මා හට අසන්නට ලැබුනේ මේ විදිහටයි. ඒ දවස්වල භාග්යවතුන් වහන්සේ වැඩසිටියේ ගෝසිංග නම් සල් වනයේ. ආයුෂ්මත් සාරිපුත්තයන් වහන්සේ, ආයුෂ්මත් මහාමොග්ගල්ලානයන් වහන්සේ, ආයුෂ්මත් මහාකස්සපයන් වහන්සේ, ආයුෂ්මත් අනුරුද්ධ, ආයුෂ්මත් රේවත, ආයුෂ්මත් ආනන්ද වැනි ඉතා කීර්තිමත් ස්වාමීන් වහන්සේලාත් භාග්යවතුන් වහන්සේ සමඟ වැඩසිටියා.
එදා ආයුෂ්මත් මහාමොග්ගල්ලානයන් වහන්සේ, සවස භාවනාවෙන් නැගිටලා, ආයුෂ්මත් මහාකස්සපයන් වහන්සේ ළඟට වැඩියා. ඊට පස්සෙ ආයුෂ්මත් මහාකස්සපයන් වහන්සේට මෙහෙම කිව්වා. “ප්රිය ආයුෂ්මත් කස්සප, අපි ආයුෂ්මත් සාරිපුත්තයන් වහන්සේගෙන් බණ ටිකක් අහන්න යමුද?” කියලා. “හොඳයි, ප්රිය ආයුෂ්මතුනි” කියලා ආයුෂ්මත් මහාකස්සපයන් වහන්සේ, ආයුෂ්මත් මහාමොග්ගල්ලානයන් වහන්සේට පිළිතුරු දුන්නා.
ඉතින් ආයුෂ්මත් මහාමොග්ගල්ලානයන් වහන්සේත්, ආයුෂ්මත් මහා කස්සපයන් වහන්සේත්, ආයුෂ්මත් අනුරුද්ධයන් වහන්සේත් බණ ටිකක් අහන්න කියල හිතල ආයුෂ්මත් සාරිපුත්තයන් වහන්සේ ළඟට වැඩියා. ආයුෂ්මත් මහා මොග්ගල්ලාන, ආයුෂ්මත් මහාකස්සප, ආයුෂ්මත් අනුරුද්ධ යන ස්වාමීන් වහන්සේලා බණ ටිකක් අහන්න කියල හිතල ආයුෂ්මත් සාරිපුත්තයන් වහන්සේ ළඟට වඩිනවා ආයුෂ්මත් ආනන්දයන් වහන්සේ දැක්කා. දැකල ආයුෂ්මත් රේවතයන් වහන්සේ ළඟට ගියා. ගිහින් ආයුෂ්මත් රේවතයන් වහන්සේට මෙහෙම කිව්වා. “ප්රිය ආයුෂ්මත් රේවත, අන්න අපේ මහෝත්තම ස්වාමීන් වහන්සේලා සාරිපුත්තයන් වහන්සේ ළඟට බණ අහන්න වඩිනවා. ප්රිය ආයුෂ්මත් රේවත, ඉතින් ආයුෂ්මත් සාරිපුත්තයන් වහන්සේ ගෙන් බණ ටිකක් අහන්න අපිත් යමු” කියලා. “හොඳයි, ප්රිය ආයුෂ්මතුනි” කියලා ආයුෂ්මත් රේවතයන් වහන්සේ ආයුෂ්මත් ආනන්දයන් වහන්සේට පිළිතුරු දුන්නා. ඉතින් ආයුෂ්මත් රේවතයන් වහන්සේත්, ආයුෂ්මත් ආනන්දයන් වහන්සේත්, ආයුෂ්මත් සාරිපුත්තයන් වහන්සේගෙන් බණ අහන්න පිටත් වුනා.
ආයුෂ්මත් රේවතයන් වහන්සේත්, ආයුෂ්මත් ආනන්දයන් වහන්සේත්, දුරින් ම වඩින හැටි ආයුෂ්මත් සාරිපුත්තයන් වහන්සේ දැක්කා. දැකල ආයුෂ්මත් ආනන්දයන් වහන්සේට මෙහෙම කිව්වා. “හා! වඩින්න. වඩින්න. ප්රිය ආයුෂ්මත් ආනන්ද, අපගේ භාග්යවතුන් වහන්සේගේ ප්රිය උපස්ථායක වූ, භාග්යවතුන් වහන්සේගේ ළඟින් ම සිටින ආයුෂ්මත් ආනන්දයන් වහන්සේගේ වැඩමවීම කොච්චර දෙයක්ද? ප්රිය ආයුෂ්මත් ආනන්ද, මේ ගෝසිංග සල් වනය හරිම ලස්සනයි. රාත්රී කාලයට හරිම සුන්දරයි. මේ සල් ගස් පුරා අතු පතර මල් පිරිල තියෙනවා. ඒ මල් සුවඳ හමාගෙන එන්නෙ දිව්ය සුවඳක් වගෙයි. ඉතින් ප්රිය ආයුෂ්මත් ආනන්ද, මේ ලස්සන ගෝසිංග සල් වනය තවත් ලස්සන වෙන්නෙ කොයි වගේ භික්ෂුවකගෙන්ද?”
(ආයස්මා ආනන්දෝ:)
“ප්රිය ආයුෂ්මත් සාරිපුත්ත, මේ ගෝසිංග සල් වනය ලස්සන වෙන්නෙ මේ වගේ භික්ෂුවක් නිසා. ඒ කියන්නේ ඒ භික්ෂුව බහුශ්රැතයි. ඇසූ දේ දරා ගෙනයි ඉන්නෙ. ඒ ඇසූ ධර්මය රැස් කරගෙනයි ඉන්නෙ. ඒ ධර්මයේ ආරම්භයත් ලස්සනයි. මැදත් ලස්සනයි. අවසානයත් ලස්සනයි. ඒ ධර්මය අර්ථ සහිතයි. ඒ ධර්මය පැහැදිලි වචනවලින් යුක්තයි. ඒ ධර්මයෙන් කියවෙන්නෙ මුළුමනින් ම පිරිපුන් පිරිසිදු නිවන් මගයි. අන්න ඒ ධර්මය ගැන තමයි ඒ භික්ෂුව බහුශ්රැත වෙලා ඉන්නෙ. ඒ ධර්මය තමයි දරාගෙන ඉන්නෙ. ඒ ධර්මය තමයි වචනයෙන් පුරුදු කරන්නෙ. ඒ ධර්මය තමයි නුවණින් විමසන්නෙ. ඒ ධර්මය තමයි ප්රඥාවෙන් තේරුම් අරගෙන ඉන්නෙ. ඒ භික්ෂුවට පුළුවන් අභ්යන්තරගත සියලු කෙලෙස් නැතිවෙන විදිහට, පරිපූර්ණ වශයෙන් යහපත් වචනවලින්, පැටලිලි රහිත වචනවලින්, සිව්පිරිසට ම බණ කියන්න. අන්න ඒ වගේ භික්ෂුවකගෙන් තමයි, ප්රිය ආයුෂ්මත් සාරිපුත්ත, මේ ගෝසිංග සල් වනය ලස්සන වෙන්නෙ.”
