මා හට අසන්නට ලැබුනේ මේ විදිහට යි. ඒ දිනවල භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මහත් භික්ෂුසංඝයා පිරිවරා කෝසල ජනපදයෙහි චාරිකාවෙහි වඩිමින් සිටියා. එදා භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වඩින මගින් බැහැරව එක්තරා ස්ථානයක දී සිනහවක් පහළ කළ සේක. එවිට ආයුෂ්මත් ආනන්දයන් වහන්සේට මෙය සිතුණා. “භාග්‍යවතුන් වහන්සේට සිනහවක් පහළ වෙන එකට හේතුව කුමක් ද? ප්‍රත්‍යය කුමක් ද? තථාගතයන් වහන්සේලා කරුණු රහිතව සිනහ පහළ නො කරන සේක.”
ඉතින් ආයුෂ්මත් ආනන්දයන් වහන්සේ සිවුරු ඒකාංශ කොට පොරවා ගෙන, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වෙත ඇඳිලි බැඳ වන්දනා කොට, භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මෙය පැවසුවා. “ස්වාමීනී, භාග්‍යවතුන් වහන්ස, සිනහවක් පහළ කරන්නට හේතුව කුමක්ද? ප්‍රත්‍යය කුමක් ද? තථාගතයන් වහන්සේලා කරුණු රහිතව සිනහ පහළ නො කරන සේක.”
“පින්වත් ආනන්ද, මෙය කලින් සිදු වූ දෙයක්. මෙම ප්‍රදේශයෙහි වේහලිංග නම් නියම්ගමක් තිබුනා. ඒ නියම්ගම ඉතාම සමෘද්ධ යි. දියුණු යි. බොහෝ ජනාකීර්ණ වෙලා තිබුනා. පින්වත් ආනන්ද, කාශ්‍යප නම් වූ භාග්‍යවත් අරහත් සම්මා සම්බුදුරජාණන් වහන්සේ ඔය වේහලිංග නියම්ගම ඇසුරු කොට වැඩවාසය කළා. පින්වත් ආනන්ද, ඒ කාශ්‍යප නම් වූ භාග්‍යවත් අරහත් සම්මා සම්බුදුරජාණන් වහන්සේ පිණිස මෙතැන විහාරයක් තිබුනා. ඉතින් පින්වත් ආනන්ද, ඒ කාශ්‍යප නම් වූ භාග්‍යවත් අරහත් සම්මා සම්බුදුරජාණන් වහන්සේ මෙතැන වැඩ හිඳ භික්ෂුසංඝයාට ධර්මාවවාද කොට වදාළා.”
එකල්හි ආයුෂ්මත් ආනන්දයන් වහන්සේ සඟල සිවුර සතර පොටකට නවා අසුනක් පණවා භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මෙය පැවසුවා. “එසේ වී නම්, ස්වාමීනී, භාග්‍යවතුන් වහන්ස, වැඩ හිඳින සේක්වා! මෙසේ මේ භූමි ප්‍රදේශය අරහත් වූ සම්මා සම්බුදුවරයන් වහන්සේලා දෙනමක් විසින් පරිභෝග කළා වෙනවා” කියල. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පණවන ලද අසුනෙහි වැඩසිටියා. එසේ වැඩ සිටි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ආයුෂ්මත් ආනන්දයන් අමතා මෙය වදාළා.
“පින්වත් ආනන්ද, මෙය පෙර සිදු වූ දෙයක්. මෙම ප්‍රදේශයෙහි වේහලිංග නම් නියම්ගමක් තිබුනා. ඒ නියම්ගම ඉතාම සමෘද්ධ යි. දියුණු යි. බොහෝ ජනාකීර්ණ වෙලා තිබුනා. පින්වත් ආනන්ද, කාශ්‍යප නම් වූ භාග්‍යවත් අරහත් සම්මා සම්බුදුරජාණන් වහන්සේ ඔය වේහලිංග නියම්ගම ඇසුරු කොට වැඩවාසය කළා. පින්වත් ආනන්ද, ඒ කාශ්‍යප නම් වූ භාග්‍යවත් අරහත් සම්මා සම්බුදුරජාණන් වහන්සේ පිණිස මෙතැන විහාරයක් තිබුනා. ඉතින් පින්වත් ආනන්ද, ඒ කාශ්‍යප නම් වූ භාග්‍යවත් අරහත් සම්මා සම්බුදුරජාණන් වහන්සේ මෙතැන වැඩ හිඳ භික්ෂුසංඝයාට ධර්මාවවාද කරනවා.
