මහණෙනි, මේ සතර කරුණ සතර කරුණක් තුළින් දත යුත්තේ ය. ඒ කවර සතරක් ද යත්;
1. මහණෙනි, එක් ව වාසය කිරීමෙන් සීලය දත යුත්තේ ය. එය ද බොහෝ කලක් ඇසුරු කිරීමෙනි. සුළු කලකින් නොවෙයි. එය දත හැකි වන්නේ නුවණින් මෙනෙහි කිරීමෙනි. මෙනෙහි නොකිරීමෙන් නොවෙයි. එය දත හැකි වන්නේ නැණවතාට ය. නුවණ නැත්තාට නොවෙයි.
2. මහණෙනි, කතා බස් කිරීමෙන් පුද්ගලයෙකුගේ පිරිසිදු බව දත යුත්තේ ය. එය ද බොහෝ කලක් ඇසුරු කිරීමෙනි. සුළු කලකින් නොවෙයි. එය දත හැකි වන්නේ නුවණින් මෙනෙහි කිරීමෙනි. මෙනෙහි නොකිරීමෙන් නොවෙයි. එය දත හැකි වන්නේ නැණවතාට ය. නුවණ නැත්තාට නොවෙයි.
3. මහණෙනි, විපත්තියකදී පුද්ගලයෙකුගේ බලය දත යුත්තේ ය. එය ද බොහෝ කලක් ඇසුරු කිරීමෙනි. සුළු කලකින් නොවෙයි. එය දත හැකි වන්නේ නුවණින් මෙනෙහි කිරීමෙනි. මෙනෙහි නොකිරීමෙන් නොවෙයි. එය දත හැකි වන්නේ නැණවතාට ය. නුවණ නැත්තාට නොවෙයි.
4. මහණෙනි, සාකච්ඡා කිරීමෙන් පුද්ගලයෙකුගේ ප්‍රඥාව දත යුත්තේ ය. එය ද බොහෝ කලක් ඇසුරු කිරීමෙනි. සුළු කලකින් නොවෙයි. එය දත හැකි වන්නේ නුවණින් මෙනෙහි කිරීමෙනි. මෙනෙහි නොකිරීමෙන් නොවෙයි. එය දත හැකි වන්නේ නැණවතාට ය. නුවණ නැත්තාට නොවෙයි.
‘මහණෙනි, එක් ව වාසය කිරීමෙන් සීලය දත යුත්තේ ය. එය ද බොහෝ කලක් ඇසුරු කිරීමෙනි. සුළු කලකින් නොවෙයි. එය දත හැකි වන්නේ නුවණින් මෙනෙහි කිරීමෙනි. මෙනෙහි නොකිරීමෙන් නොවෙයි. එය දත හැකි වන්නේ නැණවතාට ය. නුවණ නැත්තාට නොවෙයි’ යනුවෙන් කරුණක් පවසන ලද්දේ ය. එය කුමක් සඳහා කියන ලද්දේ ද?
මහණෙනි, මෙහිලා පුද්ගලයෙක් පුද්ගලයෙකු සමඟ එකට වසන්නේ මෙසේ දැනගනියි. ‘මේ ආයුෂ්මත් තෙමේ බොහෝ කාලයක සිට සිල් කඩන්නේ ය. සිදුරු වූ සිල් ඇත්තේ ය. පැල්ලම් සහිත සිල් ඇත්තේ ය. කැලැල් සහිත සිල් ඇත්තේ ය. නිතර සිල් සකස් නොකරන්නේ ය. නිතර පවත්වන සිල් නැත්තේ ය. මේ ආයුෂ්මත් තෙමේ දුස්සීලයෙකි. මේ ආයුෂ්මත් තෙමේ සිල්වත් නොවෙයි’ යනුවෙනි.