එතකොට ආයුෂ්මත් සාරිපුත්තයන් වහන්සේ ආයුෂ්මත් රේවතයන් වහන්සේට මෙහෙම කියනවා. “ප්රිය ආයුෂ්මත් රේවත, ඔන්න දැන් ආයුෂ්මත් ආනන්දයන් තමන්ට වැටහෙන විදිහට උත්තර දුන්නා. ඉතින් අපි දැන් ආයුෂ්මත් රේවතගෙනුත් අහන්න කැමතියි. ප්රිය ආයුෂ්මත් රේවත, මේ ගෝසිංග සල් වනය හරිම ලස්සනයි. රාත්රී කාලයට ගොඩක් ලස්සනයි. සල් වනයෙ අතුපතර සල් මලින් පිරිල ඉතිරිලා. මල් සුවඳ හමාගෙන එන්නෙ දිව්ය සුවඳක් වගෙයි. ඉතින් ප්රිය ආයුෂ්මත් රේවත, කොයි වගේ භික්ෂුවක් නිසාද මේ ගෝසිංග සල් වනය වඩාත් ලස්සන වෙන්නෙ?”
“ප්රිය ආයුෂ්මත් සාරිපුත්ත, සමාධි සමාපත්තිවලට ඇලුණු භික්ෂුවක් ඉන්නවා. ඔහු සමාධි සමාපත්තිවලට හරිම කැමතියි. තමන් තුළ චිත්ත සමාධියෙන් ම යි ඉන්නෙ. ධ්යානවලින් බැහැර වෙන්නෙ නෑ. නිතර විදර්ශනාත් වඩනවා. නිදහස් තැන්වලට ම යි කැමති. ප්රිය ආයුෂ්මත් සාරිපුත්ත, ඔන්න ඔය වගේ භික්ෂුවක් නිසාත් මේ ගෝසිංග සල් වනය ලස්සන වෙනවා.”
ඊට පස්සෙ ආයුෂ්මත් සාරිපුත්තයන් වහන්සේ, ආයුෂ්මත් අනුරුද්ධයන් වහන්සේට මෙහෙම කියනවා. “ප්රිය ආයුෂ්මත් අනුරුද්ධ, ඔන්න දැන් ආයුෂ්මත් රේවතත් තමන්ට වැටහෙන විදිහට උත්තර දුන්නා. දැන් අපි ආයුෂ්මත් අනුරුද්ධයන්ගෙන් අහන්න කැමතියි. ප්රිය ආයුෂ්මත් අනුරුද්ධ, මේ ගෝසිංග සල් වනය හරිම ලස්සනයි. රාත්රී කාලයට ගොඩක් ලස්සනයි. සල් වනයෙ අතුපතර සල් මලින් පිරිල ඉතිරිලා. මල් සුවඳ හමාගෙන එන්නෙ දිව්ය සුවඳක් වගෙයි. ඉතින් ප්රිය ආයුෂ්මත් අනුරුද්ධ, කොයි වගේ භික්ෂුවක් නිසා ද මේ ගෝසිංග සල් වනය වඩාත් ලස්සන වෙන්නෙ?”
“ප්රිය ආයුෂ්මත් සාරිපුත්ත, දිවැස් තියෙන භික්ෂුවක් ඉන්නවා. ඒ භික්ෂුව සාමාන්ය මිනිසුන්ගේ දර්ශන පථය ඉක්මවා ගිය දිවැසින් දහසක් ලෝක ධාතු දකිනවා. ප්රිය ආයුෂ්මත් සාරිපුත්ත, උස් ගොඩනැගිල්ලකට ගිය කෙනෙක් එතන ඉඳල දහසක් නිම් වළලු බලනවා වගෙයි. ප්රිය ආයුෂ්මත් සාරිපුත්ත, භික්ෂුව මිනිස් දර්ශන පථය ඉක්මවා ගිය දිවැස් නුවණින් දහසක් ලෝක ධාතු දකින්නෙ ඔය විදිහට ම යි. ප්රිය ආයුෂ්මත් සාරිපුත්ත, ඔන්න ඔය වගේ භික්ෂුවකගෙන් මේ ගෝසිංග සල් වනය තවත් ලස්සන වෙනවා.
ඊට පස්සෙ ආයුෂ්මත් සාරිපුත්තයන් වහන්සේ ආයුෂ්මත් මහාකස්සපයන් වහන්සේට මෙහෙම කියනවා. “ප්රිය ආයුෂ්මත් කස්සප, ඔන්න දැන් ආයුෂ්මත් අනුරුද්ධයන් තමන්ට වැටහෙන විදිහට උත්තර දුන්නා. ඉතින් අපි දැන් ආයුෂ්මත් මහාකස්සපයන්ගෙනුත් අහන්න කැමතියි. ප්රිය ආයුෂ්මත් කස්සප, මේ ගෝසිංග සල් වනය හරිම ලස්සනයි. රාත්රී කාලයට ගොඩක් ලස්සනයි. සල් වනයෙ අතුපතර සල් මලින් පිරිල ඉතිරිලා. මල් සුවඳ හමාගෙන එන්නෙ දිව්ය සුවඳක් වගෙයි. ඉතින් ප්රිය ආයුෂ්මත් කස්සප, කොයි වගේ භික්ෂුවක් නිසා ද මේ ගෝසිංග සල් වනය වඩාත් ලස්සන වෙන්නෙ?”