පින්වත් ආනන්ද, එතකොට ඒ වේහලිංග නියම්ගමේ ඝටීකාර නම් කුඹල්කරුවෙක් සිටියා. ඔහු තමයි කාශ්‍යප නම් වූ භාග්‍යවත් අරහත් සම්මා සම්බුදුරජාණන් වහන්සේට උපස්ථායක වුනේ. අග්‍රඋපස්ථායක වුනේ. ඉතින් පින්වත් ආනන්ද, ඒ ඝටීකාර කුඹල්කරුවා හට ජෝතිපාල නම් ප්‍රිය සහායක වූ යහළු තරුණයෙක් සිටියා. පින්වත් ආනන්ද, දවසක් ඝටීකාර කුඹල්කරුවා ජෝතිපාල තරුණයා ඇමතුවා. “ප්‍රිය මිත්‍ර ජෝතිපාලයෙනි, එන්න. කාශ්‍යප නම් වූ භාග්‍යවත් අරහත් සම්මා සම්බුදුරජාණන් වහන්සේව බැහැදකින්නට යමු. ඒ භාග්‍යවතුන් වහන්සේව දකින්නට යෑම මංගල සම්මත කාරණයක්.”
මෙසේ පැවසූ විට පින්වත් ආනන්ද, ජෝතිපාල තරුණයා ඝටීකාර කුඹල්කරුවාට මෙය පැවසුවා. “ඝටීකාර මිත්‍රය, වැඩක් නැහැ. ඔය මුඩු ශ්‍රමණයන් වහන්සේලා දැකීමෙන් ඇති ඵලය කිම?” පින්වත් ආනන්ද, දෙවෙනි වතාවටත් ….(පෙ)…. පින්වත් ආනන්ද තුන්වෙනි වතාවටත් ඝටීකාර කුඹල්කරුවා ජෝතිපාල තරුණයා ඇමතුවා. “ප්‍රිය මිත්‍ර ජෝතිපාලයෙනි, එන්න. කාශ්‍යප නම් වූ භාග්‍යවත් අරහත් සම්මා සම්බුදුරජාණන් වහන්සේව බැහැදකින්නට යමු. ඒ භාග්‍යවතුන් වහන්සේව දකින්නට යෑම මංගල සම්මත කාරණයක්” කියල.
තුන්වෙනි වතාවට ත් පින්වත් ආනන්ද, ජෝතිපාල තරුණයා ඝටීකාර කුඹල්කරුවාට මෙය පැවසුවා. “ඝටීකාර මිත්‍රය, වැඩක් නැහැ. ඔය මුඩු ශ්‍රමණයන් වහන්සේලා දැකීමෙන් ඇති ඵලය කිම?” කියල. “එසේ වී නම්, ප්‍රිය මිත්‍ර ජෝතිපාල, ඇඟ උලන ලණුව ත් ගෙන අපි වතුර නාන්නට නදියට යමු.” එතකොට පින්වත් ආනන්ද, “එසේය මිත්‍රය” කියා ජෝතිපාල තරුණයා ඝටීකාර කුඹල්කරුවාට පිළිතුරු දුන්නා. ඉතින් පින්වත් ආනන්දයෙනි, ඝටීකාර කුඹල්කරුවා ත්, ජෝතිපාල තරුණයා ත් ඇඟ උලන ලණුව ත් ගෙන දිය නාන්නට නදියට ගියා.
පින්වත් ආනන්ද, එහිදී ත් ඝටීකාර කුඹල්කරුවා ජෝතිපාල තරුණයා ඇමතුවා. “ප්‍රිය මිත්‍ර ජෝතිපාලයෙනි, කාශ්‍යප නම් වූ භාග්‍යවත් අරහත් සම්මා සම්බුදුරජාණන් වහන්සේ වැඩසිටින ආරාමය මේ ළඟ ම යි තියෙන්නෙ. එන්න මිත්‍ර ජෝතිපාලයෙනි, කාශ්‍යප නම් වූ භාග්‍යවත් අරහත් සම්මා සම්බුදු රජාණන් වහන්සේව බැහැදකින්නට යමු. ඒ භාග්‍යවතුන් වහන්සේව දකින්නට යෑම මංගල සම්මත කාරණයක්” කියල.
