මා හට අසන්නට ලැබුනේ මේ විදිහට යි. ඒ දිනවල භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වැඩ සිටියේ රජගහ නුවර කලන්දක නිවාප නම් වූ වේළුවනයේ. ඒ දිනවල බොහෝ ප්‍රසිද්ධ වූ, වඩාත් ප්‍රසිද්ධ වූ පිරිවැජියනුත් මෝරනිවාප නම් පිරිවැජි ආරාමයෙහි වාසය කළා. ඔවුන් කවරහුද යත්; අන්නහාර, වරධර, සකුළුදායී ආදී නොයෙක් ප්‍රසිද්ධ වූ පරිබ්‍රාජකයන් ය.
එදා භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පෙරවරුවෙහි සිවුරු හැඳ පොරවා ගෙන පාත්‍රය ද ගෙන රජගහ නුවර පිඬුසිඟා වැඩියා. එවිට භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මෙහෙම හිතුණා. ‘රජගහ නුවර පිඬුසිඟා වඩින්නට තවම වේලාසන වැඩියි. එහෙයින් මං මෝරනිවාප නම් පිරිවැජියන් ගේ ආරාමය යම් තැනක ද, සකුළුදායී පිරිවැජියා යම් තැනක ද එතනට යන්නට ඕන’ කියල. ඉතින් භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෝරනිවාප පිරිවැජි ආරාමය වෙත වැඩියා.
එතකොට ඒ වෙලාවෙහි සකුළුදායී පිරිවැජියා මහත් පිරිවැජි පිරිසක් සමඟ උස් හඬින් මහ හඬින් කෑ ගසමින් නොයෙක් ආකාරයෙන් තිරිසන් කතාවන් කරමින් සිටියා. ඒ කියන්නේ; ආණ්ඩුව ගැන කතා කිරීම, ප්‍රසිද්ධ සොරුන් ගැන කතා කිරීම, මැති ඇමතිවරුන් ගැන කතා කිරීම, හමුදාවන් ගැන කතා කිරීම, භයජනක කතා කිරීම, යුද්ධ ගැන කතා කිරීම, ආහාර වර්ග ගැන කතා කිරීම, පාන වර්ග ගැන කතා කිරීම, වස්ත්‍ර ගැන කතා කිරීම, යාන වාහන ගැන කතා කිරීම, ඇඳ පුටු ගැන කතා කිරීම, ගෙවල් දොරවල් ගැන කතා කිරීම, මල් වර්ග ගැන කතා කිරීම, සුවඳ වර්ග ගැන කතා කිරීම, ඤාතීන් ගැන කතා කිරීම, ගම් ගැන කතා කිරීම, නියම් ගම් ගැන කතා කිරීම, නගර ගැන කතා කිරීම, ජනපද ගැන කතා කිරීම, ස්ත්‍රීන් ගැන කතා කිරීම, පුරුෂයන් ගැන කතා කිරීම, වීරයන් ගැන කතා කිරීම, මංමාවත් ගැන කතා කිරීම, පැන් තොටේ කතාවන් ගැන කතා කිරීම, මියගිය උදවිය ගැන කතා කිරීම, නා නා තිරිසන් කතාවන් ගැන කතා කිරීම, ලෝකය ගැන කතා කිරීම, මුහුද ගැන කතා කිරීම, මෙසේ මෙසේ ඇති වූයේ ය – නැති වූයේ ය යනුවෙන් කතා කිරීම ආදිය යි.
ඉතින් සකුළුදායී පිරිවැජියා දුරින් ම වඩින්නා වූ භාග්‍යවතුන් වහන්සේව දැක්කා. දැක තමන් ගේ පිරිස සන්සුන් කෙරෙව්වා. “භවත්නි, නිශ්ශබ්ද වන්න! භවත්නි, ශබ්ද නො කරන්න! මේ ශ්‍රමණ ගෞතමයන් පැමිණෙනවා. ඒ ආයුෂ්මතුන් වහන්සේ නිශ්ශබ්දතාවයට කැමතියි. නිශ්ශබ්දතාවයට යි වර්ණනා කරන්නෙ. නිශ්ශබ්ද වූ පිරිස දැනගෙන ඔවුන් වෙත එළැඹීම හොඳයි කියල යි සිතන්නෙ.” එතකොට ඒ පිරිවැජියන් නිශ්ශබ්ද වුනා.
එවිට භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සකුළුදායී පිරිවැජියා වෙත වැඩම කළා. සකුළුදායී පිරිවැජියා භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මෙය පැවසුවා. “ස්වාමීනී, භාග්‍යවතුන් වහන්ස, වඩින සේක්වා! ස්වාමීනී, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ගේ මෙහි පැමිණීම ස්වාගතයක් ම යි! භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙහි පැමිණියේ බොහෝ කාලයකට පස්සෙයි. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මේ පණවන ලද අසුනෙහි වැඩසිටිත්වා.”
ඉතින් භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ද පණවන ලද අසුනෙහි වැඩසිටියා. එතකොට සකුළුදායී පිරිවැජියා ද කුඩා අසුනක් එකත්පස්ව වාඩි වුනා. එකත්පස්ව වාඩි වූ සකුළුදායී පිරිවැජියාට භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙය පැවසුවා.
“පින්වත් උදායි, දැන් ඔබ රැස්වෙලා කුමක් ද කතා කරමින් හිටියේ. අප ගේ පැමිණීම නිසා ඔබ ගේ ඒ අඩාල වූ කතාව කුමක් ද?”
“ස්වාමීනී, ඔය කතාවන් පසෙක තිබේවා. අපි දැන් යම් කතාවක් කරමින් සිටියා ද ඒවා භාග්‍යවතුන් වහන්සේට අසන්නට ලැබෙන දුර්ලභ කතාවන් නොවෙයි. පස්සෙ වුනත් අසන්නට ලැබෙනවා. ස්වාමීනී, පසුගිය දවස්වල නා නා ආගමික ශ්‍රමණ බ්‍රාහ්මණයන් ගේ රැස්වීමක් කුතුහල ශාලාවෙහි තිබුනා. ඔවුන් අතර මේ කතාව ඇතිවුණා. ‘භවත්නි, අංග-මගධ වැසියන්ට නම් ඒකාන්තයෙන් ම ලාභයක් ම යි. යම්තැනක ශ්‍රාවක පිරිස් ඇති නොයෙක් පිරිවර ඇති, පිරිසට ආචාර්ය වූ, ප්‍රසිද්ධ වූ, කීර්තිමත් වූ, ආගමික මත දරන්නා වූ, බොහෝ ජනයා යහපත යි සම්මත කරන ලද මේ ශ්‍රමණ බ්‍රාහ්මණයන් රජගහ නුවර වස් වසන්නට ඇවිත් සිටිනවා නෙව. බොහෝ ශ්‍රාවක පිරිස් ඇති නොයෙක් පිරිවර ඇති, පිරිසට ආචාර්ය වූ, ප්‍රසිද්ධ වූ, කීර්තිමත් වූ, ආගමික මත දරන්නා වූ, බොහෝ ජනයා යහපත යි සම්මත කරන ලද මේ පූරණ කස්සප ත් රජගහ නුවර වස් වසා සිටිනවා නෙව. මේ මක්ඛලී ගෝසාල ත් ….(පෙ)…. අජිත කේශකම්බලි ත් ….(පෙ)…. පකුධ කච්චායන ත් ….(පෙ)…. සංජය බෙල්ට්ඨිපුත්‍ර ත් ….(පෙ)…. බොහෝ ශ්‍රාවක පිරිස් ඇති නොයෙක් පිරිවර ඇති, පිරිසට ආචාර්ය වූ, ප්‍රසිද්ධ වූ, කීර්තිමත් වූ, ආගමික මත දරන්නා වූ, බොහෝ ජනයා යහපත යි සම්මත කරන ලද මේ නිගණ්ඨ නාතපුත්‍ර ත් රජගහ නුවර වස් වසා සිටිනවා නෙව. ඒ වගේම බොහෝ ශ්‍රාවක පිරිස් ඇති නොයෙක් පිරිවර ඇති, පිරිසට ආචාර්ය වූ, ප්‍රසිද්ධ වූ, කීර්තිමත් වූ, ආගමික මත දරන්නා වූ, බොහෝ ජනයා යහපත යි සම්මත කරන ලද මේ ශ්‍රමණ ගෞතමයන් වහන්සේ ත් රජගහ නුවර වස් වසා සිටිනවා නෙව.
බොහෝ ශ්‍රාවක පිරිස් ඇති නොයෙක් පිරිවර ඇති, පිරිසට ආචාර්ය වූ, ප්‍රසිද්ධ වූ, කීර්තිමත් වූ, ආගමික මත දරන්නා වූ, බොහෝ ජනයා යහපත යි සම්මත කරන ලද මේ ශ්‍රමණ බ්‍රාහ්මණයන් අතුරෙන් ශ්‍රාවකයන් විසින් වඩාත් සත්කාර කරන්නේ කාට ද? සම්මාන දක්වන්නේ කාට ද? පිදුම් ලබන්නේ කවුද? ඒ ශ්‍රාවකයන් සත්කාර කොට, ගරු කොට, ඇසුරු කොට වාසය කරන්නේ කොයි අයුරින් ද?”
එතකොට කෙනෙක් මෙහෙම කිවුවා. “මේ පූරණ කස්සපට ත් ශ්‍රාවක පිරිසක් ඉන්නවා. පිරිස් සහිත යි. පිරිසට ආචාර්යවරයෙක්. ප්‍රසිද්ධ යි. කීර්තිමත්. ආගමික මත දරණවා. බොහෝ ජනයා විසින් යහපතැ’යි සම්මත යි. ඒ වුණාට ඔහු ශ්‍රාවකයන් ගෙන් සත්කාර ලබන්නේ නෑ. ගෞරව ලබන්නේ නෑ. සම්මාන ලබන්නේ නෑ. පිදුම් ලබන්නේ නෑ. ඒ ශ්‍රාවකයන් පූරණ කස්සපට සත්කාර නො කොට, ගෞරව නො කොට, ඇසුරු නො කොට යි වාසය කරන්නේ. මේක සිදු වූ දෙයක්. දිනක් පූරණ කස්සප නොයෙක් සිය ගණන් පිරිසට දහම් දෙසමින් සිටියා. එතකොට පූරණ කස්සප ගේ එක්තරා ශ්‍රාවකයෙක් කෑ ගැසුවා. ‘භවත්නි, පූරණ කස්සප ගෙන් ඔය කාරණාව අහන්ට එපා! ඔහු ඒක දන්නෙ නෑ. අපි ඒක දන්නවා. ඔය කාරණාව අපෙන් අසන්ට. අපි ඔය භවතුන් හට එය විස්තර කොට දෙන්නම්’ කියල. මේක සිදු වූ දෙයක්. එතකොට පූරණ කස්සප දෑත් හිස බැඳගෙන කෑ ගගහ කිව්වා ‘භවත්නි, නිශ්ශබ්ද වෙත්වා! භවත්නි, ශබ්ද නො කරත්වා! භවත්නි, ඔවුන් අසන්නේ ඔබ ගෙන් නො වේ. ඔවුන් අසන්නේ අපෙනුයි. එයට උත්තර දෙන්නට අපට පුළුවනි’ කියල. එහෙත් එයට ඉඩක් ලැබුනෙ නෑ. එතකොට පූරණ කස්සප ගේ ශ්‍රාවකයන් වාදයක් ගොඩනගා ගෙන පිටත් වෙලා ගියා. ‘ඔබ මේ ධර්ම-විනය දන්නෙ නෑ. මම යි මේ ධර්ම-විනය දන්නෙ. ඔබ මේ ධර්ම-විනය දන්න කෙනෙක් ද? ඔබ ඉන්නෙ මිත්‍යා ප්‍රතිපත්තියක යි. මං තමයි සම්‍යක් ප්‍රතිපත්තියේ ඉන්නෙ. මගේ වචනය කරුණු සහිතයි. ඔබ ගේ වචනය කරුණු රහිතයි. කලින් කිය යුත්ත ඔබ කිව්වේ පසුව යි. පසුව කිව යුත්ත ඔබ වේලාසනින් කිව්වා. ඔබ ප්‍රගුණ කළ දෙය කණපිට හැරුනා. ඔබට වාදයක් නංවලයි තියෙන්නේ. නිග්‍රහ කරල යි තියෙන්නෙ. ඉදින් හැකියාවක් තිබේ නම් මේ වාදයෙන් බේරෙන්නට කටයුතු කරන එක යි ඇත්තෙ’ කියල. මේ විදිහට පූරණ කස්සප ශ්‍රාවකයන් ගෙන් සත්කාර ලැබුවෙ නෑ. ගෞරව ලැබුවෙ නෑ. සම්මාන ලැබුවෙ නෑ. පිදුම් ලැබුවෙ නෑ. ශ්‍රාවකයන් පූරණ කස්සපට සත්කාර, ගෞරව නො දක්වා ඇසුරු නො කරයි හිටියෙ. පූරණ කස්සප ස්වභාව වශයෙන් ම සිදු වෙන ආක්‍රෝශයෙන් ආක්‍රෝශ ලැබුවා.”