“ප්රිය ආයුෂ්මත් සාරිපුත්ත, තමාත් වනාන්තරේ වාසය කරමින් ම වනාන්තරේ වාසය කිරීම ගැන ගුණ කියන භික්ෂුවක් ඉන්නවා. තමන් පිණ්ඩපාතෙනුයි යැපෙන්නෙ. පිණ්ඩපාතෙන් යැපීමේ ගුණත් කියනවා. තමන් පාංශුකූල වස්ත්ර ම යි පොරවන්නෙ. පාංශුකූල වස්ත්ර පෙරවීම ගැන ගුණත් කියනවා. තමන් තුන් සිවුරෙන් ඉන්නෙ. තුන් සිවුරෙන් සිටීම ගැන ගුණත් කියනවා. තමන් අල්පේච්ඡවයි ඉන්නෙ. අල්පේච්ඡතාවය ගැන ගුණත් කියනවා. තමන් ලද දෙයින් සතුටු වෙලයි ඉන්නෙ. ලද දෙයින් සතුටු වීමේ ගුණත් කියනවා. තමන් හුදෙකලා විවේකයෙන් ඉන්නෙ. හුදෙකලා විවේකයේ ගුණත් කියනවා. තමන් පිරිස සමඟ නොඇලීයි ඉන්නෙ. පිරිස සමඟ නොඇලීමේ ගුණත් කියනවා. තමන් පටන් ගත් වීරියෙන් ම යි ඉන්නෙ. පටන් ගත් වීරිය ගැන ගුණත් කියනවා. තමන් සිල්වත්ව ඉන්නෙ. සීල සම්පත්තියේ ගුණත් කියනවා. තමන් සමාධිමත්ව ඉන්නෙ. සමාධි සම්පත්තියේ ගුණත් කියනවා. තමන් ප්රඥාවෙන් ඉන්නෙ. ප්රඥා සම්පත්තියේ ගුණත් කියනවා. තමන් විමුක්ති සිතින් ඉන්නෙ. විමුක්ති සම්පත්තිය ගැන ගුණත් කියනවා. තමන් විමුක්ති ඤාණදර්ශනයෙන් යුක්තවයි ඉන්නෙ. විමුක්ති ඤාණදර්ශන සම්පත්තියේ ගුණත් කියනවා. ප්රිය ආයුෂ්මත් සාරිපුත්ත, ඕන්න ඔය විදිහේ භික්ෂුවක ගෙනුත් ගෝසිංග සල් වනය ලස්සන වෙනවා.”
ඊට පස්සෙ ආයුෂ්මත් සාරිපුත්තයන් වහන්සේ ආයුෂ්මත් මහා මොග්ගල්ලානයන් වහන්සේට මෙහෙම කියනවා. “ප්රිය ආයුෂ්මත් මොග්ගල්ලාන, ඔන්න දැන් ආයුෂ්මත් මහාකස්සපයන් තමන්ට වැටහෙන විදිහට උත්තර දුන්නා. ඉතින් අපි දැන් ආයුෂ්මත් මහාමොග්ගල්ලානයන් ගෙනුත් අහන්න කැමතියි. ප්රිය ආයුෂ්මත් මොග්ගල්ලාන, මේ ගෝසිංග සල් වනය හරි ම ලස්සනයි. රාත්රී කාලයට ගොඩක් ලස්සනයි. සල් වනයෙ අතුපතර සල් මලින් පිරිල ඉතිරිලා. මල් සුවඳ හමාගෙන එන්නෙ දිව්ය සුවඳක් වගෙයි. ඉතින් ප්රිය ආයුෂ්මත් මොග්ගල්ලාන, කොයි වගේ භික්ෂුවක් නිසා ද මේ ගෝසිංග සල් වනය වඩාත් ලස්සන වෙන්නෙ?”
“ප්රිය ආයුෂ්මත් සාරිපුත්ත, ගැඹුරු ධර්මය කතා කරන භික්ෂූන් වහන්සේලා දෙනමක් ඉන්නවා. උන්වහන්සේලා එකිනෙකාගෙන් ප්රශ්න විමසනවා. එකිනෙකාගෙන් අහන ප්රශ්න විසඳනවා මිසක් කරුණු හංගන්න යන්නෙ නෑ. එතකොට උන්වහන්සේලාට දිගට ම ධර්ම කතාව කරගෙන යන්න පුළුවනි. ප්රිය ආයුෂ්මත් සාරිපුත්ත, ඔන්න ඔය වගේ භික්ෂුවක් නිසා මේ ගෝසිංග සල් වනය වඩාත් ලස්සන වෙනවා.”
ඊට පස්සෙ ආයුෂ්මත් මහාමොග්ගල්ලානයන් වහන්සේ ආයුෂ්මත් සාරිපුත්තයන් වහන්සේට මෙහෙම කියනවා. “ප්රිය ආයුෂ්මත් සාරිපුත්ත, ඔන්න දැන් අපි ඔක්කොම තම තමන්ට වැටහෙන විදිහට උත්තර දුන්න නෙව. දැන් ඉතින් අපි ආයුෂ්මත් සාරිපුත්තයන් වහන්සේගෙන් අහන්න කැමතියි. ප්රිය ආයුෂ්මත් සාරිපුත්ත, මේ ගෝසිංග සල් වනය හරිම ලස්සනයි. රාත්රී කාලයට ගොඩක් ලස්සනයි. සල් වනයෙ අතුපතර සල් මලින් පිරිල ඉතිරිලා. මල් සුවඳ හමාගෙන එන්නෙ දිව්ය සුවඳක් වගෙයි. ඉතින් ප්රිය ආයුෂ්මත් සාරිපුත්ත, කොයි වගේ භික්ෂුවක් නිසා ද මේ ගෝසිංග සල් වනය වඩාත් ලස්සන වෙන්නෙ?”
