මා හට අසන්නට ලැබුනේ මේ විදිහට යි. එසමයෙහි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වැඩසිටියේ සැවැත් නුවර ජේතවනය නම් වූ අනේපිඬු සිටුතුමා ගේ ආරාමයේ. එදා භාග්‍යවතුන් වහන්සේ “පින්වත් මහණෙනි” යි කියා භික්ෂූන් අමතා වදාළා. “පින්වතුන් වහන්සැ”යි කියා ඒ භික්ෂූන් වහන්සේලා ද, භාග්‍යවතුන් වහන්සේට පිළිතුරු දුන්නා. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙය වදාළා.
“පින්වත් මහණෙනි, මා වළඳන්නේ පෙරවරු කාලයේ වළඳන ඒකාසන භෝජනය යි. ඉතින් පින්වත් මහණෙනි, ඒකාසන භෝජනය වළඳන්නා වූ මට ආබාධ අඩු යි. දුක් අඩු යි. ශරීරය සැහැල්ලු යි. ශාරීරික ශක්තියත් තියෙනවා. පහසු විහරණයත් තියෙන බව හොඳට වැටහෙනවා. පින්වත් මහණෙනි, එන්න, ඔබත් ඒකාසන බොජුන් වළඳන්න. එතකොට පින්වත් මහණෙනි, ඒකාසන භෝජන වළඳන්නා වූ ඔබටත් ආබාධ අඩු වෙලා යන බව, දුක් අඩු බව, ශරීරයේ සැහැල්ලු බව, ශරීර ශක්තිය තියෙන බව, පහසු විහරණය ඇති බව හොඳට වැටහේවි.”
මෙසේ වදාළ විට ආයුෂ්මත් භද්දාලි තෙරුන් භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මෙය පැවසුවා. “ස්වාමීනී, මා නම් ඒකාසන බොජුන් වළඳන්ට උත්සාහ කරන්නෙ නෑ. ස්වාමීනී, මා විසින් ඒකාසන භෝජනය වැළඳුවොත් (දිගට ම පැවිදි ජීවිතය ගෙවන්න පුළුවන් වේවි ද කියල) කුකුස් ඇතිවෙන්ට පුළුවනි. විපිළිසර ඇතිවෙන්ට පුළුවනි.”
“භද්දාලි එහෙම නම්, යම් තැනක ඇරයුමක් ලැබෙනවා නම්, එතනදි කොටසක් වළඳල, අනෙක් කොටස බැහැරට ගෙන ගිහින් (ඉර අවරට යන්න කලින්) වළඳන්න. එතකොට භද්දාලි, ඔය විදිහට වළඳන ඔබට යැපෙන්නට පුළුවනි.”
“ස්වාමීනී, මා නම් ඔය විදිහටත් වළඳන්ට උත්සාහ කරන්නෙ නෑ. ස්වාමීනී, මා විසින් ඔය විදිහට වැළඳුවත් (දිගට ම පැවිදි ජීවිතය ගෙවන්න පුළුවන් වේවි ද කියල) කුකුස් ඇතිවෙන්ට පුළුවනි. විපිළිසර ඇතිවෙන්ට පුළුවනි.”
ඉතින් ආයුෂ්මත් භද්දාලි තෙරුන්, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් ශික්ෂා පද පණවා වදාරණ කල්හි ත්, භික්ෂුසංඝයා ශික්ෂා පදය සමාදන් වී සිටින කල්හි ත්, පැවසුවේ නො හැකියාව ගැන ම යි. ඒ හේතුවෙන් ආයුෂ්මත් භද්දාලි තෙරුන් ශාස්තෘ ශාසනයෙහි සිල් පද නො පුරා සිටින කෙනෙකු පරිද්දෙන් ඒ මුළු තුන් මාසය ම භාග්‍යවතුන් වහන්සේ බැහැදකින්නට පැමිණියේ නෑ.
ඒ කාලයෙහි දී බොහෝ භික්ෂූන් වහන්සේලා “සිවුරු මසා සම්පූර්ණ වූ කල්හි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ තුන් මාසය ඇවෑමෙන් චාරිකාවේ වඩිනා සේක” කියා ඒ භික්ෂූන් වහන්සේලා භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ගේ චීවරය සකස් කරමින් සිටියා. එතකොට ආයුෂ්මත් භද්දාලි ඒ භික්ෂූන් ළඟට පැමිණුනා. පැමිණ ඒ භික්ෂූන් සමඟ සතුටු වුනා. සතුටු විය යුතු පිළිසඳර කතා බහේ යෙදිල එකත්පස්ව වාඩි වුනා. එකත්පස්ව වාඩි වූ ආයුෂ්මත් භද්දාලි තෙරුන්ට ඒ භික්ෂූන් වහන්සේලා මෙය පැවසුවා. “ආයුෂ්මත් භද්දාලි, මේ සකස් කරන්නේ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ගේ චීවරය යි. සිවුරු මසා සම්පූර්ණ වූ කල්හි තුන් මාසය ඇවෑමෙන් භාග්‍යවතුන් වහන්සේ චාරිකාවේ වඩිනා සේක. ආයුෂ්මත් භද්දාලි සැබැවින් ම ඔය සිද්ධිය ගැන හොඳින් නුවණින් විමසන්න. පස්සෙ ඔබ කරදරයකට පත්වෙන්න නම් එපා.”
“එසේය ආයුෂ්මතුනි” කියා ආයුෂ්මත් භද්දාලි තෙරුන් ඒ භික්ෂූන්ට පිළිතුරු දී භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වෙත පැමිණියා. පැමිණ භාග්‍යවතුන් වහන්සේට ආදරයෙන් වන්දනා කොට එකත්පස්ව වාඩි වුනා. එකත්පස්ව වාඩි වූ ආයුෂ්මත් භද්දාලි තෙරුන් භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මෙය පැවසුවා. “ස්වාමීනී, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් ශික්ෂා පද පණවා වදාරද්දී ත්, භික්ෂුසංඝයා ශික්ෂාව සමාදන් වෙද්දීත්, මං කියා හිටියේ කරන්නට නො හැකි දෙයක් බව යි. ස්වාමීනී, පුහුදුන් අඥානයෙක් වගේ, මුලා වූ කෙනෙක් වගේ, අදක්ෂ කෙනෙක් වගේ ඒ වරද මාව යටකරගෙන ගියා. ස්වාමීනී, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මාගේ ඒ වරද අනාගතයේ යළි නො වී සංවර වීම පිණිස, වරදක් වශයෙන් ම පිළිගෙන වදාරණ සේක්වා!”
“සැබැවින් ම භද්දාලි, මා විසින් ශික්ෂා පද පණවද්දී ත්, භික්ෂුසංඝයා ශික්ෂාව සමාදන් වෙද්දී ත්, ඔබ කියා හිටියේ කරන්නට නො හැකි දෙයක් බව යි. පුහුදුන් අඥානයෙක් වගේ, මුලා වූ කෙනෙක් වගේ, අදක්ෂ කෙනෙක් වගේ ඒ වරද ඔබව යටකරගෙන ගියා.”
