1. මා හට අසන්නට ලැබුණේ මේ විදිහටයි. ඒ දිනවල භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වැඩසිටියේ භග්ග ජනපදයෙහි සුංසුමාරගිරි නගරය අසල වූ භේසකලා නම් මුවන්ට අභය භූමියක් වූ වනාන්තරයක ය.
එදා නකුලපිතු ගෘහපතිතුමා භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වැඩසිටි තැනට පැමිණුනා. පැමිණ භාග්‍යවතුන් වහන්සේට වන්දනා කොට එකත්පස්ව වාඩිවුණා. එකත්පස්ව වාඩිවුණ නකුලපිතු ගෘහපතිතුමා භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මෙකරුණ පවසා සිටියා. “ස්වාමීනී, භාග්‍යවතුන් වහන්ස, මා දැන් දිරාගියපු කෙනෙක්. බොහෝම වයසක කෙනෙක්. මහළු වුණ කෙනෙක්. සෑහෙන්න වයසයි. ජීවිතයේ අවසාන භාගයට ඇවිල්ලයි ඉන්නේ. රෝගී ශරීරයක් ඇති කෙනෙක්. හැම තිස්සේම මොකක් හරි අසනීපයකින් ලෙඩවෙච්ච ගමන්මයි. ඉතින් ස්වාමීනී, මට සිතේ සතුට වඩවන උතුම් ස්වාමීන් වහන්සේලා නිතර දකින්නට ලැබෙන්නේ නෑ. ඒ නිසා ස්වාමීනී භාග්‍යවතුන් වහන්ස, මා හට අවවාද කරන සේක්වා! ස්වාමීනී භාග්‍යවතුන් වහන්ස, මා හට අනුශාසනා කරන සේක්වා! එය මට බොහෝ කාලයක් හිත සුව පිණිස පවතීවි.”
“පින්වත් ගෘහපතිය, ඒක එහෙම ම තමයි. පින්වත් ගෘහපතිය, ඒක එහෙම ම තමයි. මේ කය කියන්නේ ලෙඩ දුක් හැදෙන දෙයක් නෙව. මේ කය සියුම් කටුවකින් වැසී තිබෙන බිත්තරයක් වගෙයි. ඉතින් පින්වත් ගෘහපතිය, එබඳු වූ මේ කය පරිහරණය කරමින් යම් කෙනෙක් මොහොතකට නමුත් නීරෝග බව ගැන උදම් අනයි නම්, ඒක අඥානකම විනා වෙන මොකක්ද? ඒ නිසා පින්වත් ගෘහපතිය, ඔබ හික්මිය යුත්තේ මෙන්න මේ විදිහටයි. මා හට අසනීපවලින් දුක් විඳින කයක් තියෙන කොට වුණත් සිත විතරක් ලෙඩ කර ගන්නේ නෑ කියලයි. පින්වත් ගෘහපතිය, ඔන්න ඔය විදිහටයි ඔබ හික්මෙන්නට ඕන.”
එතකොට නකුලපිතු ගෘහපතිතුමා භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වදාළ අවවාදය ඉතා සතුටින් පිළිගත්තා. අනුමෝදන් වුණා. තමා සිටි අසුනින් නැගිට භාග්‍යවතුන් වහන්සේට වන්දනා කළා. පැදකුණු කළා. ආයුෂ්මත් සාරිපුත්තයන් වහන්සේ ළඟට පැමිණුනා. පැමිණ ආයුෂ්මත් සාරිපුත්තයන් වහන්සේට වන්දනා කළා. එකත්පස්ව වාඩිවුණා. එවිට ආයුෂ්මත් සාරිපුත්තයන් වහන්සේ එකත්පස්ව වාඩි වී හුන් නකුලපිතු ගෘහපතිතුමාගෙන් මෙකරුණ අසා වදාළා. “හා! පින්වත් ගෘහපතිය, අද ඔබගේ ඉඳුරන් ඉතා ප්‍රසන්නයි. මුහුණෙහි පැහැය ඉතා පිරිසිදුයි. බබලනවා. අද නම් භාග්‍යවතුන් වහන්සේගෙන් උතුම් ධර්ම කථාවක් අසන්නට ලැබී තියෙන හැඩයි.” “ස්වාමීනී, ඇත්තෙන්ම එහෙම නොලැබී තිබෙන්නේ කොහොමද? මා දැන් භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වෙතින් ධර්ම කථාව නම් වූ අමෘතයෙන් අභිෂේක ලබලයි මේ ඉන්නේ.” “පින්වත් ගෘහපතිය, ඔබ භාග්‍යවතුන් වහන්සේගෙන් ධර්ම කථාව නම් වූ අමෘතයෙන් අභිෂේක ලැබුවේ කොහොමද?”
