☰

අංගුත්තර නිකාය

ඡක්ක නිපාතෝ

6.1.3.7. පඨම සමය සුත්තං

6.1.3.7. සුදුසු කාලය ගැන වදාළ පළමු දෙසුම

සාවත්ථිනිදානං …..

සැවැත් නුවර දී ය …..

අථ ඛෝ අඤ්ඤතරෝ භික්ඛු යේන භගවා තේනුපසංකමි. උපසංකමිත්වා භගවන්තං අභිවාදෙත්වා ඒකමන්තං නිසීදි. ඒකමන්තං නිසින්නෝ ඛෝ සෝ භික්ඛු භගවන්තං ඒතදවෝච: කති නු ඛෝ භන්තේ සමයා මනෝභාවනීයස්ස භික්ඛුනෝ දස්සනාය උපසංකමිතුං.

එකල්හී එක්තරා භික්ෂුවක් භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වෙත පැමිණියේ ය. පැමිණ භාග්‍යවතුන් වහන්සේට සකසා වන්දනා කොට එකත්පස් ව හිඳ ගත්තේ ය. එකත්පස් ව හුන් ඒ භික්ෂුව භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මෙය පැවසුවේ ය.

“ස්වාමීනී, මනෝභාවනීය භික්ෂුවක් දැකීම පිණිස එළඹෙන්නට සුදුසු කල් කෙතෙක් ද?”

ඡයිමේ භික්ඛු සමයා මනෝභාවනීයස්ස භික්ඛුනෝ දස්සනාය උපසංකමිතුං. කතමේ ඡ:

“භික්ෂුව, මනෝභාවනීය භික්ෂුවක් දැකීම පිණිස එළඹෙන්නට සුදුසු කල් සයකි. ඒ කවර සය කාලයක් ද යත්;

(1) ඉධ භික්ඛු යස්මිං සමයේ භික්ඛු කාමරාගපරියුට්ඨිතේන චේතසා විහරති, කාමරාගපරේතේන, උප්පන්නස්ස ච කාමරාගස්ස නිස්සරණං යථාභූතං නප්පජානාති, තස්මිං සමයේ මනෝභාවනීයෝ භික්ඛු උපසංකමිත්වා ඒවමස්ස වචනීයෝ: “අහං ඛෝ ආවුසෝ කාමරාගපරියුට්ඨිතේන චේතසා විහරාමි කාමරාගපරේතේන. උප්පන්නස්ස ච කාමරාගස්ස නිස්සරණං යථාභූතං නප්පජානාමි. සාධු වත මේ ආයස්මා කාමරාගස්ස පහානාය ධම්මං දේසේතූ”ති. තස්ස මනෝභාවනීයෝ භික්ඛු කාමරාගස්ස පහානාය ධම්මං දේසේති. අයං භික්ඛු පඨමෝ සමයෝ මනෝභාවනීයස්ස භික්ඛුනෝ දස්සනාය උපසංකමිතුං.

1. භික්ෂුව, මෙහිලා යම් කලෙක භික්ෂුවක් කාමරාගයෙන් වෙළී, කාමරාගයෙන් යටකොට ගත් සිතින් වාසය කරයි නම්, උපන්නා වූ කාමරාගයෙන් නිදහස් වීම ඒ අයුරින් ම නොදනියි නම් එසමයෙහි මනෝභාවනීය භික්ෂුවක් කරා එළඹ ඔහුට මෙසේ කිව යුත්තේ ය. ‘ආයුෂ්මත, මම වනාහී කාමරාගයෙන් පීඩිත ව, කාමරාගයට යටවුණු සිතින් වාසය කරමි. උපන් කාමරාගයෙන් නිදහස් වීමක් ද ඒ වූ සැටියෙන් ම නොදන්නෙමි. ආයුෂ්මත් තෙමේ ඒකාන්තයෙන් කාමරාගයේ ප්‍රහාණය පිණිස මට දහම් දෙසන්නේ නම් මැනැවැ’ යි. මනෝභාවනීය භික්ෂුව ඔහුට කාමරාගය ප්‍රහාණය වීම පිණිස ධර්මය දෙසයි. භික්ෂුව මනෝභාවනීය භික්ෂුවක් දැකීම පිණිස එළඹෙන්නට සුදුසු වූ මේ පළමු කාලය යි.