“ප්රිය ආයුෂ්මත් මොග්ගල්ලාන, ඒ භික්ෂුව විසින් තමන්ගේ සිත තමාගේ වසඟයට පත්කරගෙනයි ඉන්නෙ. සිතේ වසඟයට ඒ භික්ෂුව පත්වෙලා නෑ. උදේ වරුවෙ යම්කිසි සමාධි සමාපත්තියකින් ඉන්න කැමති නම්, උදේ වරුවෙ ඒ සමාධි සමාපත්තියෙන් ඉන්නවා. දවල් කාලෙ යම්කිසි සමාධි සමාපත්තියකින් ඉන්න කැමති නම්, මුළු දවල් කාලයේ ම ඒ සමාධි සමාපත්තියෙන් ඉන්නවා. හවස් වරුවෙ යම්කිසි සමාධි සමාපත්තියකින් ඉන්න කැමති නම්, හවස් වරුවෙ ම ඒ සමාධි සමාපත්තියෙන් ඉන්නවා. ප්රිය ආයුෂ්මත් මොග්ගල්ලාන, ඒක මේ වගේ දෙයක්. රජ්ජුරු කෙනෙකුට හෝ රජ්ජුරුවන්ගේ මහඇමතිට හෝ නොයෙක් සළු පිළි පුරෝපු ලොකු අල්මාරියක් තියෙනවා. ඉතින් එයා උදේට පොරවන්න කැමති වෙනවා වෙන සළුවක්. එතකොට උදේ වරුවට ඒ සළුව පොරෝනවා. දවල් කාලෙ වෙන සළුවක් පොරවන්නයි කැමති. එතකොට එයා දවල්ට ඒ සළුව පොරෝනවා. හවස් වරුවෙ වෙන සළුවක් පොරවන්නයි එයා කැමති. එතකොට හවස් වරුවෙ ඒක පොරෝනවා. ප්රිය ආයුෂ්මත් මොග්ගල්ලාන, අන්න ඒ විදිහමයි ඒ භික්ෂුව විසින් තමන්ගේ හිත වසඟ කරගෙන ඉන්නේ. හිතේ වසඟයට ඒ භික්ෂුව අහු වෙලා නෑ. ඒ නිසා ඒ භික්ෂුව යම් සමාධි සමාපත්තියකින් උදේ වරුව ගෙවන්න කැමති නම් උදේ වරුව ගෙවන්නෙ ඒ සමාධි සමාපත්තියෙන් ම යි. දවල් වරුවට යම් සමාධි සමාපත්තියකින් ඉන්න කැමති නම් දවල් වරුවෙ ඒ සමාධි සමාපත්තියෙන් ම ඉන්නවා. සවස් වරුවෙ යම් සමාධි සමාපත්තියකින් ඉන්න කැමති නම්, සවස් වරුව පුරාම ඒ සමාධි සමාපත්තියෙන් ම යි ඉන්නෙ. ප්රිය ආයුෂ්මත් මොග්ගල්ලාන, ඔන්න ඔය වගේ භික්ෂුවක් නිසාත් ගෝසිංග සල් වනය ලස්සන වෙනවා.
එතකොට ආයුෂ්මත් සාරිපුත්තයන් වහන්සේ ඒ ආයුෂ්මතුන් වහන්සේලාට මෙහෙම කිව්වා. “ප්රිය ආයුෂ්මතුන් වහන්ස, දැන් අපි ඔක්කොම තම තමන්ගේ වැටහීම් ගැන කිව්වා නෙව. දැන් ඉතින් අපි භාග්යවතුන් වහන්සේව හමුවෙන්න යමු. භාග්යවතුන් වහන්සේ බැහැදැකලා උන්වහන්සේට කියමු. ඉන්පසු අපි මේ කරුණ භාග්යවතුන් වහන්සේ අපට කියා දෙන විදිහට අපි මතක තියා ගම්මු” කියල. “හොඳයි ආයුෂ්මතුනි” කියල ඒ භික්ෂූන් වහන්සේලා ආයුෂ්මත් සාරිපුත්තයන් වහන්සේට පිළිතුරු දුන්නා.
ඉතින් ඒ ආයුෂ්මත් තෙරුන් වහන්සේලා භාග්යවතුන් වහන්සේ බැහැදකින්න වැඩියා. භාග්යවතුන් වහන්සේට වන්දනා කරලා එකත්පස්ව වාඩිවුණා. එකත්පස්ව වාඩිවුන ආයුෂ්මත් සාරිපුත්තයන් වහන්සේ භාග්යවතුන් වහන්සේට මෙහෙම කිව්වා. “ස්වාමීනි, මේ ආයුෂ්මත් රේවතත් මේ ආයුෂ්මත් ආනන්දත් මගෙන් බණ අහන්න ඕන කියල මං ළඟට ආවා. ඉතින් ස්වාමීනි, ආයුෂ්මත් රේවතත්, ආයුෂ්මත් ආනන්දත් වඩිනවා මං ඈත තියාම දැක්කා. දැකල මං ආයුෂ්මත් ආනන්දයන්ට මෙහෙම කිව්වා. ‘හා! වඩින්න. වඩින්න. ප්රිය ආනන්ද, අපගේ භාග්යවතුන් වහන්සේගේ ප්රිය උපස්ථායක වූ, භාග්යවතුන් වහන්සේගේ ළඟින් ම සිටින ආයුෂ්මත් ආනන්දයන් වහන්සේගේ වැඩම වීම කොච්චර දෙයක්ද? ප්රිය ආයුෂ්මත් ආනන්ද, මේ ගෝසිංග සල් වනය හරිම ලස්සනයි. රාත්රී කාලයට හරිම සුන්දරයි. මේ සල් ගස් පුරා අතු පතර මල් පිරිල තියෙනවා. ඒ මල් සුවඳ හමාගෙන එන්නෙ දිව්ය සුවඳක් වගෙයි. ඉතින් ප්රිය ආයුෂ්මත් ආනන්දය, මේ ලස්සන ගෝසිංග සල් වනය තවත් ලස්සන වෙන්නෙ කොයි වගේ භික්ෂුවකගෙන්ද?’ කියලා.
