මා හට අසන්නට ලැබුනේ මේ විදිහට යි. එසමයෙහි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වැඩසිටියේ සැවැත් නුවර ජේතවනය නම් වූ අනේපිඬු සිටුතුමා ගේ ආරාමයේ. ඒ දිනවල ම සමණමණ්ඩිකාපුත්‍ර උග්ගාහමාන පිරිවැජියා මල්ලිකා දේවිය විසින් කරවන ලද සමයප්පවාදක නම් වූ තින්දුකාචීර ඒකසාලක නම් ආරාමයෙහි හත්සියයක් පමණ වූ මහත් පිරිවැජියන් පිරිසක් සමඟ වාසය කළා.
එදා පඤ්චකංග වඩුදෙටුතුමා භාග්‍යවතුන් වහන්සේ බැහැදැකීම පිණිස දහවල් මධ්‍යාහ්නයෙහි සැවැත් නුවරින් නික්මුනා. එතකොට පඤ්චකංග වඩුදෙටුතුමාට මෙහෙම සිතුනා. “භාග්‍යවතුන් වහන්සේව බැහැදකින්නට තවම කාලය නො වෙයි. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ භාවනාවෙන් වැඩවසන වෙලාව යි. ඒ වගේ ම මනෝභාවනීය භික්ෂූන් දකින්නට ද මෙය කාලය නො වෙයි. මනෝභාවනීය භික්ෂූන් ද භාවනා කරන වෙලාව යි. එහෙම නම් මං මල්ලිකා දේවිය විසින් කළ සමයප්පවාදක නම් වූ තින්දුකාචීර ඒකසාලක නම් ආරාමයෙහි සමණමණ්ඩිකාපුත්‍ර උග්ගාහමාන පිරිවැජියා වෙත යන්නට ඕන” කියල. ඉතින් පඤ්චකංග වඩුදෙඩුතුමා මල්ලිකා දේවිය විසින් කරවන ලද සමයප්පවාදක නම් වූ තින්දුකාචීර ඒකසාලක නම් ආරාමයෙහි සමණමණ්ඩිකාපුත්‍ර උග්ගාහමාන පිරිවැජියා වෙත එළැඹුනා.
ඒ වෙලාවෙහි සමණමණ්ඩිකාපුත්‍ර උග්ගාහමාන පිරිවැජියා මහත් පිරිවැජි පිරිසක් සමඟ උස් හඬින් මහ හඬින් කෑ ගසමින් නොයෙක් ආකාරයෙන් තිරිසන් කතාවන් කරමින් සිටියා. ඒ කියන්නේ; ආණ්ඩුව ගැන කතා කිරීම, ප්‍රසිද්ධ සොරුන් ගැන කතා කිරීම, මැති ඇමති වරුන් ගැන කතා කිරීම, හමුදාවන් ගැන කතා කිරීම, භයජනක කතා කිරීම, යුද්ධ ගැන කතා කිරීම, ආහාර වර්ග ගැන කතා කිරීම, පාන වර්ග ගැන කතා කිරීම, වස්ත්‍ර ගැන කතා කිරීම, යාන වාහන ගැන කතා කිරීම, ඇඳ පුටු ගැන කතා කිරීම, ගෙවල් දොරවල් ගැන කතා කිරීම, මල් වර්ග ගැන කතා කිරීම, සුවඳ වර්ග ගැන කතා කිරීම, ඤාතීන් ගැන කතා කිරීම, ගම් ගැන කතා කිරීම, නියම් ගම් ගැන කතා කිරීම, නගර ගැන කතා කිරීම, ජනපද ගැන කතා කිරීම, ස්ත්‍රීන් ගැන කතා කිරීම, පුරුෂයන් ගැන කතා කිරීම, වීරයන් ගැන කතා කිරීම, මංමාවත් ගැන කතා කිරීම, පැන් තොටේ කතාවන් ගැන කතා කිරීම, මියගිය උදවිය ගැන කතා කිරීම, නා නා තිරිසන් කතාවන් ගැන කතා කිරීම, ලෝකය ගැන කතා කිරීම, මුහුද ගැන කතා කිරීම, මෙසේ මෙසේ ඇති වූයේ ය – නැති වූයේ ය යනුවෙන් කතා කිරීම ආදිය යි.