මෙසේ පැවසූ විට පින්වත් ආනන්ද, ජෝතිපාල තරුණයා ඝටීකාර කුඹල්කරුවාට මෙය පැවසුවා. “ඝටීකාර මිත්‍රය, වැඩක් නැහැ. ඔය මුඩු ශ්‍රමණයන් වහන්සේලා දැකීමෙන් ඇති ඵලය කිම?” පින්වත් ආනන්ද, දෙවෙනි වතාවට ත් ….(පෙ)…. පින්වත් ආනන්ද තුන්වෙනි වතාවට ත් ඝටීකාර කුඹල්කරුවා ජෝතිපාල තරුණයා ඇමතුවා. “ප්‍රිය මිත්‍ර ජෝතිපාලයෙනි, කාශ්‍යප නම් වූ භාග්‍යවත් අරහත් සම්මා සම්බුදුරජාණන් වහන්සේ වැඩසිටින ආරාමය මේ ළඟ ම යි තියෙන්නෙ. එන්න මිත්‍ර ජෝතිපාලයෙනි, කාශ්‍යප නම් වූ භාග්‍යවත් අරහත් සම්මා සම්බුදුරජාණන් වහන්සේව බැහැදකින්නට යමු. ඒ භාග්‍යවතුන් වහන්සේව දකින්නට යෑම මංගල සම්මත කාරණයක්” කියල. තුන්වෙනි වතාවට ත් පින්වත් ආනන්ද, ජෝතිපාල තරුණයා ඝටීකාර කුඹල්කරුවාට මෙය පැවසුවා. “ඝටීකාර මිත්‍රය, වැඩක් නැහැ. ඔය මුඩු ශ්‍රමණයන් වහන්සේලා දැකීමෙන් ඇති ඵලය කිම?” කියල.
එතකොට පින්වත් ආනන්ද, ඝටීකාර කුඹල්කරුවා ජෝතිපාල මාණවකයා ගේ ඉණ බැඳි වස්ත්‍රයෙන් අල්ලා ගෙන මෙය කිව්වා. “ප්‍රිය මිත්‍ර ජෝතිපාලයෙනි, කාශ්‍යප නම් වූ භාග්‍යවත් අරහත් සම්මා සම්බුදුරජාණන් වහන්සේ වැඩසිටින ආරාමය මේ ළඟ ම යි තියෙන්නෙ. එන්න, ප්‍රිය මිත්‍ර ජෝතිපාලයෙනි, කාශ්‍යප නම් වූ භාග්‍යවත් අරහත් සම්මා සම්බුදුරජාණන් වහන්සේව බැහැදකින්නට යමු. ඒ භාග්‍යවතුන් වහන්සේව දකින්නට යෑම මංගල සම්මත කාරණයක්” කියල.
එතකොට පින්වත් ආනන්දයෙනි, ජෝතිපාල මාණවකයා ඔහු අල්ලා ගත් ඉණ බැඳ රෙදිකඩ ගසා අතහැර මෙය පැවසුවා. “ඝටීකාර මිත්‍රය, වැඩක් නැහැ. ඔය මුඩු ශ්‍රමණයන් වහන්සේලා දැකීමෙන් ඇති ඵලය කිම?” කියල.
ඉතින් පින්වත් ආනන්ද, ඝටීකාර කුඹල්කරුවා හිස සෝදා නහා සිටි ජෝතිපාල මාණවකයා ගේ ඒ තෙත කෙස් වැටියෙන් තදින් අල්ලා ගෙන මෙය කිව්වා. “ප්‍රිය මිත්‍ර ජෝතිපාලයෙනි, කාශ්‍යප නම් වූ භාග්‍යවත් අරහත් සම්මා සම්බුදුරජාණන් වහන්සේ වැඩසිටින ආරාමය මේ ළඟ ම යි තියෙන්නෙ. එන්න ප්‍රිය මිත්‍ර ජෝතිපාලයෙනි, කාශ්‍යප නම් වූ භාග්‍යවත් අරහත් සම්මා සම්බුදු රජාණන් වහන්සේව බැහැදකින්නට යමු. ඒ භාග්‍යවතුන් වහන්සේව දකින්නට යෑම මංගල සම්මත කාරණයක්” කියල.