එතකොට තව කෙනෙක් මෙහෙම කිව්වා. “මේ මක්ඛලී ගෝසාලයාට ත් ….(පෙ)…. මේ අජිත කේශකම්බිලියාට ත් ….(පෙ)…. මේ පකුධ කච්චායනයාට ත් ….(පෙ)…. මේ සංජය බෙල්ලට්ඨිපුත්‍රයාට ත් ….(පෙ)…. මේ නිගණ්ඨ නාතපුත්‍රයාට ත් ශ්‍රාවක පිරිසක් ඉන්නවා. පිරිස් සහිත යි. පිරිසට ආචාර්යවරයෙක්. ප්‍රසිද්ධ යි. කීර්තිමත්. ආගමික මත දරණවා. බොහෝ ජනයා විසින් යහපතැ’යි සම්මත යි. ඒ වුණාට ඔහු ශ්‍රාවකයන් ගෙන් සත්කාර ලබන්නේ නෑ. ගෞරව ලබන්නේ නෑ. සම්මාන ලබන්නේ නෑ. පිදුම් ලබන්නේ නෑ. ඒ ශ්‍රාවකයන් නිගණ්ඨ නාතපුත්‍රයාට සත්කාර නො කොට, ගෞරව නො කොට, ඇසුරු නො කොට යි වාසය කරන්නේ. මේක සිදු වූ දෙයක්. දිනක් නිගණ්ඨ නාතපුත්‍රයා නොයෙක් සිය ගණන් පිරිසට දහම් දෙසමින් සිටියා. එතකොට නිගණ්ඨ නාතපුත්‍රයා ගේ එක්තරා ශ්‍රාවකයෙක් කෑ ගැසුවා. ‘භවත්නි, නිගණ්ඨ නාතපුත්‍ර ගෙන් ඔය කාරණාව අහන්ට එපා! ඔහු ඒක දන්නෙ නෑ. අපි ඒක දන්නවා. ඔය කාරණාව අපෙන් අසන්ට. අපි ඔය භවතුන් හට එය විස්තර කොට දෙන්නම්’ කියල. මේක සිදු වූ දෙයක්. එතකොට නිගණ්ඨ නාතපුත්‍ර දෑත් හිස බැඳගෙන කෑ ගගහ කිව්වා ‘භවත්නි, නිශ්ශබ්ද වෙත්වා! භවත්නි, ශබ්ද නො කරත්වා! භවත්නි, ඔවුන් අසන්නේ ඔබ ගෙන් නො වේ. ඔවුන් අසන්නේ අපෙනුයි. එයට උත්තර දෙන්නට අපට පුළුවනි’ කියල. එහෙත් එයට ඉඩක් ලැබුනෙ නෑ. එතකොට නිගණ්ඨ නාතපුත්‍ර ගේ ශ්‍රාවකයන් වාදයක් ගොඩනගා ගෙන පිටත් වෙලා ගියා. ‘ඔබ මේ ධර්ම-විනය දන්නෙ නෑ. මම යි මේ ධර්ම-විනය දන්නෙ. ඔබ මේ ධර්ම-විනය දන්න කෙනෙක් ද? ඔබ ඉන්නෙ මිත්‍යා ප්‍රතිපත්තියක යි. මං තමයි සම්‍යක් ප්‍රතිපත්තියේ ඉන්නෙ. මගේ වචනය කරුණු සහිතයි. ඔබ ගේ වචනය කරුණු රහිතයි. කලින් කිය යුත්ත ඔබ කිව්වේ පසුව යි. පසුව කිව යුත්ත ඔබ වේලාසනින් කිව්වා. ඔබ ප්‍රගුණ කළ දෙය කණපිට හැරුණා. ඔබට වාදයක් නංවලයි තියෙන්නේ. නිග්‍රහ කරල යි තියෙන්නෙ. ඉදින් හැකියාවක් තිබේ නම් මේ වාදයෙන් බේරෙන්නට කටයුතු කරන එක යි ඇත්තෙ’ කියල. මේ විදිහට නිගණ්ඨ නාතපුත්‍ර ශ්‍රාවකයන් ගෙන් සත්කාර ලැබුවෙ නෑ. ගෞරව ලැබුවෙ නෑ. සම්මාන ලැබුවෙ නෑ. පිදුම් ලැබුවෙ නෑ. ශ්‍රාවකයන් නිගණ්ඨ නාතපුත්‍රට සත්කාර, ගෞරව නො දක්වා ඇසුරු නො කරයි හිටියෙ. නිගණ්ඨ නාතපුත්‍ර ස්වභාව වශයෙන් ම සිදු වෙන ආක්‍රෝශයෙන් ආක්‍රෝශ ලැබුවා.”
එතකොට තව කෙනෙක් මෙහෙම කිව්වා. “මේ ශ්‍රමණ ගෞතමයන් වහන්සේට ත් ශ්‍රාවක පිරිසක් ඉන්නවා. පිරිස් සහිත යි. පිරිසට ආචාර්ය වරයෙක්. ප්‍රසිද්ධ යි. කීර්තිමත්. ආගමික මත දරණවා. බොහෝ ජනයා විසින් යහපතැ’යි සම්මත යි. ඒ වගේ ම උන්වහන්සේ ශ්‍රාවකයන් ගෙන් සත්කාර ලබනවා. ගෞරව ලබනවා. සම්මාන ලබනවා. පිදුම් ලබනවා. ඒ ශ්‍රාවකයනුත් ශ්‍රමණ ගෞතමයන් වහන්සේට සත්කාර කොට, ගෞරව කොට, ඇසුරු කොට යි වාසය කරන්නේ. මේක සිදු වූ දෙයක්.
දිනක් ශ්‍රමණ ගෞතමයන් වහන්සේ නොයෙක් සිය ගණන් පිරිසට දහම් දෙසමින් සිටියා. එතකොට ශ්‍රමණ ගෞතමයන් වහන්සේ ගේ එක්තරා ශ්‍රාවකයෙක් කැස්සා. තවත් සබ්‍රහ්මචාරීන් වහන්සේ නමක් අර ශ්‍රාවකයාට ‘ප්‍රිය ආයුෂ්මත, නිහඬ වේවා! ප්‍රිය ආයුෂ්මත, ශබ්ද නො කරාවා! අප ගේ ශාස්තෘ වූ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ දහම් දෙසන සේක’ කියා දණහිසින් තට්ටු කළා.
යම් වෙලාවක ශ්‍රමණ ගෞතමයන් වහන්සේ නොයෙක් සිය ගණන් පිරිසට ධර්ම දේශනා කරනවා නම්, ඒ වෙලාවට ශ්‍රමණ ගෞතමයන් වහන්සේ ගේ ශ්‍රාවකයන් තුළ කිවිසුම් හඬක් වත්, උගුර පාදන හඬක් වත් ඇහෙන්නෙ නෑ. මහජනයා ඒ වෙලාවට සිටින්නේ ඒ ධර්මය පතා ගෙන ඉන්න පිරිසක් හැටියට යි. ‘අප ගේ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ යම් ධර්මයක් වදාරණ සේක් ද, එය අපි අසන්නෙමු’ කියල යි. ඒක හරියට පුරුෂයෙක් සිව්මංසලක දඬුවැල් බෑ මී වදයක් මිරිකල දෙනවා වගෙයි. එතකොට මහජනයා වට වෙලා ඒ මී පැණි ගන්නට පතාගෙන ඉන්නවා වගේයි. ශ්‍රමණ ගෞතමයන් වහන්සේ ත් යම් වෙලාවක නොයෙක් සිය ගණන් පිරිසට ධර්ම දේශනා කරද්දිත් ඒ වගේ ම තමයි. ඒ වෙලාවට ශ්‍රමණ ගෞතමයන් වහන්සේ ගේ ශ්‍රාවකයන් තුළ කිවිසුම් හඬක් වත්, උගුර පාදන හඬක් වත් ඇහෙන්නෙ නෑ. මහජනයා ඒ වෙලාවට සිටින්නේ ඒ ධර්මය පතා ගෙන ඉන්න පිරිසක් හැටියට යි. ‘අප ගේ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ යම් ධර්මයක් වදාරණ සේක් ද, එය අපි අසන්නෙමු’ කියල යි.
ශ්‍රමණ ගෞතමයන් වහන්සේ ගේ ශ්‍රාවකයන් ඇතැම් විට සබ්‍රහ්මචාරීන් වහන්සේලා සමඟ සුළු විවාද නිසා ශාසනයෙහි හික්මීම ප්‍රතික්ෂේප කොට ගිහි බවට පත්වෙනවා. ඔවුන් පවා ශාස්තෘන් වහන්සේ ගේ ගුණ කියනවා. ධර්මයෙහි ගුණ කියනවා. සංඝයා ගේ ගුණ කියනවා. තමන්ට ම ගරහා ගන්නවා. අනුන්ට ගරහන්නෙ නෑ. ‘අපට ම යි වාසනාව නැත්තෙ. අපට පින් මදි. මෙබඳු මනාකොට වදාරණ ලද ධර්මයක් ඇති බුදුසසුනෙත් පැවිදි වෙලා අපට දිවි තිබෙන තුරාවට පිරිපුන් පිරිසිදු නිවන් මගෙහි හැසිරෙන්නට බැරිවුනා නෙව’ කියල. ඊට පස්සෙ ඔවුන් එක්කො ආරාමයේ නවතිනවා. උපාසකවරු වශයෙන් ඉඳගෙන හරි පන්සිල් ආරක්ෂා කරගන්නවා. මේ විදිහට ශ්‍රමණ ගෞතමයන් වහන්සේ ත් ශ්‍රාවකයන් ගෙන් සත්කාර ලබනවා. ගෞරව ලබනවා. සම්මාන ලබනවා. පිදුම් ලබනවා. ශ්‍රාවකයන් ශ්‍රමණ ගෞතමයන් වහන්සේට සත්කාර කොට, ගෞරව කොට යි ඇසුරු කරමින් වසන්නේ.”
“පින්වත් උදායී, මගේ ශ්‍රාවකයන් යම් කරුණක් උදෙසා මට සත්කාර කරනවා නම්, ගරු කරනවා නම්, සම්මාන දක්වනවා නම්, පුදනවා නම්, සත්කාර කොට, ගරු කොට වාසය කරනවා නම්, එසේ සත්කාර කිරීමට හේතු වූ කවර ධර්මයන් ද ඔබ දකින්නේ?”
“ස්වාමීනී, මං භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ගේ ශ්‍රාවකයන් යම් කරුණක් උදෙසා භාග්‍යවතුන් වහන්සේට සත්කාර කරනවා නම්, ගරු කරනවා නම්, සම්මාන දක්වනවා නම්, පුදනවා නම්, සත්කාර කොට, ගරු කොට වාසය කරනවා නම්, එසේ සත්කාර කිරීමට හේතු වූ ධර්මයන් හැටියට මං කරුණු පහක් දකිනවා.
ස්වාමීනී, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ආහාර ස්වල්පයක් වළඳන කෙනෙකි. අල්ප ආහාර වැළඳීම ගැන වර්ණනා කරන කෙනෙකි. ඉතින් ස්වාමීනී, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ අල්ප ආහාරයෙන් යුතු ද, අල්ප ආහාර වැළඳීම ගැන වර්ණනා කරත් ද, ස්වාමීනී, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ගේ ශ්‍රාවකයන් යම් කරුණක් උදෙසා භාග්‍යවතුන් වහන්සේට සත්කාර කරනවා නම්, ගරු කරනවා නම්, සම්මාන දක්වනවා නම්, පුදනවා නම්, සත්කාර කොට, ගරු කොට වාසය කරනවා නම්, එසේ සත්කාර කිරීමට හේතු වූ ධර්මයන් ගෙන් මං දකින පළමු වෙනි කරුණ මෙය යි.
ස්වාමීනී, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ලද දෙයින් සතුටු වන කෙනෙකි. ලද සිවුරෙන් සතුටු වෙමින්, ලද සිවුරෙන් සතුටු වීම ගැන වර්ණනා කරන කෙනෙකි. ඉතින් ස්වාමීනී, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ලද දෙයින් සතුටු වෙත් ද, ලද සිවුරෙන් සතුටු වෙමින්, ලද සිවුරෙන් සතුටු වීම ගැන වර්ණනා කරත් ද, ස්වාමීනී, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ගේ ශ්‍රාවකයන් යම් කරුණක් උදෙසා භාග්‍යවතුන් වහන්සේට සත්කාර කරනවා නම්, ගරු කරනවා නම්, සම්මාන දක්වනවා නම්, පුදනවා නම්, සත්කාර කොට, ගරු කොට වාසය කරනවා නම්, එසේ සත්කාර කිරීමට හේතු වූ ධර්මයන් ගෙන් මං දකින දෙවෙනි කරුණ මෙය යි.
ස්වාමීනී, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ලද දෙයින් සතුටු වන කෙනෙකි. ලද පිණ්ඩපාතයෙන් සතුටු වෙමින්, ලද පිණ්ඩපාතයෙන් සතුටු වීම ගැන වර්ණනා කරන කෙනෙකි. ඉතින් ස්වාමීනී, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ලද දෙයින් සතුටු වෙත් ද, ලද පිණ්ඩපාතයෙන් සතුටු වෙමින්, ලද පිණ්ඩපාතයෙන් සතුටු වීම ගැන වර්ණනා කරත් ද, ස්වාමීනී, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ගේ ශ්‍රාවකයන් යම් කරුණක් උදෙසා භාග්‍යවතුන් වහන්සේට සත්කාර කරනවා නම්, ගරු කරනවා නම්, සම්මාන දක්වනවා නම්, පුදනවා නම්, සත්කාර කොට, ගරු කොට වාසය කරනවා නම්, එසේ සත්කාර කිරීමට හේතු වූ ධර්මයන් ගෙන් මං දකින තුන්වෙනි කරුණ මෙය යි.
ස්වාමීනී, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ලද දෙයින් සතුටු වන කෙනෙකි. ලද සේනාසනයෙන් සතුටු වෙමින්, ලද සේනාසනයෙන් සතුටු වීම ගැන වර්ණනා කරන කෙනෙකි. ඉතින් ස්වාමීනී, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ලද දෙයින් සතුටු වෙත් ද, ලද සේනාසනයෙන් සතුටු වෙමින්, ලද සේනාසනයෙන් සතුටු වීම ගැන වර්ණනා කරත් ද, ස්වාමීනී, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ගේ ශ්‍රාවකයන් යම් කරුණක් උදෙසා භාග්‍යවතුන් වහන්සේට සත්කාර කරනවා නම්, ගරු කරනවා නම්, සම්මාන දක්වනවා නම්, පුදනවා නම්, සත්කාර කොට, ගරු කොට වාසය කරනවා නම්, එසේ සත්කාර කිරීමට හේතු වූ ධර්මයන් ගෙන් මං දකින හතරවෙනි කරුණ මෙය යි.
ස්වාමීනී, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ලද හුදෙකලා විවේකයෙන් සිටින කෙනෙකි. හුදෙකලා විවේකයෙන් සිටිමින්, හුදෙකලා විවේකයෙන් සිටීම ගැන වර්ණනා කරන කෙනෙකි. ඉතින් ස්වාමීනී, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ හුදෙකලා විවේකයෙන් සිටිත් ද, හුදෙකලා විවේකයෙන් සිටිමින්, හුදෙකලා විවේකයෙන් සිටීම ගැන වර්ණනා කරත් ද, ස්වාමීනී, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ගේ ශ්‍රාවකයන් යම් කරුණක් උදෙසා භාග්‍යවතුන් වහන්සේට සත්කාර කරනවා නම්, ගරු කරනවා නම්, සම්මාන දක්වනවා නම්, පුදනවා නම්, සත්කාර කොට, ගරු කොට වාසය කරනවා නම්, එසේ සත්කාර කිරීමට හේතු වූ ධර්මයන් ගෙන් මං දකින පස්වෙනි කරුණ මෙය යි.”
“පින්වත් උදායි, ‘ශ්‍රමණ ගෞතමයන් ටිකක් වළඳන කෙනෙකි. අල්පාහාරයෙහි ගුණ කියන කෙනෙක්’ කියා මට ශ්‍රාවකයන් සත්කාර කරනවා නම්, ගෞරව කරනවා නම්, සම්මාන දක්වනවා නම්, පුදනවා නම්, සත්කාර කොට, ගරු කොට ඇසුරු කොට වසනවා නම්, පින්වත් උදායී, මගේ ශ්‍රාවකයන් ඉන්නවා එක බත් මිටෙනුත් යැපෙනවා. අඩ බත් මිටකිනුත් යැපෙනවා. බෙලි ගෙඩියක් පමණ බතිනුත් යැපෙනවා. අඩ බෙලි ගෙඩියක පමණ බතෙනුත් යැපෙනවා. නමුත් උදායී, මං ඇතැම් දිනවල මේ පාත්‍රය ගැට්ටට සමීප වෙන තෙක් වූ දානය ද වළඳනවා. ඊට වඩා ත් වළඳනවා.