ඉතින් සමණමණ්ඩිකාපුත්‍ර උග්ගාහමාන පිරිවැජියා දුරින් ම එන්නා වූ පඤ්චකංග වඩුදෙටුතුමාව දැක්කා. දැක තමන් ගේ පිරිස සන්සුන් කෙරෙව්වා. “භවත්නි, නිශ්ශබ්ද වන්න! භවත්නි, ශබ්ද නො කරන්න! මේ ශ්‍රමණ ගෞතමයන් ගේ ශ්‍රාවකයෙක් වූ පඤ්චකංග වඩුදෙටුතුමා පැමිණෙනවා. ශ්‍රමණ ගෞතමයන් ගේ යම්තාක් සුදු වත් හඳිනා ගිහි ශ්‍රාවකයන් සැවැත් නුවර සිටිනවා නම්, පඤ්චකංග වඩුදෙටුතුමා ඔවුන් අතර කෙනෙක්. ඒ ආයුෂ්මතුන් නිශ්ශබ්දතාවයට කැමතියි. නිශ්ශබ්දතාවයට යි වර්ණනා කරන්නෙ. නිශ්ශබ්ද වූ පිරිස දැනගෙන ඔවුන් වෙත එළැඹීම හොඳයි කියල යි සිතන්නෙ.” එතකොට ඒ පිරිවැජියන් නිශ්ශබ්ද වුනා.
ඉතින් පඤ්චකංග වඩුදෙටුතුමා සමණමණ්ඩිකාපුත්‍ර උග්ගාහමාන පිරිවැජියා වෙත පැමිණුනා. පැමිණ සමණමණ්ඩිකාපුත්‍ර උග්ගාහමාන පිරිවැජියා සමඟ සතුටු වුනා. සතුටු විය යුතු පිළිසඳර කතාව කොට නිමවා එකත්පස්ව වාඩි වුනා. එකත්පස්ව වාඩිවුණු පඤ්චකංග වඩුදෙටුතුමාට සමණමණ්ඩිකාපුත්‍ර උග්ගාහමාන පිරිවැජියා මෙය කිව්වා.
“එම්බා වඩුදෙටුව, මං සතර දහමකින් සමන්විත පුරුෂ පුද්ගලයා කුසල සම්පන්න වූ ත්, පරම කුසල් තිබෙන්නා වූ ත්, උත්තම ප්‍රාප්තියට පත් වූ ත්, කිසි වාදයකින් සෙලවිය නො හැකි වූ ත්, ශ්‍රමණයා කියලා පෙන්වා දෙනවා. කවර සතරකින් ද යත්; මෙහිලා වඩුදෙටුව, කෙනෙක් කයින් පව්කමක් නො කරයි නම්, පවිටු වචනයක් නො කියයි නම්, පවිටු සංකල්පයක් නො සිතයි නම්, පවිටු ජීවිතයක් නො ගෙවයි නම්, එම්බා වඩුදෙටුව, මං මෙන්න මේ දහම් සතරෙන් සමන්විත පුද්ගලයාව තමයි කුසල සම්පන්න වූ ත්, පරම කුසල් ඇත්තා වූ ත්, උත්තම ප්‍රාප්තියට පත් වූ ත්, වාදයෙන් නො සෙල්විය හැකි වූ ත් ශ්‍රමණයා කියා පෙන්වන්නෙ.”
එතකොට පඤ්චකංග වඩුදෙටුතුමා සමණමණ්ඩිකාපුත්‍ර උග්ගාහමාන පිරිවැජියා ගේ ප්‍රකාශය පිළිගත්තෙ ත් නෑ. ප්‍රතික්ෂේප කළෙත් නෑ. නො පිළිගෙන, ප්‍රතික්ෂේප නො කොට හුනස්නෙන් නැගී පිටත්ව ගියා. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සමීපයෙහි දී මෙම කියමනෙහි අරුත දැනගන්නට ඕන කියල. ඉතින් පඤ්චකංග වඩුදෙටුතුමා භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වෙත පැමිණියා. පැමිණ භාග්‍යවතුන් වහන්සේට ආදරයෙන් වන්දනා කොට එකත්පස්ව වාඩි වුනා. එකත්පස්ව වාඩි වුණ පඤ්චකංග වඩුදෙටුවා සමණමණ්ඩිකාපුත්‍ර උග්ගාහමාන පිරිවැජියා සමඟ යම් කතාබහක් ඇතිවුනා ද, ඒ සියල්ල ම භාග්‍යවතුන් වහන්සේට සැළකළා.