එතකොට ස්වාමීනි, මේ ආයුෂ්මත් ආනන්ද මට මෙහෙම කිව්වා. ‘ප්රිය ආයුෂ්මත් සාරිපුත්ත, ඒ භික්ෂුව බහුශ්රැතයි. ඇසූ දේ දරාගෙනයි ඉන්නෙ. ඒ ඇසූ ධර්මය රැස් කරගෙනයි ඉන්නෙ. ඒ ධර්මයේ ආරම්භයත් ලස්සනයි. මැදත් ලස්සනයි. අවසානයත් ලස්සනයි. ඒ ධර්මය අර්ථ සහිතයි. ඒ ධර්මය පැහැදිලි වචනවලින් යුක්තයි. ඒ ධර්මයෙන් කියවෙන්නෙ මුළුමනින් ම පිරිසිදු පිරිපුන් නිවන් මග. අන්න ඒ ධර්මය ගැන තමයි ඒ භික්ෂුව බහුශ්රැත වෙලා ඉන්නෙ. ඒ ධර්මය තමයි දරාගෙන ඉන්නෙ. ඒ ධර්මය තමයි වචනයෙන් පුරුදු කරල තියෙන්නෙ. ඒ ධර්මය තමයි නුවණින් විමසන්නෙ. ඒ ධර්මය තමයි ප්රඥාවෙන් තේරුම් අරගෙන ඉන්නෙ. ඒ භික්ෂුවට පුළුවන්, අභ්යන්තරගත සියලු කෙලෙස් නැතිවෙන විදිහට, පරිපූර්ණ වශයෙන්, යහපත් වචනවලින්, පැටලිලි රහිත වචන වලින් සිව්පිරිසට ම බණ කියන්න. අන්න ඒ වගේ භික්ෂුවක ගෙන් තමයි, ප්රිය ආයුෂ්මත් සාරිපුත්ත, මේ ගෝසිංග සල් වනය ලස්සන වෙන්නෙ’ කියලා.
‘සාදු! සාදු! පින්වත් සාරිපුත්ත, අපේ පින්වත් ආනන්ද ඉතින් හරියට ම උත්තරේ දීල තියෙනවා නෙව. පින්වත් සාරිපුත්ත, ඒක ඇත්ත. ඔය ආනන්ද බහුශ්රැතයි. ඇසූ දේ දරාගෙනයි ඉන්නෙ. ඒ ඇසූ ධර්මය රැස් කරගෙනයි ඉන්නෙ. ඒ ධර්මයේ ආරම්භයත් ලස්සනයි. මැදත් ලස්සනයි. අවසානයත් ලස්සනයි. ඒ ධර්මය අර්ථ සහිතයි. ඒ ධර්මය පැහැදිලි වචනවලින් යුක්තයි. ඒ ධර්මයෙන් කියවෙන්නෙ මුළුමනින් ම පිරිපුන් පිරිසිදු නිවන් මගයි. අන්න ඒ ධර්මය ගැන තමයි ඒ භික්ෂුව බහුශ්රැත වෙලා ඉන්නෙ. ඒ ධර්මය තමයි දරාගෙන ඉන්නෙ. ඒ ධර්මය තමයි වචනයෙන් පුරුදු කරල තියෙන්නෙ. ඒ ධර්මය තමයි නුවණින් විමසන්නෙ. ඒ ධර්මය තමයි ප්රඥාවෙන් තේරුම් අරගෙන ඉන්නෙ. මේ ආනන්දට පුළුවනි අභ්යන්තර ගත සියලු කෙලෙස් නැති වී යන විදිහට, පරිපූර්ණ වශයෙන්, යහපත් වචනවලින්, පැටලිලි රහිත වචනවලින් සිව්පිරිසට ම බණ කියන්න.”
“ඉතින් ස්වාමීනි, ඊට පස්සේ මම ආයුෂ්මත් රේවතට කතා කළා. ‘ප්රිය ආයුෂ්මත් රේවත, ඔන්න දැන් ආයුෂ්මත් ආනන්දයන් තමන්ට වැටහෙන විදිහට උත්තර දුන්නා. ඉතින් අපි දැන් ආයුෂ්මත් රේවතගෙනුත් අහන්න කැමතියි. ප්රිය ආයුෂ්මත් රේවත, මේ ගෝසිංග සල් වනය හරිම ලස්සනයි. රාත්රී කාලයට ගොඩක් ලස්සනයි. සල් වනයෙ අතුපතර සල් මලින් පිරිල ඉතිරිලා. මල් සුවඳ හමාගෙන එන්නෙ දිව්ය සුවඳක් වගෙයි. ඉතින් ප්රිය ආයුෂ්මත් රේවත, කොයි වගේ භික්ෂුවක් නිසා ද මේ ගෝසිංග සල් වනය වඩාත් ලස්සන වෙන්නෙ?’
එතකොට ස්වාමීනි, මේ ආයුෂ්මත් රේවත මට මෙහෙම කිව්වා. ‘ප්රිය ආයුෂ්මත් සාරිපුත්ත, සමාධි සමාපත්තිවලට ඇලුණු භික්ෂුවක් ඉන්නවා. ඔහු සමාධි සමාපත්තිවලට හරිම කැමතියි. තමන් තුළ චිත්ත සමාධියෙන් ම යි ඉන්නෙ. ධ්යානවලින් බැහැර වෙන්නෙ නෑ. නිතර විදර්ශනාත් වඩනවා. නිදහස් තැන්වලට ම යි කැමති. ප්රිය ආයුෂ්මත් සාරිපුත්ත, ඔන්න ඔය වගේ භික්ෂුවක් නිසාත් මේ ගෝසිංග සල් වනය ලස්සන වෙනවා’ කියලා.”
“සාදු! සාදු! පින්වත් සාරිපුත්ත, අපේ රේවත ඉතින් නියම විදිහට ම උත්තරේ දීල තියෙනවා නෙව. පින්වත් සාරිපුත්ත, මේ රේවත සමාධි සමාපත්ති වලට ඇලිල ඉන්නෙ. සමාධි සමාපත්තිවලට කැමතියි. තමා තුළ චිත්ත සමාධියෙන් ම යි ඉන්නෙ. ධ්යානවලින් බැහැර වෙන්නෙ නෑ. නිතර විදර්ශනාත් වඩනවා. නිදහස් තැන්වලටයි කැමති.”
“ඉතින් ස්වාමීනි, මං ඊට පස්සෙ ආයුෂ්මත් අනුරුද්ධට කතා කළා. ‘ප්රිය ආයුෂ්මත් අනුරුද්ධ, ඔන්න දැන් ආයුෂ්මත් රේවතත් තමන්ට වැටහෙන විදිහට උත්තර දුන්නා. දැන් අපි ආයුෂ්මත් අනුරුද්ධයන්ගෙන් අහන්න කැමතියි. ප්රිය ආයුෂ්මත් අනුරුද්ධ, මේ ගෝසිංග සල් වනය හරිම ලස්සනයි. රාත්රී කාලයට ගොඩක් ලස්සනයි. සල් වනයෙ අතුපතර සල් මලින් පිරිල ඉතිරිලා. මල් සුවඳ හමාගෙන එන්නෙ හරියට දිව්ය සුවඳක් වගෙයි. ඉතින් ප්රිය ආයුෂ්මත් අනුරුද්ධ, කොයි වගේ භික්ෂුවක් නිසා ද මේ ගෝසිංග සල් වනය වඩාත් ලස්සන වෙන්නෙ?’