“භද්දාලි, ඔබ විසින් දැන් තිබෙන තත්වය ගැනවත්, සැලකිලිමත් වුනේ නෑ. ඒ කියන්නෙ; ‘භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සැවැත් නුවර වැඩ සිටිනවා. එතකොට භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ත් මං ගැන දැනගන්නවා, භද්දාලි නම් වූ භික්ෂුව ශාස්තෘ ශාසනයෙහි ශික්ෂා පද නො පුරන කෙනෙක්’ ය කියා. භද්දාලි ඔන්න ඔය තත්වය ගැනවත් ඔබ සැලකිලිමත් වුනේ නෑ.
භද්දාලි, ඔබ විසින් දැන් තිබෙන තත්වය ගැනවත්, සැලකිලිමත් වුනේ නෑ. ඒ කියන්නෙ; ‘භික්ෂූන් වහන්සේලා සැවැත් නුවර වස් වසා වැඩසිටිනවා. එතකොට ඒ භික්ෂූන් වහන්සේලා ත් මං ගැන දැනගන්නවා, භද්දාලි නම් වූ භික්ෂුව ශාස්තෘ ශාසනයෙහි ශික්ෂා පද නො පුරන කෙනෙක්’ ය කියා. භද්දාලි ඔන්න ඔය තත්වය ගැනවත් ඔබ සැලකිලිමත් වුනේ නෑ.
භද්දාලි, ඔබ විසින් දැන් තිබෙන තත්වය ගැනවත්, සැලකිලිමත් වුනේ නෑ. ඒ කියන්නෙ; ‘භික්ෂුණීන් වහන්සේලා සැවැත් නුවර වස් වසා වැඩ සිටිනවා. එතකොට ඒ භික්ෂුණීන් වහන්සේලා ත් මං ගැන දැනගන්නවා, භද්දාලි නම් වූ භික්ෂුව ශාස්තෘ ශාසනයෙහි ශික්ෂා පද නො පුරන කෙනෙක්’ ය කියා. භද්දාලි ඔන්න ඔය තත්වය ගැනවත් ඔබ සැලකිලිමත් වුනේ නෑ.
භද්දාලි, ඔබ විසින් දැන් තිබෙන තත්වය ගැනවත්, සැලකිලිමත් වුනේ නෑ. ඒ කියන්නෙ; ‘උපාසකවරු සැවැත් නුවර වාසය කරනවා. ….(පෙ)…. උපාසිකාවනුත් සැවැත් නුවර වාසය කරනවා. එතකොට ඒ උපාසිකාවනුත් මං ගැන දැනගන්නවා, භද්දාලි නම් වූ භික්ෂුව ශාස්තෘ ශාසනයෙහි ශික්ෂා පද නො පුරන කෙනෙක්’ ය කියා. භද්දාලි ඔන්න ඔය තත්වය ගැනවත් ඔබ සැලකිලිමත් වුනේ නෑ.
භද්දාලි, ඔබ විසින් දැන් තිබෙන තත්වය ගැනවත්, සැලකිලිමත් වුනේ නෑ. ඒ කියන්නෙ; ‘නා නා ආගමික ශ්‍රමණ බ්‍රාහ්මණයින් සැවැත් නුවර වස් වසා සිටිනවා. එතකොට ඒ නා නා ආගමික ශ්‍රමණ බ්‍රාහ්මණයිනුත් මං ගැන දැනගන්නවා, භද්දාලි නම් වූ භික්ෂුව ශාස්තෘ ශාසනයෙහි ශික්ෂා පද නො පුරන කෙනෙක්’ ය කියා. භද්දාලි ඔන්න ඔය තත්වය ගැනවත් ඔබ සැලකිලිමත් වුනේ නෑ.”
“ස්වාමීනී, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් ශික්ෂා පද පණවා වදාරද්දීත්, භික්ෂුසංඝයා ශික්ෂාව සමාදන් වෙද්දීත්, මං කියා හිටියේ කරන්නට නො හැකි දෙයක් බව යි. ස්වාමීනී, පුහුදුන් අඥානයෙක් වගේ, මුලා වූ කෙනෙක් වගේ, අදක්ෂ කෙනෙක් වගේ ඒ වරද මාව යටකරගෙන ගියා. ස්වාමීනී, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මාගේ ඒ වරද අනාගතයේ යළි නො වී සංවර වීම පිණිස, වරදක් වශයෙන් ම පිළිගෙන වදාරණ සේක්වා!”
“සැබැවින් ම භද්දාලි, මා විසින් ශික්ෂා පද පණවද්දී ත්, භික්ෂුසංඝයා ශික්ෂාව සමාදන් වෙද්දී ත්, ඔබ කියා හිටියේ කරන්නට නො හැකි දෙයක් බව යි. පුහුදුන් අඥානයෙක් වගේ, මුලා වූ කෙනෙක් වගේ, අදක්ෂ කෙනෙක් වගේ ඒ වරද ඔබව යටකරගෙන ගියා.
භද්දාලි, මේ ගැන කුමක්ද සිතන්නේ? මෙහිලා උභතෝභාග විමුක්තියට පත් භික්ෂුවක් ඉන්නවා. ඒ භික්ෂුවට මං මෙහෙම කියනවා. ‘පින්වත් භික්ෂුව මෙහි එන්න. මට වඩින්නට මඩ ගොඩ මත ඒදණ්ඩක් වගේ වැතිරෙන්න’ කියල. එතකොට ඒ භික්ෂුව එයට අදිමදි කරමින් තමන් ගේ කය ඒ පැත්තට මේ පැත්තට නමාවි ද? ‘අනේ බෑ’ කියා කියාවි ද?”
“ස්වාමීනී, එය වෙන්නෙ නෑ ම යි.”
“භද්දාලි, මේ ගැන කුමක්ද සිතන්නේ? මෙහිලා ප්‍රඥා විමුක්තියට පත් භික්ෂුවක් ඉන්නවා. ….(පෙ)…. කායසක්ඛී භික්ෂුවක් ඉන්නවා. ….(පෙ)…. දිට්ඨප්පත්ත භික්ෂුවක් ඉන්නවා. ….(පෙ)…. සද්ධාවිමුත්ත භික්ෂුවක් ඉන්නවා. ….(පෙ)…. ධම්මානුසාරී භික්ෂුවක් ඉන්නවා. ….(පෙ)…. ශ්‍රද්ධානුසාරී භික්ෂුවක් ඉන්නවා. ඒ භික්ෂුවට මං මෙහෙම කියනවා. ‘පින්වත් භික්ෂුව මෙහි එන්න. මට වඩින්නට මඩ ගොඩ මත ඒදණ්ඩක් වගේ වැතිරෙන්න’ කියල. එතකොට ඒ භික්ෂුව එයට අදිමදි කරමින් තමන් ගේ කය ඒ පැත්තට මේ පැත්තට නමාවි ද? ‘අනේ බෑ’ කියා කියාවි ද?”
“ස්වාමීනී, එය වෙන්නෙ නෑ ම යි.”