එතකොට පින්වත් ආනන්ද ජෝතිපාල මාණවකයාට මෙය සිතුනා. “භවත්නි, සැබැවින් ම ආශ්චර්යය යි! භවත්නි, සැබැවින් ම අද්භූත යි! යම් හෙයකින් ලාමක ජාතියෙහි උපන් ඝටීකාර කුඹල්කරුවා හිස සෝදා නහා සිටි අප ගේ කෙස් වැටිය ත් තද කොට ගන්නට තරම් සිතනවා නෙව. මොහු මේ යන්නට කතා කරන ගමන සාමාන්‍ය ගමනක් විය නො හැකියි” කියල ඝටීකාර කුඹල්කරුවාට මෙය කිව්වා. “ප්‍රිය මිත්‍ර ඝටීකාරය, මෙතෙක් දැ කළේ එයට නො වේද?” “ප්‍රිය මිත්‍ර ජෝතිපාලය, මෙතෙක් දෑ කළේ එයට තමයි. එසේය, ඒ භාග්‍යවත් අරහත් සම්මා සම්බුදුරජාණන් වහන්සේ දකින්නට යෑම සාධු සම්මතයි.” “එසේ වී නම් ප්‍රිය මිත්‍ර ඝටීකාර, කෙස් වැටිය අත්හරින්න. අපි යමු.”
එතකොට පින්වත් ආනන්දයෙනි, ඝටීකාර කුඹල්කරුවා ත්, ජෝතිපාල මාණවකයා ත් කාශ්‍යප භාග්‍යවත් අරහත් සම්මා සම්බුදුරජාණන් වහන්සේ ළඟට පැමිණුනා. එසේ පැමිණි ඝටීකාර කුඹල්කරුවා කාශ්‍යප භාග්‍යවත් අරහත් සම්මා සම්බුදුරජාණන් වහන්සේට ආදරයෙන් වන්දනා කොට එකත්පස්ව වාඩිවුණා. ජෝතිපාල මානවකයා ත් කාශ්‍යප භාග්‍යවත් අරහත් සම්මා සම්බුදු රජාණන් වහන්සේ සමඟ සතුටු වුනා. සතුටු විය යුතු පිළිසඳර කතාව නිමවා එකත්පස්ව වාඩි වුනා. එතකොට පින්වත් ආනන්ද, එකත්පස්ව වාඩි වූ ඝටීකාර කුඹල්කරුවා කාශ්‍යප භාග්‍යවත් අරහත් සම්මා සම්බුදුරජාණන් වහන්සේට මෙය පැවසුවා. “ස්වාමීනී, මේ ජෝතිපාල තරුණයා මගේ ප්‍රිය සහායක මිත්‍රයෙක්. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මොහුට ශ්‍රී සද්ධර්මය වදාරණ සේක්වා!”
පින්වත් ආනන්ද, කාශ්‍යප භාග්‍යවත් අරහත් සම්මා සම්බුදුරජාණන් වහන්සේ ඝටීකාර කුඹල්කරුවාට ත්, ජෝතිපාල තරුණයාට ත් දැහැමි කතාවෙන් කරුණු දැක්වා වදාළා. සමාදන් කරවා වදාළා. තෙද ගන්වා වදාළා. සතුටු කරවා වදාළා. එතකොට පින්වත් ආනන්ද, ඒ කාශ්‍යප භාග්‍යවත් අරහත් සම්මා සම්බුදු රජාණන් වහන්සේ විසින් දැහැමි කතාවෙන් කරුණු දැක්වූ, සමාදන් කරවූ, තෙද ගැන්වූ, සතුටු කරවූ ඝටීකාර කුඹල්කරුවා ත්, ජෝතිපාල මාණවකයා ත්, කාශ්‍යප භාග්‍යවත් අරහත් සම්මා සම්බුදුරජාණන් වහන්සේ වදාළ ධර්මය සතුටින් පිළිගෙන අනුමෝදන් වෙලා හුනස්නෙන් නැගිට කාශ්‍යප භාග්‍යවත් අරහත් සම්මා සම්බුදුරජාණන් වහන්සේට ආදරයෙන් වන්දනා කොට පැදකුණු කොට පිටත් වුනා.
එහිදී පින්වත් ආනන්ද, ජෝතිපාල තරුණයා ඝටීකාර කුඹල්කරුවාට මෙය පැවසුවා. “ප්‍රිය මිත්‍ර ඝටීකාරයෙනි, සැබැවින් ම ඔබ මේ ශ්‍රී සද්ධර්මය අසනවා නො වේ ද? එසේ නමුත්, ගිහි ගෙයින් නික්ම බුදු සසුනෙහි පැවිදි වෙන්නෙ ත් නෑ.”
“මා ප්‍රිය මිත්‍ර ජෝතිපාලයෙනි, වයස්ගත වූ දෑස් අඳ දෙමාපියන්ව මා පෝෂණය කරන බව ඔබ නො දන්නවා ද?”
“එසේ වී නම් ප්‍රිය මිත්‍ර ඝටීකාරය, මං ගිහි ගෙය අත්හැරලා බුදුසසුනෙහි පැවිදි වෙනවා.”