මහණෙනි, මෙහිලා පුද්ගලයෙක් පුද්ගලයෙකු සමඟ එකට වසන්නේ මෙසේ දැනගනියි. ‘මේ ආයුෂ්මත් තෙමේ බොහෝ කාලයක සිට නොකඩ කොට සිල් රකින්නේ ය. සිදුරු වූ සිල් නැත්තේ ය. පැල්ලම් සහිත සිල් නැත්තේ ය. කැලැල් සහිත සිල් නැත්තේ ය. නිතර සිල් සකස් කරන්නේ ය. නිතර පවත්වන සිල් ඇත්තේ ය. මේ ආයුෂ්මත් තෙමේ සිල්වතෙකි. මේ ආයුෂ්මත් තෙමේ සිල්වත් වෙයි’ යනුවෙනි.
‘මහණෙනි, එක් ව වාසය කිරීමෙන් සීලය දත යුත්තේ ය. එය ද බොහෝ කලක් ඇසුරු කිරීමෙනි. සුළු කලකින් නොවෙයි. එය දත හැකි වන්නේ නුවණින් මෙනෙහි කිරීමෙනි. මෙනෙහි නොකිරීමෙන් නොවෙයි. එය දත හැකි වන්නේ නැණවතාට ය. නුවණ නැත්තාට නොවෙයි’ යනුවෙන් කරුණක් පවසන ලද්දේ ද, එය පවසන ලද්දේ මේ සඳහා ය.
‘මහණෙනි, කතා බස් කිරීමෙන් පුද්ගලයෙකුගේ පිරිසිදු බව දත යුත්තේ ය. එය ද බොහෝ කලක් ඇසුරු කිරීමෙනි. සුළු කලකින් නොවෙයි. එය දත හැකි වන්නේ නුවණින් මෙනෙහි කිරීමෙනි. මෙනෙහි නොකිරීමෙන් නොවෙයි. එය දත හැකි වන්නේ නැණවතාට ය. නුවණ නැත්තාට නොවෙයි’ යනුවෙන් කරුණක් පවසන ලද්දේ ය. එය කුමක් සඳහා කියන ලද්දේ ද?
මහණෙනි, මෙහිලා පුද්ගලයෙක් පුද්ගලයෙකු සමඟ එකට වසන්නේ මෙසේ දැනගනියි. ‘මේ ආයුෂ්මත් තෙමේ තනිව සිටිද්දී තව කෙනෙක් හා අන් අයුරකින් කතා කරයි. දෙදෙනෙක් ඇති කල්හී අන් අයුරකින් කතා කරයි. තිදෙනෙක් ඇති කල්හී වෙනත් අයුරකින් කතා කරයි. බොහෝ දෙනා ඇති කල්හී තවත් අයුරකින් කතා කරයි. මේ ආයුෂ්මත් තෙමේ මුලින් කතා කළ කරුණින් පසුව කතා කළ කරුණට පැන යයි. මේ ආයුෂ්මත් තෙමේ අපිරිසිදු කතා ව්‍යවහාර ඇත්තෙකි. මේ ආයුෂ්මත් තෙමේ පිරිසිදු කතා ව්‍යවහාර නැත්තෙකි’ යනුවෙනි.
මහණෙනි, මෙහිලා පුද්ගලයෙක් පුද්ගලයෙකු සමඟ එකට වසන්නේ මෙසේ දැනගනියි. ‘මේ ආයුෂ්මත් තෙමේ තනිව සිටිද්දී තව කෙනෙක් හා කතා කරන්නේ යම් අයුරකින් ද, දෙදෙනෙක් ඇති කල්හී ඒ අයුරකින් කතා කරයි. තිදෙනෙක් ඇති කල්හී ද ඒ අයුරින් කතා කරයි. බොහෝ දෙනා ඇති කල්හී ද ඒ අයුරින් කතා කරයි. මේ ආයුෂ්මත් තෙමේ මුලින් කතා කළ කරුණින් පසුව කතා කළ කරුණට පැන නොයයි. මේ ආයුෂ්මත් තෙමේ පිරිසිදු කතා ව්‍යවහාර ඇත්තෙකි. මේ ආයුෂ්මත් තෙමේ අපිරිසිදු කතා ව්‍යවහාර නැත්තෙකි’ යනුවෙනි.