ඉදින් උදායී, ‘ශ්‍රමණ ගෞතමයන් ටිකක් වළඳන කෙනෙකි. අල්පාහාරයෙහි ගුණ කියන කෙනෙක්’ කියා මට ශ්‍රාවකයන් සත්කාර කරනවා නම්, ගෞරව කරනවා නම්, සම්මාන දක්වනවා නම්, පුදනවා නම්, සත්කාර කොට, ගරු කොට ඇසුරු කොට වසනවා නම්, උදායී, බත් මිටෙනුත් යැපෙන, අඩ බත් මිටෙනුත් යැපෙන, බෙලි ගෙඩියක පමණ බතෙනුත් යැපෙන, අඩ බෙලි ගෙඩියක පමණ බතෙනුත් යැපෙන මගේ යම් ශ්‍රාවකයන් ඉන්නවා නම් ඔවුන් උදායී, ඔය කරුණ තුළින් මට සත්කාර කරන එකක් නෑ. ගෞරව කරන එකක් නෑ. සම්මාන දක්වන එකක් නෑ. පුදන එකක් නෑ. සත්කාර කොට, ගරු කොට, ඇසුරු කොට වසන එකක් නෑ.
පින්වත් උදායි, ‘ශ්‍රමණ ගෞතමයන් ලද සිවුරෙන් සතුටු වන කෙනෙකි. ලද සිවුරෙන් සතුටු වීම ගැන ගුණ කියන කෙනෙක්’ කියා මට ශ්‍රාවකයන් සත්කාර කරනවා නම්, ගෞරව කරනවා නම්, සම්මාන දක්වනවා නම්, පුදනවා නම්, සත්කාර කොට, ගරු කොට ඇසුරු කොට වසනවා නම්, පින්වත් උදායී, මගේ ශ්‍රාවකයන් ඉන්නවා පාංශුකූල සිවුරු පොරවන, රළු සිවුරු පොරවන, අමු සොහොනෙන් හරි කසල ගොඩකින් හරි කඩපිලේ ඉවත දැමූ තැනකින් හරි පරණ රෙදි කැබලි හරි අහුලාගෙන දෙපට සිවුරු හදාගෙන පොරවනවා. නමුත් උදායී, මං ඇතැම් දිනවල ගිහි පින්වතුන් පුදන සිවුරු පොරවනවා. රූක්ෂ ගොරෝසු සිවුරුත් පොරවනවා.
ඉදින් උදායී, ‘ශ්‍රමණ ගෞතමයන් ලද සිවුරෙන් සතුටු වන කෙනෙකි. ලද සිවුරෙන් සතුටු වීම ගැන ගුණ කියන කෙනෙක්’ කියා මට ශ්‍රාවකයන් සත්කාර කරනවා නම්, ගෞරව කරනවා නම්, සම්මාන දක්වනවා නම්, පුදනවා නම්, සත්කාර කොට, ගරු කොට ඇසුරු කොට වසනවා නම්, උදායී, පාංශුකූල සිවුරු පොරවන, රළු සිවුරු පොරවන, අමු සොහොනෙන් හරි කසල ගොඩකින් හරි කඩපිලේ ඉවත දැමූ තැනකින් හරි පරණ රෙදි කැබලි හරි අහුලාගෙන දෙපට සිවුරු හදාගෙන පොරවන මගේ යම් ශ්‍රාවකයන් ඉන්නවා නම් ඔවුන් උදායී, ඔය කරුණ තුළින් මට සත්කාර කරන එකක් නෑ. ගෞරව කරන එකක් නෑ. සම්මාන දක්වන එකක් නෑ. පුදන එකක් නෑ. සත්කාර කොට, ගරු කොට, ඇසුරු කොට වසන එකක් නෑ.
පින්වත් උදායි, ‘ශ්‍රමණ ගෞතමයන් ලද පිණ්ඩපාතයෙන් සතුටු වන කෙනෙකි. ලද පිණ්ඩපාතයෙන් සතුටු වීම ගැන ගුණ කියන කෙනෙක්’ කියා මට ශ්‍රාවකයන් සත්කාර කරනවා නම්, ගෞරව කරනවා නම්, සම්මාන දක්වනවා නම්, පුදනවා නම්, සත්කාර කොට, ගරු කොට ඇසුරු කොට වසනවා නම්, පින්වත් උදායී, මගේ ශ්‍රාවකයන් ඉන්නවා පිණ්ඩපාතික ධුතාංගය රකිනවා. ගෙපිලිවෙලින් ලැබෙන පිණ්ඩපාතයෙන් පමණක් යැපෙනවා. ඕනෑම කටුක ආහාරයකින් යැපීමට ඇලී සිටිනවා. ඔවුන් ඇතුළු ගමට ගිය ත් වාඩි වෙන්නට ආසනයකින් ඇරයුම් කළත් පිළිගන්නෙ නෑ. නමුත් උදායී, මං ඇතැම් දිනවල ආරාධනා ලැබ වළඳිනවා. නොයෙක් සූප ව්‍යංජන ඇතිව නිවුඩු ඉවත් කළ ඇල් හාල් බත් වළඳිනවා.
ඉදින් උදායී, ‘ශ්‍රමණ ගෞතමයන් ලද පිණ්ඩපාතයෙන් සතුටු වන කෙනෙකි. ලද පිණ්ඩපාතයෙන් සතුටු වීම ගැන ගුණ කියන කෙනෙක්’ කියා මට ශ්‍රාවකයන් සත්කාර කරනවා නම්, ගෞරව කරනවා නම්, සම්මාන දක්වනවා නම්, පුදනවා නම්, සත්කාර කොට, ගරු කොට ඇසුරු කොට වසනවා නම්, උදායී, පිණ්ඩපාතික ධුතාංගය රකින, ගෙපිලිවෙලින් ලැබෙන පිණ්ඩපාතයෙන් පමණක් යැපෙන, ඕනෑම කටුක ආහාරයකින් යැපීමට ඇලී සිටින, ඇතුළු ගමට ගිය ත් වාඩි වෙන්නට ආසනයකින් ඇරයුම් කළත් පිළිගන්නෙ නැති මගේ යම් ශ්‍රාවකයන් ඉන්නවා නම් ඔවුන් උදායී, ඔය කරුණ තුළින් මට සත්කාර කරන එකක් නෑ. ගෞරව කරන එකක් නෑ. සම්මාන දක්වන එකක් නෑ. පුදන එකක් නෑ. සත්කාර කොට, ගරු කොට, ඇසුරු කොට වසන එකක් නෑ.
පින්වත් උදායි, ‘ශ්‍රමණ ගෞතමයන් ලද සේනාසනයෙන් සතුටු වන කෙනෙකි. ලද සේනාසනයෙන් සතුටු වීම ගැන ගුණ කියන කෙනෙක්’ කියා මට ශ්‍රාවකයන් සත්කාර කරනවා නම්, ගෞරව කරනවා නම්, සම්මාන දක්වනවා නම්, පුදනවා නම්, සත්කාර කොට, ගරු කොට ඇසුරු කොට වසනවා නම්, පින්වත් උදායී, රුක්ඛමූලික ධුතාංගය රකින, එළිමහනේ පමණක් සිටින ධුතාංගය රකින මගේ ශ්‍රාවකයන් ඉන්නවා. ඔවුන් අටමාසයක් වහළයක් යටට යන්නෙ නෑ. නමුත් උදායී, මං ඇතැම් දිනවල ඇතුළත පිටත හොඳින් පිරියම් කළ වසන ලද දොර ජනෙල් ඇති, වසන ලද අගුලු ඇති කූටාගාර වල ත් වාසය කරනවා.
ඉදින් උදායී, ‘ශ්‍රමණ ගෞතමයන් ලද සේනාසනයෙන් සතුටු වන කෙනෙකි. ලද සේනාසනයෙන් සතුටු වීම ගැන ගුණ කියන කෙනෙක්’ කියා මට ශ්‍රාවකයන් සත්කාර කරනවා නම්, ගෞරව කරනවා නම්, සම්මාන දක්වනවා නම්, පුදනවා නම්, සත්කාර කොට, ගරු කොට ඇසුරු කොට වසනවා නම්, උදායී, රුක්ඛමූලික ධුතාංගය රකින, එළිමහනේ පමණක් සිටින ධුතාංගය රකින, අටමාසයක් වහළයක් යටට යන්නෙ නැති මගේ යම් ශ්‍රාවකයන් ඉන්නවා නම් ඔවුන් උදායී, ඔය කරුණ තුළින් මට සත්කාර කරන එකක් නෑ. ගෞරව කරන එකක් නෑ. සම්මාන දක්වන එකක් නෑ. පුදන එකක් නෑ. සත්කාර කොට, ගරු කොට, ඇසුරු කොට වසන එකක් නෑ.
පින්වත් උදායි, ‘ශ්‍රමණ ගෞතමයන් හුදෙකලා විවේකයෙන් සිටින කෙනෙකි. හුදෙකලා විවේකයෙන් සිටීම ගැන ගුණ කියන කෙනෙක්’ කියා මට ශ්‍රාවකයන් සත්කාර කරනවා නම්, ගෞරව කරනවා නම්, සම්මාන දක්වනවා නම්, පුදනවා නම්, සත්කාර කොට, ගරු කොට ඇසුරු කොට වසනවා නම්, පින්වත් උදායී, අරණ්‍යයේ වාසය කිරීමේ ධුතාංගය රකින, ඈත වනයේ සෙනසුන් වල වසන, වනයෙහි ඉතාමත් ම දුර ඇතුළට ගොස් සෙනසුන් වල වසන මාගේ ශ්‍රාවකයන් ඉන්නවා. ඔවුන් අඩමසක් පාසා පාමොක් උදෙසන්නට සංඝයා මැදට පැමිණෙනවා. නමුත් උදායී, මං ඇතැම් දිනවල භික්ෂු, භික්ෂුණී, උපාසක, උපාසිකාවන් පිරිවරාගෙන, රාජ, රාජ මහා අමාත්‍යයන් පිරිවරා ගෙන, තීර්ථකයන්, තීර්ථක ශ්‍රාවකයන් පිරිවරාගෙන වාසය කරනවා.
ඉදින් උදායී, ‘ශ්‍රමණ ගෞතමයන් හුදෙකලා විවේකයෙන් සිටින කෙනෙකි. හුදෙකලා විවේකයෙන් සිටීම ගැන ගුණ කියන කෙනෙක්’ කියා මට ශ්‍රාවකයන් සත්කාර කරනවා නම්, ගෞරව කරනවා නම්, සම්මාන දක්වනවා නම්, පුදනවා නම්, සත්කාර කොට, ගරු කොට ඇසුරු කොට වසනවා නම්, උදායී, අරණ්‍යයේ වාසයේ කිරීමේ ධුතාංගය රකින, ඈත වනයේ සෙනසුන් වල වසන, වනයෙහි ඉතාමත් ම දුර ඇතුළට ගොස් සෙනසුන් වල වසන, අඩමසක් පාසා පාමොක් උදෙසන්නට සංඝයා මැදට පැමිණෙන මගේ යම් ශ්‍රාවකයන් ඉන්නවා නම් ඔවුන් උදායී, ඔය කරුණ තුළින් මට සත්කාර කරන එකක් නෑ. ගෞරව කරන එකක් නෑ. සම්මාන දක්වන එකක් නෑ. පුදන එකක් නෑ. සත්කාර කොට, ගරු කොට, ඇසුරු කොට වසන එකක් නෑ.
පින්වත් උදායී, අන්න ඒ නිසා මගේ ශ්‍රාවකයන් ඔය කරුණු පහ හේතු කරගෙන මට සත්කාර කරන්නෙ නෑ. ගෞරව කරන්නෙ නෑ. සම්මාන දක්වන්නෙ නෑ. පුදන්නෙ නෑ. සත්කාර කොට, ගරු කොට, ඇසුරු කොට වසන්නෙ නෑ.
නමුත් පින්වත් උදායී, වෙනත් කරුණු පහක් තියෙනවා. අන්න ඒ කරුණු මුල්කොට ගෙන නම් මාගේ ශ්‍රාවකයා මට සත්කාර කරනවා. ගෞරව කරනවා. සම්මාන දක්වනවා. පුදනවා. සත්කාර කොට, ගරු කොට, ඇසුරු කොට වසනවා.
උදායී, මෙහිලා මගේ ශ්‍රාවකයන් ‘ශ්‍රමණ ගෞතමයන් වහන්සේ සීලවන්ත යි. ඉතා උතුම් සීලස්කන්ධයකින් සමන්විත යි’ කියල මට සම්භාවනා කරනවා. උදායී, ‘ශ්‍රමණ ගෞතමයන් වහන්සේ සීලවන්ත යි. ඉතා උතුම් සීලස්කන්ධයකින් සමන්විත යි’ කියල යම් හෙයකින් ශ්‍රාවකයන් මට සම්භාවනා කරත් ද, උදායී, යම් කරුණකින් ශ්‍රාවකයන් මට සත්කාර කරත් ද, ගෞරව කරත් ද, සම්මාන දක්වත් ද, පුදත් ද, සත්කාර කොට ගරුකාර කොට ඇසුරු කොට වසත් ද, මේ වනාහී ඒ පළමුවෙනි කාරණය යි.
උදායී, තව කරුණක් කියමි. මෙහිලා මගේ ශ්‍රාවකයන් ‘ඉතා සුන්දර වූ ඤාණදර්ශනය පිළිබඳව’ මට සම්භාවනා කරනවා. ඒ කියන්නේ; ‘ශ්‍රමණ ගෞතමයන් වහන්සේ යමක් දැන ගෙන ම යි, ‘දනිමි’ කියන්නෙ. ශ්‍රමණ ගෞතමයන් වහන්සේ දක්නා දෙයක් ම යි, ‘දකිමි’ කියන්නෙ. ශ්‍රමණ ගෞතමයන් වහන්සේ විශිෂ්ට ඤාණයෙන් ප්‍රත්‍යක්ෂ නො කොට නොව, ප්‍රත්‍යක්ෂ කරගෙන ම යි දහම් දෙසන්නෙ. ශ්‍රමණ ගෞතමයන් වහන්සේ කරුණු රහිතව නොව, කරුණු සහිතව ම යි දහම් දෙසන්නෙ. ශ්‍රමණ ගෞතමයන් වහන්සේ ප්‍රාතිහාර්ය රහිතව නොව, ප්‍රාතිහාර්යය සහිතව ම යි දහම් දෙසන්නෙ’ කියල. මෙසේ උදායී, ‘ශ්‍රමණ ගෞතමයන් වහන්සේ යමක් දැන ගෙන ම යි, ‘දනිමි’ කියන්නෙ. ශ්‍රමණ ගෞතමයන් වහන්සේ දක්නා දෙයක් ම යි, ‘දකිමි’ කියන්නෙ. ශ්‍රමණ ගෞතමයන් වහන්සේ විශිෂ්ට ඤාණයෙන් ප්‍රත්‍යක්ෂ නො කොට නොව, ප්‍රත්‍යක්ෂ කරගෙන ම යි දහම් දෙසන්නෙ. ශ්‍රමණ ගෞතමයන් වහන්සේ කරුණු රහිතව නොව, කරුණු සහිතව ම යි දහම් දෙසන්නෙ. ශ්‍රමණ ගෞතමයන් වහන්සේ ප්‍රාතිහාර්ය රහිතව නොව, ප්‍රාතිහාර්යය සහිතව ම යි දහම් දෙසන්නෙ’ කියල යම් හෙයකින් ශ්‍රාවකයන් මට සම්භාවනා කරත් ද, උදායී, යම් කරුණකින් ශ්‍රාවකයන් මට සත්කාර කරත් ද, ගෞරව කරත් ද, සම්මාන දක්වත් ද, පුදත් ද, සත්කාර කොට ගරුකාර කොට ඇසුරු කොට වසත් ද, මේ වනාහී ඒ දෙවෙනි කාරණය යි.
