාළ දෙසුම නිමා විය.
ධර්මදානය උදෙසා පාලි සහ සිංහල අන්තර්ගතය උපුටා ගැනීම https://mahamevnawa.lk/sutta/mn2_2-4-3/ වෙබ් පිටුවෙනි.
Ver.1.40 - Last Updated On 26-SEP-2020 At 03:14 P.M