“ස්වාමීනී, ඉතින් මා භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වෙත පැමිණියා. පැමිණිලා භාග්‍යවතුන් වහන්සේට වන්දනා කොට එකත්පස්ව වාඩිවුණා. ස්වාමීනී, එකත්පස්ව වාඩිවුණ මා භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මෙකරුණ පවසා සිටියා. ‘ස්වාමීනී, භාග්‍යවතුන් වහන්ස, මා දැන් දිරාගියපු කෙනෙක්. බොහෝම වයසක කෙනෙක්. මහළුවුණ කෙනෙක්. සෑහෙන්න වයසයි. ජීවිතයේ අවසාන භාගයට ඇවිල්ලයි ඉන්නේ. රෝගී ශරීරයක් ඇති කෙනෙක්. හැම තිස්සේම මොකක් හරි අසනීපයකින් ලෙඩවෙච්ච ගමන්මයි. ඉතින් ස්වාමීනී, මට සිතේ සතුට වඩවන උතුම් ස්වාමීන් වහන්සේලා නිතර දකින්නට ලැබෙන්නේ නෑ. ඒ නිසා ස්වාමීනී භාග්‍යවතුන් වහන්ස, මා හට අවවාද කරන සේක්වා! ස්වාමීනී භාග්‍යවතුන් වහන්ස, මා හට අනුශාසනා කරන සේක්වා! එය මට බොහෝ කාලයක් සිත සුව පිණිස පවතීවි’ කියලා.
එතකොට ස්වාමීනී, මා ඔය විදිහට කිව්වාට පස්සේ, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මට මේ අවවාදය වදාළා. ‘පින්වත් ගෘහපතිය, ඒක එහෙම ම තමයි. පින්වත් ගෘහපතිය, ඒක එහෙම ම තමයි. මේ කය කියන්නේ ලෙඩ දුක් හැදෙන දෙයක් නෙව. සියුම් කටුවකින් වැසී තිබෙන බිත්තරයක් වගෙයි. ඉතින් පින්වත් ගෘහපතිය, එබඳු වූ මේ කය පරිහරණය කරමින් යම් කෙනෙක් මොහොතකට නමුත් නිරෝග බව ගැන උදම් අනයි නම් ඒක අඥානකම විනා වෙන මොකක්ද? ඒ නිසා පින්වත් ගෘහපතිය, ඔබ හික්මිය යුත්තේ මෙන්න මේ විදිහටයි. මා හට අසනීපවලින් දුක් විඳින කයක් තියෙන කොට වුණත් සිත විතරක් ලෙඩ කර ගන්නෙ නෑ කියලයි. පින්වත් ගෘහපතිය, ඔන්න ඔය විදිහටයි ඔබ හික්මෙන්නට ඕන’ කියලා. ස්වාමීනී, ඔන්න ඔය විදිහටයි භාග්‍යවතුන් වහන්සේගේ ධර්ම කථාව නම් වූ අමෘතයෙන් මං අභිෂේක ලැබුවේ.”
“ඉතින් පින්වත් ගෘහපතිය, ‘ස්වාමීනී භාග්‍යවතුන් වහන්ස, ශරීරයක් අසනීපවලින් පීඩා විඳින කොට සිතත් ඒ එක්කම ලෙඩ වෙන්නේ කොහොමද? යන කරුණත්, ශරීරයක් අසනීපවලින් පීඩා විඳින කොට ලෙඩ නොවන සිතක් ඇතිව ඉන්නේ කොහොමද?’ යන කරුණත් ඊළඟට විමසන්නට ඔබට වැටහුණේ නැද්ද?” “අනේ ස්වාමීනී, ඔය පවසා වදාළ කරුණේ අර්ථය හොඳින් පැහැදිලි කරගන්නට අප කොතරම් දුර බැහැරක සිට වුණත් ආයුෂ්මත් සාරිපුත්තයන් වහන්සේ ළඟට එන්න කැමතියි. ඒ නිසා ආයුෂ්මත් සාරිපුත්තයන් වහන්සේටම ඔය පවසා වදාළ කරුණෙහි අර්ථය හොඳින් වැටහෙන සේක් නම් අගෙයි.”
