මා හට අසන්නට ලැබුනේ මේ විදිහට යි. ඒ දිනවල භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වැඩසිටියේ චාතුම ගමෙහි නෙල්ලි වනයක යි. එසමයෙහි සැරියුත් මුගලන් මහරහතන් වහන්සේලා ප්‍රමුඛ පන්සීයක් පමණ භික්ෂූන් වහන්සේලා භාග්‍යවතුන් වහන්සේ බැහැදකින්නට චාතුම ගමට පැමිණුනා. ඉතින් ඒ ආගන්තුක භික්ෂූන් වහන්සේලා නේවාසික භික්ෂූන් වහන්සේලා සමඟ පිළිසඳර කතා බස් කරමින් ඇඳන් ආදිය පිළියෙල කරමින් පාත්‍ර සිවුරු ආදිය තැන්පත් කරමින් උස් හඬින්, මහ හඬින් කල් ගත කළා. එතකොට භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ආයුෂ්මත් ආනන්දයන් අමතා වදාළා.
“පින්වත් ආනන්ද, මසුන් මරණ තැන කෑ ගසන කෙවුලන් වගේ උස් හඬින්, මහා හඬින් මේ ඝෝෂා කරන්නේ කවුද?” “ස්වාමීනී, සැරියුත් මුගලන් වහන්සේලා ප්‍රමුඛ කොට මේ පන්සියයක් පමණ භික්ෂූන් වහන්සේලා භාග්‍යවතුන් වහන්සේව බැහැදකින්නට චාතුමාවට පැමිණ සිටිනවා. ඉතින් ඒ ආගන්තුක භික්ෂූන් නේවාසික භික්ෂූන් සමඟ පිළිසඳර කතා කරමින් තමයි, සෙනසුන් පණවමින් තමයි, පා සිවුරු තැන්පත් කරමින් තමයි ඔය උස් හඬ මහ හඬ පවත්වන්නේ.”
“එසේ වී නම් ආනන්ද, මගේ වචනයෙන් ඒ භික්ෂූන් අමතන්න ‘ශාස්තෘන් වහන්සේ ආයුෂ්මතුන් වහන්සේලා අමතනවා’ කියා.” “එසේය ස්වාමීනී” කියා ආයුෂ්මත් ආනන්දයන් භාග්‍යවතුන් වහන්සේට පිළිතුරු දී ඒ භික්ෂූන් වෙත පැමිණුනා. පැමිණ “ආයුෂ්මතුන් වහන්සේලාට ශාස්තෘන් වහන්සේ අමතන සේක”යි ඒ භික්ෂූන්ට පැවසුවා. ඒ භික්ෂූන් වහන්සේලා
“එසේය ආයුෂ්මතුනි” කියා ආයුෂ්මත් ආනන්දයන් හට පිළිතුරු දී භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වෙත පැමිණියා. පැමිණ භාග්‍යවතුන් වහන්සේට ආදරයෙන් වන්දනා කොට එකත්පස්ව වාඩි වුනා. එකත්පස්ව වාඩි වූ ඒ භික්ෂූන් හට භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙය වදාළා.
“එම්බා මහණෙනි, මසුන් මරණ තැන කෑ ගසන කෙවුලන් වගේ උස් හඬින්, මහා හඬින් ඔබ ඝෝෂා කරන්නේ මක් නිසාද?”
“ස්වාමීනී, සැරියුත් මුගලන් වහන්සේලා ප්‍රමුඛ කොට මේ පන්සියයක් භික්ෂූන් වහන්සේලා භාග්‍යවතුන් වහන්සේ බැහැදකින්නට යි චාතුමාවට පැමිණුනේ. ඉතින් ඒ මේ ආගන්තුක භික්ෂූන් නේවාසික භික්ෂූන් සමඟ පිළිසඳර කතා කරමින් තමයි, සෙනසුන් පණවමින් තමයි, පා සිවුරු තැන්පත් කරමින් තමයි ඔය උස් හඬ, මහ හඬ පවත්වන්නේ.”
“මහණෙනි, යන්න. ඔබව මම බැහැර කරනවා. ඔබ මා සමීපයේ නො විසිය යුතුයි.”
එතකොට ඒ භික්ෂූන් වහන්සේලා “එසේය ස්වාමීනී” කියා භාග්‍යවතුන් වහන්සේට පිළිතුරු දී භාග්‍යවතුන් වහන්සේට ආදරයෙන් වන්දනා කොට පැදකුණු කොට නැවත ඇඳන් ආදිය තැන්පත් කොට, පාත්‍ර සිවුරු රැගෙන ආපසු පිටත් වුනා.