(2) පුන ච පරං භික්ඛු, යස්මිං සමයේ භික්ඛු ව්‍යාපාදපරියුට්ඨිතේන චේතසා විහරති ව්‍යාපාදපරේතේන, උප්පන්නස්ස ච ව්‍යාපාදස්ස නිස්සරණං යථාභූතං නප්පජානාති, තස්මිං සමයේ මනෝභාවනීයෝ භික්ඛු උපසංකමිත්වා ඒවමස්ස වචනීයෝ: “අහං ඛෝ ආවුසෝ ව්‍යාපාදපරියුට්ඨිතේන චේතසා විහරාමි ව්‍යාපාදපරේතේන, උප්පන්නස්ස ච ව්‍යාපාදස්ස නිස්සරණං යථාභූතං නප්පජානාමි. සාධු වත මේ ආයස්මා ව්‍යාපාදස්ස පහානාය ධම්මං දේසේතූ”ති. තස්ස මනෝභාවනීයෝ භික්ඛු ව්‍යාපාදස්ස පහානාය ධම්මං දේසේති. අයං භික්ඛු දුතියෝ සමයෝ මනෝභාවනීයස්ස භික්ඛුනෝ දස්සනාය උපසංකමිතුං.

2. තව ද භික්ෂුව, යම් කලෙක භික්ෂුවක් ද්වේෂයෙන් වෙළී, ද්වේෂයෙන් යටකොට ගත් සිතින් වාසය කරයි නම්, උපන්නා වූ ද්වේෂයෙන් නිදහස් වීම ඒ අයුරින් ම නොදනියි නම් එසමයෙහි මනෝභාවනීය භික්ෂුවක් කරා එළඹ ඔහුට මෙසේ කිව යුත්තේ ය. ‘ආයුෂ්මත, මම වනාහී ද්වේෂයෙන් පීඩිත ව, ද්වේෂයට යටවුණු සිතින් වාසය කරමි. උපන් ද්වේෂයෙන් නිදහස් වීමක් ද ඒ වූ සැටියෙන් ම නොදන්නෙමි. ආයුෂ්මත් තෙමේ ඒකාන්තයෙන් ද්වේෂයේ ප්‍රහාණය පිණිස මට දහම් දෙසන්නේ නම් මැනැවැ’ යි. මනෝභාවනීය භික්ෂුව ඔහුට ද්වේෂය ප්‍රහාණය වීම පිණිස ධර්මය දෙසයි. භික්ෂුව මනෝභාවනීය භික්ෂුවක් දැකීම පිණිස එළඹෙන්නට සුදුසු වූ මේ දෙවෙනි කාලය යි.

(3) පුන ච පරං භික්ඛු, යස්මිං සමයේ භික්ඛු ථිනමිද්ධපරියුට්ඨිතේන චේතසා විහරති ථින මිද්ධපරේතේන, උප්පන්නස්ස ච ථිනමිද්ධස්ස නිස්සරණං යථාභූතං නප්පජානාති, තස්මිං සමයේ මනෝභාවනීයෝ භික්ඛු උපසංකමිත්වා ඒවමස්ස වචනීයෝ: “අහං ඛෝ ආවුසෝ ථිනමිද්ධපරියුට්ඨිතේන චේතසා විහරාමි ථිනමිද්ධපරේතේන. උප්පන්නස්ස ච ථිනමිද්ධස්ස නිස්සරණං යථාභූතං නප්පජානාමි. සාධු වත මේ ආයස්මා ථිනමිද්ධස්ස පහානාය ධම්මං දේසේතූ”ති. තස්ස මනෝභාවනීයෝ භික්ඛු ථිනමිද්ධස්ස පහානාය ධම්මං දේසේති. අයං භික්ඛු තතියෝ සමයෝ මනෝභාවනීයස්ස භික්ඛුනෝ දස්සනාය උපසංකමිතුං.

3. තව ද භික්ෂුව, යම් කලෙක භික්ෂුවක් ථීනමිද්ධයෙන් වෙළී, ථිනමිද්ධයෙන් යටකොට ගත් සිතින් වාසය කරයි නම්, උපන්නා වූ ථිනමිද්ධයෙන් නිදහස් වීම ඒ අයුරින් ම නොදනියි නම් එසමයෙහි මනෝභාවනීය භික්ෂුවක් කරා එළඹ ඔහුට මෙසේ කිව යුත්තේ ය. ‘ආයුෂ්මත, මම වනාහී ථීනමිද්ධයෙන් පීඩිත ව, ථිනමිද්ධයට යටවුණු සිතින් වාසය කරමි. උපන් ථීනමිද්ධයෙන් නිදහස් වීමක් ද ඒ වූ සැටියෙන් ම නොදන්නෙමි. ආයුෂ්මත් තෙමේ ඒකාන්තයෙන් ථීනමිද්ධයේ ප්‍රහාණය පිණිස මට දහම් දෙසන්නේ නම් මැනැවැ’ යි. මනෝභාවනීය භික්ෂුව ඔහුට ථීනමිද්ධය ප්‍රහාණය වීම පිණිස ධර්මය දෙසයි. භික්ෂුව මනෝභාවනීය භික්ෂුවක් දැකීම පිණිස එළඹෙන්නට සුදුසු වූ මේ තෙවෙනි කාලය යි.