“එහෙම නම් පින්වත් ගෘහපතිය, සවන් යොමා අසාගෙන ඉන්න. හොඳින් නුවණින් මෙනෙහි කරන්න. මා කියා දෙන්නම්.” “එසේය, ස්වාමීනී” කියලා නකුලපිතු ගෘහපතිතුමා ආයුෂ්මත් සාරිපුත්තයන් වහන්සේට පිළිතුරු දුන්නා. ආයුෂ්මත් සාරිපුත්තයන් වහන්සේ මෙම දෙසුම වදාළා.
“පින්වත් ගෘහපතිය, අසනීපවලින් පීඩා විඳින කයක් ඇති කෙනා ඒ එක්කම සිතිනුත් ලෙඩ වෙලා ඉන්නේ කොහොමද?
පින්වත් ගෘහපතිය, මේ ලෝකයේ අශ්‍රැතවත් පෘථග්ජනයෙක් ඉන්නවා. ඔහු ආර්යයන් වහන්සේලා නොදකින කෙනෙක්. ආර්ය ධර්මය තේරුම් ගන්නට අදක්ෂ කෙනෙක්. ආර්ය ධර්මයෙහි නොහික්මුණ කෙනෙක්. ඒ වගේම ඔහු සත්පුරුෂයන් වහන්සේලා නොදකින කෙනෙක්. සත්පුරුෂ ධර්මය තේරුම් ගන්නට අදක්ෂ කෙනෙක්. සත්පුරුෂ ධර්මයෙහි නොහික්මුණ කෙනෙක්. ඒ නිසා ඔහු (සතර මහා ධාතුන්ගෙන් හටගන්නා වූ) රූපය ආත්මයක් (තමාගේ වසඟයෙහි පැවැත්විය හැකි දෙයක්) වශයෙන් මුලාවෙන් දකිනවා. එක්කෝ ඔහු මුලාවෙන් දකින්නේ ආත්මය රූපයෙන් හැදිච්ච එකක් කියලයි. එහෙම නැත්නම් ඔහු මුලාවෙන් දකින්නේ ආත්මයක් තුළ තමයි රූපය තියෙන්නේ කියලා. එහෙමත් නැත්නම් ඔහු මුලාවෙන් දකින්නේ ආත්මය තියෙන්නේ රූපය තුළයි කියලා. ‘මම තමයි රූපය, ඒ නිසා රූපය මගේ’ කියලා ඒ රූපය සිතින් අල්ලාගෙන ඉන්නවා. ‘මම තමයි රූපය, ඒ නිසා රූපය මගේ’ කියලා ඒ රූපය සිතින් අල්ලාගෙන ඉන්න කොට ඔහු අල්ලාගත් ඒ රූපය ජරාමරණ ආදියෙන් වෙනස් වෙලා යනවා. වෙනත් ස්වභාවයකට පත්වෙනවා. එතකොට ඒ රූපය වෙනස් වෙලා යද්දී, වෙනත් ස්වභාවයකට පත් වෙද්දී ඔහු ශෝක වෙනවා. වැළපෙනවා. දුක් වෙනවා. දොම්නස් වෙනවා. සුසුම් හෙළනවා.
ඒ වගේම ඔහු (ස්පර්ශයෙන් හටගන්නා වූ) විඳීම ආත්මයක් (තමාගේ වසඟයෙහි පැවැත්විය හැකි දෙයක්) වශයෙන් මුලාවෙන් දකිනවා. එක්කෝ ඔහු මුලාවෙන් දකින්නේ ආත්මය විඳීමෙන් හැදිච්ච එකක් කියලයි. එහෙම නැත්නම් ඔහු මුලාවෙන් දකින්නේ ආත්මයක් තුළ තමයි විඳීම තියෙන්නේ කියලා. එහෙමත් නැත්නම් ඔහු මුලාවෙන් දකින්නේ ආත්මය තියෙන්නේ විඳීම තුළයි කියලා. ‘මම තමයි විඳීම, ඒ නිසා විඳීම මගේ,’ කියලා ඒ විඳීම සිතින් අල්ලාගෙන ඉන්නවා. ‘මම තමයි විඳීම, ඒ නිසා විඳීම මගේ’ කියලා ඒ විඳීම සිතින් අල්ලාගෙන ඉන්න කොට ඔහු අල්ලාගත් ඒ විඳීම ජරාමරණ ආදියෙන් වෙනස් වෙලා යනවා. වෙනත් ස්වභාවයකට පත් වෙනවා. එතකොට ඒ විඳීම වෙනස් වෙලා යද්දී, වෙනස් ස්වභාවයකට පත් වෙද්දී ඔහු ශෝක වෙනවා. වැළපෙනවා. දුක් වෙනවා. දොම්නස් වෙනවා. සුසුම් හෙළනවා.
