මා හට අසන්නට ලැබුනේ මේ විදිහටයි. ඒ දිනවල භාග්‍යවත් බුදුරජාණන් වහන්සේ වැඩසිටියේ සැවැත් නුවර මිගාරමාතු ප්‍රාසාදය නම් වූ පූර්වාරාමයේ. එසමයෙහි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පුන් පොහෝ දවසක, පුන් සඳ ඇති රාත්‍රියෙහි භික්ෂුසංඝයා පිරිවරාගෙන එළිමහනේ වැඩසිටියා. එවිට භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ඉතා නිශ්ශබ්දව වැඩහුන් භික්ෂුසංඝයා දෙස හාත්පස නෙත් විදහා බලා භික්ෂූන් අමතා වදාළා.
“පින්වත් මහණෙනි, අසත්පුරුෂයාට ‘මේ භවතා අසත්පුරුෂයෙක්ය’ කියල අසත්පුරුෂයෙකුව හඳුනාගන්නට පුළුවන්ද?”
“ස්වාමීනී, එය නොහැකි දෙයක්.”
“ඉතා යහපති, පින්වත් මහණෙනි, අසත්පුරුෂයා ‘මේ භවතා අසත්පුරුෂයෙක්ය’ කියල අසත්පුරුෂයෙකුව හඳුනාගන්නවා යන යමක් ඇද්ද එය සිදු නොවිය හැකි දෙයක්. එහෙම වෙන්නට ඉඩක් නැහැ.”
“පින්වත් මහණෙනි, අසත්පුරුෂයාට ‘මේ භවතා සත්පුරුෂයෙක්ය’ කියල සත්පුරුෂයෙකුව හඳුනාගන්නට පුළුවන්ද?”
“ස්වාමීනී, එය නොහැකි දෙයක්.”
“ඉතා යහපති, පින්වත් මහණෙනි, අසත්පුරුෂයා ‘මේ භවතා සත්පුරුෂයෙක් ය’ කියල සත්පුරුෂයෙකුව හඳුනාගන්නවා යන යමක් ඇද්ද එය සිදු නොවිය හැකි දෙයක්. එහෙම වෙන්නට ඉඩක් නැහැ.
පින්වත් මහණෙනි, අසත්පුරුෂයා අසත්පුරුෂ ගතිගුණවලින් යුක්තයි. අසත්පුරුෂ සේවනයෙන් යුක්තයි. ඒ වගේම අසත්පුරුෂ සිතුවිලියි සිතන්නේ. අසත්පුරුෂ සාකච්ඡාවන් තමයි කරන්නේ. අසත්පුරුෂ වචනයි කතා කරන්නේ. අසත්පුරුෂ කටයුතුයි කරන්නේ. ඒ වගේම අසත්පුරුෂ දැක්මෙන් යුක්තයි. අසත්පුරුෂ දන් දෙනවා.
පින්වත් මහණෙනි, අසත්පුරුෂයා අසත්පුරුෂ ගතිගුණ වලින් යුක්ත වන්නේ කොහොමද? පින්වත් මහණෙනි, මෙහිලා අසත්පුරුෂයා තථාගතයන් වහන්සේගේ අවබෝධය අදහා නොගනියි. පව් කිරීමෙහි ලැජ්ජා රහිතයි. බිය රහිතයි. අල්ප දැනුමෙන් යුක්තයි. උපන් අකුසල් ප්‍රහාණය කිරීමට වීරිය නැති කුසීතයෙක්. සිහි මුලාවෙන් යුක්තයි. දුෂ්ප්‍රාඥයි.
පින්වත් මහණෙනි, අසත්පුරුෂයා ඔය ආකාරයෙනුයි අසත්පුරුෂ ගතිගුණ වලින් යුක්ත වන්නේ.