ඒ අවස්ථාව වන විට චාතුමා ගම්වැසි ශාක්‍යවරු කිසියම් කටයුත්තක් පිණිස රැස්වීම් ශාලාවට රැස්ව සිටියා. ඒ චාතුමා ගම්වැසි ශාක්‍යවරුන්ට දුරින් ම ආපසු වඩින භික්ෂූන් වහන්සේලා දැකගන්නට ලැබුනා. එසේ දැක ඒ භික්ෂුන් වෙත පැමිණුනා. පැමිණ ඒ භික්ෂූන්ට මෙය පැවසුවා. “හැබෑවට ම පින්වත් ආයුෂ්මතුන් වහන්සේලා මේ කොහේ වඩින ගමන් ද?” “ආයුෂ්මත්නි, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් භික්ෂු සංඝයා බැහැර කරන ලද්දේ ය.” “එසේ වී නම්, ආයුෂ්මතුන් වහන්සේලා මොහොතක් වාඩි වී සිටින්න. අපට භාග්‍යවතුන් වහන්සේව පහදවා ගන්නට පුළුවන්කමක් ලැබුනොත් නම් බොහොම හොඳයි.” “එසේය ආයුෂ්මතුනි” කියා ඒ භික්ෂූන් වහන්සේලා චාතුමාවාසී ශාක්‍යවරුන් හට පිළිතුරු දුන්නා.
ඉතින් චාතුමාවාසී ශාක්‍යවරු භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වෙත පැමිණියා. පැමිණ භාග්‍යවතුන් වහන්සේට ආදරයෙන් වන්දනා කොට එකත්පස්ව වාඩි වුනා. එකත්පස්ව වාඩි වුන චාතුමාවාසී ශාක්‍යවරුන් භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මෙය පැවසුවා. “ස්වාමීනී, භාග්‍යවතුන් වහන්ස, භික්ෂුසංඝයා සතුටින් පිළිගන්නා සේක්වා! ස්වාමීනී, භාග්‍යවතුන් වහන්ස, භික්ෂුසංඝයා හට කතා බස් කරන සේක්වා! ස්වාමීනී, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් කලින් භික්ෂුසංඝයාට යම් අනුග්‍රහයක් කරන ලද්දේ ද, ඒ අයුරින් ම දැනුත් භාග්‍යවතුන් වහන්සේ භික්ෂුසංඝයාට අනුග්‍රහ කරන සේක්වා! ස්වාමීනී, මේ සඟ පිරිස අතර අළුත පැවිදි වූ, අළුතින් සසුනට පැමිණි, අළුතින් මේ ධර්ම විනයට පැමිණි නවක භික්ෂූන් සිටින්නට පුළුවනි. භාග්‍යවතුන් වහන්සේව ගුණ වශයෙන් දැකගන්නට නො ලැබුනොත් ඒ භික්ෂූන් ගේ සිත් සතන් වල වෙනස් වීමක් ඇතිවෙනවා ම යි. විපරිණාමයක් ඇතිවෙනවා ම යි. ස්වාමීනී, අළුත සිට වූ බීජයන්ට ජලය නො ලැබුනෝතින් වෙනස් වීමක් ඇතිවෙනවා ම යි. විපරිණාමයක් ඇතිවෙනවා ම යි. ඒ අයුරින් ම ස්වාමීනී, මේ සඟ පිරිස අතර අළුත පැවිදි වූ, අළුතින් සසුනට පැමිණි, අළුතින් මේ ධර්ම විනයට පැමිණි නවක භික්ෂූන් සිටින්නට පුළුවනි. භාග්‍යවතුන් වහන්සේව ගුණ වශයෙන් දැකගන්නට නො ලැබුනොත් ඒ භික්ෂූන් ගේ සිත් සතන් වල වෙනස් වීමක් ඇතිවෙනවා ම යි. විපරිණාමයක් ඇතිවෙනවා ම යි.
ඒ වගේ ම ස්වාමීනී, ළදරු වසු පැටවෙකුට මව් වැස්සිය දකින්නට නො ලැබුනොත් වෙනස් වීමක් ඇතිවෙනවා ම යි. විපරිණාමයක් ඇතිවෙනවා ම යි. ඒ අයුරින් ම ස්වාමීනී, මේ සඟ පිරිස අතර අළුත පැවිදි වූ, අළුතින් සසුනට පැමිණි, අළුතින් මේ ධර්ම විනයට පැමිණි නවක භික්ෂූන් සිටින්නට පුළුවනි. භාග්‍යවතුන් වහන්සේව ගුණ වශයෙන් දැකගන්නට නො ලැබුනොත් ඒ භික්ෂූන් ගේ සිත් සතන් වල වෙනස් වීමක් ඇතිවෙනවා ම යි. විපරිණාමයක් ඇතිවෙනවා ම යි.