මෙසේ පැවසූ විට භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පඤ්චකංග වඩුදෙටු හට මෙය වදාළා. “පින්වත් වඩුදෙටුව, එහෙම නම් ඉතා ලාබාල වූ උඩුකුරුව සයනය කරන ලදරු සිඟිත්තා සම්පන්න කුසල වූ ත්, පරම කුසල වූ ත්, උත්තමප්‍රාප්ත වූ ත් වාදයෙන් නො පැරදවිය හැකි වූ ත් ශ්‍රමණයෙක් වේවි නෙව. සමණමණ්ඩිකාපුත්‍ර උග්ගාහමාන පිරිවැජියා කියන හැටියට නම් පින්වත් වඩුදෙටුව, ඉතා ලාබාල වූ උඩුකුරුව සයනය කරන ලදරු සිඟිත්තාට කයක් තිබේ ය කියා හැඟීමක් නෑ. ස්ඵන්දන මාත්‍රය හැර කයින් කෙසේ නම් පාප කර්මයක් කරන්න ද? හැඬීම් මාත්‍රයක් හැර වචනයෙන් කෙසේ නම් පාපී බසක් කියන්න ද? සිනාසීම් මාත්‍රයක් හැර කෙසේ නම් පවිටු සංකල්පයක් සිතන්න ද? ඉතා ලාබාල වූ උඩුකුරුව සයනය කරන ලදරු සිඟිත්තාට ආජීවය පිළිබඳ හැඟීමක් නැහැ. මව්කිරි හැර කෙසේ නම් පවිටු ආජීවකයකින් ජීවත් වෙන්න ද? පින්වත් වඩුදෙටුව, මෙසේ ඇති කල්හි සමණමණ්ඩිකාපුත්‍ර උග්ගාහමාන පිරිවැජියා කියන හැටියට නම් ඉතා ලාබාල වූ උඩුකුරුව සයනය කරන ලදරු සිඟිත්තා සම්පන්න කුසල වූ ත්, පරම කුසල වූ ත්, උත්තමප්‍රාප්ත වූ ත් වාදයෙන් නො පැරදවිය හැකි වූ ත් ශ්‍රමණයෙක් වේවි නෙව.
පින්වත් වඩුදෙටුව, දහම් සතරකින් සමන්විත පුද්ගලයෙකුව මං පෙන්වා දෙනවා; ඔහු කුසල සම්පන්න ත් නෑ, පරම කුසල ත් නෑ, උත්තම ප්‍රාප්තියට පත් වෙලත් නෑ, වාදයෙන් සෙල්විය නො හැකි ශ්‍රමණයෙකුත් නොවේ. ඒ වුනත් ඔහු මේ උඩුකුරුව නිදන ළදරු සිඟිත්තාව යට කොට ඉන්නවා. කවර සතරකින් ද යත්; පින්වත් වඩුදෙටුව, මෙහිලා කෙනෙක් කයින් පාප කර්මයක් නො කරයි. පාපී වචනයක් නො කියයි. පවිටු සංකල්පයක් නො සිතයි. පවිටු ජීවිතයක් නො ගෙවයි. පින්වත් වඩුදෙටුව, මේ දහම් සතරෙන් සමන්විත පුද්ගලයා තමයි කුසල සම්පන්න ත් නෑ, පරම කුසල ත් නෑ, උත්තම ප්‍රාප්තියට පත් වෙලත් නෑ, වාදයෙන් සෙල්විය නො හැකි ශ්‍රමණයෙකුත් නොවේ කියල මා පෙන්වා දෙන්නෙ. ඒ වුනත් ඔහු නම් මේ උඩුකුරුව නිදන ළදරු සිඟිත්තාව යට කොට ඉන්නවා.
පින්වත් වඩුදෙටුව, මං දස ධර්මයකින් යුතු පුද්ගලයෙකු පෙන්වා දෙනවා. ඔහු නම් කුසල සම්පන්න යි. පරම කුසලින් යුක්ත යි. උත්තම ප්‍රාප්තියට පත්වෙලයි ඉන්නෙ. වාදයෙන් නො සෙල්විය හැකි ශ්‍රමණයෙක්.