පින්වත් මහණෙනි, අසත්පුරුෂයා අසත්පුරුෂ ආශ්‍රයෙන් යුතු වන්නේ කොහොමද? පින්වත් මහණෙනි, මෙහිලා යම් මේ ශ්‍රමණ බ්‍රාහ්මණයින් ශ්‍රද්ධා රහිත නම්, පව් කිරීමෙහි ලැජ්ජා රහිත නම්, පව් කිරීමෙහි බිය රහිත නම්, අල්ප දැනුමෙන් යුක්ත නම්, කුසීත නම්, මුලා වූ සිහියෙන් යුක්ත නම්, දුෂ්ප්‍රාඥ නම් ඒ උදවිය තමයි අසත්පුරුෂයාගේ යහළුවන් වන්නේ. උදව්කාරයන් වන්නේ. පින්වත් මහණෙනි, අසත්පුරුෂයා අසත්පුරුෂ ආශ්‍රයෙන් යුක්ත වන්නේ ඔය විදිහටයි.
පින්වත් මහණෙනි, අසත්පුරුෂයා අසත්පුරුෂ සිතුවිලි සිතන්නේ කොහොමද? පින්වත් මහණෙනි, අසත්පුරුෂයා තමාට විපත පිණිස පවතින දේවලුත් හිතනවා. අනුන්ට විපත පිණිස පවතින දේවලුත් හිතනවා. දෙපක්ෂයට ම විපත පිණිස පවතින දේවලුත් හිතනවා. පින්වත් මහණෙනි, ඔය විදිහටයි අසත්පුරුෂයා අසත්පුරුෂ සිතුවිලි සිතන්නේ.
පින්වත් මහණෙනි, අසත්පුරුෂයා අසත්පුරුෂ සාකච්ඡා කරන්නේ කොහොමද? පින්වත් මහණෙනි, අසත්පුරුෂයා තමාට විපත පිණිස පවතින දේවල් ගැනත් සාකච්ඡා කරනවා. අනුන්ට විපත පිණිස පවතින දේවල් ගැනත් සාකච්ඡා කරනවා. දෙපක්ෂයට ම විපත පිණිස පවතින දේවල් ගැනත් සාකච්ඡා කරනවා. පින්වත් මහණෙනි, ඔය විදිහටයි අසත්පුරුෂයා අසත්පුරුෂ සාකච්ඡා කරන්නේ.
පින්වත් මහණෙනි, අසත්පුරුෂයා අසත්පුරුෂ වචනවලින් යුක්ත වන්නේ කොහොමද? පින්වත් මහණෙනි, මෙහිලා අසත්පුරුෂයා බොරු කියනවා. කේලාම් කියනවා. ඵරුෂ වචන කියනවා. හිස් වචන කියනවා. පින්වත් මහණෙනි, අසත්පුරුෂයා අසත්පුරුෂ බස් දොඩන්නේ ඔය ආකාරයටයි.
පින්වත් මහණෙනි, අසත්පුරුෂයා අසත්පුරුෂ කටයුතුවලින් යුතු වන්නේ කොහොමද? පින්වත් මහණෙනි, මෙහිලා අසත්පුරුෂයා සතුන් මැරීමෙහි යුක්ත වේ. නුදුන් දේ ගැනීමෙහි යුක්ත වේ. කාම මිත්‍යාචාරයෙහි යෙදෙයි. පින්වත් මහණෙනි, ඔය විදිහටයි අසත්පුරුෂයා අසත්පුරුෂ කටයුතුවල යෙදෙන්නේ.
පින්වත් මහණෙනි, අසත්පුරුෂයාගේ අසත්පුරුෂ දැක්ම පවතින්නේ කොහොමද? පින්වත් මහණෙනි, මෙහිලා අසත්පුරුෂයා මෙබඳු ආකාරයේ දැක්මකින් යුතු වෙයි. ඒ කියන්නේ, ‘දුන් දෙයෙහි විපාක නැත. පුද පූජාවෙහි විපාක නැත. සේවයෙහි විපාක නැත. හොඳ නරක කර්මයන්ගේ ඵල විපාක නැත. මෙලොව කියා දෙයක් නැත. පරලොව කියා දෙයක් නැත. මවක් නැත. පියෙක් නැත. ඕපපාතික සත්වයන් නැත. ලෝකයෙහි යහපත් මගෙහි පිළිපන් ශ්‍රමණ බ්‍රාහ්මණයින් මෙලොවත් පරලොවත් ස්වකීය ප්‍රඥාවෙන් සාක්ෂාත් කොට දේශනා කිරීමක් නැත’ කියලා. පින්වත් මහණෙනි, අසත්පුරුෂයා අසත්පුරුෂ දැක්මෙන් යුතු වන්නේ ඔය විදිහටයි.