එනිසා ස්වාමීනී, භාග්‍යවතුන් වහන්ස, භික්ෂුසංඝයා සතුටින් පිළිගන්නා සේක්වා! ස්වාමීනී, භාග්‍යවතුන් වහන්ස, භික්ෂුසංඝයා හට කතා බස් කරන සේක්වා! ස්වාමීනී, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් කලින් භික්ෂුසංඝයාට යම් අනුග්‍රහයක් කරන ලද්දේ ද, ඒ අයුරින් ම දැනුත් භාග්‍යවතුන් වහන්සේ භික්ෂුසංඝයාට අනුග්‍රහ කරන සේක්වා!”
එකල්හි සහම්පතී බ්‍රහ්මරාජයා භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ගේ සිත තම සිතින් පිරිසිඳ දැන බලවත් පුරුෂයෙක් හැකිලූ අතක් දිග අරින තරමක වෙලාවක් තුළ දික් කළ අතක් හකුලන වෙලාවක් තුළ බඹලොවින් අතුරුදහන්ව භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ඉදිරියෙහි පහළ වුනා. එහිදී සහම්පතී බ්‍රහ්මරාජයා උතුරු සළුව ඒකාංශ කොට පොරවා ගෙන භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වෙත ඇඳිලි බැඳ වැඳගෙන භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මෙය පැවසුවා.
“ස්වාමීනී, භාග්‍යවතුන් වහන්ස, භික්ෂුසංඝයා සතුටින් පිළිගන්නා සේක්වා! ස්වාමීනී, භාග්‍යවතුන් වහන්ස, භික්ෂුසංඝයා හට කතා බස් කරන සේක්වා! ස්වාමීනී, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් කලින් භික්ෂුසංඝයාට යම් අනුග්‍රහයක් කරන ලද්දේ ද, ඒ අයුරින් ම දැනුත් භාග්‍යවතුන් වහන්සේ භික්ෂුසංඝයාට අනුග්‍රහ කරන සේක්වා!
ස්වාමීනී, මේ සඟ පිරිස අතර අළුත පැවිදි වූ, අළුතින් සසුනට පැමිණි, අළුතින් මේ ධර්ම විනයට පැමිණි නවක භික්ෂූන් සිටින්නට පුළුවනි. භාග්‍යවතුන් වහන්සේව ගුණ වශයෙන් දැකගන්නට නො ලැබුනොත් ඒ භික්ෂූන් ගේ සිත් සතන් වල වෙනස් වීමක් ඇතිවෙනවා ම යි. විපරිණාමයක් ඇතිවෙනවා ම යි. ස්වාමීනී, අළුත සිට වූ බීජයන්ට ජලය නො ලැබුනෝතින් වෙනස් වීමක් ඇතිවෙනවා ම යි. විපරිණාමයක් ඇතිවෙනවා ම යි. ඒ අයුරින් ම ස්වාමීනී, මේ සඟ පිරිස අතර අළුත පැවිදි වූ, අළුතින් සසුනට පැමිණි, අළුතින් මේ ධර්ම විනයට පැමිණි නවක භික්ෂූන් සිටින්නට පුළුවනි. භාග්‍යවතුන් වහන්සේව ගුණ වශයෙන් දැකගන්නට නො ලැබුනොත් ඒ භික්ෂූන් ගේ සිත් සතන් වල වෙනස් වීමක් ඇතිවෙනවා ම යි. විපරිණාමයක් ඇතිවෙනවා ම යි.
ඒ වගේ ම ස්වාමීනී, ළදරු වසු පැටවෙකුට මව් වැස්සිය දකින්නට නො ලැබුනොත් වෙනස් වීමක් ඇතිවෙනවා ම යි. විපරිණාමයක් ඇතිවෙනවා ම යි. ඒ අයුරින් ම ස්වාමීනී, මේ සඟ පිරිස අතර අළුත පැවිදි වූ, අළුතින් සසුනට පැමිණි, අළුතින් මේ ධර්ම විනයට පැමිණි නවක භික්ෂූන් සිටින්නට පුළුවනි. භාග්‍යවතුන් වහන්සේව ගුණ වශයෙන් දැකගන්නට නො ලැබුනොත් ඒ භික්ෂූන් ගේ සිත් සතන් වල වෙනස් වීමක් ඇතිවෙනවා ම යි. විපරිණාමයක් ඇතිවෙනවා ම යි.