(4) පුන ච පරං භික්ඛු, යස්මිං සමයේ භික්ඛු උද්ධච්චකුක්කුච්චපරියුට්ඨිතේන චේතසා විහරති උද්ධච්චකුක්කුච්චපරේතේන, උප්පන්නස්ස ච උද්ධච්චකුක්කුච්චස්ස නිස්සරණං යථාභූතං නප්පජානාති, තස්මිං සමයේ මනෝභාවනීයෝ භික්ඛු උපසංකමිත්වා ඒවමස්ස වචනීයෝ: “අහං ඛෝ ආවුසෝ උද්ධච්චකුක්කුච්චපරියුට්ඨිතේන චේතසා විහරාමි උද්ධච්චකුක්කුච්චපරේතේන. උප්පන්නස්ස ච උද්ධච්චකුක්කුච්චස්ස නිස්සරණං යථාභූතං නප්පජානාමි. සාධු වත මේ ආයස්මා උද්ධච්චකුක්කුච්චස්ස පහානාය ධම්මං දේසේතූ”ති. තස්ස මනෝභාවනීයෝ භික්ඛු උද්ධච්චකුක්කුච්චස්ස පහානාය ධම්මං දේසේති. අයං භික්ඛු චතුත්ථෝ සමයෝ මනෝභාවනීයස්ස භික්ඛුනෝ දස්සනාය උපසංකමිතුං.

4. තව ද භික්ෂුව, යම් කලෙක භික්ෂුවක් උද්ධච්ච කුක්කුච්චයෙන් වෙළී, උද්ධච්ච කුක්කුච්චයෙන් යටකොට ගත් සිතින් වාසය කරයි නම්, උපන්නා වූ උද්ධච්ච කුක්කුච්චයෙන් නිදහස් වීම ඒ අයුරින් ම නොදනියි නම් එසමයෙහි මනෝභාවනීය භික්ෂුවක් කරා එළඹ ඔහුට මෙසේ කිව යුත්තේ ය. ‘ආයුෂ්මත, මම වනාහී උද්ධච්ච කුක්කුච්චයෙන් පීඩිත ව, උද්ධච්ච කුක්කුච්චයට යටවුණු සිතින් වාසය කරමි. උපන් උද්ධච්ච කුක්කුච්චයෙන් නිදහස් වීමක් ද ඒ වූ සැටියෙන් ම නොදන්නෙමි. ආයුෂ්මත් තෙමේ ඒකාන්තයෙන් උද්ධච්ච කුක්කුච්චයේ ප්‍රහාණය පිණිස මට දහම් දෙසන්නේ නම් මැනැවැ’ යි. මනෝභාවනීය භික්ෂුව ඔහුට උද්ධච්ච කුක්කුච්චය ප්‍රහාණය වීම පිණිස ධර්මය දෙසයි. භික්ෂුව මනෝභාවනීය භික්ෂුවක් දැකීම පිණිස එළඹෙන්නට සුදුසු වූ මේ සිව්වෙනි කාලය යි.

(5) පුන ච පරං භික්ඛු, යස්මිං සමයේ භික්ඛු විචිකිච්ඡාපරියුට්ඨිතේන චේතසා විහරති, විචිකිච්ඡාපරේතේන, උප්පන්නාය විචිකිච්ඡාය නිස්සරණං යථාභූතං නප්පජානාති, තස්මිං සමයේ මනෝභාවනීයෝ භික්ඛු උපසංකමිත්වා ඒවමස්ස වචනීයෝ: “අහං ඛෝ ආවුසෝ විචිකිච්ඡාපරියුට්ඨිතේන චේතසා විහරාමි, විචිකිච්ඡාපරේතේන. උප්පන්නාය ච විචිකිච්ඡාය නිස්සරණං යථාභූතං නප්පජානාමි. සාධු වත මේ ආයස්මා විචිකිච්ඡාය පහානාය ධම්මං දේසේතු”ති. තස්ස මනෝභාවනීයෝ භික්ඛු විචිකිච්ඡාය පහානාය ධම්මං දේසේති. අයං භික්ඛු පඤ්චමෝ සමයෝ මනෝභාවනීයස්ස භික්ඛුනෝ දස්සනාය උපසංකමිතුං.