“භද්දාලි, මේ ගැන කුමක්ද සිතන්නේ? ඔබ ඒ වෙලාවෙහි කටයුතු කළේ උභතෝභාග විමුක්තියට පත් භික්ෂුවක් වශයෙන් ද? එහෙම නැත්නම් ප්‍රඥා විමුක්ත හෝ කායසක්ඛී හෝ දිට්ඨප්පත්ත හෝ සද්ධාවිමුත්ත හෝ ධම්මානුසාරී හෝ ශ්‍රද්ධානුසාරී හෝ භික්ෂුවක් වශයෙන් ද?”
“ස්වාමීනී, එය නො වේ ම යි.”
“එහෙම නම් භද්දාලි, ඔබ ඒ වෙලාවෙහි කිසිවක් නැතිව සිටිය දී, හිස් ව සිටිය දී නො වේ ද, ඔය වරද සිදුවූයේ?”
“එසේය, ස්වාමීනී”
“ස්වාමීනී, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් ශික්ෂා පද පණවා වදාරද්දී ත්, භික්ෂුසංඝයා ශික්ෂාව සමාදන් වෙද්දී ත්, මං කියා හිටියේ කරන්නට නො හැකි දෙයක් බව යි. ස්වාමීනී, පුහුදුන් අඥානයෙක් වගේ, මුලා වූ කෙනෙක් වගේ, අදක්ෂ කෙනෙක් වගේ ඒ වරද මාව යටකරගෙන ගියා. ස්වාමීනී, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මාගේ ඒ වරද අනාගතයේ යළි නො වී සංවර වීම පිණිස, වරදක් වශයෙන් ම පිළිගෙන වදාරණ සේක්වා!”
“සැබැවින් ම භද්දාලි, මා විසින් ශික්ෂා පද පණවද්දී ත්, භික්ෂුසංඝයා ශික්ෂාව සමාදන් වෙද්දී ත්, ඔබ කියා හිටියේ කරන්නට නො හැකි දෙයක් බව යි. පුහුදුන් අඥානයෙක් වගේ, මුලා වූ කෙනෙක් වගේ, අදක්ෂ කෙනෙක් වගේ ඒ වරද ඔබව යටකරගෙන ගියා. භද්දාලි, යම් විටෙක ඔබ වරද වරද වශයෙන් දැකල එයට සුදුසු ධර්මානුකූල පිරියම් කරයි ද, අපි එය වරදක් බව පිළිගන්නවා. භද්දාලි, යමෙක් වරද වරද වශයෙන් දැකල එයට සුදුසු ධර්මානුකූල පිරියම් කරයි ද, මත්තෙහි එසේ නො වීම පිණිස සංවරයට පැමිණෙයි ද මෙය ආර්ය විනයෙහි අභිවෘද්ධියක් ම යි.
භද්දාලි, මෙහිලා ඇතැම් භික්ෂුවක් ශාස්තෘ ශාසනය තුළ ශික්ෂා පද නො පුරමින් ඉන්නවා. ඔහුට මෙහෙම හිතෙනවා. ‘මං ආරණ්‍ය, රුක් සෙවන, පර්වත, දිය ඇලි අසල, ගිරිගුහා, සොහොන, වන පෙත වගේ ම පාළු තැන් යන හුදෙකලා විවේක සේනාසනයක ඉන්නව නම් හොඳයි. ඒ වගේ ම මං සාමාන්‍ය මිනිස් ස්වභාවයට වඩා උත්තරීතර වූ, ආර්ය වූ, ඤාණදර්ශන විශේෂයක් ප්‍රත්‍යක්ෂ කරගන්නවා නම් තමයි හොඳ’ කියල. ඉතින් ඔහු ආරණ්‍ය, රුක් සෙවන, පර්වත, දිය ඇලි අසල, ගිරිගුහා, සොහොන, වන පෙත වගේ ම පාළු තැන් යන හුදෙකලා විවේක සේනාසනයක වාසය කරනවා. එසේ හුදෙකලාවේ වාසය කරන ඔහුට ශාස්තෘන් වහන්සේ පවා උපවාද කරනවා. නුවණැති සබ්‍රහ්මචාරීන් වහන්සේලා ද එය දැනගෙන උපවාද කරනවා. දෙවියනුත් උපවාද කරනවා. තමා ගේ හදවත ත් තමාට උපවාද කරනවා. ඉතින් ඔහු ශාස්තෘන් වහන්සේගෙනුත් උපවාද ලැබ, සබ්‍රහ්මචාරීන් වහන්සේලාගෙනුත් උපවාද ලැබ, දෙවියන්ගෙනුත් උපවාද ලැබ, තමා ගේ හදවතෙනුත් තමන්ට උපවාද ලැබ සාමාන්‍ය මිනිස් ස්වභාවයට වඩා උත්තරීතර වූ, ආර්ය වූ, ඤාණදර්ශන විශේෂයක් ප්‍රත්‍යක්ෂ කරන්නෙ නම් නෑ. එයට හේතුව කුමක් ද? භද්දාලි, ශාස්තෘ ශාසනය තුළ ශික්ෂාව නො පුරන්නා වූ භික්ෂුවකට යමක් වෙනවා ද, ඒක තමයි ඔහුට වෙන්නෙ.
භද්දාලි, මෙහිලා ඇතැම් භික්ෂුවක් ශාස්තෘ ශාසනය තුළ ශික්ෂා පද පුරමින් ඉන්නවා. ඔහුටත් මෙහෙම හිතෙනවා. ‘මං ආරණ්‍ය, රුක් සෙවන, පර්වත, දිය ඇලි අසල, ගිරිගුහා, සොහොන, වන පෙත වගේ ම පාළු තැන් යන හුදෙකලා විවේක සේනාසනයක ඉන්නව නම් හොඳයි. ඒ වගේ ම මං සාමාන්‍ය මිනිස් ස්වභාවයට වඩා උත්තරීතර වූ, ආර්ය වූ, ඤාණදර්ශන විශේෂයක් ප්‍රත්‍යක්ෂ කරගන්නවා නම් තමයි හොඳ’ කියලා. ඉතින් ඔහු ආරණ්‍ය, රුක් සෙවන, පර්වත, දිය ඇලි අසල, ගිරිගුහා, සොහොන, වන පෙත වගේ ම පාළු තැන් යන හුදෙකලා විවේක සේනාසනයක වාසය කරනවා. එසේ හුදෙකලාවේ වාසය කරන ඔහුට ශාස්තෘන් වහන්සේ උපවාද කරන්නෙත් නෑ. නුවණැති සබ්‍රහ්මචාරීන් වහන්සේලා එය දැනගෙන උපවාද කරන්නෙත් නෑ. දෙවියන් උපවාද කරන්නෙත් නෑ. තමා ගේ හදවත තමාට උපවාද කරන්නෙත් නෑ. ඉතින් ඔහු ශාස්තෘන් වහන්සේගෙනුත් උපවාද නො ලැබ, සබ්‍රහ්මචාරීන් වහන්සේලාගෙනුත් උපවාද නො ලැබ, දෙවියන්ගෙනුත් උපවාද නො ලැබ, තමා ගේ හදවතෙනුත් තමන්ට උපවාද නො ලැබ සාමාන්‍ය මිනිස් ස්වභාවයට වඩා උත්තරීතර වූ, ආර්ය වූ, ඤාණදර්ශන විශේෂයක් ප්‍රත්‍යක්ෂ කරගන්නවා.