එනිසා ස්වාමීනී, භාග්‍යවතුන් වහන්ස, භික්ෂුසංඝයා සතුටින් පිළිගන්නා සේක්වා! ස්වාමීනී, භාග්‍යවතුන් වහන්ස, භික්ෂුසංඝයා හට කතා බස් කරන සේක්වා! ස්වාමීනී, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් කලින් භික්ෂුසංඝයාට යම් අනුග්‍රහයක් කරන ලද්දේ ද, ඒ අයුරින් ම දැනුත් භාග්‍යවතුන් වහන්සේ භික්ෂුසංඝයාට අනුග්‍රහ කරන සේක්වා!”
ඉතින් චාතුමාවාසී ශාක්‍යවරුන්ට ත්, සහම්පතී බ්‍රහ්මරාජයාට ත් බීජ උපමාවෙන් ද, ළදරු වසුපැටියා ගේ උපමාවෙන් ද භාග්‍යවතුන් වහන්සේ තුළ පැහැදීම ඇතිකරවන්නට පුළුවන් වුනා. ඒ මොහොතේ දී ආයුෂ්මත් මහා මොග්ගල්ලානයන් වහන්සේ භික්ෂූන් අමතා වදාළා. “ප්‍රිය ආයුෂ්මතුන් වහන්ස, නැගිටින්න. පා සිවුරු ගන්න. චාතුමාවාසී ශාක්‍යවරු විසිනුත්, සහම්පතී බ්‍රහ්මරාජායා විසිනුත්, බීජ උපමාවෙන් ද, ළදරු වසුපැටියා ගේ උපමාවෙන් ද භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පහදවන ලද සේක.” “එසේය ආයුෂ්මතුනි” කියා ඒ භික්ෂූන් ද ආයුෂ්මත් මහා මොග්ගල්ලානයන් වහන්සේට පිළිතුරු දී නැගිට්ටා. පා සිවුරු ගෙන භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වෙත පැමිණුනා. පැමිණ භාග්‍යවතුන් වහන්සේට ආදරයෙන් වන්දනා කොට එකත්පස්ව වාඩි වුනා. එකත්පස්ව වාඩි වූ ආයුෂ්මත් සාරිපුත්තයන් වහන්සේ ගෙන් භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙය විමසා වදාළා.
“පින්වත් සාරිපුත්ත, මා විසින් භික්ෂු සංඝයාව බැහැර කරද්දි ඔබට සිතුනේ කුමක් ද?” “ස්වාමීනී, මට මෙහෙම යි සිතුනේ. ‘දැන් භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ධර්ම දේශනාවෙහි උත්සාහ රහිතව, මෙහිදී ම අත්විඳින අරහත්ඵල සුඛයෙන් යුතුව වාසය කරන සේක. එසේ නම් අපි ත් දැන් ධර්ම දේශනාවෙහි උත්සාහ රහිතව, මෙහිදී ම අත්විඳින අරහත්ඵල සුඛයෙන් යුතුව වාසය කරන එක තමයි හොඳ’ කියල.” “ඔබ ඔය කියමන නවත්වන්න පින්වත් සාරිපුත්ත, ඔබ ඔය කියමන නවත්වන්න පින්වත් සාරිපුත්ත. ඔබ විසින් මෙහිදී ම අත්විඳින ‘අරහත්ඵල සුවයෙන් වාසය කරන්නට ඕන’ යන මෙවැනි වූ සිතක් නැවතත් නො ඉපදවිය යුතුයි.”
ඊට පස්සෙ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ආයුෂ්මත් මහා මොග්ගල්ලානයන් වහන්සේ ගෙන් මෙය ඇසුවා. “පින්වත් මොග්ගල්ලාන, මා විසින් භික්ෂු සංඝයාව බැහැර කරද්දි ඔබට සිතුනේ කුමක් ද?” “ස්වාමීනී, මට මෙහෙම යි සිතුනේ. ‘දැන් භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ධර්ම දේශනාවෙහි උත්සාහ රහිතව, මෙහිදී ම අත්විඳින අරහත්ඵල සුඛයෙන් යුතුව වාසය කරන සේක. එසේ නම් ‘මම ත්, ආයුෂ්මත් සාරිපුත්තයන් වහන්සේ ත් භික්ෂුසංඝයා පරිහරිණය කරන්නට ඕන’ කියල යි.” “සාදු! සාදු! පින්වත් මොග්ගල්ලාන. මම හෝ පින්වත් මොග්ගල්ලාන, භික්ෂුසංඝයා පරිහරණය කරන්නට ඕන. සාරිපුත්ත මොග්ගල්ලාන දෙනම හෝ භික්ෂුසංඝයා පරිහරණය කරන්නට ඕන.”