එතකොට පින්වත් ආනන්ද, ඝටීකාර කුඹල්කරුවා ත්, ජෝතිපාල තරුණයා ත්, කාශ්‍යප භාග්‍යවත් අරහත් සම්මා සම්බුදුරජාණන් වහන්සේව බැහැදකින්නට පැමිණුනා. පැමිණ කාශ්‍යප භාග්‍යවත් අරහත් සම්මා සම්බුදුරජාණන් වහන්සේට ආදරයෙන් වන්දනා කොට එකත්පස්ව වාඩි වුනා. එකත්පස්ව වාඩිවුන ඝටීකාර කුඹල්කරුවා කාශ්‍යප භාග්‍යවත් අරහත් සම්මා සම්බුදුරජාණන් වහන්සේට මෙය පැවසුවා.
“ස්වාමීනී, මේ ජෝතිපාල මාණවකයා මගේ ප්‍රිය සහායක මිත්‍රයෙක්. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මොහුව පැවිදි කරන සේක්වා!” පින්වත් ආනන්ද, ඉතින් ජෝතිපාල මාණවකයා කාශ්‍යප භාග්‍යවත් අරහත් සම්මා සම්බුදුරජාණන් වහන්සේ සමීපයේ පැවිද්ද ලැබුවා. උපසම්පදාව ත් ලැබුවා.
පින්වත් ආනන්ද, ඒ කාශ්‍යප භාග්‍යවත් අරහත් සම්මා සම්බුදුරජාණන් වහන්සේ ජෝතිපාල මාණවකයා උපසම්පදාව ලද නොබෝ කලකින් එනම්, අඩමසකින් පමණ වේහලිංගයෙහි කැමැති තාක් වාසය කොට බරණැස් නුවර තෙක් චාරිකාවේ වැඩියා. අනුපිළිවෙලින් සැරිසරා වඩිමින් බරණැස් නුවර වැඩවාසය කළා.
එහිදී පින්වත් ආනන්ද, කාශ්‍යප භාග්‍යවත් අරහත් සම්මා සම්බුදු රජාණන් වහන්සේ වැඩසිටියේ බරණැස ඉසිපතන මිගදායේ යි. පින්වත් ආනන්ද, එතකොට කිකී නම් කසී රට රජ්ජුරුවන්ට කාශ්‍යප භාග්‍යවත් අරහත් සම්මා සම්බුදුරජාණන් වහන්සේ බරණැසට වැඩම කළ බවත්, බරණැස ඉසිපතන මිගදායෙහි වැඩසිටින බව ත් අසන්නට ලැබුනා. පින්වත් ආනන්ද, එවිට කිකී නම් කසී රජු සොඳුරු සොඳුරු වාහන යොදවා ගෙන, සොඳුරු සොඳුරු වාහනයන් හි නැගී, සොඳුරු සොඳුරු වාහන වලින් මහත් වූ රාජානුභාවයෙන් යුතුව බරණැසින් නික්ම කාශ්‍යප භාග්‍යවත් අරහත් සම්මා සම්බුදුරජාණන් වහන්සේව බැහැදකින්නට පිටත් වුනා. වාහනයෙන් යා හැකි තාක් ගොස් එයින් බැස පා ගමනින් කාශ්‍යප භාග්‍යවත් අරහත් සම්මා සම්බුදුරජාණන් වහන්සේ වෙත පැමිණුනා. පැමිණ කාශ්‍යප භාග්‍යවත් අරහත් සම්මා සම්බුදුරජාණන් වහන්සේට ආදරයෙන් වන්දනා කොට එකත්පස්ව වාඩි වුනා.
පින්වත් ආනන්ද, එකත්පස්ව වාඩි වූ කිකී නම් කසී රජුට කාශ්‍යප භාග්‍යවත් අරහත් සම්මා සම්බුදුරජාණන් වහන්සේ දැහැමි කතාවෙන් කරුණු දැක්වා වදාළා. සමාදන් කරවා වදාළා. තෙද ගන්වා වදාළා. සතුටු කරවා වදාළා. එතකොට පින්වත් ආනන්ද, ඒ කාශ්‍යප භාග්‍යවත් අරහත් සම්මා සම්බුදුරජාණන් වහන්සේ විසින් දැහැමි කතාවෙන් කරුණු දැක්වූ, සමාදන් කරවූ, තෙද ගැන්වූ, සතුටු කරවූ කිකී නම් කසී රජු කාශ්‍යප භාග්‍යවත් අරහත් සම්මා සම්බුදුරජාණන් වහන්සේට මෙය පැවසුවා.