පින්වත් මහණෙනි, අසත්පුරුෂයා අසත්පුරුෂ දන් දෙන්නේ කොහොමද? පින්වත් මහණෙනි, මෙහිලා අසත්පුරුෂයා දෙන්නන් වාලේ දන් දෙයි. සිය අතින් දන් නොදෙයි. ආදර ගෞරව රහිතව දන් දෙයි. අහක දමන අදහසින් දන් දෙයි. ‘තමා දෙන දානයෙහි විපාක නැවත තමාට ලැබේය’ යන අදහසින් තොරව දන් දෙයි. පින්වත් මහණෙනි, ඔය විදිහටයි අසත්පුරුෂයා අසත්පුරුෂ දන් දෙන්නේ.
පින්වත් මහණෙනි, ඔය අසත්පුරුෂයා මේ විදිහට අසත්පුරුෂ ගතිගුණවලින් යුක්තවෙලා, මේ විදිහට අසත්පුරුෂයන් ඇසුරු කරලා, මේ විදිහට අසත්පුරුෂ සිතුවිලි සිතලා, මේ විදිහට අසත්පුරුෂ සාකච්ඡාවන් කරලා, මේ විදිහට අසත්පුරුෂ වචන කියලා, මේ විදිහට අසත්පුරුෂ වැඩ කරලා, මේ විදිහට අසත්පුරුෂ දැක්මෙන් යුක්ත වෙලා, මේ විදිහට අසත්පුරුෂ දන් දීලා කය බිඳී මරණින් මතු යම් තැනක අසත්පුරුෂයන්ගේ උපතක් ඇද්ද, අන්න එතනයි උපදින්නේ. පින්වත් මහණෙනි, අසත්පුරුෂයන් උපදින්නේ කොහේද? එක්කෝ නිරයේ. එහෙම නැත්නම් තිරිසන් අපායේ.
“පින්වත් මහණෙනි, සත්පුරුෂයාට ‘මේ භවතා සත්පුරුෂයෙක් ය’ කියල සත්පුරුෂයෙකුව හඳුනාගන්නට පුළුවන්ද?”
“එසේය, ස්වාමීනී.”
“ඉතා යහපති, පින්වත් මහණෙනි, සත්පුරුෂයා ‘මේ භවතා සත්පුරුෂයෙක් ය’ කියල සත්පුරුෂයෙකුව හඳුනාගන්නවා යන යමක් ඇද්ද එය සිදුවිය හැකි දෙයක්.”
“පින්වත් මහණෙනි, සත්පුරුෂයාට ‘මේ භවතා අසත්පුරුෂයෙක් ය’ කියල අසත්පුරුෂයෙකුව හඳුනාගන්නට පුළුවන්ද?”
“එසේය, ස්වාමීනී.”
“ඉතා යහපති, පින්වත් මහණෙනි, සත්පුරුෂයා ‘මේ භවතා අසත්පුරුෂයෙක් ය’ කියල අසත්පුරුෂයෙකුව හඳුනාගන්නවා යන යමක් ඇද්ද එය සිදුවිය හැකි දෙයක්.
පින්වත් මහණෙනි, සත්පුරුෂයා සත්පුරුෂ ගතිගුණවලින් යුක්තයි. සත්පුරුෂ සේවනයෙන් යුක්තයි. ඒ වගේම සත්පුරුෂ සිතුවිලියි සිතන්නේ. සත්පුරුෂ සාකච්ඡාවන් තමයි කරන්නේ. සත්පුරුෂ වචනයි කතා කරන්නේ. සත්පුරුෂ කටයුතුයි කරන්නේ. ඒ වගේම සත්පුරුෂ දැක්මෙන් යුක්තයි. සත්පුරුෂ දන් දෙනවා.