ඒ වගේම ඔහු (ස්පර්ශයෙන් හටගන්නා වූ) සඤ්ඤාව ආත්මයක් (තමාගේ වසඟයෙහි පැවැත්විය හැකි දෙයක්) වශයෙන් මුලාවෙන් දකිනවා. එක්කෝ ඔහු මුලාවෙන් දකින්නේ ආත්මය සඤ්ඤාවෙන් හැදිච්ච එකක් කියලයි. එහෙම නැත්නම් ඔහු මුලාවෙන් දකින්නේ ආත්මයක් තුළ තමයි සඤ්ඤාව තියෙන්නේ කියලා. එහෙමත් නැත්නම් ඔහු මුලාවෙන් දකින්නේ ආත්මය තියෙන්නේ සඤ්ඤාව තුළයි කියලා. ‘මම තමයි සඤ්ඤාව, ඒ නිසා සඤ්ඤාව මගේ,’ කියලා ඒ සඤ්ඤාව සිතින් අල්ලාගෙන ඉන්නවා. ‘මම තමයි සඤ්ඤාව, ඒ නිසා සඤ්ඤාව මගේ’ කියලා ඒ සඤ්ඤාව සිතින් අල්ලාගෙන ඉන්න කොට ඔහු අල්ලාගත් ඒ සඤ්ඤාව ජරාමරණ ආදියෙන් වෙනස් වෙලා යනවා. වෙනත් ස්වභාවයකට පත් වෙනවා. එතකොට ඒ සඤ්ඤාව වෙනස් වෙලා යද්දී, වෙනස් ස්වභාවයකට පත් වෙද්දී ඔහු ශෝක වෙනවා. වැළපෙනවා. දුක් වෙනවා. දොම්නස් වෙනවා. සුසුම් හෙළනවා.
ඒ වගේම ඔහු (ස්පර්ශයෙන් හටගන්නා වූ) සංස්කාර ආත්මයක් (තමාගේ වසඟයෙහි පැවැත්විය හැකි දෙයක්) වශයෙන් මුලාවෙන් දකිනවා. එක්කෝ ඔහු මුලාවෙන් දකින්නේ ආත්මය සංස්කාරවලින් හැදිච්ච එකක් කියලයි. එහෙම නැත්නම් ඔහු මුලාවෙන් දකින්නේ ආත්මයක් තුළ තමයි සංස්කාර තියෙන්නේ කියලා. එහෙමත් නැත්නම් ඔහු මුලාවෙන් දකින්නේ ආත්මය තියෙන්නේ සංස්කාර තුළයි කියලා. ‘මම තමයි සංස්කාර, ඒ නිසා සංස්කාර මගේ,’ කියලා ඒ සංස්කාර සිතින් අල්ලාගෙන ඉන්නවා. ‘මම තමයි සංස්කාර, ඒ නිසා සංස්කාර මගේ,’ කියලා ඒ සංස්කාර සිතින් අල්ලාගෙන ඉන්න කොට ඔහු අල්ලාගත් ඒ සංස්කාර ජරාමරණ ආදියෙන් වෙනස් වෙලා යනවා. වෙනත් ස්වභාවයකට පත් වෙනවා. එතකොට ඒ සංස්කාර වෙනස් වෙලා යද්දී, වෙනස් ස්වභාවයකට පත් වෙද්දී ඔහු ශෝක වෙනවා. වැළපෙනවා. දුක් වෙනවා. දොම්නස් වෙනවා. සුසුම් හෙළනවා.