‘පින්වත් වඩුදෙටුව, මේවා අකුසල ස්වභාවයන් ය’ කියල ඒවා දැනගත යුතුය කියල යි මා කියන්නෙ. පින්වත් වඩුදෙටුව, ‘අකුසල ස්වභාවයන් හට ගන්නේ මේ මේ කරුණු නිසා ය’ කියල එය ත් දැනගත යුතුය කියල යි මා කියන්නෙ. පින්වත් වඩුදෙටුව, ‘මෙන්න මේ දේවල් තුළ අකුසල ස්වභාවයන් ඉතිරි නැතිව නිරුද්ධ වෙනවා කියල’ එය ත් දැනගත යුතුය කියල යි මා කියන්නෙ. පින්වත් වඩුදෙටුව, ‘මේ අයුරින් පිළිපැද්ද විට එය අකුසල ස්වභාවයන් නිරුද්ධ වීම පිණිස වූ පිළිපැදීම යි’ කියල එය ත් දැනගත යුතුය කියල යි මා කියන්නෙ.
පින්වත් වඩුදෙටුව, ‘මේවා කුසල ස්වභාවයන් ය’ කියල ඒවා දැනගත යුතුය කියල යි මා කියන්නෙ. පින්වත් වඩුදෙටුව, ‘කුසල ස්වභාවයන් හට ගන්නේ මේ මේ කරුණු නිසා ය’ කියල එය ත් දැනගත යුතුය කියල යි මා කියන්නෙ. පින්වත් වඩුදෙටුව, ‘මෙන්න මේ දේවල් තුළ කුසල ස්වභාවයන් ඉතිරි නැතිව නිරුද්ධ වෙනවා කියල’ එය ත් දැනගත යුතුය කියල යි මා කියන්නෙ. පින්වත් වඩුදෙටුව, ‘මේ අයුරින් පිළිපැද්ද විට එය කුසල ස්වභාවයන් නිරුද්ධ වීම පිණිස වූ පිළිපැදීම යි’ කියල එය ත් දැනගත යුතුය කියල යි මා කියන්නෙ.
පින්වත් වඩුදෙටුව, ‘මේවා අකුසල සංකල්පයන් ය’ කියල ඒවා දැනගත යුතුය කියල යි මා කියන්නෙ. පින්වත් වඩුදෙටුව, ‘අකුසල සංකල්පයන් හට ගන්නේ මේ මේ කරුණු නිසා ය’ කියල එය ත් දැනගත යුතුය කියල යි මා කියන්නෙ. පින්වත් වඩුදෙටුව, ‘මෙන්න මේ දේවල් තුළ අකුසල සංකල්පයන් ඉතිරි නැතිව නිරුද්ධ වෙනවා කියල’ එය ත් දැනගත යුතුය කියල යි මා කියන්නෙ. පින්වත් වඩුදෙටුව, ‘මේ අයුරින් පිළිපැද්ද විට එය අකුසල සංකල්පයන් නිරුද්ධ වීම පිණිස වූ පිළිපැදීම යි’ කියල එය ත් දැනගත යුතුය කියල යි මා කියන්නෙ.
පින්වත් වඩුදෙටුව, ‘මේවා කුසල සංකල්පයන් ය’ කියල ඒවා දැනගත යුතුය කියල යි මා කියන්නෙ. පින්වත් වඩුදෙටුව, ‘කුසල සංකල්පයන් හට ගන්නේ මේ මේ කරුණු නිසා ය’ කියල එය ත් දැනගත යුතුය කියල යි මා කියන්නෙ. පින්වත් වඩුදෙටුව, ‘මෙන්න මේ දේවල් තුළ කුසල සංකල්පයන් ඉතිරි නැතිව නිරුද්ධ වෙනවා කියල’ එය ත් දැනගත යුතුය කියල යි මා කියන්නෙ. පින්වත් වඩුදෙටුව, ‘මේ අයුරින් පිළිපැද්ද විට එය කුසල සංකල්පයන් නිරුද්ධ වීම පිණිස වූ පිළිපැදීම යි’ කියල එය ත් දැනගත යුතුය කියල යි මා කියන්නෙ.