ඉතින් ඒ භික්ෂුව කාමයන් ගෙන් වෙන්ව, අකුසල ධර්මයන් ගෙන් වෙන්ව, විතර්ක සහිත වූ, විචාර සහිත වූ, විවේකයෙන් හටගත් ප්‍රීති සුඛය ඇති ප්‍රථම ධ්‍යානය උපදවා ගෙන වාසය කරනවා. එයට හේතුව කුමක් ද? භද්දාලි, ශාස්තෘ ශාසනය තුළ ශික්ෂාව පුරන්නා වූ භික්ෂුවකට යමක් වෙනවා ද, ඒක තමයි ඔහුට වෙන්නෙ.
ඒ වගේ ම ඒ භික්ෂුව විතර්ක විචාරයන් ගේ සංසිඳීමෙන්, අධ්‍යාත්මයෙහි පැහැදීම ඇති කරවන, සිතෙහි ඒකාග්‍රතාවය පවත්වන, විතර්ක රහිත වූ, විචාර රහිත වූ, සමාධියෙන් හටගත් ප්‍රීති සුඛය ඇති දෙවන ධ්‍යානයට පැමිණ වාසය කරනවා. එයට හේතුව කුමක් ද? භද්දාලි, ශාස්තෘ ශාසනය තුළ ශික්ෂාව පුරන්නා වූ භික්ෂුවකට යමක් වෙනවා ද, ඒක තමයි ඔහුට වෙන්නෙ.
ඒ වගේ ම ඒ භික්ෂුව ප්‍රීතියට නො ඇලෙමින්, උපේක්ෂාවෙන් යුතුව, සිහියෙන් යුතුව, නුවණින් යුතුව වාසය කරනවා. කයින් සැපයක් ද විඳිනවා. ‘ආර්යයන් වහන්සේලා යම් සමාධියකට උපේක්ෂා සහිත වූ සිහි නුවණ ඇති සැප විහරණයකැ’යි පවසත් ද ඒ තුන්වන ධ්‍යානයට පැමිණ වාසය කරනවා. එයට හේතුව කුමක් ද? භද්දාලි, ශාස්තෘ ශාසනය තුළ ශික්ෂාව පුරන්නා වූ භික්ෂුවකට යමක් වෙනවා ද, ඒක තමයි ඔහුට වෙන්නෙ.
ඒ වගේ ම ඒ භික්ෂුව සැපයේ ද ප්‍රහාණයෙන්, දුකෙහි ද ප්‍රහාණයෙන්, කලින් ම සොම්නස් – දොම්නස් ඉක්මයෑමෙන් දුක් සැප රහිත වූ, උපේක්ෂා සති පාරිශුද්ධියෙන් යුතු වූ ඒ සතරවන ධ්‍යානයට පැමිණ වාසය කරනවා. එයට හේතුව කුමක් ද? භද්දාලි, ශාස්තෘ ශාසනය තුළ ශික්ෂාව පුරන්නා වූ භික්ෂුවකට යමක් වෙනවා ද, ඒක තමයි ඔහුට වෙන්නෙ.
ඒ වගේ ම ඒ භික්ෂුව ඔය විදිහට සමාධිගත සිතක් ඇති වුනා ම, සිත පිරිසිදු වුනා ම, සිත බබළන කොට, සිතේ කිලිටි පහ වුනා ම, උපක්ලේශ නැති වුනා ම, හිත මෘදු වුනා ම, අවබෝධයට සුදුසු වුනා ම, නො සෙල්වී තිබුනා ම අකම්පිත වුනා ම, තමන් කලින් ගත කළ ජීවිත ගැන දැකීමේ නුවණ ලබාගන්ට සිත මෙහෙයවනවා. එතකොට ඔහු නොයෙක් ආකාරයේ ජීවිත ගත කළ හැටි සිහි කරනවා. ඒ කියන්නෙ එක ජීවිතයක්, ජීවිත දෙකක්, ….(පෙ)…. ඔය විදිහට කරුණු සහිතව, පැහැදිලි විස්තර ඇති ව, නොයෙක් ආකාරයෙන් තමන් ගත කළ අතීත ජීවිත ගැන සිහි කරනවා. එයට හේතුව කුමක් ද? භද්දාලි, ශාස්තෘ ශාසනය තුළ ශික්ෂාව පුරන්නා වූ භික්ෂුවකට යමක් වෙනවා ද, ඒක තමයි ඔහුට වෙන්නෙ.
ඒ වගේ ම ඒ භික්ෂුව ඔය විදිහට සමාධිගත සිතක් ඇති වුනා ම, සිත පිරිසිදු වුනාම, සිත බබලන කොට, සිතේ කිලිටි පහ වුනා ම, උපක්ලේශ නැති වුනා ම, හිත මෘදු වුනා ම, අවබෝධයට සුදුසු වුනා ම, නො සෙල්වී තිබුනා ම, අකම්පිත වුනා ම, සත්වයන් චුත වෙන, උපදින හැටි දැකීමේ නුවණ ලබා ගන්ට සිත මෙහෙයවනවා. ….(පෙ)…. මේ විදිහට සාමාන්‍ය මිනිසුන් ගේ දර්ශන පථය ඉක්මවා ගිය පිරිසිදු දිවැස් නුවණින්, සත්වයන් චුත වෙන උපදින හැටි දකිනවා. උසස් පහත්, ලස්සන කැත, සුගති දුගති වල කර්මානුරූපව සත්වයන් උපදින හැටි දකිනවා. එයට හේතුව කුමක් ද? භද්දාලි, ශාස්තෘ ශාසනය තුළ ශික්ෂාව පුරන්නා වූ භික්ෂුවකට යමක් වෙනවා ද, ඒක තමයි ඔහුට වෙන්නෙ.
ඒ වගේ ම ඒ භික්ෂුව ඔය විදිහට සමාධිගත සිතක් ඇති වුනා ම, සිත පිරිසිදු වුනා ම, සිත බබලන කොට, සිතේ කිලිටි පහ වුනා ම, උපක්ලේශ නැති වුනා ම, හිත මෘදු වුනා ම, අවබෝධයට සුදුසු වුනා ම, නොසෙල් වී තිබුනා ම අකම්පිත වුනා ම ආශ්‍රව ක්ෂය කළ බවට අවබෝධය ලැබීමේ නුවණ ලබා ගන්ට සිත මෙහෙයවනවා. ඉතින් ඒ භික්ෂුව ‘මේක තමයි දුක’ කියල යථාර්ථය අවබෝධ කරනවා. ….(පෙ)…. ‘මේ තමයි දුක නිරුද්ධ වීමේ මාර්ගය’ කියල යථාර්ථය අවබෝධ කරනවා. ‘මේ තමයි ආශ්‍රව’ කියලා යථාර්ථය අවබෝධ කරනවා. ….(පෙ)…. ‘මේ තමයි ආශ්‍රව නිරුද්ධ වීමේ මාර්ගය’ කියලා යථාර්ථය අවබෝධ කරනවා.