පින්වත් මහණෙනි, සත්පුරුෂයා සත්පුරුෂ ගතිගුණ වලින් යුක්ත වන්නේ කොහොමද? පින්වත් මහණෙනි, මෙහිලා සත්පුරුෂයා තථාගතයන් වහන්සේගේ අවබෝධය අදහා ගනියි. පව් කිරීමෙහි ලැජ්ජා වෙයි. පව් කිරීමෙහි බිය සහිතයි. බොහෝ දැනුමෙන් යුක්තයි. උපන් අකුසල් ප්‍රහාණය කිරීමට පටන් ගත් වීරියෙන් යුක්තයි. සිහිය පිහිටුවාගෙන ඉන්නවා. ප්‍රඥාවන්තයි. පින්වත් මහණෙනි, සත්පුරුෂයා ඔය ආකාරයෙනුයි සත්පුරුෂ ගතිගුණවලින් යුක්ත වන්නේ.
පින්වත් මහණෙනි, සත්පුරුෂයා සත්පුරුෂ ආශ්‍රයෙන් යුතු වන්නේ කොහොමද? පින්වත් මහණෙනි, මෙහිලා යම් මේ ශ්‍රමණ බ්‍රාහ්මණයින් ශ්‍රද්ධාවෙන් යුක්ත නම්, පවට ලැජ්ජා ඇත්නම්, පවට බිය ඇත්නම්, බොහෝ දැනුමෙන් යුක්ත නම්, පටන් ගත් වීරියෙන් යුක්ත නම්, මනාව පිහිටුවා ගත් සිහියෙන් යුක්ත නම්, ප්‍රඥාවන්ත නම් ඒ උදවිය තමයි සත්පුරුෂයාගේ යහළුවන් වන්නේ. උදව්කාරයන් වන්නේ. පින්වත් මහණෙනි, සත්පුරුෂයා සත්පුරුෂ ආශ්‍රයෙන් යුක්ත වන්නේ ඔය විදිහටයි.
පින්වත් මහණෙනි, සත්පුරුෂයා සත්පුරුෂ සිතුවිලි සිතන්නේ කොහොමද? පින්වත් මහණෙනි, සත්පුරුෂයා තමාට විපත පිණිස පවතින දේවල් සිතන්නේ නෑ. අනුන්ට විපත පිණිස පවතින දේවල් සිතන්නෙත් නෑ. දෙපක්ෂයට ම විපත පිණිස පවතින දේවල් සිතන්නෙත් නෑ. පින්වත් මහණෙනි, ඔය විදිහටයි සත්පුරුෂයා සත්පුරුෂ සිතුවිලි සිතන්නේ.
පින්වත් මහණෙනි, සත්පුරුෂයා සත්පුරුෂ සාකච්ඡා කරන්නේ කොහොමද? පින්වත් මහණෙනි, සත්පුරුෂයා තමාට විපත පිණිස පවතින දේවල් සාකච්ඡා කරන්නේ නෑ. අනුන්ට විපත පිණිස පවතින දේවල් ගැනත් සාකච්ඡා කරන්නේ නෑ. දෙපක්ෂයට ම විපත පිණිස පවතින දේවල් ගැනත් සාකච්ඡා කරන්නේ නෑ. පින්වත් මහණෙනි, ඔය විදිහටයි සත්පුරුෂයා සත්පුරුෂ සාකච්ඡා කරන්නේ.
පින්වත් මහණෙනි, සත්පුරුෂයා සත්පුරුෂ වචනවලින් යුක්ත වන්නේ කොහොමද? පින්වත් මහණෙනි, මෙහිලා සත්පුරුෂයා බොරු කීමෙන් වැළකී සිටිනවා. කේලාම් කීමෙන් වැළකී සිටිනවා. ඵරුෂ වචන කීමෙන් වැළකී සිටිනවා. හිස් වචන කීමෙන් වැළකී සිටිනවා. පින්වත් මහණෙනි, සත්පුරුෂයා සත්පුරුෂ බස් පවසන්නේ ඔය ආකාරයටයි.
පින්වත් මහණෙනි, සත්පුරුෂයා සත්පුරුෂ කටයුතුවලින් යුතු වන්නේ කොහොමද? පින්වත් මහණෙනි, මෙහිලා සත්පුරුෂයා සතුන් මැරීමෙන් වැළකී සිටිනවා. නුදුන් දේ ගැනීමෙන් වැළකී සිටිනවා. කාම මිත්‍යාචාරයෙන් වැළකී සිටිනවා. පින්වත් මහණෙනි, ඔය විදිහටයි සත්පුරුෂයා සත්පුරුෂ කටයුතුවල යෙදෙන්නේ.