5. තව ද භික්ෂුව, යම් කලෙක භික්ෂුවක් විචිකිච්ඡාවෙන් වෙළී, විචිකිච්ඡාවෙන් යටකොට ගත් සිතින් වාසය කරයි නම්, උපන්නා වූ විචිකිච්ඡාවෙන් නිදහස් වීම ඒ අයුරින් ම නොදනියි නම් එසමයෙහි මනෝභාවනීය භික්ෂුවක් කරා එළඹ ඔහුට මෙසේ කිව යුත්තේ ය. ‘ආයුෂ්මත, මම වනාහී විචිකිච්ඡාවෙන් පීඩිත ව, විචිකිච්ඡාවට යටවුණු සිතින් වාසය කරමි. උපන් විචිකිච්ඡාවෙන් නිදහස් වීමක් ද ඒ වූ සැටියෙන් ම නොදන්නෙමි. ආයුෂ්මත් තෙමේ ඒකාන්තයෙන් විචිකිච්ඡාවේ ප්‍රහාණය පිණිස මට දහම් දෙසන්නේ නම් මැනැවැ’ යි. මනෝභාවනීය භික්ෂුව ඔහුට විචිකිච්ඡාව ප්‍රහාණය වීම පිණිස ධර්මය දෙසයි. භික්ෂුව මනෝභාවනීය භික්ෂුවක් දැකීම පිණිස එළඹෙන්නට සුදුසු වූ මේ පස්වෙනි කාලය යි.

(6) පුන ච පරං භික්ඛු, යස්මිං සමයේ භික්ඛු යං නිමිත්තං ආගම්ම යං නිමිත්තං මනසිකරෝතෝ අනන්තරා ආසවානං ඛයෝ හෝති, තං නිමිත්තං න ජානාති, න පස්සති, තස්මිං සමයේ මනෝභාවනීයෝ භික්ඛු උපසංකමිත්වා ඒවමස්ස වචනීයෝ: “අහං ඛෝ ආවුසෝ යං නිමිත්තං ආගම්ම යං නිමිත්තං මනසිකරෝතෝ අනන්තරා ආසවානං ඛයෝ හෝති, තං නිමිත්තං න ජානාමි, න පස්සාමි. සාධු වත මේ ආයස්මා ආසවානං ඛයාය ධම්මං දේසේතූ”ති. තස්ස මනෝභාවනීයෝ භික්ඛු ආසවානං ඛයාය ධම්මං දේසේති. අයං භික්ඛු ඡට්ඨෝ සමයෝ මනෝභාවනීයස්ස භික්ඛුනෝ දස්සනාය උපසංකමිතුං. ඉමේ ඛෝ භික්ඛු ඡ සමයා මනෝභාවනීයස්ස භික්ඛුනෝ දස්සනාය උපසංකමිතුන්ති.

6. තව ද භික්ෂුව, යම් කලෙක භික්ෂුවක් යම් නිමිත්තකට පැමිණ යම් නිමිත්තක් මෙනෙහි කරන කල්හී මේ ජීවිතයේදී ම ආශ්‍රවයන්ගේ ක්ෂය වීම වෙයි ද, ඒ නිමිත්ත නොදනියි නම්, නොදකියි නම්, එසමයෙහි මනෝභාවනීය භික්ෂුවක් කරා එළඹ ඔහුට මෙසේ කිව යුත්තේ ය. ‘ආයුෂ්මත, මම වනාහී යම් නිමිත්තකට පැමිණ යම් නිමිත්තක් මෙනෙහි කරන කල්හී මේ ජීවිතයේදී ම ආශ්‍රවයන්ගේ ක්ෂය වීම වෙයි ද, ඒ නිමිත්ත නොදනිමි. නොදකිමි. ආයුෂ්මත් තෙමේ මට ආශ්‍රවයන්ගේ ක්ෂය වීම පිණිස දහම් දෙසන්නේ නම් මැනැවැ’ යි. මනෝභාවනීය භික්ෂුව ඔහුට ආශ්‍රවයන්ගේ ක්ෂය වීම පිණිස ධර්මය දෙසයි. භික්ෂුව මනෝභාවනීය භික්ෂුවක් දැකීම පිණිස එළඹෙන්නට සුදුසු වූ මේ සයවෙනි කාලය යි.

භික්ෂුව, මේ වනාහී මනෝභාවනීය භික්ෂුවක් දැකීම පිණිස එළඹෙන්නට සුදුසු කල් සය යි.

සාදු! සාදු!! සාදු!!!

පඨම සමය සූත්‍රය නිමා විය.

ධර්මදානය උදෙසා පාලි සහ සිංහල අන්තර්ගතය උපුටා ගැනීම https://mahamevnawa.lk/sutta/an4_6-1-3-7/ වෙබ් පිටුවෙනි.
Ver.1.40 - Last Updated On 26-SEP-2020 At 03:14 P.M