ඔය විදිහට ඒ භික්ෂුව යථාර්ථය දැන ගන්න කොට, යථාර්ථය දැක ගන්න කොට, කාම ආශ්‍රවයෙනුත් සිත නිදහස් වෙනවා. භව ආශ්‍රවයෙනුත් සිත නිදහස් වෙනවා. අවිජ්ජා ආශ්‍රවයෙනුත් සිත නිදහස් වෙනවා. ආශ්‍රවයන් ගෙන් සිත නිදහස් වුනා ම සියලු දුකින් තමන් නිදහස් වූ බවට අවබෝධය ඇති වෙනවා. ‘ඉපදීම නැති වුනා. බඹසර වාසය සම්පූර්ණ කළා. කළ යුතු දේ කළා. ආයෙ කවදාවත් සසරට වැටෙන්නෙ නෑ’ කියල දැනගන්නවා. එයට හේතුව කුමක් ද? භද්දාලි, ශාස්තෘ ශාසනය තුළ ශික්ෂාව පුරන්නා වූ භික්ෂුවකට යමක් වෙනවා ද, ඒක තමයි ඔහුට වෙන්නෙ.”
මෙසේ වදාළ විට ආයුෂ්මත් භද්දාලි භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මෙය වදාළා. “ස්වාමීනී, මෙහි ඇතැම් භික්ෂුවකට යම් කරුණකින් අඩුපාඩු දක්ව දක්වා හික්මවන්නට වුවමනා දේ කරනවා නම් එයට හේතුව කුමක් ද? ප්‍රත්‍යය කුමක් ද? ඒ වගේ ම ස්වාමීනී, ඇතැම් භික්ෂුවකට යම් කරුණකින් අඩුපාඩු දක්ව දක්වා ඒ අයුරින් හික්මවන්නට වුවමනා දේ නො කරනවා නම් එයට හේතුව කුමක් ද? ප්‍රත්‍යය කුමක් ද?”
“භද්දාලි, මෙහි ඇතැම් භික්ෂුවක් නිරතුරුව ම ආපත්ති වලට පත්වෙනවා. ආපත්ති බහුල කෙනෙක් වෙනවා. භික්ෂූන් විසින් එය පෙන්වා දෙද්දී ඔහු වෙන වෙන කතාවලින් එය වසනවා. බාහිර කතාවක් ඇදල ගන්නවා. එක්කො කෝපය ත්, ද්වේශය ත්, නො සතුට ත් පහළ කරනවා. යහපත් ලෙස සිටින්නෙ නෑ. කීකරුව පවතින්නේ නෑ. කරුණු පෙන්වා දෙන වැඩිහිටි භික්ෂූන් අනුව සිටින්නෙ නෑ. යම් කරුණකින් සංඝයා සතුටු වෙනවා ද, ‘මා එය කරන්නම්’ කියා කියන්නෙ නෑ. එහිලා භද්දාලි භික්ෂූන් හට මෙහෙම හිතෙනවා. ‘මේ ආයුෂ්මත් භික්ෂුව නිරතුරුව ම ආපත්ති වලට පත්වෙනවා. ආපත්ති බහුල කෙනෙක් වෙනවා. භික්ෂූන් විසින් එය පෙන්වා දෙද්දී ඔහු වෙන වෙන කතාවලින් එය වසනවා. බාහිර කතාවක් ඇදල ගන්නවා. එක්කො කෝපය ත්, ද්වේශය ත්, නො සතුට ත් පහළ කරනවා. යහපත් ලෙස සිටින්නෙ නෑ. කීකරුව පවතින්නේ නෑ. කරුණු පෙන්වා දෙන වැඩිහිටි භික්ෂූන් අනුව සිටින්නෙ නෑ. යම් කරුණකින් සංඝයා සතුටු වෙනවා ද, ‘මා එය කරන්නම්’ කියා කියන්නෙ නෑ’ කියල. එතකොට ආයුෂ්මත්නි, මේ භික්ෂුව ගේ ආරවුල ඉක්මනින් සංසිඳී නො යන්නේ යම් සේ ද, ඒ අයුරින් ම භික්ෂූන් ද ඒ භික්ෂුව ගේ ආරවුල ගැන ඒ ඒ විදිහට විමසා බලනවා. එතකොට භද්දාලි, අර භික්ෂුව ගේ ආරවුල භික්ෂූන් විසින් යම් පරිද්දකින් පිරික්සා බලනවා ද, ඒ ආරවුල ඒ ඒ අයුරින් ම නො සංසිඳී පවතිනවා.
භද්දාලි, මෙහි ඇතැම් භික්ෂුවක් නිරතුරුව ම ආපත්ති වලට පත්වෙනවා. ආපත්ති බහුල කෙනෙක් වෙනවා. භික්ෂූන් විසින් එය පෙන්වා දෙද්දී ඔහු වෙන වෙන කතාවලින් එය වසන්නෙ නෑ. බාහිර කතාවක් ඇදල ගන්නෙ නෑ. කෝපය ත්, ද්වේශය ත්, නො සතුට ත් පහළ කරන්නෙ නෑ. යහපත් ලෙස සිටිනවා. කීකරුව පවතිනවා. කරුණු පෙන්වා දෙන වැඩිහිටි භික්ෂූන් අනුව සිටිනවා. යම් කරුණකින් සංඝයා සතුටු වෙනවා ද, ‘මා එය කරන්නම්’ කියා කියනවා. එහිලා භද්දාලි භික්ෂූන් හට මෙහෙම හිතෙනවා. ‘මේ ආයුෂ්මත් භික්ෂුව නිරතුරුව ම ආපත්ති වලට පත්වෙනවා. ආපත්ති බහුල කෙනෙක් වෙනවා. භික්ෂූන් විසින් එය පෙන්වා දෙද්දී ඔහු වෙන වෙන කතාවලින් එය වසන්නෙ නෑ. බාහිර කතාවක් ඇදල ගන්නෙ නෑ. කෝපය ත්, ද්වේශය ත්, නො සතුට ත් පහළ කරන්නෙ නෑ. යහපත් ලෙස සිටිනවා. කීකරුව පවතිනවා. කරුණු පෙන්වා දෙන වැඩිහිටි භික්ෂූන් අනුව සිටිනවා. යම් කරුණකින් සංඝයා සතුටු වෙනවා ද, ‘මා එය කරන්නම්’ කියා කියනවා’ කියල. එතකොට ආයුෂ්මත්නි, මේ භික්ෂුව ගේ ආරවුල ඉක්මනින් සංසිඳී යන්නේ යම් සේ ද, ඒ අයුරින් ම භික්ෂූන් ද ඒ භික්ෂුව ගේ ආරවුල ගැන ඒ ඒ විදිහට විමසා බලනවා. එතකොට භද්දාලි, අර භික්ෂුව ගේ ආරවුල භික්ෂූන් විසින් යම් පරිද්දකින් පිරික්සා බලනවා ද, ඒ ආරවුල ඒ ඒ අයුරින් ම සංසිඳී යනවා.