එතකොට ස්වාමීනි, ආයුෂ්මත් අනුරුද්ධ මට මෙහෙම කිව්වා. ‘ප්රිය ආයුෂ්මත් සාරිපුත්ත, දිවැස් තියෙන භික්ෂුවක් ඉන්නවා. ඒ භික්ෂුව සාමාන්ය මිනිසුන්ගේ දර්ශන පථය ඉක්මවා ගිය දිවැසින් දහසක් ලෝක ධාතු දකිනවා. ප්රිය ආයුෂ්මත් සාරිපුත්ත, උස් ගොඩනැගිල්ලකට ගිය කෙනෙක් එතන ඉඳල දහසක් නිම් වළලු බලනවා වගෙයි. ප්රිය ආයුෂ්මත් සාරිපුත්ත, භික්ෂුව මිනිස් දර්ශන පථය ඉක්මවා ගිය දිවැස් නුවණින් දහසක් ලෝක ධාතු දකින්නෙ ඔය විදිහට ම යි. ප්රිය ආයුෂ්මත් සාරිපුත්ත, ඔන්න ඔය වගේ භික්ෂුවක ගෙන් මේ ගෝසිංග සල් වනය තවත් ලස්සන වෙනවා’ කියල.”
“සාදු! සාදු! පින්වත් සාරිපුත්ත, අපේ මේ අනුරුද්ධ හරියට උත්තරේ දීල තියෙනවා නෙව. පින්වත් සාරිපුත්ත, මේ අනුරුද්ධ සාමාන්ය මිනිස් හැකියාව ඉක්මවා ගිය දිවැසින් ලෝක ධාතු දාහක් බලන්න පුළුවන්කම තියෙන කෙනෙක්.”
“ඉතින් ස්වාමීනි, ඊට පස්සෙ මම ආයුෂ්මත් මහාකස්සපයන් වහන්සේට මෙහෙම කිව්වා. ප්රිය ආයුෂ්මත් කස්සප, ඔන්න දැන් ආයුෂ්මත් අනුරුද්ධයන් තමන්ට වැටහෙන විදිහට උත්තර දුන්නා. ඉතින් අපි දැන් ආයුෂ්මත් මහා කස්සපයන්ගෙනුත් අහන්න කැමතියි. ප්රිය ආයුෂ්මත් කස්සප, මේ ගෝසිංග සල් වනය හරිම ලස්සනයි. රාත්රී කාලයට ගොඩක් ලස්සනයි. සල් වනයේ අතුපතර සල් මලින් පිරිල ඉතිරිලා. මල් සුවඳ හමාගෙන එන්නෙ දිව්ය සුවඳක් වගෙයි. ඉතින් ප්රිය ආයුෂ්මත් කස්සප, කොයි වගේ භික්ෂුවක් නිසා ද මේ ගෝසිංග සල් වනය වඩාත් ලස්සන වෙන්නෙ?’ කියල.
එතකොට ස්වාමීනි, ආයුෂ්මත් මහාකස්සපයන් මට මෙහෙම කිව්වා. ‘ප්රිය ආයුෂ්මත් සාරිපුත්ත, තමාත් වනාන්තරේ වාසය කරමින් ම වනාන්තරේ වාසය කිරීම ගැන ගුණ කියන භික්ෂුවක් ඉන්නවා. තමන් පිණ්ඩපාතෙනුයි යැපෙන්නෙ. පිණ්ඩපාතෙන් යැපීමේ ගුණත් කියනවා. තමන් පාංශුකූල වස්ත්ර ම යි පොරවන්නෙ. පාංශුකූල වස්ත්ර පෙරවීම ගැන ගුණත් කියනවා. තමන් තුන් සිවුරෙන් ඉන්නෙ. තුන් සිවුරෙන් සිටීම ගැන ගුණත් කියනවා. තමන් අල්පේච්ඡව යි ඉන්නෙ. අල්පේච්ඡතාවය ගැන ගුණත් කියනවා. තමන් ලද දෙයින් සතුටු වෙලයි ඉන්නෙ. ලද දෙයින් සතුටු වීමේ ගුණත් කියනවා. තමන් හුදකලා විවේකයෙන් ඉන්නෙ. හුදෙකලා විවේකයේ ගුණත් කියනවා. තමන් පිරිස සමඟ නොඇලීයි ඉන්නෙ. පිරිස සමඟ නොඇලීමේ ගුණත් කියනවා. තමන් පටන්ගත් වීරියෙන් ම යි ඉන්නෙ. පටන්ගත් වීරිය ගැන ගුණත් කියනවා. තමන් සිල්වත්ව ඉන්නෙ. සීල සම්පත්තියේ ගුණත් කියනවා. තමන් සමාධිමත්ව ඉන්නෙ. සමාධි සම්පත්තියේ ගුණත් කියනවා. තමන් ප්රඥාවෙන් ඉන්නෙ. ප්රඥා සම්පත්තියේ ගුණත් කියනවා. තමන් විමුක්ති සිතින් ඉන්නෙ. විමුක්ති සම්පත්තිය ගැන ගුණත් කියනවා. තමන් විමුක්ති ඤාණදර්ශනයෙන් යුක්තවයි ඉන්නෙ. විමුක්ති ඤාණදර්ශන සම්පත්තියේ ගුණත් කියනවා.
ප්රිය ආයුෂ්මත් සාරිපුත්ත, ඔන්න ඔය විදිහේ භික්ෂුවකගෙනුයි ගෝසිංග සල් වනය ලස්සන වෙන්නෙ’ කියල කිව්වා.”