පින්වත් වඩුදෙටුව, අකුසල ස්වභාවයන් යනු මොනවා ද? අකුසල කාය කර්ම තියෙනවා. අකුසල වචී කර්ම තියෙනවා. පවිටු දිවි පැවැත්ම තියෙනවා. පින්වත් වඩුදෙටුව, මේවාට තමයි අකුසල ස්වභාවයන් කියා කියන්නෙ.
පින්වත් වඩුදෙටුව, මේ අකුසල ස්වභාවයන් හට ගන්නේ කුමකින් ද? ඒ අකුසල ස්වභාවයන් ගේ හටගැනීම කියල යි තියෙන්නෙ. එයට කිව යුත්තේ සිතෙන් හටගන්නවා කියල යි. කවර සිතක් ද යත්; බොහෝ අනේකප්‍රකාර වූ නානාප්‍රකාර වූ සිත් තිබෙනවා නෙව. එයින් ඒ සිතක් සරාගී වෙයි ද, සදෝසී වෙයි ද, සමෝහී වෙයි ද, මෙයින් තමයි අකුසල ස්වභාවයන් හටගන්නේ.
පින්වත් වඩුදෙටුව, මේ අකුසල ස්වභාවයන් ඉතිරි නැතිව නිරුද්ධ වන්නේ කොහේදී ද? මේ අකුසල ස්වභාවයන් ගේ නිරුද්ධ වීම ගැන කියල යි තියෙන්නෙ. මෙහිලා පින්වත් වඩුදෙටුව, භික්ෂුව කාය දුෂ්චරිතය පහකොට, කාය සුචරිතය වඩනවා. වචී දුෂ්චරිතය පහකොට, වචී සුචරිතය වඩනවා. මනෝ දුෂ්චරිතය පහකොට, මනෝ සුචරිතය වඩනවා. මිත්‍යා ආජීවය පහකොට සම්මා ආජීවයෙන් යුතුව ජීවිතය ගෙවනවා. මේ තුළ ඒ අකුසල ස්වභාවයන් ඉතිරි නැතිව නිරුද්ධ වෙලා යනවා.
පින්වත් වඩුදෙටුව, කෙසේ පිළිපැද්දොත් ද අකුසල් ස්වභාවයන් නිරුද්ධ වීම පිණිස පිළිපදිනවා කියල කියන්නෙ? පින්වත් වඩුදෙටුව, මෙහිදී භික්ෂුව නූපන් පාපී අකුසල් නූපදවීම පිණිස, කැමැත්ත උපදවනවා. වෑයම් කරනවා. වීරිය අරඹනවා. සිත දැඩි කොට ගන්නවා. බලවත් ලෙස වීරිය ගන්නවා. උපන් පාපී අකුසල් ප්‍රහාණය කිරීම පිණිස, කැමැත්ත උපදවනවා. වෑයම් කරනවා. වීරිය අරඹනවා. සිත දැඩි කොට ගන්නවා. බලවත් ලෙස වීරිය ගන්නවා. නූපන් කුසල් උපදවා ගැනීම පිණිස, කැමැත්ත උපදවනවා. වෑයම් කරනවා. වීරිය අරඹනවා. සිත දැඩි කොට ගන්නවා. බලවත් ලෙස වීරිය ගන්නවා. උපන් කුසල් පවත්වා ගැනීම පිණිස, ඒවා නැති නො වීම පිණිස, බොහෝ සෙයින් වැඩීම පිණිස, විපුලව වැඩීම පිණිස, භාවනාවෙන් සම්පූර්ණ වීම පිණිස කැමැත්ත උපදවනවා. වෑයම් කරනවා. වීරිය අරඹනවා. සිත දැඩි කොට ගන්නවා. බලවත් ලෙස වීරිය ගන්නවා. පින්වත් වඩුදෙටුව, ඔය විදිහට පිළිපදිනවා නම්, අකුසල ස්වභාවයන් ගේ නිරෝධය පිණිස තමයි පිළිපදින්නේ.
පින්වත් වඩුදෙටුව, කුසල ස්වභාවයන් යනු මොනවා ද? කුසල කාය කර්ම තියෙනවා. කුසල වචී කර්ම තියෙනවා. පිරිසිදු දිවි පැවැත්ම තියෙනවා. පින්වත් වඩුදෙටුව, මේවාට තමයි කුසල ස්වභාවයන් කියා කියන්නෙ.