“ස්වාමීනී, භාග්‍යවතුන් වහන්ස, හෙට දිනයේ මාගේ දානය පිණිස භික්ෂු සංඝයා සමඟ වඩින්නට පිළිගන්නා සේක්වා!” පින්වත් ආනන්ද, කාශ්‍යප භාග්‍යවත් අරහත් සම්මා සම්බුදුරජාණන් වහන්සේ නිශ්ශබ්දව වැඩසිටීමෙන් එම ඇරයුම පිළිගත්තා. එවිට පින්වත් ආනන්ද, කිකී නම් කසී රජු කාශ්‍යප භාග්‍යවත් අරහත් සම්මා සම්බුදුරජාණන් වහන්සේ තම ඇරයුම ඉවසා වදාළ බව දැන කාශ්‍යප භාග්‍යවත් අරහත් සම්මා සම්බුදුරජාණන් වහන්සේට ආදරයෙන් වන්දනා කොට පැදකුණු කොට පිටත් වුනා.
පින්වත් ආනන්ද, කිකී නම් කසී රජු ඒ රැය ඇවෑමෙන් සිය මාළිගයෙහි නිවුඩු නැති සුවඳ රත් හැල් සහල් ගෙන බත් පිස, අනේක සූප ව්‍යංජන පිස ප්‍රණීත ලෙස ඛාද්‍යභෝජ්‍ය පිළියෙල කොට කාශ්‍යප භාග්‍යවත් අරහත් සම්මා සම්බුදුරජාණන් වහන්සේට “ස්වාමීනී, දැන් වඩින්නට කාලය යි. දන් පිළියෙළ කොට අවසන් වුනා” කියා කල් දැනුම් දුන්නා.
පින්වත් ආනන්ද, එවිට කාශ්‍යප භාග්‍යවත් අරහත් සම්මා සම්බුදුරජාණන් වහන්සේ සිවුරු හැඳ පොරවා ගෙන පාත්තරය ගෙන කිකී නම් කසී රජු ගේ මාළිගයට වැඩම කළා. වැඩම කොට භික්ෂුසංඝයා සමඟ පණවන ලද ආසනයන් හි වැඩසිටියා. පින්වත් ආනන්ද, එකල්හි කිකී නම් කසී රජු බුද්ධප්‍රමුඛ භික්ෂුසංඝයා ප්‍රණීත වූ ඛාද්‍ය භෝජ්‍යයෙන් සියතින් ම පිළිගැන්වුවා. හොඳින් වැළඳෙව්වා.
පින්වත් ආනන්ද, ඉතින් ඒ කිකී නම් කසී රජු වළඳා අවසන් වූ කාශ්‍යප භාග්‍යවත් අරහත් සම්මා සම්බුදුරජාණන් වහන්සේ අසළින් එක්තරා මිටි අසුනක් ගෙන එකත්පස්ව වාඩි වුනා. පින්වත් ආනන්ද, එකත්පස්ව වාඩි වූ කිකී නම් කසී රජු කාශ්‍යප භාග්‍යවත් අරහත් සම්මා සම්බුදුරජාණන් වහන්සේට මෙය පැවසුවා. “ස්වාමීනී, භාග්‍යවතුන් වහන්ස, මාගේ බරණැස් නුවර මෙවර වස් වැසීම පිළිගෙන වදාරණ සේක්වා! එවිට මෙබඳු ආකාරයෙන් සංඝෝපස්ථාන කළ හැකි වන්නේ ය” “පින්වත් මහාරාජ, කම් නැත. මා විසින් වස් ආරාධනාව පිළිගන්නා ලද්දේ ය.” දෙවන වතාවට ත් පින්වත් ආනන්ද, ….(පෙ)…. තුන්වෙනි වතාවට ත් පින්වත් ආනන්ද, කිකී නම් කසී රජු කාශ්‍යප භාග්‍යවත් අරහත් සම්මා සම්බුදුරජාණන් වහන්සේට මෙය පැවසුවා. “ස්වාමීනී, භාග්‍යවතුන් වහන්ස, මාගේ බරණැස් නුවර මෙවර වස් වැසීම පිළිගෙන වදාරණ සේක්වා! එවිට මෙබඳු ආකාරයෙන් සංඝෝපස්ථාන කළ හැකි වන්නේ ය” “පින්වත් මහාරාජ, කම් නැත. මා විසින් වස් ආරාධනාව පිළිගන්නා ලද්දේ ය.”