භද්දාලි, මෙහි ඇතැම් භික්ෂුවක් සමහර අවස්ථා වලදී ආපත්ති වලට පත්වෙනවා. ආපත්ති බහුල කෙනෙක් නො වෙයි. නමුත් භික්ෂූන් විසින් එය පෙන්වා දෙද්දී ඔහු වෙන වෙන කතාවලින් එය වසනවා. බාහිර කතාවක් ඇදල ගන්නවා. එක්කො කෝපය ත්, ද්වේශය ත්, නො සතුට ත් පහළ කරනවා. යහපත් ලෙස සිටින්නෙ නෑ. කීකරුව පවතින්නේ නෑ. කරුණු පෙන්වා දෙන වැඩිහිටි භික්ෂූන් අනුව සිටින්නෙ නෑ. යම් කරුණකින් සංඝයා සතුටු වෙනවා ද, ‘මා එය කරන්නම්’ කියා කියන්නෙ නෑ. එහිලා භද්දාලි භික්ෂූන් හට මෙහෙම හිතෙනවා. ‘මේ ආයුෂ්මත් භික්ෂුව සමහර අවස්ථා වලදී ආපත්ති වලට පත්වෙනවා. ආපත්ති බහුල කෙනෙක් නොවේ. නමුත් භික්ෂූන් විසින් එය පෙන්වා දෙද්දී ඔහු වෙන වෙන කතාවලින් එය වසනවා. බාහිර කතාවක් ඇදල ගන්නවා. එක්කො කෝපය ත්, ද්වේශය ත්, නො සතුට ත් පහළ කරනවා. යහපත් ලෙස සිටින්නෙ නෑ. කීකරුව පවතින්නේ නෑ. කරුණු පෙන්වා දෙන වැඩිහිටි භික්ෂූන් අනුව සිටින්නෙ නෑ. යම් කරුණකින් සංඝයා සතුටු වෙනවා ද, ‘මා එය කරන්නම්’ කියා කියන්නෙ නෑ’ කියල. එතකොට ආයුෂ්මත්නි, මේ භික්ෂුව ගේ ආරවුල ඉක්මනින් සංසිඳී නො යන්නේ යම් සේ ද, ඒ අයුරින් ම භික්ෂූන් ද ඒ භික්ෂුව ගේ ආරවුල ගැන ඒ ඒ විදිහට විමසා බලනවා. එතකොට භද්දාලි, අර භික්ෂුව ගේ ආරවුල භික්ෂූන් විසින් යම් පරිද්දකින් පිරික්සා බලනවා ද, ඒ ආරවුල ඒ ඒ අයුරින් ම නො සංසිඳී පවතිනවා.
භද්දාලි, මෙහි ඇතැම් භික්ෂුවක් සමහර අවස්ථා වලදී ආපත්ති වලට පත්වෙනවා. ආපත්ති බහුල කෙනෙක් නොවේ. භික්ෂූන් විසින් එය පෙන්වා දෙද්දී ඔහු වෙන වෙන කතාවලින් එය වසන්නෙ නෑ. බාහිර කතාවක් ඇදල ගන්නෙ නෑ. කෝපය ත්, ද්වේශය ත්, නො සතුට ත් පහළ කරන්නෙ නෑ. යහපත් ලෙස පවතිනවා. කීකරුව පවතිනවා. කරුණු පෙන්වා දෙන වැඩිහිටි භික්ෂූන් අනුව සිටිනවා. යම් කරුණකින් සංඝයා සතුටු වෙනවා ද, ‘මා එය කරන්නම්’ කියා කියනවා. එහිලා භද්දාලි, භික්ෂූන් හට මෙහෙම හිතෙනවා. ‘මේ ආයුෂ්මත් භික්ෂුව සමහර අවස්ථා වලදී ආපත්ති වලට පත්වෙනවා. ආපත්ති බහුල කෙනෙක් නොවේ. භික්ෂූන් විසින් එය පෙන්වා දෙද්දී ඔහු වෙන වෙන කතාවලින් එය වසන්නෙ නෑ. බාහිර කතාවක් ඇදල ගන්නෙ නෑ. කෝපය ත්, ද්වේශය ත්, නො සතුට ත් පහළ කරන්නෙ නෑ. යහපත් ලෙස පවතිනවා. කීකරුව පවතිනවා. කරුණු පෙන්වා දෙන වැඩිහිටි භික්ෂූන් අනුව සිටිනවා. යම් කරුණකින් සංඝයා සතුටු වෙනවා ද, ‘මා එය කරන්නම්’ කියා කියනවා.’ කියල. එතකොට ආයුෂ්මත්නි, මේ භික්ෂුව ගේ ආරවුල ඉක්මනින් සංසිඳී යන්නේ යම් සේ ද, ඒ අයුරින් ම භික්ෂූන් ද ඒ භික්ෂුව ගේ ආරවුල ගැන ඒ ඒ විදිහට විමසා බලනවා. එතකොට භද්දාලි, අර භික්ෂුව ගේ ආරවුල භික්ෂූන් විසින් යම් පරිද්දකින් පිරික්සා බලනවා ද, ඒ ආරවුල ඒ ඒ අයුරින් ම සංසිඳී යනවා.
භද්දාලි, මෙහි ඇතැම් භික්ෂුවක් යැපෙන්නේ ශ්‍රද්ධා මාත්‍රයකින්, ප්‍රේම මාත්‍රයකින්. එහිලා භද්දාලි, භික්ෂූන් හට මෙහෙම සිතෙනවා. ‘මේ ආයුෂ්මත් භික්ෂුව ශ්‍රද්ධා මාත්‍රයකින්, ප්‍රේම මාත්‍රයකින් යැපෙනවා. ඉදින් අපි මේ භික්ෂුවට අඩුපාඩු දක්ව දක්වා හික්මවන්නට වුවමනා දේ කරන්නට ඕන ‘මොහු ගේ යම් ශ්‍රද්ධා මාත්‍රයක් ඇද්ද, ප්‍රේම මාත්‍රයක් ඇද්ද, එය නො පිරිහේවා’ කියල යි. භද්දාලි, පුරුෂයෙකු හට එක ඇසක් පමණක් තියෙනවා. ඉතින් ඔහු ගේ යාළු මිත්‍රයනුත්, සහලේ නෑදෑයනුත්, ඔහු ගේ ඒ තනි ඇස ආරක්ෂා කරනවා ‘මොහු ගේ ඒ තනි ඇස නො පිරිහේවා’ කියල.
භද්දාලි, අන්න ඒ වගේ ම යි මෙහි ඇතැම් භික්ෂුවක් යැපෙන්නේ ශ්‍රද්ධා මාත්‍රයකින්, ප්‍රේම මාත්‍රයකින්. එහිලා භද්දාලි, භික්ෂූන් හට මෙහෙම සිතෙනවා. ‘මේ ආයුෂ්මත් භික්ෂුව ශ්‍රද්ධා මාත්‍රයකින්, ප්‍රේම මාත්‍රයකින් යැපෙනවා. ඉදින් අපි මේ භික්ෂුවට අඩුපාඩු දක්ව දක්වා හික්මවන්නට වුවමනා දේ කරන්නට ඕන ‘මොහු ගේ යම් ශ්‍රද්ධා මාත්‍රයක් ඇද්ද, ප්‍රේම මාත්‍රයක් ඇද්ද, එය නො පිරිහේවා’ කියල යි.