උදායී, තව කරුණක් කියමි. මෙහිලා මගේ ශ්‍රාවකයන් ‘අධිප්‍රඥාව පිළිබඳව’ මට සම්භාවනා කරනවා. ඒ කියන්නෙ; ‘ශ්‍රමණ ගෞතමයන් වහන්සේ ප්‍රඥාවන්ත යි. ශ්‍රමණ ගෞතමයන් වහන්සේ ඉතා උතුම් වූ ප්‍රඥාස්කන්ධයෙන් සමන්විත යි. ‘හට නො ගත් වාද මාර්ගයන් නො දකින්නේ ය’ කියල හෝ ‘හට ගත් අන්‍ය වාදයන් කරුණු සහිතව නිග්‍රහ කොට බැහැරට නො දමන්නේ ය’ කියන කරුණ හෝ සිදුවන දෙයක් නො වෙයි කියල යි. උදායී, ඒ ගැන කුමක් ද සිතන්නේ? මාගේ ශ්‍රාවකයන් මා ගැන මේ අයුරින් දන්නවා නම්, මේ අයුරින් දකිනවා නම්, මා දහම් දෙසන අතරේ අනවශ්‍ය කතාවන් ඇද ගනී ද?” “ස්වාමීනී, එය නො වේ ම යි.”
“උදායී, මම ශ්‍රාවකයන් ගෙන් අනුශාසනාවන් පතන කෙනෙක් නො වෙයි. ශ්‍රාවකයන් ඒකාන්තයෙන් ම මගෙන් ම අනුශාසනාවන් පතනවා. උදායී, ‘ශ්‍රමණ ගෞතමයන් වහන්සේ ප්‍රඥාවන්ත යි. ඉතා උතුම් ප්‍රඥාස්කන්ධයකින් සමන්විත යි’ කියල ‘හට නො ගත් වාද මාර්ගයන් නො දකින්නේ ය’ කියල හෝ ‘හට ගත් අන්‍ය වාදයන් කරුණු සහිතව නිග්‍රහ කොට බැහැරට නො දමන්නේ ය’ කියන කරුණ හෝ සිදුවන දෙයක් නො වෙයි කියල යම් හෙයකින් ශ්‍රාවකයන් මට සම්භාවනා කරත් ද, උදායී, යම් කරුණකින් ශ්‍රාවකයන් මට සත්කාර කරත් ද, ගෞරව කරත් ද, සම්මාන දක්වත් ද, පුදත් ද, සත්කාර කොට ගරුකාර කොට ඇසුරු කොට වසත් ද, මේ වනාහී ඒ තුන්වෙනි කාරණය යි.
උදායී, තව කරුණක් කියමි. මාගේ ශ්‍රාවකයන් යම් දුකකින් දුකට පත් වෙලා, දුකෙන් පීඩා විඳ විඳ සිට, ඔවුන් මා කරා ඇවිදින් ‘දුක නම් වූ ආර්ය සත්‍යය’ ගැන විමසනවා. එතකොට මා ඔවුන් විසින් අසන ලද ඒ දුක නම් වූ ආර්ය සත්‍යය ගැන විස්තර කොට දෙනවා. එතකොට මං ඒ ප්‍රශ්නෙට දුන් පිළිතුර නිසා ඔවුන් ගේ සිත් ගන්නවා. ඒ වගේ ම ඔවුන් මගෙන් ‘දුක හට ගැනීම නම් වූ ආර්ය සත්‍යය’ ගැන ….(පෙ)…. ‘දුක නිරුද්ධ වීම නම් වූ ආර්ය සත්‍යය’ ගැන ….(පෙ)…. ‘දුක් නිරුද්ධ වන්නා වූ ප්‍රතිපදාව නම් වූ ආර්ය සත්‍යය’ ගැන ගැන විමසනවා. එතකොට මා ඔවුන් විසින් අසන ලද ඒ දුක නිරුද්ධ වන්නා වූ ප්‍රතිපදාව නම් වූ ආර්ය සත්‍යය ගැන විස්තර කොට දෙනවා. එතකොට මං ඒ ප්‍රශ්නෙට දුන් පිළිතුර නිසා ඔවුන් ගේ සිත් ගන්නවා.
උදායී, ‘මාගේ ශ්‍රාවකයන් යම් දුකකින් දුකට පත් වෙලා, දුකෙන් පීඩා විඳ විඳ සිට, ඔවුන් මා කරා ඇවිදින් ‘දුක නම් වූ ආර්ය සත්‍යය’ ගැන විමසනවා නම්, එතකොට මා ඔවුන් විසින් අසන ලද ඒ දුක නම් වූ ආර්ය සත්‍යය ගැන විස්තර කොට දෙනවා නම්, එතකොට මං ඒ ප්‍රශ්නෙට දුන් පිළිතුර නිසා ඔවුන් ගේ සිත් ගන්නවා නම්, ඒ වගේ ම ඔවුන් මගෙන් ‘දුක හට ගැනීම නම් වූ ආර්ය සත්‍යය’ ගැන ….(පෙ)…. ‘දුක නිරුද්ධ වීම නම් වූ ආර්ය සත්‍යය’ ගැන ….(පෙ)…. ‘දුක් නිරුද්ධ වන්නා වූ ප්‍රතිපදාව නම් වූ ආර්ය සත්‍යය’ ගැන ගැන විමසනවා නම්, එතකොට මා ඔවුන් විසින් අසන ලද ඒ දුක නිරුද්ධ වන්නා වූ ප්‍රතිපදාව නම් වූ ආර්ය සත්‍යය ගැන විස්තර කොට දෙනවා නම්, එතකොට මං ඒ ප්‍රශ්නෙට දුන් පිළිතුර නිසා ඔවුන් ගේ සිත් ගන්නවා නම්, ඒ හේතුවෙන් ශ්‍රාවකයන් මට සම්භාවනා කරත් ද, උදායී, යම් කරුණකින් ශ්‍රාවකයන් මට සත්කාර කරත් ද, ගෞරව කරත් ද, සම්මාන දක්වත් ද, පුදත් ද, සත්කාර කොට ගරුකාර කොට ඇසුරු කොට වසත් ද, මේ වනාහී ඒ හතරවෙනි කාරණය යි.
උදායී, තව කරුණක් කියමි. මා විසින් ශ්‍රාවකයන් හට අනුගමනය කළ යුතු වැඩ පිළිවෙලක් කියා දීලා තියෙනවා. යම් ආකාරයකින් ඒ වැඩපිළිවෙල මත ඉඳිමින් තමයි මාගේ ශ්‍රාවකයන් සතර සතිපට්ඨානයන් වඩන්නේ. උදායී මෙහිලා භික්ෂුව කෙලෙස් තවන වීරියෙන් යුතුව, මනා නුවණින් යුතුව, සිහියෙන් යුතුව, ලෝකයෙහි අභිජ්ඣා දෝමනස්ස දෙක දුරු කොට කය පිළිබඳව කායානුපස්සනා භාවනාවෙන් වාසය කරනවා. වේදනා පිළිබඳව ….(පෙ)…. සිත පිළිබඳව ….(පෙ)…. කෙලෙස් තවන වීරියෙන් යුතුව, මනා නුවණින් යුතුව, සිහියෙන් යුතුව, ලෝකයෙහි අභිජ්ඣා දෝමනස්ස දෙක දුරු කොට ධර්මයන් පිළිබඳව ධම්මානුපස්සනා භාවනාවෙන් වාසය කරනවා. ඉතින් ඔය වැඩපිළිවෙල තුළ මාගේ ශ්‍රාවකයන් බොහෝ දෙනෙක් විශිෂ්ට ඤාණයෙන් යුතු පාරමීප්‍රාප්ත වීම නම් වූ අරහත්වයට පැමිණ වාසය කරනවා.
උදායී, තව කරුණක් කියමි. මා විසින් ශ්‍රාවකයන් හට අනුගමනය කළ යුතු වැඩ පිළිවෙලක් කියා දීලා තියෙනවා. යම් ආකාරයකින් ඒ වැඩපිළිවෙල මත ඉඳිමින් තමයි මාගේ ශ්‍රාවකයන් සතර සම්‍යක් ප්‍රධානයන් වඩන්නේ. උදායී මෙහිලා භික්ෂුව නූපන් පාපී අකුසල් නූපදවීම පිණිස, කැමැත්ත උපදවනවා. වෑයම් කරනවා. වීරිය අරඹනවා. සිත දැඩි කොට ගන්නවා. බලවත් ලෙස වීරිය ගන්නවා. උපන් පාපී අකුසල් ප්‍රහාණය කිරීම පිණිස, කැමැත්ත උපදවනවා. වෑයම් කරනවා. වීරිය අරඹනවා. සිත දැඩි කොට ගන්නවා. බලවත් ලෙස වීරිය ගන්නවා. නූපන් කුසල් උපදවා ගැනීම පිණිස, කැමැත්ත උපදවනවා. වෑයම් කරනවා. වීරිය අරඹනවා. සිත දැඩි කොට ගන්නවා. බලවත් ලෙස වීරිය ගන්නවා. උපන් කුසල් පවත්වා ගැනීම පිණිස, ඒවා නැති නො වීම පිණිස, බොහෝ සෙයින් වැඩීම පිණිස, විපුලව වැඩීම පිණිස, භාවනාවෙන් සම්පූර්ණ වීම පිණිස කැමැත්ත උපදවනවා. වෑයම් කරනවා. වීරිය අරඹනවා. සිත දැඩි කොට ගන්නවා. බලවත් ලෙස වීරිය ගන්නවා. ඉතින් ඔය වැඩපිළිවෙල තුළ මාගේ ශ්‍රාවකයන් බොහෝ දෙනෙක් විශිෂ්ට ඤාණයෙන් යුතු පාරමීප්‍රාප්ත වීම නම් වූ අරහත්වයට පැමිණ වාසය කරනවා.
උදායී, තව කරුණක් කියමි. මා විසින් ශ්‍රාවකයන් හට අනුගමනය කළ යුතු වැඩ පිළිවෙලක් කියා දීලා තියෙනවා. යම් ආකාරයකින් ඒ වැඩපිළිවෙල මත ඉඳිමින් තමයි මාගේ ශ්‍රාවකයන් සතර ඉර්ධිපාදයන් වඩන්නේ. උදායී මෙහිලා භික්ෂුව අධික කැමැත්තෙන් සමාධිය වඩමින්, ඉතා බලවත් උත්සාහයකින් යුක්තව ඉර්ධි පාදය වඩනවා. වීරියෙන් යුතුව සමාධිය වඩමින්, ….(පෙ)…. බලවත් චිත්ත අධිෂ්ඨානයකින් යුතුව සමාධිය වඩමින්, ….(පෙ)…. නුවණින් විමසමින් සමාධිය වඩමින්, ඉතා බලවත් උත්සාහයකින් යුක්තව ඉර්ධි පාදය වඩනවා. ඉතින් ඔය වැඩපිළිවෙල තුළ මාගේ ශ්‍රාවකයන් බොහෝ දෙනෙක් විශිෂ්ට ඤාණයෙන් යුතු පාරමීප්‍රාප්ත වීම නම් වූ අරහත්වයට පැමිණ වාසය කරනවා.
උදායී, තව කරුණක් කියමි. මා විසින් ශ්‍රාවකයන් හට අනුගමනය කළ යුතු වැඩ පිළිවෙලක් කියා දීලා තියෙනවා. යම් ආකාරයකින් ඒ වැඩපිළිවෙල මත ඉඳිමින් තමයි මාගේ ශ්‍රාවකයන් පංච ඉන්ද්‍රියයන් වඩන්නේ. උදායී මෙහිලා භික්ෂුව සංසිඳවීම ඇති කරදෙන, සත්‍යාවබෝධය ඇති කරදෙන, ශ්‍රද්ධා ඉන්ද්‍රිය වඩනවා. විරිය ඉන්ද්‍රිය වඩනවා ….(පෙ)…. සති ඉන්ද්‍රිය වඩනවා ….(පෙ)…. සමාධි ඉන්ද්‍රිය වඩනවා ….(පෙ)…. සංසිඳවීම ඇති කරදෙන, සත්‍යාවබෝධය ඇති කරදෙන, ප්‍රඥා ඉන්ද්‍රිය වඩනවා. ඉතින් ඔය වැඩපිළිවෙල තුළ මාගේ ශ්‍රාවකයන් බොහෝ දෙනෙක් විශිෂ්ට ඤාණයෙන් යුතු පාරමීප්‍රාප්ත වීම නම් වූ අරහත්වයට පැමිණ වාසය කරනවා.
උදායී, තව කරුණක් කියමි. මා විසින් ශ්‍රාවකයන් හට අනුගමනය කළ යුතු වැඩ පිළිවෙලක් කියා දීලා තියෙනවා. යම් ආකාරයකින් ඒ වැඩපිළිවෙල මත ඉඳිමින් තමයි මාගේ ශ්‍රාවකයන් පංච බලයන් වඩන්නේ. උදායී මෙහිලා භික්ෂුව සංසිඳවීම ඇති කරදෙන, සත්‍යාවබෝධය ඇති කරදෙන, ශ්‍රද්ධා බලය වඩනවා. විරිය බලය වඩනවා ….(පෙ)…. සති බලය වඩනවා ….(පෙ)…. සමාධි බලය වඩනවා ….(පෙ)…. සංසිඳවීම ඇති කරදෙන, සත්‍යාවබෝධය ඇති කරදෙන, ප්‍රඥා බලය වඩනවා. ඉතින් ඔය වැඩපිළිවෙල තුළ මාගේ ශ්‍රාවකයන් බොහෝ දෙනෙක් විශිෂ්ට ඤාණයෙන් යුතු පාරමීප්‍රාප්ත වීම නම් වූ අරහත්වයට පැමිණ වාසය කරනවා.
උදායී, තව කරුණක් කියමි. මා විසින් ශ්‍රාවකයන් හට අනුගමනය කළ යුතු වැඩ පිළිවෙලක් කියා දීලා තියෙනවා. යම් ආකාරයකින් ඒ වැඩපිළිවෙල මත ඉඳිමින් තමයි මාගේ ශ්‍රාවකයන් සප්ත බොජ්ඣංගයන් වඩන්නේ. උදායී මෙහිලා භික්ෂුව කාය-චිත්ත විවේකය ඇසුරු කරගත්, විරාගය ඇසුරු කරගත්, නිරෝධය ඇසුරු කරගත්, නිවනට නැඹුරු වූ සති සම්බොජ්ඣංගය වඩනවා. ධම්මවිචය සම්බොජ්ඣංගය වඩනවා ….(පෙ)…. විරිය සම්බොජ්ඣංගය වඩනවා ….(පෙ)…. පීති සම්බොජ්ඣංගය වඩනවා ….(පෙ)…. පස්සද්ධි සම්බොජ්ඣංගය වඩනවා ….(පෙ)…. සමාධි සම්බොජ්ඣංගය වඩනවා ….(පෙ)…. කාය-චිත්ත විවේකය ඇසුරු කරගත්, විරාගය ඇසුරු කරගත්, නිරෝධය ඇසුරු කරගත්, නිවනට නැඹුරු වූ උපේක්ඛා සම්බොජ්ඣංගය වඩනවා. ඉතින් ඔය වැඩපිළිවෙල තුළ මාගේ ශ්‍රාවකයන් බොහෝ දෙනෙක් විශිෂ්ට ඤාණයෙන් යුතු පාරමීප්‍රාප්ත වීම නම් වූ අරහත්වයට පැමිණ වාසය කරනවා.