ඉක්බිති භාග්‍යවතුන් වහන්සේ භික්ෂූන් අමතා වදාළ සේක. “පින්වත් මහණෙනි, ජලයට බසිනා පුද්ගලයා මේ භය සතරට ගොදුරු වෙන්නට ඉඩ තියෙනවා. ඒ කවර සතරක් ද යත්; ඌමි භය නම් වූ දිය රැල්ලෙන් හටගන්නා භය, කුම්භීල භය නම් වූ කිඹුලන් ගෙන් හටගන්නා භය, ආවට්ට භය නම් වූ දිය සුළියෙන් හටගන්නා භය, සුසුකා භය නම් වූ මිනී කන මසුන් ගෙන් හට ගන්නා භය යන මෙය යි. පින්වත් මහණෙනි, ගිහි ගෙයින් නික්ම මේ ශාසනයෙහි පැවිදි වූ ඇතැම් පුද්ගලයෙකු ද මෙවැනි ම වූ භය සතරකට ගොදුරු වෙන්නට ඉඩ තිබෙනවා. ඒ කවර සතරක් ද යත්; ඌමි භය නම් වූ දිය රැල්ලෙන් හටගන්නා භය, කුම්භීල භය නම් වූ කිඹුලන් ගෙන් හටගන්නා භය, ආවට්ට භය නම් වූ දිය සුළියෙන් හටගන්නා භය, සුසුකා භය නම් වූ මිනී කන මසුන් ගෙන් හට ගන්නා භය යන මෙය යි.
පින්වත් මහණෙනි, ඌමි භය නම් වූ දිය රැල්ලෙන් හටගන්නා භය කුමක් ද? පින්වත් මහණෙනි, මෙහිලා ඇතැම් කුලපුත්‍රයෙක් ඉතාමත් ශ්‍රද්ධාවෙන් ගිහි ගෙය අත්හැර මේ සසුනෙහි පැවිදි වෙනවා. ඔහු පැවිදි වෙන්නේ ‘ඉපදීමෙන්, ජරාවෙන්, මරණයෙන්, සෝකයෙන්, වැළපීම් වලින්, දුකින් දොම්නසින්, සුසුම් හෙලීම් වලින් මං මහා විපතකට පත්වෙල යි සිටින්නේ. දුකට වැටිල යි සිටින්නේ. දුකින් පෙළෙමින් සිටින්නේ. ඉතින් මං මේ මහත් දුක්ඛස්කන්ධයා ගේ අවසන් වීමක් දකිනවා නම් ඒ තමයි හොඳ’ කියල යි.
එතකොට එසේ පැවිදි වූ ඔහුට සබ්‍රහ්මචාරීන් වහන්සේලා අවවාද කරනවා. අනුශාසනා කරනවා. ‘ඔබ ඉදිරිය බලා යා යුත්තේ මේ විදිහට යි. ඔබ නැවත ආපසු පැමිණිය යුත්තේ මේ විදිහට යි. ඔබ ඉදිරිය බැලිය යුත්තේ මේ විදිහට යි. ඔබ වටපිටාව බැලිය යුත්තේ මේ විදිහට යි. ඔබ අත් පා හැකිලිය යුත්තේ මේ විදිහට යි. ඔබ අත් පා දිගහැරිය යුත්තේ මේ විදිහට යි. ඔබ දෙපට සිවුරු, පාත්‍ර හා අනෙකුත් සිවුරු පරිහරණය කළ යුත්තේ මේ විදිහට යි’ කියලා.