එවිට පින්වත් ආනන්ද, කිකී නම් වූ කසී රජු හට ‘කාශ්‍යප භාග්‍යවත් අරහත් සම්මා සම්බුදුරජාණන් වහන්සේ මා විසින් බරණැස් නුවර වස් වසන්නට කළ ආරාධනාව නො පිළිගත් සේක’ කියල කම්පාවට පත් වුනා. දොම්නසට පත් වුණා. එතකොට පින්වත් ආනන්ද, කිකී නම් කසී රජු කාශ්‍යප භාග්‍යවත් අරහත් සම්මා සම්බුදුරජාණන් වහන්සේට මෙය පැවසුවා. “ස්වාමීනී, මට ත් වඩා හොඳින් උපස්ථාන කරන වෙන කවුරුන් හෝ ඔබවහන්සේට සිටිනවාද?”
“පින්වත් මහාරාජ, වේහලිංග නම් නියම්ගමක් තිබෙනවා. එහි ඝටීකාර නම් කුඹල්කරුවෙක් සිටිනවා. ඔහු තමයි මගේ උපස්ථායකයා. අග්‍ර උපස්ථායකයා. පින්වත් මහාරාජ, දැන් ඔබට ‘කාශ්‍යප භාග්‍යවත් අරහත් සම්මා සම්බුදුරජාණන් වහන්සේ මා විසින් බරණැස් නුවර වස් වසන්නට කළ ආරාධනාව නො පිළිගත් සේක’ කියල කම්පාවක් ඇති වුනා නෙව. දොම්නසක් ඇති වුනා නෙව. නමුත් එවැනි දෙයක් ඝටීකාර කුඹල්කරුවා තුළ නම් නැහැ. ඇති වන්නෙ ත් නැහැ.
පින්වත් මහාරාජ, ඝටීකාර කුඹල්කරුවා බුදුරජාණන් වහන්සේ සරණ ගියා. ශ්‍රී සද්ධර්මයත් සරණ ගියා. ශ්‍රාවක සංඝයා ත් සරණ ගියා.
පින්වත් මහාරාජ, ඝටීකාර කුඹල්කරුවා සතුන් මැරීමෙන් වැළකිල යි ඉන්නෙ. සොරකමින් වැළකිල යි ඉන්නෙ. වැරදිකාම සේවනයෙන් වැළකිල යි ඉන්නෙ. බොරු කීමෙන් වැළකිල යි ඉන්නෙ. මත්පැන් හා මත්ද්‍රව්‍ය භාවිතයෙන් වැළකිල යි ඉන්නෙ.
පින්වත් මහාරාජ, ඝටීකාර කුඹල්කරුවා බුදුරජුන් කෙරෙහි නො සෙල්වෙන ප්‍රසාදයෙන් සමන්විතව යි ඉන්නෙ. ධර්මය කෙරෙහි ….(පෙ)…. සංඝයා කෙරෙහි නො සෙල්වෙන ප්‍රසාදයෙන් සමන්විතව යි ඉන්නෙ. ආර්යකාන්ත ශීලයකින් සමන්විතව යි ඉන්නෙ.
පින්වත් මහාරාජ, ඝටීකාර කුඹල්කරුවා දුක්ඛ ආර්ය සත්‍යය පිළිබඳව සැක රහිතව යි ඉන්නෙ. දුක්ඛ සමුදය ආර්ය සත්‍යය පිළිබඳව සැක රහිතව යි ඉන්නෙ. දුක්ඛ නිරෝධ ආර්ය සත්‍යය පිළිබඳව සැක රහිතව යි ඉන්නෙ. දුක්ඛ නිරෝධ ගාමිනී පටිපදා ආර්ය සත්‍යය පිළිබඳව සැක රහිතව යි ඉන්නෙ.
පින්වත් මහාරාජ, ඝටීකාර කුඹල්කරුවා උදේ වරුවෙහි පමණක් වළඳන, කළ්‍යාණධර්ම ඇතිව, සීලවන්තව, බ්‍රහ්මචාරීව යි ඉන්නෙ.
පින්වත් මහාරාජ, ඝටීකාර කුඹල්කරුවා රන්, මුතු, මැණික් ආදිය අත්හැර දමා රන්, රිදී, මිල-මුදල් ආදියෙන් බැහැර වෙලයි ඉන්නෙ.