පින්වත් වඩුදෙටුව, මේ කුසල ස්වභාවයන් හටගන්නේ කුමකින් ද? ඒ කුසල ස්වභාවයන් ගේ හටගැනීම කියල යි තියෙන්නෙ. එයට කිව යුත්තේ සිතෙන් හටගන්නවා කියල යි. කවර සිතක් ද යත්; බොහෝ අනේකප්‍රකාර වූ නානාප්‍රකාර වූ සිත් තිබෙනවා නෙව. එයින් ඒ සිතක් වීතරාගී වෙයි ද, වීතදෝසී වෙයි ද, වීතමෝහී වෙයි ද, මෙයින් තමයි කුසල ස්වභාවයන් හටගන්නේ.
පින්වත් වඩුදෙටුව, මේ කුසල ස්වභාවයන් ඉතිරි නැතිව නිරුද්ධ වන්නේ කොහේදී ද? මේ කුසල ස්වභාවයන් ගේ නිරුද්ධ වීම ගැන කියල යි තියෙන්නෙ. මෙහිලා පින්වත් වඩුදෙටුව, භික්ෂුව සිල්වත් වෙනවා. සීලයෙන් සැකසුන දෙයක් විතරක් නො වෙයි, යම් තැනක ඔහුට ඒ කුසල ස්වභාවයන් ඉතිරි නැතිව නිරුද්ධ වෙලා යනවා නම්, ඒ චිත්ත විමුක්තිය ත්, ප්‍රඥා විමුක්තිය ත් යථාභූත වශයෙන් ම අවබෝධ කරනවා.
පින්වත් වඩුදෙටුව, කෙසේ පිළිපැද්දොත් ද කුසල් ස්වභාවයන් නිරුද්ධ වීම පිණිස පිළිපදිනවා කියල කියන්නෙ? පින්වත් වඩුදෙටුව, මෙහිදී භික්ෂුව නූපන් පාපී අකුසල් නූපදවීම පිණිස, කැමැත්ත උපදවනවා. වෑයම් කරනවා. වීරිය අරඹනවා. සිත දැඩි කොට ගන්නවා. බලවත් ලෙස වීරිය ගන්නවා. උපන් පාපී අකුසල් ප්‍රහාණය කිරීම පිණිස, ….(පෙ)…. නූපන් කුසල් උපදවා ගැනීම පිණිස, ….(පෙ)…. උපන් කුසල් පවත්වා ගැනීම පිණිස, ඒවා නැති නො වීම පිණිස, බොහෝ සෙයින් වැඩීම පිණිස, විපුලව වැඩීම පිණිස, භාවනාවෙන් සම්පූර්ණ වීම පිණිස කැමැත්ත උපදවනවා. වෑයම් කරනවා. වීරිය අරඹනවා. සිත දැඩි කොට ගන්නවා. බලවත් ලෙස වීරිය ගන්නවා. පින්වත් වඩුදෙටුව, ඔය විදිහට පිළිපදිනවා නම්, කුසල ස්වභාවයන් ගේ නිරෝධය පිණිස තමයි පිළිපදින්නේ.
පින්වත් වඩුදෙටුව, අකුසල සංකල්පයන් යනු මොනවා ද? කාම සංකල්ප තියෙනවා, ව්‍යාපාද සංකල්ප තියෙනවා, හිංසාකාරී සංකල්ප තියෙනවා. පින්වත් වඩුදෙටුව, මේවාට තමයි අකුසල සංකල්පයන් කියා කියන්නෙ.
පින්වත් වඩුදෙටුව, මේ අකුසල සංකල්පයන් හට ගන්නේ කුමකින් ද? ඒ අකුසල සංකල්පයන් ගේ හටගැනීම කියල යි තියෙන්නෙ. එයට කිව යුත්තේ සඤ්ඤාවෙන් හටගන්නවා කියල යි. කවර සඤ්ඤාවක් ද යත්; බොහෝ අනේකප්‍රකාර වූ නානාප්‍රකාර වූ සඤ්ඤා තිබෙනවා නෙව. එයින් ඒ සඤ්ඤාවක් කාම සඤ්ඤාවක් වෙයි ද, ව්‍යාපාද සඤ්ඤාවක් වෙයි ද, හිංසාකාරී සඤ්ඤාවක් වෙයි ද, මෙයින් තමයි අකුසල සංකල්පයන් හටගන්නේ.