භද්දාලි, මෙහි ඇතැම් භික්ෂුවකට යම් කරුණකින් අඩුපාඩු දක්ව දක්වා හික්මවන්නට වුවමනා දේ කරනවා නම් එයට හේතුව මෙය යි. ප්‍රත්‍යය මෙය යි. භද්දාලි, මෙහි ඇතැම් භික්ෂුවකට යම් කරුණකින් අඩුපාඩු දක්ව දක්වා හික්මවන්නට වුවමනා දේ නො කරනවා නම් එයට හේතුව මෙය යි. ප්‍රත්‍යය මෙය යි.”
“ස්වාමීනී, ඉස්සර යම් හෙයකින් ශික්ෂා පද තිබුනේ ස්වල්පය යි. නමුත් බොහෝ භික්ෂූන් වහන්සේලා අරහත්වයට පත්වුනා. එයට හේතුව කුමක් ද? ප්‍රත්‍යය කුමක් ද? නමුත් ස්වාමීනී, වර්තමානයෙහි යම් හෙයකින් බොහෝ ශික්ෂා පද තිබෙද්දී ත්, භික්ෂූන් වහන්සේලා ස්වල්ප නම යි අරහත්වයට පත් වන්නේ. එයට හේතුව කුමක් ද? ප්‍රත්‍යය කුමක් ද?”
“භද්දාලි, ඒක එහෙම ම තමයි. සත්වයන් පිරිහී යන විට, සද්ධර්මය අතුරුදහන් වී යන විට, බොහෝ ශික්ෂා පද අවශ්‍ය වෙනවා. නමුත් අරහත්ඵලයට පත්වන්නේ භික්ෂූන් ස්වල්ප දෙන යි.
භද්දාලි, යම්තාක් මේ ශාසනයෙහි ඇතැම් පිරිහීමට හේතු වන කරුණු සංඝයා තුළ පහළ නො වෙත් ද, ඒ තාක් ශාස්තෘන් වහන්සේ ශ්‍රාවකයන්ට ශික්ෂා පද පණවන්නේ නැහැ. භද්දාලි, යම් කලෙක මේ ශාසනයෙහි ඇතැම් පිරිහීමට හේතු වන කරුණු සංඝයා තුළ පහළ වෙත් ද, එතකොට යි ශාස්තෘන් වහන්සේ එම පිරිහීමට හේතුවන කාරණා දුරු කිරීම පිණිස ශ්‍රාවකයන්ට ශික්ෂා පද පණවන්නේ.
භද්දාලි, යම්තාක් සංඝයා මහත් පිරිසක් බවට පත් නො වී සිටී ද, ඒ තාක් මේ ශාසනයෙහි ඇතැම් පිරිහීමට හේතු වන කරුණු සංඝයා තුළ පහළ වෙන්නෙ නෑ. භද්දාලි, යම්විටෙක සංඝයා මහත් පිරිසක් බවට පත් වෙනවා ද, එතකොටයි මේ ශාසනයෙහි ඇතැම් පිරිහීමට හේතු වන කරුණු සංඝයා තුළ පහළ වෙන්නේ. එකල්හි ශාස්තෘන් වහන්සේ ඒ පිරිහීමට හේතුවන කාරණා දුරු කිරීම පිණිස ශ්‍රාවකයන්ට ශික්ෂා පද පණවනවා.
භද්දාලි, යම්තාක් සංඝයා ලාභ සත්කාර වලින් අග්‍ර බවට පත් නො වී සිටී ද, ….(පෙ)…. කීර්ති ප්‍රශංසාවන් ගෙන් අග්‍ර බවට පත් නො වී සිටී ද, ….(පෙ)…. බොහෝ දැන උගත්කමින් අග්‍ර බවට පත් නො වී සිටී ද, ….(පෙ)…. පැවිදි ව බොහෝ කල් ගත වූ බවට පත් නො වී සිටී ද, ඒ තාක් මේ ශාසනයෙහි ඇතැම් පිරිහීමට හේතු වන කරුණු සංඝයා තුළ පහළ වෙන්නෙ නෑ. භද්දාලි, යම්විටෙක සංඝයා පැවිදි ව බොහෝ කල් ගත වූ බවට පත් වෙයි ද, එතකොටයි මේ ශාසනයෙහි ඇතැම් පිරිහීමට හේතු වන කරුණු සංඝයා තුළ පහළ වෙන්නේ.
භද්දාලි, යම් කලක මා ආජානීය අශ්ව පැටියා ගේ උපමාවෙන් යුතු ධර්මය දේශනා කරද්දී, ඒ දිනවල ඔබ තුළ ත්, ඔය කරුණු තිබුනේ ස්වල්ප වශයෙන්. භද්දාලි, ඔබට එය මතක ද?” “අනේ, ස්වාමීනී, මට එය මතක නැහැ.” “භද්දාලි, ඒ අමතක වීමට හේතුව කුමක් කියල ද ඔබ සලකන්නේ?” “ස්වාමීනී, ඒ මං බොහෝ කාලයක් ශාස්තෘ ශාසනයෙහි වාසය කළේ ශික්ෂා පද නො පුරන්නෙක් හැටියට යි.” “භද්දාලි, එම හේතුව විතරක් ම නො වෙයි. එම ප්‍රත්‍යය විතරක් ම නො වෙයි. භද්දාලි, බොහෝ කලක් මුළුල්ලෙහි මා විසින් මගේ සිතින් ඔබ පිළිබඳව හොඳින් අධ්‍යයනය කළා. එතකොට මට වැටහුනා. මේ හිස් පුරුෂයා මා විසින් ධර්මය දේශනා කරන විට, හොඳින් අවධානය යොමු කොට, හොඳින් මනස යොමු කොට, සියලු සිත ධර්ම ශ්‍රවණයට එක්තැන් කොට, මනා කොට සවන් යොමා ධර්මය අසන්නේ නැති බව. නමුත් භද්දාලි, මං ඔබට ආජානීය අශ්ව පැටවා ගේ උපමාවෙන් යුතු ධර්මය කියා දෙන්නම්. එය සවන් යොමා අසන්න. මැනවින් මෙනෙහි කරන්න. මා කියා දෙන්නම්.” “එසේය ස්වාමීනී” කියා ආයුෂ්මත් භද්දාලි භාග්‍යවතුන් වහන්සේට පිළිතුරු දුන්නා. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙය වදාළා.
“භද්දාලි, අශ්වයන් දමනය කිරීමෙහි දක්ෂ අස් ගොව්වෙක් ඉන්නවා. ඔහුට ඉතා යහපත් වූ ආජානීය අශ්වයෙක් ලැබෙනවා. ඉතින් ඔහු මුලින් ම කරන්නේ ඒ අශ්වයා කටකලියාවට පුරුදු කිරීම යි. කටකලියාවට පුරුදු කරන විට ඒ අශ්වයා කලින් නො කළ ක්‍රියාවක් අලුතෙන් ම කිරීමේ දී ඇතිවන අපහසුතා, කලබල වීම්, දැඟලීම් ආදී විසම හැසිරීම් ඇතිවෙනවා. නමුත් ඒ අශ්වයා නිතර නිතර කටකලියාවට පුරුදු වීමෙන් ඒ කරුණ සම්පූර්ණ වීම නිසා අර මුලින් තිබුණ අපහසුතා සියල්ල නිවී යනවා.