‘මහණෙනි, කතා බස් කිරීමෙන් පුද්ගලයෙකුගේ පිරිසිදු බව දත යුත්තේ ය. එය ද බොහෝ කලක් ඇසුරු කිරීමෙනි. සුළු කලකින් නොවෙයි. එය දත හැකි වන්නේ නුවණින් මෙනෙහි කිරීමෙනි. මෙනෙහි නොකිරීමෙන් නොවෙයි. එය දත හැකි වන්නේ නැණවතාට ය. නුවණ නැත්තාට නොවෙයි’ යනුවෙන් කරුණක් පවසන ලද්දේ ද, එය පවසන ලද්දේ මේ සඳහා ය.
‘මහණෙනි, විපත්තියකදී පුද්ගලයෙකුගේ බලය දත යුත්තේ ය. එය ද බොහෝ කලක් ඇසුරු කිරීමෙනි. සුළු කලකින් නොවෙයි. එය දත හැකි වන්නේ නුවණින් මෙනෙහි කිරීමෙනි. මෙනෙහි නොකිරීමෙන් නොවෙයි. එය දත හැකි වන්නේ නැණවතාට ය. නුවණ නැත්තාට නොවෙයි’ යනුවෙන් කරුණක් පවසන ලද්දේ ය. එය කුමක් සඳහා කියන ලද්දේ ද?
මහණෙනි, මෙහිලා ඇතැමෙක් ඥාතීන්ට වූ කරදරයකින් වේවා, දේපල වස්තුව නැතිවීමෙන් වේවා, රෝග පීඩා වැළඳීමෙන් වේවා මෙසේ නුවණින් නොසළකයි. ‘මේ ලෝක සන්නිවාසය යම් බඳු වෙයි ද, මේ ජීවිත පැවැත්ම යම් බඳු වෙයි ද, එනම් ලාභය ත්, අලාභය ත්, අයස ත්, යස ත්, නින්දාව ත්, ප්‍රශංසාව ත්, සැප ත්, දුක ත් යන අෂ්ට ලෝක ධර්මය ලෝකයා පසුපස පෙරලි පෙරලී යයි. ලෝකයා ද අෂ්ට ලෝක ධර්මයට අනුව පෙරලෙමින් යයි’ යනුවෙනි. මහණෙනි, හේ ඥාතීන්ට වූ කරදරයකින් වේවා, දේපල වස්තුව නැතිවීමෙන් වේවා, රෝග පීඩා වැළඳීමෙන් වේවා ශෝක කරයි. ක්ලාන්ත වෙයි. හඬා වැළපෙයි. ළයෙහි අත් පැහැර හඬයි. සිහිමුළාවට පත්වෙයි.
මහණෙනි, මෙහිලා ඇතැමෙක් ඥාතීන්ට වූ කරදරයකින් වේවා, දේපල වස්තුව නැතිවීමෙන් වේවා, රෝග පීඩා වැළඳීමෙන් වේවා මෙසේ නුවණින් සළකයි. ‘මේ ලෝක සන්නිවාසය යම් බඳු වෙයි ද, මේ ජීවිත පැවැත්ම යම් බඳු වෙයි ද, එනම් ලාභය ත්, අලාභය ත්, අයස ත්, යස ත්, නින්දාව ත්, ප්‍රශංසාව ත්, සැප ත්, දුක ත් යන අෂ්ට ලෝක ධර්මය ලෝකයා පසුපස පෙරලි පෙරලී යයි. ලෝකයා ද අෂ්ට ලෝක ධර්මයට අනුව පෙරලෙමින් යයි’ යනුවෙනි. මහණෙනි, හේ ඥාතීන්ට වූ කරදරයකින් වේවා, දේපල වස්තුව නැතිවීමෙන් වේවා, රෝග පීඩා වැළඳීමෙන් වේවා ශෝක නොකරයි. ක්ලාන්ත නොවෙයි. හඬා නොවැළපෙයි. ළයෙහි අත් පැහැර නොහඬයි. සිහිමුළාවට පත් නොවෙයි.