උදායී, තව කරුණක් කියමි. මා විසින් ශ්‍රාවකයන් හට අනුගමනය කළ යුතු වැඩ පිළිවෙලක් කියා දීලා තියෙනවා. යම් ආකාරයකින් ඒ වැඩපිළිවෙල මත ඉඳිමින් තමයි මාගේ ශ්‍රාවකයන් ආර්ය අෂ්ඨාංගික මාර්ගය වඩන්නේ. උදායී මෙහිලා භික්ෂුව සම්මා දිට්ඨිය වඩනවා. සම්මා සංකල්පය වඩනවා. සම්මා වාචා වඩනවා. සම්මා කම්මන්තය වඩනවා. සම්මා ආජීවය වඩනවා. සම්මා වායාමය වඩනවා. සම්මා සතිය වඩනවා. සම්මා සමාධිය වඩනවා. ඉතින් ඔය වැඩපිළිවෙල තුළ මාගේ ශ්‍රාවකයන් බොහෝ දෙනෙක් විශිෂ්ට ඤාණයෙන් යුතු පාරමීප්‍රාප්ත වීම නම් වූ අරහත්වයට පැමිණ වාසය කරනවා.
උදායී, තව කරුණක් කියමි. මා විසින් ශ්‍රාවකයන් හට අනුගමනය කළ යුතු වැඩ පිළිවෙලක් කියා දීලා තියෙනවා. යම් ආකාරයකින් ඒ වැඩපිළිවෙල මත ඉඳිමින් තමයි මාගේ ශ්‍රාවකයන් අෂ්ට විමෝක්ෂයන් වඩන්නේ. එතකොට රූප ධ්‍යාන තුළ රූප දකිනවා. මෙය පළමුවෙනි විමෝක්ෂය යි. ඊළඟට ආධ්‍යාත්මයෙහි අරූප සඤ්ඤා ඇතිව බාහිර රූපයන් දකිනවා. මෙය දෙවෙනි විමෝක්ෂය යි. ඒ වගේ ම සුභ වූ භාවනා අරමුණක් ම මුල්කොට සමාධිය වඩනවා. මෙය තුන්වෙනි විමෝක්ෂය යි. සියළු රූප සඤ්ඤාවන් ඉක්ම යෑමෙන්, ගොරෝසු සඤ්ඤාවන් නැති වීමෙන්, නා නා සඤ්ඤාවන් නො මෙනෙහි කිරීමෙන්, ‘අනන්ත වූ ආකාසය යැ’යි මෙනෙහි කිරීමෙන් ආකාසානඤ්චායතනයට පැමිණ වාසය කරනවා. මෙය සතරවෙනි විමෝක්ෂය යි. සියලු අයුරින් ආකාසානඤ්චායතනය ඉක්ම යෑමෙන් ‘අනන්ත වූ විඤ්ඤාණය යැ’යි මෙනෙහි කිරීමෙන් විඤ්ඤාණඤ්චායතනයට පැමිණ වාසය කරනවා. මෙය පස්වෙනි විමෝක්ෂය යි. සියලු අයුරින් විඤ්ඤාණඤ්චායතනය ඉක්ම යෑමෙන් ‘කිසිවක් නැතැ’යි මෙනෙහි කිරීමෙන් ආකිඤ්චඤ්ඤායතනයට පැමිණ වාසය කරනවා. මෙය සයවෙනි විමෝක්ෂය යි. සියලු අයුරින් ආකිඤ්චඤ්ඤායතනය ඉක්ම යෑමෙන් නේවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනයට පැමිණ වාසය කරනවා. මෙය සත්වෙනි විමෝක්ෂය යි. සියලු අයුරින් නේවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනය ඉක්ම යෑමෙන් සඤ්ඤාවේදයිත නිරෝධය උපදවා ගෙන එයට පැමිණ වාසය කරනවා. මෙය අටවෙනි විමෝක්ෂය යි. ඉතින් ඔය වැඩපිළිවෙල තුළ මාගේ ශ්‍රාවකයන් බොහෝ දෙනෙක් විශිෂ්ට ඤාණයෙන් යුතු පාරමීප්‍රාප්ත වීම නම් වූ අරහත්වයට පැමිණ වාසය කරනවා.
උදායී, තව කරුණක් කියමි. මා විසින් ශ්‍රාවකයන් හට අනුගමනය කළ යුතු වැඩ පිළිවෙලක් කියා දීලා තියෙනවා. යම් ආකාරයකින් ඒ වැඩපිළිවෙල මත ඉඳිමින් තමයි මාගේ ශ්‍රාවකයන් අභිභායතන අට වඩන්නෙ. ඒ කියන්නෙ අධ්‍යාත්මයෙහි රූප සඤ්ඤාවක් ඇති කෙනෙක් බාහිර වර්ණවත්, දුර්වර්ණ රූපයන් ස්වල්ප වශයෙන් දකියි. ඒ වගේ ම ඒ රූපයන් අභිභවනය කොට ‘දනිමි, දකිමි’ යි යන මෙබඳු සඤ්ඤාවෙන් යුතු වෙයි. මෙය පළමුවෙනි අභිභායතනය යි.
අධ්‍යාත්මයෙහි රූප සඤ්ඤාවක් ඇති කෙනෙක් බාහිර වර්ණවත්, දුර්වර්ණ රූපයන් අප්‍රමාණ වශයෙන් දකියි. ඒ වගේ ම ඒ රූපයන් අභිභවනය කොට ‘දනිමි, දකිමි’ යි යන මෙබඳු සඤ්ඤාවෙන් යුතු වෙයි. මෙය දෙවෙනි අභිභායතනය යි.
අධ්‍යාත්මයෙහි අරූප සඤ්ඤාවක් ඇති කෙනෙක් බාහිර වර්ණවත්, දුර්වර්ණ රූපයන් ස්වල්ප වශයෙන් දකියි. ඒ වගේ ම ඒ රූපයන් අභිභවනය කොට ‘දනිමි, දකිමි’ යි යන මෙබඳු සඤ්ඤාවෙන් යුතු වෙයි. මෙය තුන්වෙනි අභිභායතනය යි.
අධ්‍යාත්මයෙහි අරූප සඤ්ඤාවක් ඇති කෙනෙක් බාහිර වර්ණවත්, දුර්වර්ණ රූපයන් අප්‍රමාණ වශයෙන් දකියි. ඒ වගේ ම ඒ රූපයන් අභිභවනය කොට ‘දනිමි, දකිමි’ යි යන මෙබඳු සඤ්ඤාවෙන් යුතු වෙයි. මෙය හතරවෙනි අභිභායතනය යි.
අධ්‍යාත්මයෙහි අරූප සඤ්ඤාවක් ඇති කෙනෙක් බාහිර රූපයන් දකිනවා. ඒ කියන්නෙ නිල් වූ, නීල වර්ණයෙන් යුතු වූ, නීල නිදර්ශන ඇති නීල ප්‍රභා ඇති රූපයන් දකිනවා. එය නිල් වූ, නීල වර්ණයෙන් යුතු වූ, නීල නිදර්ශන ඇති නීල ප්‍රභා ඇති දිය බෙරලිය මලක් දකිනවා වගෙයි. ඒ වගේ ම නිල් වූ, නීල වර්ණයෙන් යුතු වූ, නීල නිදර්ශන ඇති නීල ප්‍රභා ඇති මැනවින් ඔප මට්ටම් කළ කසී සළුවක් දකිනවා වගෙයි. මේ අයුරින් ම අධ්‍යාත්මයෙහි එක ම අරූප සඤ්ඤාවක් ඇතිව බාහිර රූපයන් දකිනවා. ඒ කියන්නෙ නිල් වූ, නීල වර්ණයෙන් යුතු වූ, නීල නිදර්ශන ඇති නීල ප්‍රභා ඇති රූපයන් දකිනවා. ඒ රූපයන් අභිභවනය කොට ‘දනිමි, දකිමි’ යි යන මෙබඳු සඤ්ඤාවෙන් යුතු වෙයි. මෙය පස් වෙනි අභිභායතනය යි.
අධ්‍යාත්මයෙහි අරූප සඤ්ඤාවක් ඇති කෙනෙක් බාහිර රූපයන් දකිනවා. ඒ කියන්නෙ කහ වූ, කහ වර්ණයෙන් යුතු වූ, කහ නිදර්ශන ඇති කහ ප්‍රභා ඇති රූපයන් දකිනවා. එය කහ වූ, කහ වර්ණයෙන් යුතු වූ, කහ නිදර්ශන ඇති කහ ප්‍රභා ඇති කිණිහිරි මලක් දකිනවා වගෙයි. ඒ වගේ ම කහ වූ, කහ වර්ණයෙන් යුතු වූ, කහ නිදර්ශන ඇති කහ ප්‍රභා ඇති මැනවින් ඔප මට්ටම් කළ කසී සළුවක් දකිනවා වගෙයි. මේ අයුරින් ම අධ්‍යාත්මයෙහි එක ම අරූප සඤ්ඤාවක් ඇතිව බාහිර රූපයන් දකිනවා. ඒ කියන්නෙ කහ වූ, කහ වර්ණයෙන් යුතු වූ, කහ නිදර්ශන ඇති කහ ප්‍රභා ඇති රූපයන් දකිනවා. ඒ රූපයන් අභිභවනය කොට ‘දනිමි, දකිමි’ යි යන මෙබඳු සඤ්ඤාවෙන් යුතු වෙයි. මෙය සය වෙනි අභිභායතනය යි.
අධ්‍යාත්මයෙහි අරූප සඤ්ඤාවක් ඇති කෙනෙක් බාහිර රූපයන් දකිනවා. ඒ කියන්නෙ රතු වූ, රතු වර්ණයෙන් යුතු වූ, රතු නිදර්ශන ඇති රතු ප්‍රභා ඇති රූපයන් දකිනවා. එය රතු වූ, රතු වර්ණයෙන් යුතු වූ, රතු නිදර්ශන ඇති රතු ප්‍රභා ඇති බඳුවද මලක් දකිනවා වගෙයි. ඒ වගේ ම රතු වූ, රතු වර්ණයෙන් යුතු වූ, රතු නිදර්ශන ඇති රතු ප්‍රභා ඇති මැනවින් ඔප මට්ටම් කළ කසී සළුවක් දකිනවා වගෙයි. මේ අයුරින් ම අධ්‍යාත්මයෙහි එක ම අරූප සඤ්ඤාවක් ඇතිව බාහිර රූපයන් දකිනවා. ඒ කියන්නෙ රතු වූ, රතු වර්ණයෙන් යුතු වූ, රතු නිදර්ශන ඇති රතු ප්‍රභා ඇති රූපයන් දකිනවා. ඒ රූපයන් අභිභවනය කොට ‘දනිමි, දකිමි’ යි යන මෙබඳු සඤ්ඤාවෙන් යුතු වෙයි. මෙය සත් වෙනි අභිභායතනය යි.
අධ්‍යාත්මයෙහි අරූප සඤ්ඤාවක් ඇති කෙනෙක් බාහිර රූපයන් දකිනවා. ඒ කියන්නෙ සුදු වූ, සුදු වර්ණයෙන් යුතු වූ, සුදු නිදර්ශන ඇති සුදු ප්‍රභා ඇති රූපයන් දකිනවා. එය සුදු වූ, සුදු වර්ණයෙන් යුතු වූ, සුදු නිදර්ශන ඇති සුදු ප්‍රභා ඇති ඕසධී තරුවක් දකිනවා වගෙයි. ඒ වගේ ම සුදු වූ, සුදු වර්ණයෙන් යුතු වූ, සුදු නිදර්ශන ඇති සුදු ප්‍රභා ඇති මැනවින් ඔප මට්ටම් කළ කසී සළුවක් දකිනවා වගෙයි. මේ අයුරින් ම අධ්‍යාත්මයෙහි එක ම අරූප සඤ්ඤාවක් ඇතිව බාහිර රූපයන් දකිනවා. ඒ කියන්නෙ සුදු වූ, සුදු වර්ණයෙන් යුතු වූ, සුදු නිදර්ශන ඇති සුදු ප්‍රභා ඇති රූපයන් දකිනවා. ඒ රූපයන් අභිභවනය කොට ‘දනිමි, දකිමි’ යි යන මෙබඳු සඤ්ඤාවෙන් යුතු වෙයි. මෙය අට වෙනි අභිභායතනය යි. ඉතින් ඔය වැඩපිළිවෙල තුළ මාගේ ශ්‍රාවකයන් බොහෝ දෙනෙක් විශිෂ්ට ඤාණයෙන් යුතු පාරමීප්‍රාප්ත වීම නම් වූ අරහත්වයට පැමිණ වාසය කරනවා.
උදායී, තව කරුණක් කියමි. මා විසින් ශ්‍රාවකයන් හට අනුගමනය කළ යුතු වැඩ පිළිවෙලක් කියා දීලා තියෙනවා. යම් ආකාරයකින් ඒ වැඩපිළිවෙල මත ඉඳිමින් තමයි මාගේ ශ්‍රාවකයන් දස කසිණයන් වඩන්නෙ.
ඇතැමෙක් උඩ, යට, සරස දෙකක් නො කොට අප්‍රමාණ වූ පඨවි කසිණය ගැන දැනගන්නවා. ඇතැමෙක් අපෝ කසිණය ගැන දැනගන්නවා. ….(පෙ)…. ඇතැමෙක් තේජෝ කසිණය ගැන දැනගන්නවා. ….(පෙ)…. ඇතැමෙක් වායෝ කසිණය ගැන දැනගන්නවා. ….(පෙ)…. ඇතැමෙක් නීල කසිණය ගැන දැනගන්නවා. ….(පෙ)…. ඇතැමෙක් කහ කසිණය ගැන දැනගන්නවා. ….(පෙ)…. ඇතැමෙක් රතු කසිණය ගැන දැනගන්නවා. ….(පෙ)…. ඇතැමෙක් සුදු කසිණය ගැන දැනගන්නවා. ….(පෙ)…. ඇතැමෙක් ආකාස කසිණය ගැන දැනගන්නවා. ….(පෙ)…. ඇතැමෙක් උඩ, යට, සරස දෙකක් නො කොට අප්‍රමාණ වූ විඤ්ඤාණ කසිණය ගැන දැනගන්නවා. ඉතින් ඔය වැඩපිළිවෙල තුළ මාගේ ශ්‍රාවකයන් බොහෝ දෙනෙක් විශිෂ්ට ඤාණයෙන් යුතු පාරමීප්‍රාප්ත වීම නම් වූ අරහත්වයට පැමිණ වාසය කරනවා.