පින්වත් වඩුදෙටුව, මේ අකුසල සංකල්පයන් ඉතිරි නැතිව නිරුද්ධ වන්නේ කොහේදී ද? මේ අකුසල සංකල්පයන් ගේ නිරුද්ධ වීම ගැන කියල යි තියෙන්නෙ. මෙහිලා පින්වත් වඩුදෙටුව, භික්ෂුව කාමයන් ගෙන් වෙන්ව, අකුසල ධර්මයන් ගෙන් වෙන්ව, විතර්ක සහිත වූ, විචාර සහිත වූ, විවේකයෙන් හට ගත් ප්‍රීති සුඛය ඇති ප්‍රථම ධ්‍යානය උපදවා ගෙන වාසය කරනවා. මෙතන තමයි අකුසල සංකල්පයන් ඉතුරු නැතිව නිරුද්ධ වන්නේ.
පින්වත් වඩුදෙටුව, කෙසේ පිළිපැද්දොත් ද අකුසල සංකල්පයන් නිරුද්ධ වීම පිණිස පිළිපදිනවා කියල කියන්නෙ? පින්වත් වඩුදෙටුව, මෙහිදී භික්ෂුව නූපන් පාපී අකුසල් නූපදවීම පිණිස, කැමැත්ත උපදවනවා. වෑයම් කරනවා. වීරිය අරඹනවා. සිත දැඩි කොට ගන්නවා. බලවත් ලෙස වීරිය ගන්නවා. උපන් පාපී අකුසල් ප්‍රහාණය කිරීම පිණිස, ….(පෙ)…. නූපන් කුසල් උපදවා ගැනීම පිණිස, ….(පෙ)…. උපන් කුසල් පවත්වා ගැනීම පිණිස, ඒවා නැති නො වීම පිණිස, බොහෝ සෙයින් වැඩීම පිණිස, විපුලව වැඩීම පිණිස, භාවනාවෙන් සම්පූර්ණ වීම පිණිස කැමැත්ත උපදවනවා. වෑයම් කරනවා. වීරිය අරඹනවා. සිත දැඩි කොට ගන්නවා. බලවත් ලෙස වීරිය ගන්නවා. පින්වත් වඩුදෙටුව, ඔය විදිහට පිළිපදිනවා නම්, අකුසල සංකල්පයන් ගේ නිරෝධය පිණිස තමයි පිළිපදින්නේ.
පින්වත් වඩුදෙටුව, කුසල සංකල්පයන් යනු මොනවා ද? නෙක්ඛම්ම සංකල්ප තියෙනවා, අව්‍යාපාද සංකල්ප තියෙනවා, අහිංසා සංකල්ප තියෙනවා. පින්වත් වඩුදෙටුව, මේවාට තමයි කුසල සංකල්පයන් කියා කියන්නෙ.
පින්වත් වඩුදෙටුව, මේ කුසල සංකල්පයන් හට ගන්නේ කුමකින් ද? ඒ කුසල සංකල්පයන් ගේ හටගැනීම කියල යි තියෙන්නෙ. එයට කිව යුත්තේ සඤ්ඤාවෙන් හටගන්නවා කියල යි. කවර සඤ්ඤාවක් ද යත්; බොහෝ අනේකප්‍රකාර වූ නානාප්‍රකාර වූ සඤ්ඤා තිබෙනවා නෙව. එයින් ඒ සඤ්ඤාවක් නෙක්ඛම්ම සඤ්ඤාවක් වෙයි ද, අව්‍යාපාද සඤ්ඤාවක් වෙයි ද, අහිංසා සඤ්ඤාවක් වෙයි ද, මෙයින් තමයි කුසල සංකල්පයන් හටගන්නේ.
පින්වත් වඩුදෙටුව, මේ කුසල සංකල්පයන් ඉතිරි නැතිව නිරුද්ධ වන්නේ කොහේදී ද? මේ කුසල සංකල්පයන් ගේ නිරුද්ධ වීම ගැන කියල යි තියෙන්නෙ. මෙහිලා පින්වත් වඩුදෙටුව, භික්ෂුව විතර්ක විචාරයන් ගේ සංසිඳීමෙන් ….(පෙ)…. දෙවෙනි ධ්‍යානය උපදවා ගෙන වාසය කරනවා. මෙතන තමයි කුසල සංකල්පයන් ඉතුරු නැතිව නිරුද්ධ වන්නේ.