ඒ වගේම ඔහු (නාමරූපයෙන් හටගන්නා වූ) විඤ්ඤාණය ආත්මයක් (තමාගේ වසඟයෙහි පැවැත්විය හැකි දෙයක්) වශයෙන් මුලාවෙන් දකිනවා. එක්කෝ ඔහු මුලාවෙන් දකින්නේ ආත්මය විඤ්ඤාණයෙන් හැදිච්ච එකක් කියලයි. එහෙම නැත්නම් ඔහු මුලාවෙන් දකින්නේ ආත්මයක් තුළ තමයි විඤ්ඤාණය තියෙන්නේ කියලා. එහෙමත් නැත්නම් ඔහු මුලාවෙන් දකින්නේ ආත්මය තියෙන්නේ විඤ්ඤාණය තුළයි කියලා. ‘මම තමයි විඤ්ඤාණය, ඒ නිසා විඤ්ඤාණය මගේ,’ කියල ඒ විඤ්ඤාණය සිතින් අල්ලාගෙන ඉන්නවා. ‘මම තමයි විඤ්ඤාණය, ඒ නිසා විඤ්ඤාණය මගේ,’ කියල ඒ විඤ්ඤාණය සිතින් අල්ලාගෙන ඉන්න කොට ඔහු අල්ලාගත් ඒ විඤ්ඤාණය ජරාමරණ ආදියෙන් වෙනස් වෙලා යනවා. වෙනත් ස්වභාවයකට පත් වෙනවා. එතකොට ඒ විඤ්ඤාණය වෙනස් වෙලා යද්දී, වෙනස් ස්වභාවයකට පත් වෙද්දී ඔහු ශෝක වෙනවා. වැළපෙනවා. දුක් වෙනවා. දොම්නස් වෙනවා. සුසුම් හෙළනවා.
පින්වත් ගෘහපතිය, ඔය විදිහට තමයි අසනීපවලින් පීඩා විඳින කයක් ඇති කෙනා ඒ එක්කම සිතිනුත් ලෙඩ වෙලා ඉන්නේ.
ඉතින් පින්වත් ගෘහපතිය, අසනීපවලින් පීඩා විඳින කයක් තිබුණත් ඒ විදිහට පීඩා නොවිඳින සිතක් ඇතුව ඉන්නේ කොහොමද?
පින්වත් ගෘහපතිය, මෙහිලා ශ්‍රැතවත් ආර්ය ශ්‍රාවකයෙක් ඉන්නවා. ඔහු ආර්යයන් වහන්සේලා දකින කෙනෙක්. ආර්ය ධර්මය තේරුම් ගන්න දක්ෂ කෙනෙක්. ආර්ය ධර්මයෙහි හික්මුණ කෙනෙක්. ඒ වගේම ඔහු සත්පුරුෂයන් වහන්සේලා දකින කෙනෙක්, සත්පුරුෂ ධර්මය තේරුම් ගන්න දක්ෂ කෙනෙක්. සත්පුරුෂ ධර්මයෙහි හික්මුණ කෙනෙක්. ඒ නිසා ඔහු (සතර මහා ධාතුන්ගෙන් හටගන්නා වූ) රූපය ආත්මයක් (තමාගේ වසඟයෙහි පැවැත්විය හැකි දෙයක්) වශයෙන් මුලාවෙන් දකින්නේ නෑ. ඒ වගේම ඒ ආත්මය රූපයෙන් හැදිච්ච එකක් කියලත් මුලාවෙන් දකින්නේ නෑ. ඒ වගේම ආත්මයක් තුළ තමයි රූපය තියෙන්නේ කියලත් මුලාවෙන් දකින්නේ නෑ. ඒ වගේම ඔහු ආත්මය තියෙන්නේ රූපය තුළයි කියලත් මුලාවෙන් දකින්නේ නෑ. ‘මම තමයි රූපය, ඒ නිසා රූපය මගේ,’ කියලා ඒ රූපය සිතින් අල්ලාගෙන ඉන්නෙත් නෑ. එතකොට ‘මම තමයි රූපය, ඒ නිසා රූපය මගේ,’ කියලා ඒ රූපය සිතින් අල්ලා නොගෙන ඉන්න කොටත්, ඔහු අල්ලා නොගත් ඒ රූපය ජරාමරණ ආදියෙන් වෙනස් වෙලා යනවා. වෙනත් ස්වභාවයකට පත් වෙනවා. ඉතින් ඒ රූපය වෙනස් වෙලා යද්දී, වෙනස් ස්වභාවයකට පත්වෙද්දී ඔහු ශෝක වෙන්නේ නෑ. වැළපෙන්නේ නෑ. දුක් වෙන්නේ නෑ. දොම්නස් වෙන්නේ නෑ. සුසුම් හෙළන්නේ නෑ.