උදායී, තව කරුණක් කියමි. මා විසින් ශ්‍රාවකයන් හට අනුගමනය කළ යුතු වැඩ පිළිවෙලක් කියා දීලා තියෙනවා. යම් ආකාරයකින් ඒ වැඩපිළිවෙල මත ඉඳිමින් තමයි මාගේ ශ්‍රාවකයන් ධ්‍යාන සතර වඩන්නෙ.
ඒ කියන්නෙ; මෙහි ලා භික්ෂුව කාමයන් ගෙන් වෙන්ව, අකුසල ධර්මයන් ගෙන් වෙන්ව, විතර්ක සහිත වූ, විචාර සහිත වූ, විවේකයෙන් හට ගත් ප්‍රීති සුඛය ඇති ප්‍රථම ධ්‍යානය උපදවා ගෙන වාසය කරනවා. ඔහු මේ කය ම විවේකයෙන් හටගත් ප්‍රීති සුඛයෙන් හොඳට තෙත් කරනවා. මුළුමනින් ම තෙත් කරනවා. එයින් පුරවනවා. පිරිපුන්ව පුරවනවා. ඔහු ගේ සියළු කයෙහි විවේකයෙන් හටගත් ප්‍රීති සුඛයෙන් ස්පර්ශ නො කළ කිසි තැනක් නෑ.
පින්වත් උදායී, ඒක මේ වගේ දෙයක් (රජවරුන් ආදී පිරිස් නහවන) දක්ෂ නහවන්නෙක් හෝ නහවන කෙනෙකු ගේ ගෝලයෙක් ඉන්නවා. ඔහු ලෝහ බඳුනක නානසුණු විසුරුවනවා. ඊට පස්සේ දිය ඉස ඉස පිඬු කරනවා. එතකොට ඒ නානසුණු පිඬට අර වතුර කාවදිනවා. හොඳින් තෙත් වෙනවා. ඒ නහන පිඬ ඇතුළත පිටත සෑම තැන ම හොඳින් දිය පැතිරිලා තියෙනවා. පිටතට වැගිරෙන්නෙත් නෑ. පින්වත් උදායී, ඔය විදිහම යි. භික්ෂුව මේ කය ම විවේකයෙන් හටගත් ප්‍රීති සුඛයෙන් හොඳට තෙත් කරනවා. මුළුමනින් ම තෙත් කරනවා. එයින් පුරවනවා. පිරිපුන්ව පුරවනවා. ඔහු ගේ සියළු කයෙහි විවේකයෙන් හටගත් ප්‍රීති සුඛයෙන් ස්පර්ශ නො කළ කිසි තැනක් නෑ.
පින්වත් උදායී, නැවත අනිකක් කියමි. මෙහිලා භික්ෂුව විතර්ක විචාරයන් ගේ සංසිඳීමෙන්, අධ්‍යාත්මයෙහි පැහැදීම ඇති කරවන, සිතෙහි ඒකාග්‍රතාවය පවත්වන, විතර්ක රහිත වූ, විචාර රහිත වූ, සමාධියෙන් හට ගත් ප්‍රීති සුඛය ඇති දෙවන ධ්‍යානයට පැමිණ වාසය කරනවා. ඔහු මේ කය ම සමාධියෙන් හටගත් ප්‍රීති සුඛයෙන් හොඳට තෙත් කරනවා. මුළුමණින් ම තෙත් කරනවා. එයින් පුරවනවා. පිරිපුන්ව පුරවනවා. ඔහු ගේ සියළු කයෙහි සමාධියෙන් හටගත් ප්‍රීති සුඛයෙන් ස්පර්ශ නො කළ කිසි තැනක් නෑ.
පින්වත් උදායී, ඒක මේ වගේ දෙයක්. යට දිය උල්පත්වලින් වතුර ගලන ගැඹුරු විලක් තියෙනවා. හැබැයි ඒ විලට නැගෙනහිර පැත්තෙන් වතුර එන මඟක් නෑ. දකුණු පැත්තෙන් වතුර එන මඟක් නෑ. බටහිර පැත්තෙන් වතුර එන මඟක් නෑ. උතුරු පැත්තෙන් වතුර එන මඟක් නෑ. වැස්සත් කලින් කලට පිළිවෙලකට වහින්නේ නෑ. එතකොට ඒ විලෙන් ම සීතල දියදහරා උල්පත්වලින් උඩට මතු වෙවී ඒ විල ම සීතල ජලයෙන් හොඳට තෙත් කරනවා. මුළුමණින් ම තෙත් කරනවා. වතුරෙන් පුරවනවා. හොඳින් පුරවනවා. ඒ මුළු විලේ ම සිහිල් ජලයෙන් පහස නො ලැබූ කිසි තැනක් නෑ. පින්වත් උදායී, ඔය විදිහම යි. භික්ෂුව මේ කය ම සමාධියෙන් හටගත් ප්‍රීති සුඛයෙන් හොඳට තෙත් කරනවා. මුළුමණින් ම තෙත් කරනවා. එයින් පුරවනවා. පිරිපුන්ව පුරවනවා. ඔහු ගේ සියළු කයෙහි සමාධියෙන් හටගත් ප්‍රීති සුඛයෙන් ස්පර්ශ නො කළ කිසි තැනක් නෑ.
පින්වත් උදායී, නැවත අනිකක් කියමි. මෙහිලා භික්ෂුව ….(පෙ)…. තුන්වන ධ්‍යානයට පැමිණ වාසය කරනවා. ඔහු මේ කය ම ප්‍රීති රහිත සුඛයෙන් හොඳට තෙත් කරනවා. මුළුමණින් ම තෙත් කරනවා. එයින් පුරවනවා. පිරිපුන්ව පුරවනවා. ඔහු ගේ සියළු කයෙහි ප්‍රීති රහිත සුඛයෙන් ස්පර්ශ නො කළ කිසිතැනක් නෑ.
පින්වත් උදායී, ඒක මේ වගේ දෙයක්. මහනෙල් විලක හෝ රතු නෙළුම් විලක හෝ සුදු නෙළුම් විලක හෝ ඇතැම් මහනෙල් වේවා, රතු නෙළුම් වේවා, සුදු නෙළුම් වේවා ඒ නෙළුම් ජලයේ ම යි හට ගන්නේ. ජලයේ ම යි වැඩෙන්නේ. නමුත් ජලයෙන් උඩට ඇවිත් නෑ. ජලය තුළ ම ගිලී වැඩෙනවා. එතකොට ඒ නෙළුම් අග දක්වා ත් මුල දක්වා ත් සීතල දියෙන් හොඳට තෙත් වෙලා තියෙන්නේ. මුළුමණින් ම තෙත් වෙලා තියෙන්නේ. පිරිල තියෙන්නේ. හැම තැන ම පැතිරිලා තියෙන්නේ. ඒ සෑම මහනෙල්වල, රතු නෙළුම්වල, සුදු නෙළුම්වල සීතල දිය නො පැතුරුණු කිසි තැනක් නෑ. පින්වත් උදායී, ඔය විදිහම යි. භික්ෂුව මේ කය ම ප්‍රීති රහිත සුඛයෙන් හොඳට තෙත් කරනවා. මුළුමණින් ම තෙත් කරනවා. එයින් පුරවනවා. පිරිපුන්ව පුරවනවා. ඔහු ගේ සියළු කයෙහි ප්‍රීති රහිත සුඛයෙන් ස්පර්ශ නො කළ කිසිතැනක් නෑ.
පින්වත් උදායී, නැවත අනිකක් කියමි. මෙහිලා භික්ෂුව සැප ද, දුක ද නැති කිරීමෙන්, කලින් ම මානසික සැප දුක් දෙකින් ම වෙන් වෙලා, දුක් සැප රහිත පිරිසිදු උපේක්ෂාව ත්, සිහිය ත් තියෙන හතරවෙනි ධ්‍යානයට පැමිණ වාසය කරනවා. ඔහු මේ කය ම පාරිශුද්ධ වූ ප්‍රභාශ්වර සිතින් පතුරුවා ගෙන වාඩි වී ඉන්නවා. ඔහු ගේ සියළු කයෙහි පාරිශුද්ධ වූ ප්‍රභාශ්වර සිතින් ස්පර්ශ නො කළ කිසි තැනක් නෑ.
පින්වත් උදායී, ඒක මේ වගේ දෙයක්. සුදු වස්ත්‍රයකින් හිස සහිතව මුලු සිරුර ම පොරොවා ගෙන වාඩි වී සිටින කෙනෙක් ඉන්නවා. එතකොට ඔහු ගේ මුළු කයෙහි ම සුදු වස්ත්‍රයෙන් නො වැසුණු කිසි තැනක් නෑ. පින්වත් උදායී, අන්න ඒ වගේ ම යි භික්ෂුව මේ කය ම පාරිශුද්ධ වූ ප්‍රභාශ්වර සිතින් පතුරුවා ගෙන වාඩි වී ඉන්නවා. ඔහු ගේ සියළු කයෙහි පාරිශුද්ධ වූ ප්‍රභාශ්වර සිතින් ස්පර්ශ නො කළ කිසි තැනක් නෑ. ඉතින් ඔය වැඩපිළිවෙල තුළ මාගේ ශ්‍රාවකයන් බොහෝ දෙනෙක් විශිෂ්ට ඤාණයෙන් යුතු පාරමීප්‍රාප්ත වීම නම් වූ අරහත්වයට පැමිණ වාසය කරනවා.
පින්වත් උදායී, තව කරුණක් කියමි. මා විසින් ශ්‍රාවකයන් හට අනුගමනය කළ යුතු වැඩ පිළිවෙලක් කියා දීලා තියෙනවා. යම් ආකාරයකින් ඒ වැඩපිළිවෙල මත ඉඳිමින් තමයි මාගේ ශ්‍රාවකයන් මෙහෙමයි අවබෝධ කරන්නෙ. “මාගේ මේ කය වනාහී සතර මහා භූතයන් ගෙන් හට ගත්, මව්පියන් නිසා හට ගත්, බත් වෑංජන ආදියෙන් වැඩුන, අනිත්‍ය වූ, ඇතිල්ලීම් පිරිමැදීම් වලින් නඩත්තු කළ යුතු වූ, බිඳී වැනසී යන ස්වභාවයට අයත් වූ, රූපවත් (මහාභූත නම් වූ රූපයෙන් හැදුණු) දෙයක්. මාගේ මේ විඤ්ඤාණය ද පවතින්නේ මේ සිරුරෙහි ම යි. බැඳී තිබෙන්නෙත් මෙහි ම යි” කියල.
පින්වත් උදායී, ඒක මේ වගේ දෙයක්. වෛරෝඩි මාණික්‍යයක් තියෙනවා. හරි ලස්සනට පහළ වුන දෙයක්. අටපට්ටම්. හොඳින් ඔපමට්ටම් කරලා. ඉතාමත් හොඳ යි. ඉතාම ප්‍රසන්න යි. පිවිතුරු යි. මැණිකක තිබිය යුතු හැම දෙයක් ම තියෙනවා. ඉතින් ඔය මැණික තුළ නිල් වේවා, රන්වන් වේවා, රතු වේවා, සුදු වේවා, පඬු පැහැ වේවා, නූලක් අමුණලා තියෙනවා. එතකොට ඇස් ඇති පුරුෂයෙක් මැණික අතට ගෙන හොඳින් විමසා බලනවා. “මේ වෛරෝඩි මාණික්‍යයක් තියෙනවා. හරි ලස්සනට පහළ වුන දෙයක්. අටපට්ටම්. හොඳින් ඔපමට්ටම් කරලා. ඉතාමත් හොඳ යි. ඉතාම ප්‍රසන්න යි. පිවිතුරු යි. මැණිකක තිබිය යුතු හැම දෙයක් ම තියෙනවා. ඉතින් ඔය මැණික තුළ නිල් වේවා, රන්වන් වේවා, රතු වේවා, සුදු වේවා, පඬු පැහැ වේවා, නූලක් අමුණලා තියෙනවා” කියලා.
පින්වත් උදායී, මා විසින් ශ්‍රාවකයන් හට අනුගමනය කළ යුතු වැඩ පිළිවෙලක් කියා දීලා තියෙනවා. යම් ආකාරයකින් ඒ වැඩපිළිවෙල මත ඉඳිමින් තමයි මාගේ ශ්‍රාවකයන් මෙහෙමයි අවබෝධ කරන්නෙ.
“මාගේ මේ කය වනාහී සතර මහා භූතයන් ගෙන් හට ගත්, මව්පියන් නිසා හට ගත්, බත් වෑංජන ආදියෙන් වැඩුණ, අනිත්‍ය වූ, ඇතිල්ලීම් පිරිමැදීම් වලින් නඩත්තු කළ යුතු වූ, බිඳී වැනසී යන ස්වභාවයට අයත් වූ, රූපවත් (මහාභූත නම් වූ රූපයෙන් හැදුණු) දෙයක්. මාගේ මේ විඤ්ඤාණය ද පවතින්නේ මේ සිරුරෙහි ම යි. බැඳී තිබෙන්නෙත් මෙහි ම යි” කියල. ඉතින් ඔය වැඩපිළිවෙල තුළ මාගේ ශ්‍රාවකයන් බොහෝ දෙනෙක් විශිෂ්ට ඤාණයෙන් යුතු පාරමීප්‍රාප්ත වීම නම් වූ අරහත්වයට පැමිණ වාසය කරනවා.
පින්වත් උදායී, තව කරුණක් කියමි. මා විසින් ශ්‍රාවකයන් හට අනුගමනය කළ යුතු වැඩ පිළිවෙලක් කියා දීලා තියෙනවා. යම් ආකාරයකින් ඒ වැඩපිළිවෙල මත ඉඳිමින් තමයි මාගේ ශ්‍රාවකයන් මේ කයින් රූපී වූ ත්, මනෝමය වූ ත්, සියළු අඟපසඟ ඇතිව, නො පිරිහුණු ඉඳුරන් ඇතිව, වෙනත් කයක් මවන්නෙ. ඒ කියන්නෙ; පින්වත් උදායී, ඒක මේ වගේ දෙයක්. පුරුෂයෙක් මුඤ්ජතණ ගසෙන් තණ ගොබය ඇදල ගන්නවා. එතකොට ඔහුට මෙහෙම හිතෙනවා. “මේ මුඤ්ජතණ ගස යි, මේ තණ ගොබය යි. එතකොට මුඤ්ජතණ ගස වෙන එකක්. තණ ගොබය වෙන එකක්. නමුත් මුඤ්ජතණ ගසෙන් ම යි තණ ගොබය ඇදල ගන්නේ” කියලා.
පින්වත් උදායී, ඒක මේ වගේ දෙයක්. පුරුෂයෙක් කොපුවෙන් කඩුවක් ඇදල ගන්නවා. එතකොට ඔහුට මෙහෙම හිතෙනවා. “මේ කඩුව. මේ කොපුව. එතකොට කඩුව අනෙකක්. කොපුව අනෙකක්. නමුත් කොපුවෙන් තමයි කඩුව ඇදල ගත්තෙ” කියලා.
පින්වත් උදායී, ඒක මේ වගේ දෙයක්. පුරුෂයෙක් නයි පෙට්ටියෙන් නයෙකුව ඇදල ගන්නවා. එතකොට ඔහුට මෙහෙම හිතෙනවා. “මේ තමයි නයා. මේක නයි පෙට්ටිය. එතකොට නයා අනෙකෙක්. නයි පෙට්ටිය අනෙකක්. නමුත් නයි පෙට්ටියෙන් තමයි නයාව ඇදල ගත්තේ” කියල.