එතකොට ඔහුට මෙහෙම හිතෙනවා. ‘ඉස්සර ගිහි ගෙදර සිටිද්දී අපි තමයි අනිත් උදවියට අවවාද ත් කරන්නෙ. අනුශාසනා ත් කරන්නෙ. දැන් හරි වැඩක් නෙව. මේ උන්නාන්සේලා අප ගේ දරුවන් වගෙයි. මුණුබුරන් වගෙයි. මේ ඇත්තො සිතන්නෙ අපට අවවාද කළ යුතුයි කියල යි. අනුශාසනා කළ යුතුයි කියල යි.’ ඉතින් මහණෙනි, ඒ භික්ෂුව හික්මෙන්නට තිබෙන වැඩපිළිවෙල ප්‍රතික්ෂේප කොට හීන වූ ගිහි බවට වැටෙනවා. පින්වත් මහණෙනි, මේ තැනැත්තාට තමයි කියන්නේ දිය රැල්ලෙන් හටගන්නා භයෙන් භීතියට පත්ව හික්මෙන්නට තිබෙන වැඩපිළිවෙල ප්‍රතික්ෂේප කොට හීන වූ ගිහි බවට වැටුණු කෙනා කියලා. පින්වත් මහණෙනි, දිය රැල්ලෙන් හට ගන්නා භය හෙවත් ඌමි භය යනු ක්‍රෝධ උපායාසයට කියන නමකි.
පින්වත් මහණෙනි, කුම්භීල භය නම් වූ කිඹුලන් ගෙන් හටගන්නා භය කුමක්ද? පින්වත් මහණෙනි, මෙහිලා ඇතැම් කුලපුත්‍රයෙක් ඉතාමත් ශ්‍රද්ධාවෙන් ගිහි ගෙය අත්හැර මේ සසුනෙහි පැවිදි වෙනවා. ඔහු පැවිදි වෙන්නේ ‘ඉපදීමෙන්, ජරාවෙන්, මරණයෙන්, සෝකයෙන්, වැළපීම් වලින්, දුකින් දොම්නසින්, සුසුම් හෙලීම් වලින් මං මහා විපතකට පත්වෙල යි සිටින්නේ. දුකට වැටිල යි සිටින්නේ. දුකින් පෙළෙමින් සිටින්නේ. ඉතින් මං මේ මහත් දුක්ඛස්කන්ධයා ගේ අවසන් වීමක් දකිනවා නම් ඒ තමයි හොඳ’ කියල යි.
එතකොට එසේ පැවිදි වූ ඔහුට සබ්‍රහ්මචාරීන් වහන්සේලා අවවාද කරනවා. අනුශාසනා කරනවා. ‘ඔබ විසින් වැළඳිය යුත්තේ මෙය යි. ඔබ විසින් මෙය නො වැළඳිය යුතුයි. ඔබ විසින් අනුභව කළ යුත්තේ මෙය යි. ඔබ මෙය අනුභව නො කළ යුතුයි. ඔබ විසින් රස විඳිය යුත්තේ මෙය යි. ඔබ මෙය රස නො විඳිය යුතුයි. ඔබ විසින් පානය කළ යුත්තේ මෙය යි. මෙය පානය නො කළ යුතුයි. ඔබ වැළඳිය යුත්තේ කැප වූ දෙය පමණි. අකැප දෙය ඔබ විසින් නො වැළඳිය යුතුයි. ඔබ අනුභව කළ යුත්තේ කැප වූ දෙය පමණි. අකැප දෙය ඔබ විසින් අනුභව නො කළ යුතුයි. ඔබ රස විඳිය යුත්තේ කැප වූ දෙය පමණි. අකැප දෙය ඔබ විසින් රස නො විඳිය යුතුයි. ඔබ පානය කළ යුත්තේ කැප වූ දෙය පමණි. අකැප දෙය ඔබ විසින් පානය නො කළ යුතුයි. ඔබ වැළඳිය යුත්තේ සුදුසු කාලය තුළ යි. විකාලයෙහි නො වැළඳය යුතුයි. ඔබ අනුභව කළ යුත්තේ සුදුසු කාලය තුළ යි. විකාලයෙහි අනුභව නො කළ යුතුයි. ඔබ රස විඳිය යුත්තේ සුදුසු කාලය තුළ යි. විකාලයෙහි රස නො විඳිය යුතුයි. ඔබ පානය කළ යුත්තේ සුදුසු කාලය තුළ යි. විකාලයෙහි පානය නො කළ යුතුයි’ කියල.