“සාදු! සාදු! පින්වත් සාරිපුත්ත, අපේ කස්සප ඉතින් උත්තරයක් දුන්නොත් ආයෙ ඉතින් හරියට ම උත්තර දෙනවා. පින්වත් සාරිපුත්ත, කස්සප ඔහොම තමයි. කස්සප තමාත් වනාන්තරේ ඉන්නවා. වනාන්තරේ වාසය කිරීම ගැන ගුණත් කියනවා. තමාත් පිණ්ඩපාතෙන් යැපෙනවා. පිණ්ඩපාතෙන් යැපීමේ ගුණත් කියනවා. තමාත් පාංශුකූල සිවුරු පොරවනවා. පාංශුකූල සිවුරු පෙරවීම ගැන ගුණත් කියනවා. තමාත් තුන් සිවුරු පොරෝනවා. තුන් සිවුරෙන් සිටීම ගැන ගුණත් කියනවා. තමාත් අල්පේච්ඡව ඉන්නවා. අල්පේච්ඡතාවය ගැන ගුණත් කියනවා. තමාත් ලද දෙයින් සතුටු වෙලා ඉන්නවා. ලද දෙයින් සතුටු වීමේ ගුණත් කියනවා. තමාත් හුදෙකලා විවේකයෙන් ඉන්නවා. හුදෙකලා විවේකයේ ගුණත් කියනවා. තමාත් පිරිස සමඟ නොඇලී ඉන්නවා. පිරිස සමඟ නොඇලී සිටීමේ ගුණත් කියනවා. තමාත් පටන්ගත් වීරියෙන් ම ඉන්නවා. පටන්ගත් වීරිය ගැන ගුණත් කියනවා. තමාත් සිල්වත්ව ඉන්නවා. සීල සම්පත්තියේ ගුණත් කියනවා. තමාත් සමාධිමත්ව ඉන්නවා. සමාධි සම්පත්තියේ ගුණත් කියනවා. තමාත් ප්රඥාවෙන් ඉන්නෙ. ප්රඥා සම්පත්තියේ ගුණත් කියනවා. තමාත් විමුක්ති සිතින් ඉන්නවා. විමුක්ත සම්පත්තියේ ගුණත් කියනවා. තමාත් විමුක්ති ඤාණදර්ශනයෙන් යුක්තව ඉන්නවා. විමුක්ති ඤාණදර්ශන සම්පත්තියේ ගුණත් කියනවා.”
“ඉතින් ස්වාමීනි, මං ඊට පස්සෙ ආයුෂ්මත් මහාමොග්ගල්ලානයන්ට කතා කළා. ‘ප්රිය ආයුෂ්මත් මොග්ගල්ලාන, ඔන්න දැන් ආයුෂ්මත් මහාකස්සපයන් තමන්ට වැටහෙන විදිහට උත්තර දුන්නා. ඉතින් අපි දැන් ආයුෂ්මත් මහා මොග්ගල්ලානයන්ගෙනුත් අහන්න කැමතියි. ප්රිය ආයුෂ්මත් මොග්ගල්ලාන, මේ ගෝසිංග සල් වනය හරිම ලස්සනයි. රාත්රී කාලයට ගොඩක් ලස්සනයි. සල් වනයෙ අතුපතර සල් මලින් පිරිල ඉතිරිලා. මල් සුවඳ හමාගෙන එන්නෙ දිව්ය සුවඳක් වගෙයි. ඉතින් ප්රිය ආයුෂ්මත් මොග්ගල්ලාන, කොයි වගේ භික්ෂුවක් නිසා ද මේ ගෝසිංග සල් වනය වඩාත් ලස්සන වෙන්නෙ?’
එතකොට ස්වාමීනි, ආයුෂ්මත් මහාමොග්ගල්ලානයන් වහන්සේ මට මෙහෙම කිව්වා. ‘ප්රිය ආයුෂ්මත් සාරිපුත්ත, ගැඹුරු ධර්මය කතා කරන භික්ෂූන් වහන්සේලා දෙනමක් ඉන්නවා. උන්වහන්සේලා එකිනෙකාගෙන් ප්රශ්න විමසනවා. එකිනෙකාගෙන් අහන ප්රශ්න විසඳනවා මිසක් කරුණු හංගන්න යන්නෙ නෑ. එතකොට උන්වහන්සේලාට දිගට ම ධර්ම කතාව කරගෙන යන්න පුළුවනි. ප්රිය ආයුෂ්මත් සාරිපුත්ත, ඔන්න ඔය වගේ භික්ෂුවක් නිසා මේ ගෝසිංග සල් වනය වඩාත් ලස්සන වෙනවා’ කියල.”
“සාදු! සාදු! පින්වත් සාරිපුත්ත, අපේ මේ මොග්ගල්ලාන හරියට ම උත්තරේ දීල තියෙනවා. පින්වත් සාරිපුත්ත, මොග්ගල්ලාන කියල කියන්නෙ ධර්ම කථිකයෙක් නෙව.”
එතකොට ආයුෂ්මත් මහා මොග්ගල්ලානයන් වහන්සේ භාග්යවතුන් වහන්සේට මෙහෙම කිව්වා. “ස්වාමීනි, ඒ වෙලාවෙ මං අපේ මේ ආයුෂ්මත් සාරිපුත්තයන්ට මෙහෙම කිව්වා. ‘ප්රිය ආයුෂ්මත් සාරිපුත්ත, ඔන්න දැන් අපි ඔක්කොම තම තමන්ට වැටහෙන විදිහට උත්තර දුන්නා නෙව. දැන් ඉතින් අපි ආයුෂ්මත් සාරිපුත්තයන් වහන්සේගෙන් අහන්න කැමතියි. ප්රිය ආයුෂ්මත් සාරිපුත්ත, මේ ගෝසිංග සල් වනය හරිම ලස්සනයි. රාත්රී කාලයට ගොඩාක් ලස්සනයි. සල් වනයේ අතුපතර සල් මලින් පිරිල ඉතිරිලා. මල් සුවඳ හමාගෙන එන්නෙ දිව්ය සුවඳක් වගෙයි. ඉතින් ප්රිය ආයුෂ්මත් සාරිපුත්ත, කොයි වගේ භික්ෂුවක් නිසා ද මේ ගෝසිංග සල් වනය වඩාත් ලස්සන වෙන්නෙ?’