පින්වත් උදායී, මේ අයුරින් මා විසින් ශ්‍රාවකයන් හට අනුගමනය කළ යුතු වැඩ පිළිවෙලක් කියා දීලා තියෙනවා. යම් ආකාරයකින් ඒ වැඩපිළිවෙල මත ඉඳිමින් තමයි මාගේ ශ්‍රාවකයන් මේ කයින් රූපී වූ ත්, මනෝමය වූ ත්, සියළු අඟපසඟ ඇතිව, නො පිරිහුණු ඉඳුරන් ඇතිව, වෙනත් කයක් මවන්නෙ. ඉතින් ඔය වැඩපිළිවෙල තුළ මාගේ ශ්‍රාවකයන් බොහෝ දෙනෙක් විශිෂ්ට ඤාණයෙන් යුතු පාරමීප්‍රාප්ත වීම නම් වූ අරහත්වයට පැමිණ වාසය කරනවා.
පින්වත් උදායී, තව කරුණක් කියමි. මා විසින් ශ්‍රාවකයන් හට අනුගමනය කළ යුතු වැඩ පිළිවෙලක් කියා දීලා තියෙනවා. යම් ආකාරයකින් ඒ වැඩපිළිවෙල මත ඉඳිමින් තමයි මාගේ ශ්‍රාවකයන් ඉර්ධි ප්‍රාතිහාර්ය පිණිස සිත මෙහෙයවන්නේ, එතකොට ඔහු එයට සිත නතු කරයි. තනි කෙනෙක් වගේ සිට බොහෝ ආකාර ඇතිකරගන්නවා. බොහෝ ආකාර ඇතිව සිට තනි කෙනෙක් වෙනවා. ඒ වගේ ම බිත්ති, පවුරු, පදනම් වල නො ගැටී ඉන් එහාට අහසින් යන්නා සේ යනවා. ජලයෙහි කිමිදෙන්නා සේ පොළොවෙහි කිමිදෙනවා. පොළොවෙහි සක්මන් කරන්නා සේ ජලයෙහිත් ඇවිදිනවා. කුරුල්ලෙක් අහසෙහි පියාඹන්නා සේ භාවනා ඉරියව්වෙන් අහසින් යනවා. ඒ වගේ ම මේසා මහා ඉර්ධිමත් මේසා මහානුභාව සම්පන්න සඳ හිරු පවා අතින් පිරිමදිනවා. ඒ වගේ ම බඹ ලොව දක්වා මේ ඉර්ධි ප්‍රාතිහාර්යයෙන් යුතු කයින් වසඟයෙහි පවත්වනවා.
පින්වත් උදායී, ඒක මේ වගේ දෙයක්. දක්ෂ කුඹල්කරුවෙක් හෝ කුඹල්කරුවෙකු ගේ අතවැසියෙක් ඉන්නවා. ඔහු ඉතා හොඳින් සකස් කළ මැට්ටෙන් යම් ම ආකාරයේ භාජනයක් හදන්ට කැමැති නම්, ඒ ඒ ආකාරයේ බඳුන් හදනවා. විශේෂයෙන් නිර්මාණය කරනවා.
පින්වත් උදායී, ඒක මේ වගේ දෙයක්. දක්ෂ ඇත්දත් කැටයම් කරුවෙක් හෝ ඇත්දත් කැටයම්කරුවෙකු ගේ අතවැසියෙක් ඉන්නවා. ඔහු ඉතා හොඳින් සකස් කළ ඇත්දතක යම් ම ආකාරයේ ඇත් දළ කැටයමක් කරන්ට කැමති නම්, ඒ ඒ ආකාරයේ ඇත් දළ කැටයම් හදනවා. විශේෂයෙන් නිර්මාණය කරනවා.
පින්වත් උදායී, ඒක මේ වගේ දෙයක්. දක්ෂ රන් කැටයම්කරුවෙක් හෝ රන් කැටයම්කරුවෙකු ගේ අතවැසියෙක් ඉන්නවා. ඔහු ඉතා හොඳින් සකස් කළ රනක යම් ම ආකාරයේ රන් කැටයමක් කරන්ට කැමති නම්, ඒ ඒ ආකාරයේ රන් කැටයම් හදනවා. විශේෂයෙන් නිර්මාණය කරනවා.
පින්වත් උදායී, ඔය අයුරින් මා විසින් ශ්‍රාවකයන් හට අනුගමනය කළ යුතු වැඩ පිළිවෙලක් කියා දීලා තියෙනවා. යම් ආකාරයකින් ඒ වැඩපිළිවෙල මත ඉඳිමින් තමයි මාගේ ශ්‍රාවකයන් ඉර්ධි ප්‍රාතිහාර්ය පිණිස සිත මෙහෙයවන්නේ, එතකොට ඔහු එයට සිත නතු කරයි. තනි කෙනෙක් වගේ සිට බොහෝ ආකාර ඇතිකරගන්නවා. බොහෝ ආකාර ඇතිව සිට තනි කෙනෙක් වෙනවා. ඒ වගේ ම බිත්ති, පවුරු, පදනම් වල නො ගැටී ඉන් එහාට අහසින් යන්නා සේ යනවා. ජලයෙහි කිමිදෙන්නා සේ පොළොවෙහි කිමිදෙනවා. පොළොවෙහි සක්මන් කරන්නා සේ ජලයෙහිත් ඇවිදිනවා. කුරුල්ලෙක් අහසෙහි පියාඹන්නා සේ භාවනා ඉරියව්වෙන් අහසින් යනවා. ඒ වගේ ම මේසා මහා ඉර්ධිමත් මේසා මහානුභාව සම්පන්න සඳ හිරු පවා අතින් පිරිමදිනවා. ඒ වගේ ම බඹ ලොව දක්වා මේ ඉර්ධි ප්‍රාතිහාර්යයෙන් යුතු කයින් වසඟයෙහි පවත්වනවා. ඉතින් ඔය වැඩපිළිවෙල තුළ මාගේ ශ්‍රාවකයන් බොහෝ දෙනෙක් විශිෂ්ට ඤාණයෙන් යුතු පාරමීප්‍රාප්ත වීම නම් වූ අරහත්වයට පැමිණ වාසය කරනවා.
පින්වත් උදායී, තව කරුණක් කියමි. මා විසින් ශ්‍රාවකයන් හට අනුගමනය කළ යුතු වැඩ පිළිවෙලක් කියා දීලා තියෙනවා. යම් ආකාරයකින් ඒ වැඩපිළිවෙල මත ඉඳිමින් තමයි මාගේ ශ්‍රාවකයන් දිව්‍ය වූ ශ්‍රවණය පිණිස සිත යොමු කරන්නේ. එතකොට ඔහු එයට සිත නතු කරනවා. එතකොට ඔහු මිනිසුන් ගේ සවන් දීමේ හැකියාව ඉක්මවා ගිය පිරිසිදු වූ, දිව්‍ය ශ්‍රවණයෙන් මානුෂික වූ ත්, දිව්‍ය වූ ත් දෙයාකාර වූ දුර ළඟ ශබ්දයන් අසනවා. එය මේ වගේ දෙයක්. පින්වත් උදායී, ශක්ති සම්පන්න සක්පිඹින්නෙක් ඉන්නවා. ඔහු කිසි වෙහෙසක් නැතිව ම සිව් දිශාවට ඇසෙන පරිදි සක් පිඹිනවා. පින්වත් උදායී, ඔය අයුරින් මා විසින් ශ්‍රාවකයන් හට අනුගමනය කළ යුතු වැඩ පිළිවෙලක් කියා දීලා තියෙනවා. යම් ආකාරයකින් ඒ වැඩපිළිවෙල මත ඉඳිමින් තමයි මාගේ ශ්‍රාවකයන් දිව්‍ය වූ ශ්‍රවණය පිණිස සිත යොමු කරන්නේ. එතකොට ඔහු එයට සිත නතු කරනවා. එතකොට ඔහු මිනිසුන් ගේ සවන් දීමේ හැකියාව ඉක්මවා ගිය පිරිසිදු වූ, දිව්‍ය ශ්‍රවණයෙන් මානුෂික වූ ත්, දිව්‍ය වූ ත් දෙයාකාර වූ දුර ළඟ ශබ්දයන් අසනවා. ඉතින් ඔය වැඩපිළිවෙල තුළ මාගේ ශ්‍රාවකයන් බොහෝ දෙනෙක් විශිෂ්ට ඤාණයෙන් යුතු පාරමීප්‍රාප්ත වීම නම් වූ අරහත්වයට පැමිණ වාසය කරනවා.
පින්වත් උදායී, තව කරුණක් කියමි. මා විසින් ශ්‍රාවකයන් හට අනුගමනය කළ යුතු වැඩ පිළිවෙලක් කියා දීලා තියෙනවා. යම් ආකාරයකින් ඒ වැඩපිළිවෙල මත ඉඳිමින් තමයි මාගේ ශ්‍රාවකයන් අනුන් ගේ සිත් පිරිසිඳ දන්නා නුවණ පිණිස සිත යොමු කරන්නේ. එතකොට එයට සිත නතු කරයි. එතකොට ඔහු වෙනත් සත්වයන් ගේ බාහිර පුද්ගලයන් ගේ සිතේ ස්වභාවයන් සිතින් පිරිසිඳ දැනගන්නවා. ඒ කියන්නෙ, සරාගී සිත සරාගී සිතක් වශයෙන් දැනගන්නවා. වීතරාගී සිත වීතරාගී සිතක් වශයෙන් දැනගන්නවා. සදෝෂී සිත සදෝෂී සිතක් වශයෙන් දැනගන්නවා. වීතදෝෂී සිත වීතදෝෂී සිතක් වශයෙන් දැනගන්නවා. සමෝහී සිත සමෝහී සිතක් වශයෙන් දැනගන්නවා. වීතමෝහී සිත වීතමෝහී සිතක් වශයෙන් දැනගන්නවා. හැකිළුණු සිත හැකිළුණු සිතක් වශයෙන් දැනගන්නවා. විසිරුණු සිත විසුරුණු සිතක් වශයෙන් දැනගන්නවා. මහග්ගත සිත මහග්ගත සිතක් වශයෙන් දැනගන්නවා. අමහග්ගත සිත අමහග්ගත සිතක් වශයෙන් දැනගන්නවා. සඋත්තර සිත සඋත්තර සිතක් වශයෙන් දැනගන්නවා. අනුත්තර සිත අනුත්තර සිතක් වශයෙන් දැනගන්නවා. සමාහිත සිත සමාහිත සිතක් වශයෙන් දැනගන්නවා. අසමාහිත සිත අසමාහිත සිතක් වශයෙන් දැනගන්නවා. විමුත්ත සිත විමුත්ත සිතක් වශයෙන් දැනගන්නවා. අවිමුත්ත සිත අවිමුත්ත සිතක් වශයෙන් දැනගන්නවා.
පින්වත් උදායී, ඒක මේ වගේ දෙයක්. ලස්සනට සැරසෙන්ට කැමති ස්ත්‍රියක් හෝ පුරුෂයෙක් හෝ දරුවෙක් හෝ තරුණයෙක් හෝ ඉන්නවා. ඔහු පිරිසිදු දීප්තිමත් කණ්ණාඩියක් ඉදිරියේ හෝ පැහැදිලි දිය ඇති බඳුනකින් හෝ තමන් ගේ මුව මඬල හොඳින් විමසා බලනවා. එතකොට දොස් ඇති තැන දොස් ඇති තැන වශයෙන් දැන ගන්නවා. දොස් නැති තැන දොස් නැති තැන වශයෙන් දැනගන්නවා.
පින්වත් උදායී, ඔය අයුරින් මා විසින් ශ්‍රාවකයන් හට අනුගමනය කළ යුතු වැඩ පිළිවෙලක් කියා දීලා තියෙනවා. යම් ආකාරයකින් ඒ වැඩපිළිවෙල මත ඉඳිමින් තමයි මාගේ ශ්‍රාවකයන් අනුන් ගේ සිත් පිරිසිඳ දන්නා නුවණ පිණිස සිත යොමු කරන්නේ. එතකොට එයට සිත නතු කරයි. එතකොට ඔහු වෙනත් සත්වයන් ගේ බාහිර පුද්ගලයන් ගේ සිතේ ස්වභාවයන් මගේ සිතින් පිරිසිඳ දැන ගන්නවා. ඒ කියන්නෙ, සරාගී සිත සරාගී සිතක් වශයෙන් දැනගන්නවා. වීතරාගී සිත වීතරාගී සිතක් වශයෙන් දැනගන්නවා. සදෝෂී සිත සදෝෂී සිතක් වශයෙන් දැනගන්නවා. වීතදෝෂී සිත වීතදෝෂී සිතක් වශයෙන් දැනගන්නවා. සමෝහී සිත සමෝහී සිතක් වශයෙන් දැනගන්නවා. වීතමෝහී සිත වීතමෝහී සිතක් වශයෙන් දැනගන්නවා. හැකිළුණු සිත ….(පෙ)…. විසිරුණු සිත ….(පෙ)…. මහග්ගත සිත ….(පෙ)…. අමහග්ගත සිත ….(පෙ)…. සඋත්තර සිත ….(පෙ)…. අනුත්තර සිත ….(පෙ)…. සමාහිත සිත ….(පෙ)…. අසමාහිත සිත ….(පෙ)…. විමුත්ත සිත විමුත්ත සිතක් වශයෙන් දැනගන්නවා. අවිමුත්ත සිත අවිමුත්ත සිතක් වශයෙන් දැනගන්නවා. ඉතින් ඔය වැඩපිළිවෙල තුළ මාගේ ශ්‍රාවකයන් බොහෝ දෙනෙක් විශිෂ්ට ඤාණයෙන් යුතු පාරමීප්‍රාප්ත වීම නම් වූ අරහත්වයට පැමිණ වාසය කරනවා.
පින්වත් උදායී, තව කරුණක් කියමි. මා විසින් ශ්‍රාවකයන් හට අනුගමනය කළ යුතු වැඩ පිළිවෙලක් කියා දීලා තියෙනවා. යම් ආකාරයකින් ඒ වැඩපිළිවෙල මත ඉඳිමින් තමයි මාගේ ශ්‍රාවකයන් නොයෙක් ආකාරයෙන් පෙර විසූ ජීවිත පිළිබඳව සිහි කරනවා. ඒ කියන්නෙ; එක ජාතියක්, ජාති දෙකක්, ජාති තුනක්, ජාති හතරක්, ජාති පහක්, ජාති දහයක්, ජාති විස්සක්, ජාති තිහක්, ජාති හතළිහක්, ජාති පනහක්, ජාති සීයක්, ජාති දහසක්, ජාති ලක්ෂයක්, ඒ වගේ ම නොයෙක් සංවට්ට කල්ප, නොයෙක් විවට්ට කල්ප, නොයෙක් සංවට්ට විවට්ට කල්ප සිහි කරනවා. මං අසවල් තැන හිටියා, මෙබඳු නමින් හිටියා, මෙබඳු ගෝත්‍ර නාමයෙන් හිටියා, මෙබඳු හැඩරුවින් හිටියා, මෙබඳු ආහාර වැළඳුවා, මෙබඳු සැප දුක් වින්ඳා, මේ අයුරින් ජීවිතය අවසන් වුනා. ඒ මං එතනින් චුත වුනා. අසවල් තැන ඉපදුනා. අසවල් තැන හිටියා. මෙබඳු නමින් හිටියා, මෙබඳු ගෝත්‍ර නාමයෙන් හිටියා, මෙබඳු හැඩරුවින් හිටියා, මෙබඳු ආහාර වැළඳුවා, මෙබඳු සැප දුක් වින්ඳා, මේ අයුරින් ජීවිතය අවසන් වුනා. ඒ මං එතනින් චුත වුනා. මෙතන ඉපදුනා” ආදී වශයෙන්. මෙසේ මං කරුණු සහිත ප්‍රධාන සිදුවීම් සහිතව නොයෙක් ආකාරයෙන් පෙර විසූ ජීවිත පිළිබඳව සිහිකරනවා.