ඒ වගේම ඔහු (ස්පර්ශයෙන් හටගන්නා වූ) විඳීම ආත්මයක් (තමාගේ වසඟයෙහි පැවැත්විය හැකි දෙයක්) වශයෙන් මුලාවෙන් දකින්නේ නෑ. ඒ වගේම ඒ ආත්මය විඳීමෙන් හැදිච්ච එකක් කියලත් මුලාවෙන් දකින්නේ නෑ. ඒ වගේම ආත්මයක් තුළ තමයි විඳීම තියෙන්නේ කියලත් මුලාවෙන් දකින්නේ නෑ. ඒ වගේම ඔහු ආත්මය තියෙන්නේ විඳීම තුළයි කියලත් මුලාවෙන් දකින්නේ නෑ. ‘මම තමයි විඳීම, ඒ නිසා විඳීම මගේ,’ කියලා ඒ විඳීම සිතින් අල්ලාගෙන ඉන්නෙත් නෑ. එතකොට ‘මම තමයි විඳීම, ඒ නිසා විඳීම මගේ,’ කියලා ඒ විදීම සිතින් අල්ලා නොගෙන ඉන්න කොටත්, ඔහු අල්ලා නොගත් ඒ විඳීම ජරාමරණ ආදියෙන් වෙනස් වෙලා යනවා. වෙනත් ස්වභාවයකට පත් වෙනවා. ඉතින් ඒ විඳීම වෙනස් වෙලා යද්දී, වෙනස් ස්වභාවයකට පත් වෙද්දී ඔහු ශෝක වෙන්නේ නෑ. වැළපෙන්නේ නෑ. දුක් වෙන්නේ නෑ. දොම්නස් වෙන්නේ නෑ. සුසුම් හෙළන්නේ නෑ.
ඒ වගේම ඔහු (ස්පර්ශයෙන් හටගන්නා වූ) සඤ්ඤාව ආත්මයක් (තමාගේ වසඟයෙහි පැවැත්විය හැකි දෙයක්) වශයෙන් මුලාවෙන් දකින්නේ නෑ. ඒ වගේම ඒ ආත්මය සඤ්ඤාවෙන් හැදිච්ච එකක් කියලත් මුලාවෙන් දකින්නේ නෑ. ඒ වගේම ආත්මයක් තුළ තමයි සඤ්ඤාව තියෙන්නේ කියලත් මුලාවෙන් දකින්නේ නෑ. ඒ වගේම ඔහු ආත්මය තියෙන්නේ සඤ්ඤාව තුළයි කියලත් මුලාවෙන් දකින්නේ නෑ. ‘මම තමයි සඤ්ඤාව, ඒ නිසා සඤ්ඤාව මගේ,’ කියල ඒ සඤ්ඤාව සිතින් අල්ලාගෙන ඉන්නෙත් නෑ. එතකොට ‘මම තමයි සඤ්ඤාව, ඒ නිසා සඤ්ඤාව මගේ,’ කියල ඒ සඤ්ඤාව සිතින් අල්ලා නොගෙන ඉන්න කොටත්, ඔහු අල්ලා නොගත් ඒ සඤ්ඤාව ජරාමරණ ආදියෙන් වෙනස් වෙලා යනවා. වෙනත් ස්වභාවයකට පත් වෙනවා. ඉතින් ඒ සඤ්ඤාව වෙනස් වෙලා යද්දී, වෙනස් ස්වභාවයකට පත්වෙද්දී ඔහු ශෝක වෙන්නේ නෑ. වැළපෙන්නේ නෑ. දුක් වෙන්නේ නෑ. දොම්නස් වෙන්නේ නෑ. සුසුම් හෙළන්නේ නෑ.