ඉතින් භද්දාලි, ඒ භද්‍ර වූ ආජානීය අශ්වයා නිතර නිතර පුරුදු කිරීමෙන් අනුපිළිවෙලින් කිරීමෙන් ඒ අපහසුතා සියල්ල නිවී යයි ද, එතකොට අස් ගොව්වා ඒ අශ්වයා මත්තෙහි වියදණ්ඩ තබන්නට පුරුදු කරනවා. එසේ අශ්වයා මත වියදණ්ඩ තබන්නට පුරුදු කරද්දී කලින් නො කළ ක්‍රියාවක් අලුතෙන් ම කිරීමේ දී ඇතිවන අපහසුතා, කලබලවීම්, දැඟලීම් ආදී විසම හැසිරීම් ඇතිවෙනවා ම යි. නමුත් ඒ අශ්වයා නිතර නිතර වියදණ්ඩ දරා සිටීමට පුරුදු වීමෙන් ඒ කරුණ සම්පූර්ණ වීම නිසා අර මුලින් තිබුන අපහසුතා සියල්ල නිවී යනවා.
ඉතින් භද්දාලි, ඒ භද්‍ර වූ ආජානීය අශ්වයා නිතර නිතර පුරුදු කිරීමෙන් අනුපිළිවෙලින් කිරීමෙන් ඒ අපහසුතා සියල්ල නිවී යයි ද, එතකොට අස් ගොව්වා ඒ අශ්වයා ක්‍රමක්‍රමයෙන් මණ්ඩලාකාරව දුවන්නට පුරුදු කරනවා. ….(පෙ)…. කුරඟින් පැන පැන දුවන්නට පුරුදු කරනවා. ….(පෙ)…. වේගයෙන් දුවන්නට පුරුදු කරනවා. ….(පෙ)…. අන් අසුන් ගේ හේසරාවයෙන් පසු නොබා පිවිසෙන්නට පුරුදු කරනවා. ….(පෙ)…. අශ්ව රාජයෙකු සතු ගුණයන්ට පුරුදු කරනවා. ….(පෙ)…. අශ්වරාජ වංශය සතු ගුණයන්ට පුරුදු කරනවා. ….(පෙ)…. උතුම් ජව සම්පන්න බවට පුරුදු කරනවා. ….(පෙ)…. උත්තම අශ්වයෙක් වන්නට පුරුදු කරනවා. ….(පෙ)…. අස් ගොව්වා ගේ වචනයට අනුව සැණෙකින් ක්‍රියාත්මක වන උතුම් අශ්වයෙක් ලෙස පුරුදු කරනවා. එසේ අශ්වයා උතුම් ජවයට, උතුම් අශ්ව භාවයට, වචනයට අවනත උතුම් අශ්වයෙක් ලෙස පුරුදු කරද්දී කලින් නො කළ ක්‍රියාවක් අලුතෙන් ම කිරීමේ දී ඇතිවන අපහසුතා, කලබලවීම්, දැඟලීම් ආදී විසම හැසිරීම් ඇතිවෙනවා ම යි. නමුත් ඒ අශ්වයා නිතර නිතර උතුම් ජවයට, උතුම් අශ්ව භාවයට, වචනයට අවනත උතුම් අශ්වයෙක් ලෙස පුරුදු වීමෙන් ඒ කරුණ සම්පූර්ණ වීම නිසා අර මුලින් තිබුන අපහසුතා සියල්ල නිවී යනවා.
භද්දාලි, යම් කලක භද්‍ර වූ ආජානීය අශ්වයා මෙම කරුණු නිතර නිතර කිරීමෙන්, අනුපිළිවෙලින් කිරීමෙන් දුෂ්කරතා සියල්ල සංසිඳී, එම සුදුසුකම් සම්පූර්ණ වෙනවා ද, එතකොට අස්ගොව්වා අශ්වයාව අශ්ව ආභරණ වලින් සරසලා සුන්දර කරනවා. එතකොට භද්දාලි, මේ දස අංගයෙන් සමන්විත වූ භද්‍ර වූ ආජානීය අශ්වයා රාජපූජිත වෙනවා. රජෙකු ගේ පරිහරණයට සුදුසු වෙනවා. රාජකීය අංගයක් බවට පත්වෙනවා.
ඔය අයුරින් ම භද්දාලි, දස ධර්මයකින් සමන්විත භික්ෂුව ආහුනෙය්ය වෙනවා. පාහුනෙය්ය වෙනවා. දක්ඛිණෙය්ය වෙනවා. අංජලිකරණීය වෙනවා. ලොවට උතුම් පින්කෙත වෙනවා. කවර දස අංගයක් නිසා ද යත්; භද්දාලි, මේ ශාසනයෙහි භික්ෂුව (අරහත් භික්ෂුවක් තුළ පමණක් පිහිටන) අසේඛ වූ සම්මා දිට්ඨියෙන් යුක්ත වෙනවා. අසේඛ වූ සම්මා සංකල්පයෙන් යුක්ත වෙනවා. අසේඛ වූ සම්මා වාචා වෙන් යුක්ත වෙනවා. අසේඛ වූ සම්මා කම්මන්තයෙන් යුක්ත වෙනවා. අසේඛ වූ සම්මා ආජීවයෙන් යුක්ත වෙනවා. අසේඛ වූ සම්මා වායාමයෙන් යුක්ත වෙනවා. අසේඛ වූ සම්මා සතියෙන් යුක්ත වෙනවා. අසේඛ වූ සම්මා සමාධියෙන් යුක්ත වෙනවා. අසේඛ වූ සම්මා ඤාණයෙන් යුක්ත වෙනවා. අසේඛ වූ සම්මා විමුක්තියෙන් යුක්ත වෙනවා. මෙසේ භද්දාලි, මේ දස ධර්මයෙන් සමන්විත භික්ෂුව ආහුනෙය්ය වෙනවා. පාහුනෙය්ය වෙනවා. දක්ඛිණෙය්ය වෙනවා. අංජලිකරණීය වෙනවා. ලොවට උතුම් පින්කෙත වෙනවා.
භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙය වදාළ සේක. සතුටු සිත් ඇති ආයුෂ්මත් භද්දාලි තෙරුන් භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වදාළ මෙම දේශනය ඉතාම සතුටින් පිළිගත්තා.
සාදු! සාදු!! සාදු!!!
භද්දාලි තෙරුන්ට වදාළ දෙසුම නිමා විය.
ධර්මදානය උදෙසා පාලි සහ සිංහල අන්තර්ගතය උපුටා ගැනීම https://mahamevnawa.lk/sutta/mn2_2-2-5/ වෙබ් පිටුවෙනි.
Ver.1.40 - Last Updated On 26-SEP-2020 At 03:14 P.M