පින්වත් වඩුදෙටුව, කෙසේ පිළිපැද්දොත් ද කුසල සංකල්පයන් නිරුද්ධ වීම පිණිස පිළිපදිනවා කියල කියන්නෙ? පින්වත් වඩුදෙටුව, මෙහිදී භික්ෂුව නූපන් පාපී අකුසල් නූපදවීම පිණිස, කැමැත්ත උපදවනවා. වෑයම් කරනවා. වීරිය අරඹනවා. සිත දැඩි කොට ගන්නවා. බලවත් ලෙස වීරිය ගන්නවා. උපන් පාපී අකුසල් ප්‍රහාණය කිරීම පිණිස, ….(පෙ)…. නූපන් කුසල් උපදවා ගැනීම පිණිස, ….(පෙ)…. උපන් කුසල් පවත්වා ගැනීම පිණිස, ඒවා නැති නො වීම පිණිස, බොහෝ සෙයින් වැඩීම පිණිස, විපුලව වැඩීම පිණිස, භාවනාවෙන් සම්පූර්ණ වීම පිණිස කැමැත්ත උපදවනවා. වෑයම් කරනවා. වීරිය අරඹනවා. සිත දැඩි කොට ගන්නවා. බලවත් ලෙස වීරිය ගන්නවා. පින්වත් වඩුදෙටුව, ඔය විදිහට පිළිපදිනවා නම්, කුසල සංකල්පයන් ගේ නිරෝධය පිණිස තමයි පිළිපදින්නේ.
පින්වත් වඩුදෙටුව, මං කවර දස ධර්මයකින් සමන්විත පුද්ගලයා ගැන ද සම්පන්න කුසල වූ ත්, පරම කුසල වූ ත්, උත්තමප්‍රාප්තියට පත් වූ ත්, කිසි වාදයකින් නො සෙල්විය හැකි වූ ත් ශ්‍රමණයා කියා පෙන්වා දෙන්නේ? පින්වත් වඩුදෙටුව, මෙහිලා භික්ෂුව අසේඛ වූ සම්මා දිට්ඨියෙන් සමන්විත වෙයි. අසේඛ වූ සම්මා සංකල්පයෙන් සමන්විත වෙයි. අසේඛ වූ සම්මා වාචාවෙන් සමන්විත වෙයි. අසේඛ වූ සම්මා කම්මන්තයෙන් සමන්විත වෙයි. අසේඛ වූ සම්මා ආජීවයෙන් සමන්විත වෙයි. අසේඛ වූ සම්මා වායාමයෙන් සමන්විත වෙයි. අසේඛ වූ සම්මා සතියෙන් සමන්විත වෙයි. අසේඛ වූ සම්මා සමාධියෙන් සමන්විත වෙයි. අසේඛ වූ සම්මා ඤාණයෙන් සමන්විත වෙයි. අසේඛ වූ සම්මා විමුක්තියෙන් සමන්විත වෙයි. පින්වත් වඩුදෙටුව, මෙන්න මේ දස ධර්මයෙන් සමන්විත පුද්ගලයා ගැන තමයි සම්පන්න කුසල වූ ත්, පරම කුසල වූ ත්, උත්තමප්‍රාප්තියට පත් වූ ත්, කිසි වාදයකින් නො සෙල්විය හැකි වූ ත් ශ්‍රමණයා කියා මා පෙන්වා දෙන්නේ.”
භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙය වදාළ සේක. සතුටු සිත් පඤ්චකංග වඩුදෙටු තුමා භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වදාළ මෙම දේශනය ඉතාම සතුටින් පිළිගත්තා.
සාදු! සාදු!! සාදු!!!
සමණමණ්ඩිකාපුත්‍ර පිරිවැජියා නිසා වදාළ දෙසුම නිමා විය.
ධර්මදානය උදෙසා පාලි සහ සිංහල අන්තර්ගතය උපුටා ගැනීම https://mahamevnawa.lk/sutta/mn2_2-3-8/ වෙබ් පිටුවෙනි.
Ver.1.40 - Last Updated On 26-SEP-2020 At 03:14 P.M