එතකොට ඒ භික්ෂුවට මෙහෙම හිතෙනවා. ‘අපි ඉස්සර ගෙදර සිටිද්දී යමක් කැමති ද එය කනවා. යමක් අකමැති ද එය නො කා ඉන්නවා. යමක් කැමති ද එය අනුභව කරනවා. යමක් අකමැති ද එය අනුභව නො කර ඉන්නවා. යමක් කැමති ද එය රස විඳිනවා. යමක් අකමැති ද එය රස නො විඳිනවා. යමක් කැමති ද එය බොනවා. යමක් අකමැති ද එය නො බී ඉන්නවා. කැප වූ දෙයත් කනවා. අකැප දෙයත් කනවා. කැප වූ දෙයත් අනුභව කරනවා. අකැප දෙයත් අනුභව කරනවා. කැප වූ දෙයත් රස විඳිනවා. අකැප දෙයත් රස විඳිනවා. කැප වූ දෙයත් බොනවා. අකැප දෙයත් බොනවා. සුදුසු කාලෙදි ත් කනවා. විකාලයෙහි ත් කනවා. සුදුසු කාලෙදි ත් අනුභව කරනවා. විකාලයෙහි ත් අනුභව කරනවා. සුදුසු කාලෙදි ත් රස විඳිනවා. විකාලයෙහි ත් රස විඳිනවා. සුදුසු කාලෙදි ත් බොනවා. විකාලයෙහි ත් බොනවා.
ශ්‍රද්ධාවන්ත ගිහි පින්වතුන් දහවල් විකාලයට ත් ප්‍රණීත වූ ඛාද්‍ය භෝජ්‍ය යමක් අපට පූජා කරනවා නම් දැන් හරි වැඩක් නෙව. ඒ ටිකවත් වළඳන්නට බැරි විදිහට මුකවාඩම් දමනවා වගෙයි නෙව’ කියල ඒ භික්ෂුව හික්මෙන්නට තිබෙන වැඩපිළිවෙල ප්‍රතික්ෂේප කොට හීන වූ ගිහි බවට වැටෙනවා. පින්වත් මහණෙනි, මේ තැනැත්තාට තමයි කියන්නේ කිඹුලන්ගෙන් හටගන්නා භයෙන් භීතියට පත්ව හික්මෙන්නට තිබෙන වැඩපිළිවෙල ප්‍රතික්ෂේප කොට හීන වූ ගිහි බවට වැටුණු කෙනා කියලා. පින්වත් මහණෙනි, කිඹුලන් ගෙන් හටගන්නා භය හෙවත් කුම්භීල භය යනු රසවත් දෙයින් බඩපුරවා ගන්නට ම සිතමින් සිටීමට කියන නමකි.
පින්වත් මහණෙනි, ආවට්ට භය නම් වූ දිය සුළියෙන් හටගන්නා භය කුමක්ද? පින්වත් මහණෙනි, මෙහිලා ඇතැම් කුලපුත්‍රයෙක් ඉතාමත් ශ්‍රද්ධාවෙන් ගිහි ගෙය අත්හැර මේ සසුනෙහි පැවිදි වෙනවා. ඔහු පැවිදි වෙන්නේ ‘ඉපදීමෙන්, ජරාවෙන්, මරණයෙන්, සෝකයෙන්, වැළපීම් වලින්, දුකින් දොම්නසින්, සුසුම් හෙලීම් වලින් මං මහා විපතකට පත්වෙල යි සිටින්නේ. දුකට වැටිල යි සිටින්නේ. දුකින් පෙළෙමින් සිටින්නේ. ඉතින් මං මේ මහත් දුක්ඛස්කන්ධයා ගේ අවසන් වීමක් දකිනවා නම් ඒ තමයි හොඳ’ කියල යි.
එතකොට එසේ පැවිදි වූ ඔහු සිවුරු හැඳ පෙරව පාත්‍රය අතට ගෙන පෙරවරුවෙහි ගමට හෝ නියම්ගමට හෝ පිඬු සිඟා වඩිනවා. ඔහු ආරක්ෂා කර නො ගත් කයින් යුතුව, ආරක්ෂා කර නො ගත් වචනයෙන් යුතුව, සිහිය පිහිටුවා නො ගෙන, අසංවර වූ ඉන්ද්‍රියයන් ගෙන් යුතුව යි පිඬු සිඟා යන්නේ. ඉතින් ඔහු එහිදී ගෘහපතියෙක් වේවා, ගෘහපති පුත්‍රයෙක් වේවා පංච කාම ගුණයන් පිරිවරා ගෙන එයින් විනෝද වෙමින් සිටින අයුරු දකින්නට ලැබෙනවා. එතකොට ඔහුට මෙහෙම හිතෙනවා. ‘අපි ඉස්සර ගෙදර සිටිද්දී පංච කාම ගුණයන් පිරිවරා ගෙන එයින් සතුටු වෙවී හිටියා. අප ගේ ගෙදර දේපල වස්තුව තියෙනව නෙව. එහෙම එකේ ගිහි සැප අනුභව කරමින් පින් කරන්නට පුළුවන්කම තියෙනවා නෙව’ කියල ඒ භික්ෂුව හික්මෙන්නට තිබෙන වැඩපිළිවෙල ප්‍රතික්ෂේප කොට හීන වූ ගිහි බවට වැටෙනවා. පින්වත් මහණෙනි, මේ තැනැත්තාට තමයි කියන්නේ දිය සුළියෙන් හටගන්නා භයෙන් භීතියට පත්ව හික්මෙන්නට තිබෙන වැඩපිළිවෙල ප්‍රතික්ෂේප කොට හීන වූ ගිහි බවට වැටුණු කෙනා කියලා. පින්වත් මහණෙනි, දියසුළියෙන් හට ගන්නා භය හෙවත් ආවට්ට භය යනු පංච කාම ගුණයන්ට කියන නමකි.