එතකොට ස්වාමීනි, මේ ආයුෂ්මත් සාරිපුත්තයන් වහන්සේ මට මෙහෙම කිව්වා. ‘ප්රිය ආයුෂ්මත් මොග්ගල්ලාන, ඒ භික්ෂුව විසින් තමන්ගේ සිත තමාගේ වසඟයට පත් කරගෙනයි ඉන්නෙ. සිතේ වසඟයට ඒ භික්ෂුව පත්වෙලා නෑ. උදේ වරුවෙ යම්කිසි සමාධි සමාපත්තියකින් ඉන්න කැමති නම්, උදේ වරුවෙ ඒ සමාධි සමාපත්තියෙන් ඉන්නවා. දවල් කාලෙ යම්කිසි සමාධි සමාපත්තියකින් ඉන්න කැමති නම්, මුළු දවල් කාලයේ ම ඒ සමාධි සමාපත්තියෙන් ඉන්නවා. හවස් වරුවෙ යම්කිසි සමාධි සමාපත්තියකින් ඉන්න කැමති නම්, හවස් වරුවෙ ම ඒ සමාධි සමාපත්තියෙන් ඉන්නවා.
ප්රිය ආයුෂ්මත් මොග්ගල්ලාන, ඒක මේ වගේ දෙයක්. රජ්ජුරු කෙනෙකුට හෝ රජ්ජුරුවන්ගේ මහඇමතිට හෝ නොයෙක් සළු පිළි පුරෝපු ලොකු අල්මාරියක් තියෙනවා. ඉතින් එයා උදේට පොරවන්න කැමති වෙනවා වෙන සළුවක්. එතකොට උදේ වරුවට ඒ සළුව පොරෝනවා. දවල් කාලෙ වෙන සළුවක් පොරවන්නයි කැමති. එතකොට එයා දවල්ට ඒ සළුව පොරෝනවා. හවස් වරුවෙ වෙන සළුවක් පොරවන්නයි එයා කැමති. එතකොට හවස් වරුවෙ ඒක පොරෝනවා. ප්රිය ආයුෂ්මත් මොග්ගල්ලාන, අන්න ඒ විදිහමයි ඒ භික්ෂුව විසින් තමන්ගේ හිත වසඟ කරගෙන ඉන්නේ. හිතේ වසඟයට ඒ භික්ෂුව අහු වෙලා නෑ. ඒ නිසා ඒ භික්ෂුව යම් සමාධි සමාපත්තියකින් උදේ වරුව ගෙවන්න කැමති නම් උදේ වරුව ගෙවන්නෙ ඒ සමාධි සමාපත්තියෙන් ම යි. දවල් වරුවට යම් සමාධි සමාපත්තියකින් ඉන්න කැමති නම් දවල් වරුවෙ ඒ සමාධි සමාපත්තියෙන් ම ඉන්නවා. සවස් වරුවෙ යම් සමාධි සමාපත්තියකින් ඉන්න කැමති නම්, සවස් වරුව පුරා ම ඒ සමාධි සමාපත්තියෙන් ම යි ඉන්නෙ. ප්රිය ආයුෂ්මත් මොග්ගල්ලාන, ඔන්න ඔය වගේ භික්ෂුවක් නිසාත් ගෝසිංග සල් වනය ලස්සන වෙනවා’ කියලා.”
“සාදු! සාදු! පින්වත් මොග්ගල්ලාන, සාරිපුත්ත උත්තරයක් දුන්නොත් ඉතින් හරියට ම උත්තර දෙනවා. පින්වත් මොග්ගල්ලාන, ඔය සාරිපුත්ත තමන්ගේ සිත වසඟ කරගෙනයි ඉන්නෙ. හිතේ වසඟයට සාරිපුත්ත අහු වෙලා නෑ. සාරිපුත්ත යම් සමාධි සමාපත්තියකින් උදේ වරුව ගතකරන්න කැමති නම්, උදේ වරුවෙ ම ඒ සමාධි සමාපත්තියෙන් ගතකරන්න පුළුවනි. දවල් වරුවෙ යම් සමාධි සමාපත්තියකින් ගතකරන්න කැමති නම්, දවල් වරුවෙ ම ඒ සමාධි සමාපත්තියෙන් ඉන්න පුළුවනි. හවස් වරුවෙ යම් සමාධි සමාපත්තියකින් ගතකරන්න කැමති නම් සවස් වරුවෙ ම ඒ සමාධි සමාපත්තියෙන් ගතකරන්න පුළුවනි.”
එතකොට ආයුෂ්මත් සාරිපුත්තයන් වහන්සේ භාග්යවතුන් වහන්සේ ගෙන් මෙහෙම ඇහුවා. “ඉතින් ස්වාමීනි, කවුරු කියාපු එක ද හොඳම එක?”
“පින්වත් සාරිපුත්ත, ඔය හැම කෙනෙක් ම කියල තියෙන්නෙ ඒ ඒ ක්රමයෙන් හොඳ ම ඒවා තමයි. එහෙම නම් මගේ අදහසත් අහගන්න ‘කොයි වගේ භික්ෂුවකගෙන් ද මේ ගෝසිංග සල් වනය ලස්සන වෙන්නෙ?’ කියලා. පින්වත් සාරිපුත්ත, භික්ෂුව පිණ්ඩපාතෙ වැඩල දන් වැළඳුවට පස්සෙ පළඟක් බැඳගෙන වාඩිවෙනවා. කය සෘජු කරගන්නවා. භාවනා අරමුණේ සිහිය පිහිටුවාගන්නවා. ‘මම නම් කිසිවකට නොබැඳී ආශ්රවයන්ගෙන් හිත නිදහස් වෙලා යනකල් ම මේ පළඟ ලිහන්නෙ නෑ’ කියලා. පින්වත් සාරිපුත්ත, ඔන්න ඔය වගේ භික්ෂුවක් නිසාත් ගෝසිංග සල් වනය වඩාත් ලස්සන වෙනවා.”
භාග්යවතුන් වහන්සේ මේ කරුණ වදාළා. ඒ ආයුෂ්මතුන් වහන්සේලා ඒ ගැන ගොඩාක් සතුටු වුනා. භාග්යවතුන් වහන්සේ වදාළ දෙය සාදු නාද නංවමින් සතුටින් පිළිගත්තා.
සාදු! සාදු!! සාදු!!!
ගෝසිංග සල් වනයේදී වදාළ විස්තරාත්මක දෙසුම නිමා විය.
ධර්මදානය උදෙසා පාලි සහ සිංහල අන්තර්ගතය උපුටා ගැනීම https://mahamevnawa.lk/sutta/mn1_1-4-2/ වෙබ් පිටුවෙනි.
Ver.1.40 - Last Updated On 26-SEP-2020 At 03:14 P.M