ඒ වගේම ඔහු (ස්පර්ශයෙන් හටගන්නා වූ) සංස්කාර ආත්මයක් (තමාගේ වසඟයෙහි පැවැත්විය හැකි දෙයක්) වශයෙන් මුලාවෙන් දකින්නේ නෑ. ඒ වගේම ඒ ආත්මය සංස්කාරවලින් හැදිච්ච එකක් කියලත් මුලාවෙන් දකින්නේ නෑ. ඒ වගේම ආත්මයක් තුළ තමයි සංස්කාර තියෙන්නේ කියලත් මුලාවෙන් දකින්නේ නෑ. ඒ වගේම ඔහු ආත්මය තියෙන්නේ සංස්කාර තුළයි කියලත් මුලාවෙන් දකින්නේ නෑ. ‘මම තමයි සංස්කාර, ඒ නිසා සංස්කාර මගේ,’ කියල ඒ සංස්කාර සිතින් අල්ලා ගෙන ඉන්නෙත් නෑ. එතකොට ‘මම තමයි සංස්කාර, ඒ නිසා සංස්කාර මගේ,’ කියල ඒ සංස්කාර සිතින් අල්ලා නොගෙන ඉන්න කොටත්, ඔහු අල්ලා නොගත් ඒ සංස්කාර ජරාමරණ ආදියෙන් වෙනස් වෙලා යනවා. වෙනත් ස්වභාවයකට පත් වෙනවා. ඉතින් ඒ සංස්කාර වෙනස් වෙලා යද්දී, වෙනස් ස්වභාවයකට පත්වෙද්දී ඔහු ශෝක වෙන්නේ නෑ. වැළපෙන්නේ නෑ. දුක් වෙන්නේ නෑ. දොම්නස් වෙන්නේ නෑ. සුසුම් හෙළන්නේ නෑ.
ඒ වගේම ඔහු (නාමරූපයෙන් හටගන්නා වූ) විඤ්ඤාණය ආත්මයක් (තමාගේ වසඟයෙහි පැවැත්විය හැකි දෙයක්) වශයෙන් මුලාවෙන් දකින්නේ නෑ. ඒ වගේම ඒ ආත්මය විඤ්ඤාණයෙන් හැදිච්ච එකක් කියලත් මුලාවෙන් දකින්නේ නෑ. ඒ වගේම ආත්මයක් තුළ තමයි විඤ්ඤාණය තියෙන්නේ කියලත් මුලාවෙන් දකින්නේ නෑ. ඒ වගේම ඔහු ආත්මය තියෙන්නේ විඤ්ඤාණය තුළයි කියලත් මුලාවෙන් දකින්නේ නෑ. ‘මම තමයි විඤ්ඤාණය, ඒ නිසා විඤ්ඤාණය මගේ,’ කියල ඒ විඤ්ඤාණය සිතින් අල්ලාගෙන ඉන්නෙත් නෑ. එතකොට ‘මම තමයි විඤ්ඤාණය, ඒ නිසා විඤ්ඤාණය මගේ,’ කියල ඒ විඤ්ඤාණය සිතින් අල්ලා නොගෙන ඉන්න කොටත්, ඔහු අල්ලා නොගත් ඒ විඤ්ඤාණය ජරාමරණ ආදියෙන් වෙනස් වෙලා යනවා. වෙනත් ස්වභාවයකට පත් වෙනවා. ඉතින් ඒ විඤ්ඤාණය වෙනස් වෙලා යද්දී, වෙනස් ස්වභාවයකට පත් වෙද්දී ඔහු ශෝක වෙන්නේ නෑ. වැළපෙන්නේ නෑ. දුක් වෙන්නේ නෑ. දොම්නස් වෙන්නේ නෑ. සුසුම් හෙළන්නේ නෑ.
පින්වත් ගෘහපතිය, ඔන්න ඔය ආකාරයටයි අසනීපවලින් පීඩා විඳින කයක් තිබුණත් ඒ විදිහට පීඩා නොවිඳින සිතක් ඇතුව ඉන්නේ.”
ආයුෂ්මත් සාරිපුත්තයන් වහන්සේ මෙය වදාළා. නකුලපිතු ගෘහපති තුමා වඩාත් සතුටට පත්වුණා. ආයුෂ්මත් සාරිපුත්තයන් වහන්සේ වදාළ දෙසුම සතුටින් පිළිගත්තා.
සාදු! සාදු!! සාදු!!!
නකුලපිතු සූත්‍රය නිමා විය.
ධර්මදානය උදෙසා පාලි සහ සිංහල අන්තර්ගතය උපුටා ගැනීම https://mahamevnawa.lk/sutta/sn3_1-1-1-1/ වෙබ් පිටුවෙනි.
Ver.1.40 - Last Updated On 26-SEP-2020 At 03:14 P.M