‘මහණෙනි, විපත්තියකදී පුද්ගලයෙකුගේ බලය දත යුත්තේ ය. එය ද බොහෝ කලක් ඇසුරු කිරීමෙනි. සුළු කලකින් නොවෙයි. එය දත හැකි වන්නේ නුවණින් මෙනෙහි කිරීමෙනි. මෙනෙහි නොකිරීමෙන් නොවෙයි. එය දත හැකි වන්නේ නැණවතාට ය. නුවණ නැත්තාට නොවෙයි’ යනුවෙන් කරුණක් පවසන ලද්දේ ද, එය පවසන ලද්දේ මේ සඳහා ය.
‘මහණෙනි, සාකච්ඡා කිරීමෙන් පුද්ගලයෙකුගේ ප්‍රඥාව දත යුත්තේ ය. එය ද බොහෝ කලක් ඇසුරු කිරීමෙනි. සුළු කලකින් නොවෙයි. එය දත හැකි වන්නේ නුවණින් මෙනෙහි කිරීමෙනි. මෙනෙහි නොකිරීමෙන් නොවෙයි. එය දත හැකි වන්නේ නැණවතාට ය. නුවණ නැත්තාට නොවෙයි’ යනුවෙන් කරුණක් පවසන ලද්දේ ය. එය කුමක් සඳහා කියන ලද්දේ ද?
මහණෙනි, මෙහිලා පුද්ගලයෙක් තවත් පුද්ගලයෙකු සමඟ සාකච්ඡා කරන කල්හී මෙසේ දැනගනියි. ‘මේ ආයුෂ්මතුන්ගේ ප්‍රශ්න කිරීම පිළිබඳ යම් පිළිවෙලක් ඇද්ද, යම් බඳු ප්‍රශ්නයන් පෙරට ගැනීමක් ඇද්ද, යම්බඳු ප්‍රශ්න විමසීමක් ඇද්ද, මේ ආයුෂ්මත් තෙමේ දුෂ්ප්‍රාඥ කෙනෙකි. මේ ආයුෂ්මත් තෙමේ ප්‍රඥාවන්ත කෙනෙක් නොවෙයි. මක්නිසාද යත්, යම් පරිදි මේ ආයුෂ්මත් තෙමේ ගැඹුරු වූ අර්ථ පදයන් දක්වමින් කතා නොකරයි. ශාන්ත වූ, ප්‍රණීත වූ, තර්කයෙන් දත නොහැකි වූ, නිපුණ වූ, නැණවතුන් දත යුතු වූ අර්ථ පද නොපවසයි. මේ ආයුෂ්මත් තෙමේ යම් ධර්මයක් කියයි ද, එය හකුළුවා කියන්නට හෝ විස්තර කරන්නට හෝ අර්ථ පවසන්නට හෝ දෙසන්නට හෝ පණවන්නට හෝ පිහිටුවන්නට හෝ විවෘත කරන්නට හෝ බෙදා දක්වන්නට හෝ ඉස්මතු කරන්නට හෝ ප්‍රතිබල සම්පන්න නොවෙයි. මේ ආයුෂ්මත් තෙමේ දුෂ්ප්‍රාඥ කෙනෙකි. මේ ආයුෂ්මත් තෙමේ ප්‍රඥාවන්ත නොවෙයි’ යනුවෙනි.