පින්වත් මහණෙනි, සත්පුරුෂයාගේ සත්පුරුෂ දැක්ම පවතින්නේ කොහොමද? පින්වත් මහණෙනි, මෙහිලා සත්පුරුෂයා මෙබඳු ආකාරයේ දැක්මකින් යුතු වෙයි. ඒ කියන්නේ, ‘දුන් දෙයෙහි විපාක තියෙනවා. පුද පූජාවෙහි විපාක තියෙනවා. සේවයෙහි විපාක තියෙනවා. හොඳ නරක කර්මයන්ගේ ඵල විපාක තියෙනවා. මෙලොව කියා දෙයක් තියෙනවා. පරලොව කියා දෙයක් තියෙනවා. මවක් ඉන්නවා. පියෙක් ඉන්නවා. ඕපපාතික සත්වයන් ඉන්නවා. ලෝකයෙහි යහපත් මගෙහි පිළිපන් ශ්‍රමණ බ්‍රාහ්මණයින් මෙලොවත් පරලොවත් ස්වකීය ප්‍රඥාවෙන් සාක්ෂාත් කොට දේශනා කිරීමක් තියෙනවා’ කියලා. පින්වත් මහණෙනි, සත්පුරුෂයා සත්පුරුෂ දැක්මෙන් යුතු වන්නේ ඔය විදිහටයි.
පින්වත් මහණෙනි, සත්පුරුෂයා සත්පුරුෂ දන් දෙන්නේ කොහොමද? පින්වත් මහණෙනි, මෙහිලා සත්පුරුෂයා ඉතා හොඳින් සකස් කොට දන් දෙයි. සිය අතින් දන් දෙයි. ආදර ගෞරව සහිතව දන් දෙයි. පිරිසිදු දෙයින් දන් දෙයි. ‘තමා දෙන දානයෙහි විපාක නැවත තමාට ලැබේ ය’ යන අදහසින් දන් දෙයි. පින්වත් මහණෙනි, ඔය විදිහටයි සත්පුරුෂයා සත්පුරුෂ දන් දෙන්නේ.
පින්වත් මහණෙනි, ඔය සත්පුරුෂයා මේ විදිහට සත්පුරුෂ ගතිගුණවලින් යුක්තවෙලා, මේ විදිහට සත්පුරුෂයන් ඇසුරු කරලා, මේ විදිහට සත්පුරුෂ සිතුවිලි සිතලා, මේ විදිහට සත්පුරුෂ සාකච්ඡාවන් කරලා, මේ විදිහට සත්පුරුෂ වචන කියලා, මේ විදිහට සත්පුරුෂ වැඩ කරලා, මේ විදිහට සත්පුරුෂ දැක්මෙන් යුක්ත වෙලා, මේ විදිහට සත්පුරුෂ දන් දීලා කය බිඳී මරණින් මතු යම් තැනක සත්පුරුෂයන්ගේ උපතක් ඇද්ද, අන්න එතනයි උපදින්නේ. පින්වත් මහණෙනි, සත්පුරුෂයන් උපදින්නේ කොහේද? ආනුභාව සම්පන්න දිව්‍යත්වයක් හෝ ලැබෙනවා. ආනුභාව සම්පන්න මනුෂ්‍ය ආත්මභාවයක් හෝ ලැබෙනවා.
භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මේ උතුම් දේශනය වදාළා. ඒ දේශනය ගැන ඒ භික්ෂූන් වහන්සේලා ගොඩක් සතුටු වුනා. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වදාළ මේ දේශනය සතුටින් පිළිගත්තා.
සාදු! සාදු!! සාදු!!!
පුන් පොහෝ දීනයේ දී වදාළ කුඩා දෙසුම නිමා විය.
ධර්මදානය උදෙසා පාලි සහ සිංහල අන්තර්ගතය උපුටා ගැනීම https://mahamevnawa.lk/sutta/mn3_3-1-10/ වෙබ් පිටුවෙනි.
Ver.1.40 - Last Updated On 26-SEP-2020 At 03:14 P.M