පින්වත් උදායී, ඒක මේ වගේ දෙයක්. පුරුෂයෙක් තමන් ගේ ගමෙන් වෙනත් ගමකට යනවා. ඒ ගමෙන් තවත් ගමකට යනවා. ඒ ගමෙන් යළි තමන් ගේ ගමට එනවා. එතකොට ඔහුට මෙහෙම හිතෙනවා. මං මගේ ගමෙන් අසවල් ගමට ගියා. මං එහෙදී මෙහෙමයි හිටියේ. මෙහෙමයි වාඩි වුනේ. මෙහෙමයි කතාබහ කළේ. මෙහෙමයි නිශ්ශබ්දව සිටියේ. ඉතින් මං ඒ ගමෙනුත් අසවල් ගමට ගියා. එහෙ හිටියේ මේ විදිහට යි. වාඩි වුනේ මේ විදිහට යි. කතාබස් කළේ මේ විදිහට යි. නිහඬව සිටියේ මේ විදිහට යි. ඒ මං ඒ ගමෙන් මගේ ගමට ම නැවත ආවා” කියල.
පින්වත් උදායී, ඔය අයුරින් මා විසින් ශ්‍රාවකයන් හට අනුගමනය කළ යුතු වැඩ පිළිවෙලක් කියා දීලා තියෙනවා. යම් ආකාරයකින් ඒ වැඩපිළිවෙල මත ඉඳිමින් තමයි මාගේ ශ්‍රාවකයන් නොයෙක් ආකාරයෙන් පෙර විසූ ජීවිත පිළිබඳව සිහි කරනවා. ඒ කියන්නෙ; එක ජාතියක්, ජාති දෙකක්, ජාති තුනක්, ජාති හතරක්, ජාති පහක්, ජාති දහයක්, ජාති විස්සක්, ජාති තිහක්, ජාති හතළිහක්, ජාති පනහක්, ජාති සීයක්, ජාති දහසක්, ජාති ලක්ෂයක්, ඒ වගේ ම නොයෙක් සංවට්ට කල්ප, නොයෙක් විවට්ට කල්ප, නොයෙක් සංවට්ට විවට්ට කල්ප සිහි කරනවා. මං අසවල් තැන හිටියා, මෙබඳු නමින් හිටියා, මෙබඳු ගෝත්‍ර නාමයෙන් හිටියා, මෙබඳු හැඩරුවින් හිටියා, මෙබඳු ආහාර වැළඳුවා, මෙබඳු සැප දුක් වින්ඳා, මේ අයුරින් ජීවිතය අවසන් වුනා. ඒ මං එතනින් චුත වුණා. අසවල් තැන ඉපදුනා. අසවල් තැන හිටියා. මෙබඳු නමින් හිටියා, මෙබඳු ගෝත්‍ර නාමයෙන් හිටියා, මෙබඳු හැඩරුවින් හිටියා, මෙබඳු ආහාර වැළඳුවා, මෙබඳු සැප දුක් වින්ඳා, මේ අයුරින් ජීවිතය අවසන් වුනා. ඒ මං එතනින් චුත වුණා. මෙතන ඉපදුනා” ආදී වශයෙන්. මෙසේ මං කරුණු සහිත ප්‍රධාන සිදුවීම් සහිතව නොයෙක් ආකාරයෙන් පෙර විසූ ජීවිත පිළිබඳව සිහිකරනවා. ඉතින් ඔය වැඩපිළිවෙල තුළ මාගේ ශ්‍රාවකයන් බොහෝ දෙනෙක් විශිෂ්ට ඤාණයෙන් යුතු පාරමීප්‍රාප්ත වීම නම් වූ අරහත්වයට පැමිණ වාසය කරනවා.
පින්වත් උදායී, තව කරුණක් කියමි. මා විසින් ශ්‍රාවකයන් හට අනුගමනය කළ යුතු වැඩ පිළිවෙලක් කියා දීලා තියෙනවා. යම් ආකාරයකින් ඒ වැඩපිළිවෙල මත ඉඳිමින් තමයි මාගේ ශ්‍රාවකයන් සත්වයන් ගේ චුතියත් උපතත් දකිනා නුවණ පිණිස සිත පිහිටුවන්නේ. සිත එයට නතු කරනවා. එතකොට ඒ භික්ෂුව, ‘මං සාමාන්‍ය මිනිසුන් ගේ දර්ශන පථය ඉක්මවා ගිය පිරිසිදු දිවැස් නුවණින් චුත වෙන උපදින සත්වයන් දකිනවා කියල. ඒ කියන්නෙ; උසස් පහත්, ලස්සන කැත, සුගති දුගතිවල කර්මානුරූපව සත්වයන් උපදින හැටි දකිනවා. ‘අනේ, මේ භවත් සත්වයින් කයින් දුසිරිත් කරල, වචනින් දුසිරිත් කරල, මනසින් දුසිරිත් කරල, ආර්යයන් වහන්සේලාට අපහාස කරලා, මිත්‍යා දෘෂ්ටික වෙලා, මිත්‍යා දෘෂ්ටිකව කටයුතු කරමින් ඉඳල, කය බිඳී මැරුණට පස්සේ අපායෙ ඉපදිලා ඉන්නවා. දුගතියෙ ඉපදිලා ඉන්නවා. විනිපාත කියන නිරයෙ ඉපදිලා ඉන්නවා’ කියල. ඒ වගේ ම ‘මේ භවත් සත්වයන් කයින් සුචරිතයේ යෙදිල, වචනයෙන් සුචරිතයේ යෙදිල, මනසින් සුචරිතයේ යෙදිල, ආර්යයන් වහන්සේලාට අපහාස නො කොට, සම්මා දිට්ඨිය ඇතුව ඉඳල, සම්මා දිට්ඨියෙන් යුක්ත ක්‍රියා වල යෙදිල, කය බිඳී මැරුණට පස්සේ සුගතිය කියන යහපත් ලෝකෙ ඉපදිලා ඉන්නවා’ කියල. මේ විදිහට සාමාන්‍ය මිනිසුන් ගේ දර්ශන පථය ඉක්මවා ගිය පිරිසිදු දිවැස් නුවණින්, සත්වයන් චුත වෙන උපදින හැටි දකිනවා. උසස් පහත්, ලස්සන කැත, සුගති දුගති වල කර්මානුරූපව සත්වයන් උපදින හැටි දකිනවා.
පින්වත් උදායී, ඒක මේ වගේ දෙයක්. හතරමං හන්දියක තට්ටු නිවසක් තියෙනවා. එහි ඇස් ඇති පුරුෂයෙක් සිටගෙන බලාගෙන ඉන්නවා. ඔහු (පහළ) ගෙට ඇතුළු වන්නා වූත්, නික්මෙන්නා වූ ත්, විදිහේ එහාට මෙහාට ඇවිදින්නා වූ ත්, හතරමං හන්දිය මැද වාඩි වී සිටින්නා වූ ත් මිනිසුන් දකිනවා. එතකොට ඔහුට මෙහෙම හිතෙනවා. “මේ මිනිසුන් ගෙට ඇතුළු වෙනවා. මේ උදවිය ගෙයින් නික්මෙනවා. මේ උදවිය වීදියේ එහාට මෙහාට ඇවිදිනවා. මේ උදවිය හතරමං හන්දිය මැද වාඩිවෙලා ඉන්නවා” කියල.
පින්වත් උදායී, ඔය අයුරින් මා විසින් ශ්‍රාවකයන් හට අනුගමනය කළ යුතු වැඩ පිළිවෙලක් කියා දීලා තියෙනවා. යම් ආකාරයකින් ඒ වැඩපිළිවෙල මත ඉඳිමින් තමයි මාගේ ශ්‍රාවකයන් සත්වයන් ගේ චුතියත් උපතත් දකිනා නුවණ පිණිස සිත පිහිටුවන්නේ. සිත එයට නතු කරනවා. එතකොට ඒ භික්ෂුව, ‘මං සාමාන්‍ය මිනිසුන් ගේ දර්ශන පථය ඉක්මවා ගිය පිරිසිදු දිවැස් නුවණින් චුත වෙන උපදින සත්වයන් දකිනවා කියල. ඒ කියන්නෙ; උසස් පහත්, ලස්සන කැත, සුගති දුගතිවල කර්මානුරූපව සත්වයන් උපදින හැටි දකිනවා. ‘අනේ, මේ භවත් සත්වයින් කයින් දුසිරිත් කරල, වචනින් දුසිරිත් කරල, මනසින් දුසිරිත් කරල, ආර්යයන් වහන්සේලාට අපහාස කරලා, මිත්‍යා දෘෂ්ටික වෙලා, මිත්‍යා දෘෂ්ටිකව කටයුතු කරමින් ඉඳල, කය බිඳී මැරුණට පස්සේ අපායෙ ඉපදිලා ඉන්නව. දුගතියෙ ඉපදිලා ඉන්නව. විනිපාත කියන නිරයෙ ඉපදිලා ඉන්නව’ කියල. ඒ වගේ ම ‘මේ භවත් සත්වයන් කයින් සුචරිතයේ යෙදිල, වචනයෙන් සුචරිතයේ යෙදිල, මනසින් සුචරිතයේ යෙදිල, ආර්යයන් වහන්සේලාට අපහාස නො කොට, සම්මා දිට්ඨිය ඇතුව ඉඳල, සම්මා දිට්ඨියෙන් යුක්ත ක්‍රියා වල යෙදිල, කය බිඳී මැරුණට පස්සේ සුගතිය කියන යහපත් ලෝකෙ ඉපදිලා ඉන්නවා’ කියල. මේ විදිහට සාමාන්‍ය මිනිසුන් ගේ දර්ශන පථය ඉක්මවා ගිය පිරිසිදු දිවැස් නුවණින්, සත්වයන් චුත වෙන උපදින හැටි දකිනවා. උසස් පහත්, ලස්සන කැත, සුගති දුගති වල කර්මානුරූපව සත්වයන් උපදින හැටි දකිනවා. ඉතින් ඔය වැඩපිළිවෙල තුළ මාගේ ශ්‍රාවකයන් බොහෝ දෙනෙක් විශිෂ්ට ඤාණයෙන් යුතු පාරමීප්‍රාප්ත වීම නම් වූ අරහත්වයට පැමිණ වාසය කරනවා.
පින්වත් උදායී, තව කරුණක් කියමි. මා විසින් ශ්‍රාවකයන් හට අනුගමනය කළ යුතු වැඩපිළිවෙලක් කියා දීලා තියෙනවා. යම් ආකාරයකින් ඒ වැඩපිළිවෙල මත ඉඳිමින් තමයි මාගේ ශ්‍රාවකයන් ආශ්‍රවයන් ක්ෂය කොට අනාශ්‍රව වූ චිත්ත විමුක්තිය ත්, ප්‍රඥා විමුක්තිය ත් මෙහි දී ම තමන් තුළ උපදවා ගත් විශිෂ්ට ඤාණයෙන් සාක්ෂාත් කොට පැමිණ වාසය කරන්නේ. පින්වත් උදායී, ඒක මේ වගේ දෙයක්. පර්වත මුදුනක ජලාශයක් තියෙනවා. එහි ජලය ඉතා හොඳ යි. හරිම ප්‍රසන්න යි. කැළඹිලා නෑ. එතැන ඇස් ඇති පුරුෂයෙක් ඒ ඉවුරේ සිටගෙන ජලාශය දෙස බලා සිටිනවා. එතකොට ඔහුට සිප්පිබෙල්ලනුත්, සක්බෙල්ලනුත්, කැටකැබලිත්, මාළු රංචු ආදියත් හැසිරෙන අයුරු, සිටින අයුරු දකින්ට ලැබෙනවා. එතකොට ඔහුට මෙහෙම හිතෙනවා. “මේක ඉතා හොඳ ජලය ඇති හරිම ප්‍රසන්න වූ නො කැළඹුණු දිය ඇති විලක්. මෙහි මේ සිප්පිබෙල්ලන්, සක්බෙල්ලන්, කැටකැබලිති, මාළු රංචුත් හැසිරෙනවා නෙව. ඉන්නවා නෙව” කියල.
පින්වත් උදායී, ඔය අයුරින් මා විසින් ශ්‍රාවකයන් හට අනුගමනය කළ යුතු වැඩ පිළිවෙලක් කියා දීලා තියෙනවා. යම් ආකාරයකින් ඒ වැඩපිළිවෙල මත ඉඳිමින් තමයි මාගේ ශ්‍රාවකයන් ආශ්‍රවයන් ක්ෂය කොට අනාශ්‍රව වූ චිත්ත විමුක්තිය ත්, ප්‍රඥා විමුක්තිය ත් මෙහි දී ම තමන් තුළ උපදවා ගත් විශිෂ්ට ඤාණයෙන් සාක්ෂාත් කොට පැමිණ වාසය කරන්නේ. ඉතින් ඔය වැඩපිළිවෙල තුළ මාගේ ශ්‍රාවකයන් බොහෝ දෙනෙක් විශිෂ්ට ඤාණයෙන් යුතු පාරමීප්‍රාප්ත වීම නම් වූ අරහත්වයට පැමිණ වාසය කරනවා.
පින්වත් උදායී, මාගේ ශ්‍රාවකයන් යම් කරුණු හේතු කොට ගෙන මට සත්කාර කරනවා නම්, ගෞරව කරනවා නම්, සම්මාන දක්වනවා නම්, පුදනවා නම්, සත්කාර කොට ගරුකාර කොට ඇසුරු කොට වසනවා නම්, ඒ මේ පස්වෙනි කාරණය යි.
භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙය වදාළ සේක. සතුටු සිත් සකුළුදායී පිරිවැජියා භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වදාළ මෙම දේශනය ඉතාම සතුටින් පිළිගත්තා.
සාදු! සාදු!! සාදු!!!
සකුළුදායී පිරිවැජියාට වදාළ විස්තරාත්මක දෙසුම නිමා විය.
ධර්මදානය උදෙසා පාලි සහ සිංහල අන්තර්ගතය උපුටා ගැනීම https://mahamevnawa.lk/sutta/mn2_2-3-7/ වෙබ් පිටුවෙනි.
Ver.1.40 - Last Updated On 26-SEP-2020 At 03:14 P.M