මහණෙනි, එය මෙබඳු දෙයකි. ඇස් ඇති පුරුෂයෙක් දිය විලක් අසළ සිටියේ උඩට එන කුඩා මත්ස්‍යයෙකු දකියි. එවිට ඔහුට මෙසේ සිතෙයි. යම් සේ මේ මත්ස්‍යයාගේ ගමන් මාර්ගයක් ඇද්ද, රළ බිඳී යන්නේ ත් ඒ අයුරිනි. දිය වේගය ඇත්තේ ත් ඒ අයුරිනි. මේ ඉතා කුඩා මත්ස්‍යයෙකි. මොහු ඉතා විශාල මත්ස්‍යයෙකු නොවෙයි. එසෙයින් ම මහණෙනි, පුද්ගලයෙක් තවත් පුද්ගලයෙකු සමඟ සාකච්ඡා කරන කල්හී මෙසේ දැනගනියි. ‘මේ ආයුෂ්මතුන්ගේ ප්‍රශ්න කිරීම පිළිබඳ යම් පිළිවෙලක් ඇද්ද, යම් බඳු ප්‍රශ්නයන් පෙරට ගැනීමක් ඇද්ද, යම්බඳු ප්‍රශ්න විමසීමක් ඇද්ද, මේ ආයුෂ්මත් තෙමේ දුෂ්ප්‍රාඥ කෙනෙකි. මේ ආයුෂ්මත් තෙමේ ප්‍රඥාවන්ත කෙනෙක් නොවෙයි. මක්නිසාද යත්, යම් පරිදි මේ ආයුෂ්මත් තෙමේ ගැඹුරු වූ අර්ථ පදයන් දක්වමින් කතා නොකරයි. ශාන්ත වූ, ප්‍රණීත වූ, තර්කයෙන් දත නොහැකි වූ, නිපුණ වූ, නැණවතුන් දත යුතු වූ අර්ථ පද නොපවසයි. මේ ආයුෂ්මත් තෙමේ යම් ධර්මයක් කියයි ද, එය හකුළුවා කියන්නට හෝ විස්තර කරන්නට හෝ අර්ථ පවසන්නට හෝ දෙසන්නට හෝ පණවන්නට හෝ පිහිටුවන්නට හෝ විවෘත කරන්නට හෝ බෙදා දක්වන්නට හෝ ඉස්මතු කරන්නට හෝ ප්‍රතිබල සම්පන්න නොවෙයි. මේ ආයුෂ්මත් තෙමේ දුෂ්ප්‍රාඥ කෙනෙකි. මේ ආයුෂ්මත් තෙමේ ප්‍රඥාවන්ත නොවෙයි’ යනුවෙනි.
මහණෙනි, මෙහිලා පුද්ගලයෙක් තවත් පුද්ගලයෙකු සමඟ සාකච්ඡා කරන කල්හී මෙසේ දැනගනියි. ‘මේ ආයුෂ්මතුන්ගේ ප්‍රශ්න කිරීම පිළිබඳ යම් පිළිවෙලක් ඇද්ද, යම් බඳු ප්‍රශ්නයන් පෙරට ගැනීමක් ඇද්ද, යම්බඳු ප්‍රශ්න විමසීමක් ඇද්ද, මේ ආයුෂ්මත් තෙමේ ප්‍රඥාවන්ත කෙනෙකි. මේ ආයුෂ්මත් තෙමේ දුෂ්ප්‍රාඥ කෙනෙක් නොවෙයි. මක්නිසාද යත්, යම් පරිදි මේ ආයුෂ්මත් තෙමේ ගැඹුරු වූ අර්ථ පදයන් දක්වමින් කතා කරයි. ශාන්ත වූ, ප්‍රණීත වූ, තර්කයෙන් දත නොහැකි වූ, නිපුණ වූ, නැණවතුන් දත යුතු වූ අර්ථ පද පවසයි. මේ ආයුෂ්මත් තෙමේ යම් ධර්මයක් කියයි ද, එය හකුළුවා කියන්නට හෝ විස්තර කරන්නට හෝ අර්ථ පවසන්නට හෝ දෙසන්නට හෝ පණවන්නට හෝ පිහිටුවන්නට හෝ විවෘත කරන්නට හෝ බෙදා දක්වන්නට හෝ ඉස්මතු කරන්නට හෝ ප්‍රතිබල සම්පන්න වෙයි. මේ ආයුෂ්මත් තෙමේ ප්‍රඥාවන්ත කෙනෙකි. මේ ආයුෂ්මත් තෙමේ දුෂ්ප්‍රාඥ කෙනෙකු නොවෙයි’ යනුවෙනි.