පින්වත් මහණෙනි, සුසුකා භය නම් වූ මිනී කන මසුන් ගෙන් හටගන්නා භය කුමක්ද? පින්වත් මහණෙනි, මෙහිලා ඇතැම් කුලපුත්‍රයෙක් ඉතාමත් ශ්‍රද්ධාවෙන් ගිහි ගෙය අත්හැර මේ සසුනෙහි පැවිදි වෙනවා. ඔහු පැවිදි වෙන්නේ ‘ඉපදීමෙන්, ජරාවෙන්, මරණයෙන්, සෝකයෙන්, වැළපීම් වලින්, දුකින් දොම්නසින්, සුසුම් හෙලීම් වලින් මං මහා විපතකට පත්වෙල යි සිටින්නේ. දුකට වැටිල යි සිටින්නේ. දුකින් පෙළෙමින් සිටින්නේ. ඉතින් මං මේ මහත් දුක්ඛස්කන්ධයා ගේ අවසන් වීමක් දකිනවා නම් ඒ තමයි හොඳ’ කියල යි.
එතකොට එසේ පැවිදි වූ ඔහු සිවුරු හැඳ පෙරව පාත්‍රය අතට ගෙන පෙරවරුවෙහි ගමට හෝ නියම්ගමට හෝ පිඬු සිඟා වඩිනවා. ඔහු ආරක්ෂා කර නො ගත් කයින් යුතුව, ආරක්ෂා කර නො ගත් වචනයෙන් යුතුව, සිහිය පිහිටුවා නො ගෙන, අසංවර වූ ඉන්ද්‍රියයන් ගෙන් යුතුව යි පිඬු සිඟා යන්නේ. එතකොට ඔහුට අසංවරව ඇඳුම් ඇඳගත්, අසංවරව රෙදි පොරවා ගත් කාන්තාවක් දකින්නට ලැබෙනවා. ඒ අසංවර ඇඳුම් ඇඳගත්, අසංවරව රෙදි පොරවා ගත් කාන්තාව දැක්ක විට රාගය ඔහු ගේ සිත යටපත් කරනවා. ඉතින් රාගයෙන් කැළඹී ගිය සිතින් යුතු වූ ඒ භික්ෂුව හික්මෙන්නට තිබෙන වැඩපිළිවෙල ප්‍රතික්ෂේප කොට හීන වූ ගිහි බවට වැටෙනවා. පින්වත් මහණෙනි, මේ තැනැත්තාට තමයි කියන්නේ මිනී කන මසුන් ගෙන් හටගන්නා භයෙන් භීතියට පත්ව හික්මෙන්නට තිබෙන වැඩපිළිවෙල ප්‍රතික්ෂේප කොට හීන වූ ගිහි බවට වැටුණු කෙනා කියලා. පින්වත් මහණෙනි, මිනී කන මසුන් ගෙන් හට ගන්නා භය හෙවත් සුසුකා භය යනු ස්ත්‍රියට කියන නමකි.
පින්වත් මහණෙනි, ගිහි ගෙයින් නික්ම මේ ශාසනයෙහි පැවිදි වූ ඇතැම් පුද්ගලයෙකුට මේ භය සතරට මුහුණ දෙන්නට සිදුවෙනවා.
භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙය වදාළ සේක. සතුටු සිත් ඇති ඒ භික්ෂූන් වහන්සේලා භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වදාළ මෙම දේශනය ඉතාම සතුටින් පිළිගත්තා.
සාදු! සාදු!! සාදු!!!
චාතුම ගමේ දී වදාළ දෙසුම නිමා විය.
ධර්මදානය උදෙසා පාලි සහ සිංහල අන්තර්ගතය උපුටා ගැනීම https://mahamevnawa.lk/sutta/mn2_2-2-7/ වෙබ් පිටුවෙනි.
Ver.1.40 - Last Updated On 26-SEP-2020 At 03:14 P.M