මහණෙනි, එය මෙබඳු දෙයකි. ඇස් ඇති පුරුෂයෙක් දිය විලක් අසළ සිටියේ උඩට එන සුවිශාල මත්ස්‍යයෙකු දකියි. එවිට ඔහුට මෙසේ සිතෙයි. යම් සේ මේ මත්ස්‍යයාගේ ගමන් මාර්ගයක් ඇද්ද, රළ බිඳී යන්නේ ත් ඒ අයුරිනි. දිය වේගය ඇත්තේ ත් ඒ අයුරිනි. මේ ඉතා විශාල මත්ස්‍යයෙකි. මොහු කුඩා මත්ස්‍යයෙකු නොවෙයි. එසෙයින් ම මහණෙනි, පුද්ගලයෙක් තවත් පුද්ගලයෙකු සමඟ සාකච්ඡා කරන කල්හී මෙසේ දැනගනියි. ‘මේ ආයුෂ්මතුන්ගේ ප්‍රශ්න කිරීම පිළිබඳ යම් පිළිවෙලක් ඇද්ද, යම් බඳු ප්‍රශ්නයන් පෙරට ගැනීමක් ඇද්ද, යම්බඳු ප්‍රශ්න විමසීමක් ඇද්ද, මේ ආයුෂ්මත් තෙමේ ප්‍රඥාවන්ත කෙනෙකි. මේ ආයුෂ්මත් තෙමේ දුෂ්ප්‍රාඥ කෙනෙක් නොවෙයි. මක්නිසාද යත්, යම් පරිදි මේ ආයුෂ්මත් තෙමේ ගැඹුරු වූ අර්ථ පදයන් දක්වමින් කතා කරයි. ශාන්ත වූ, ප්‍රණීත වූ, තර්කයෙන් දත නොහැකි වූ, නිපුණ වූ, නැණවතුන් දත යුතු වූ අර්ථ පද පවසයි. මේ ආයුෂ්මත් තෙමේ යම් ධර්මයක් කියයි ද, එය හකුළුවා කියන්නට හෝ විස්තර කරන්නට හෝ අර්ථ පවසන්නට හෝ දෙසන්නට හෝ පණවන්නට හෝ පිහිටුවන්නට හෝ විවෘත කරන්නට හෝ බෙදා දක්වන්නට හෝ ඉස්මතු කරන්නට හෝ ප්‍රතිබල සම්පන්න වෙයි. මේ ආයුෂ්මත් තෙමේ ප්‍රඥාවන්ත කෙනෙකි. මේ ආයුෂ්මත් තෙමේ දුෂ්ප්‍රාඥ කෙනෙකු නොවෙයි’ යනුවෙනි.
‘මහණෙනි, සාකච්ඡා කිරීමෙන් පුද්ගලයෙකුගේ ප්‍රඥාව දත යුත්තේ ය. එය ද බොහෝ කලක් ඇසුරු කිරීමෙනි. සුළු කලකින් නොවෙයි. එය දත හැකි වන්නේ නුවණින් මෙනෙහි කිරීමෙනි. මෙනෙහි නොකිරීමෙන් නොවෙයි. එය දත හැකි වන්නේ නැණවතාට ය. නුවණ නැත්තාට නොවෙයි’ යනුවෙන් කරුණක් පවසන ලද්දේ ද, එය පවසන ලද්දේ මේ සඳහා ය.
මහණෙනි, මේ සතර කරුණ වනාහී සතර කරුණක් තුළින් දත යුත්තේ ය.
සාදු! සාදු!! සාදු!!!
ඨාන සූත්‍රය නිමා විය.
ධර්මදානය උදෙසා පාලි සහ සිංහල අන්තර්ගතය උපුටා ගැනීම https://mahamevnawa.lk/sutta/an2_4-4-5-2/ වෙබ් පිටුවෙනි.
Ver.1.40 - Last Updated On 26-SEP-2020 At 03:14 P.M