පින්වත් මහාරාජ, ඝටීකාර කුඹල්කරුවා උදැල්ල පසෙක දැමූ කෙනෙක්. සිය අතින් පොළොව කණින්නෙ නෑ. ඉවුරු වලින් කඩා වැටෙන යම් මැට්ටක් වෙයි නම්, මීයන් ආදී සතුන් උඩට දමන යම් මැට්ටක් වෙයි නම්, එය කදින් ගෙනියනවා. එයින් වළං තනා මෙහෙම කියනවා. ‘යම් කෙනෙක් කැමති නම් හාල් කොටසක් වේවා, මුං කොටසක් වේවා, කඩල කොටසක් වේවා මෙහි දමා එයට සරිලන යම් බඳුනක් කැමති වේ නම් එය රැගෙන යනු මැනව’ කියල.
පින්වත් මහාරාජ, ඝටීකාර කුඹල්කරුවා වයස්ගත වූ දෑස් අඳ දෙමාපියන්ව පෝෂණය කරනවා.
පින්වත් මහාරාජ, ඝටීකාර කුඹල්කරුවා ඕරම්භාගීය සංයෝජන ගෙවා දමා ඕපපාතිකව බඹලොවෙහි ඉපිද එයින් ආපසු නො එන ස්වභාවයෙන් යුතුව එහි ම පිරිනිවන් පාන ස්වභාවයෙන් යුතුවයි ඉන්නෙ.
පින්වත් මහාරාජ, එක් කාලයක මා වේහලිංග නියම්ගමේ වාසය කළා. එතකොට පින්වත් මහාරාජ, පෙරවරුවෙහි සිවුරු හැඳ පොරවා ගෙන ඝටීකාර කුඹල්කරුවා ගේ මව්පියන් කරා පැමිණුනා. පැමිණ ඝටීකාර කුඹල්කරුවා ගේ මව්පියන්ගෙන් මෙය ඇසුවා. ‘දැන් මේ භාර්ගවයන් කොහේ ගිහින් ද?’ ‘ස්වාමීනී, ඔබවහන්සේ ගේ උපස්ථායකයා බැහැරකට ගියා. නමුත් ස්වාමීනී, අසවල් සැළියෙහි ඇති බත් ගෙන වෑංජන බඳුනේ වෑංජනත් ගෙන වළඳිනු මැනව.’ එතකොට පින්වත් මහාරාජ, මං සැළියෙන් බත් ගෙන සූප බඳුනෙන් වෑංජන ආදිය ගෙන වළඳලා අසුනෙන් නැගිට පිටත් වුනා. එතකොට පින්වත් මහාරාජ, ඝටීකාර කුඹල්කරුවා මව්පියන් වෙත පැමිණුනා. පැමිණ මව්පියන් ගෙන් මෙය ඇසුවා. ‘සැළියෙන් බත් ගෙන, වෑංජන බඳුන් වලින් වෑංජන ද ගෙන ගියේ කවුද?’ ‘පුතේ, කාශ්‍යප භාග්‍යවත් අරහත් සම්මා සම්බුදුරජාණන් වහන්සේ සැළියෙන් බත් ගෙන බඳුනෙන් වෑංජන ගෙන, වළඳලා අසුනෙන් නැගිට වැඩියා.’
එවිට පින්වත් මහාරාජ, ඝටීකාර කුඹල්කරුවාට මෙය සිතුනා. ‘සැබැවින් ම මට ලාභයක් ම යි! සැබැවින් ම මට මනා වූ ලැබීමක් ම යි! යමෙකු කෙරෙහි කාශ්‍යප භාග්‍යවත් අරහත් සම්මා සම්බුදුරජාණන් වහන්සේ මෙසේ විශ්වාසවන්ත වන සේක් නම් ඒ මා කෙරෙහි ම යි’ කියල. එවිට පින්වත් මහාරාජ, ඒ ඝටීකාර කුඹල්කරුවා අඩමසක් ම ඒ ප්‍රීති සුඛය අත් නො හැර සිටියා. ඔහු ගේ මා පියන් සතියක් ම ඒ ප්‍රීති සුඛය අත් නො හැර සිටියා.
පින්වත් මහාරාජ, එක් කාලයක මා වේහලිංග නියම්ගමේ වාසය කළා. එතකොට පින්වත් මහාරාජ, පෙරවරුවෙහි සිවුරු හැඳ පොරවා ගෙන ඝටීකාර කුඹල්කරුවා ගේ මව්පියන් කරා පැමිණුනා. පැමිණ ඝටීකාර කුඹල්කරුවා ගේ මව්පියන් ගෙන් මෙය ඇසුවා. ‘දැන් මේ භාර්ගවයන් කොහේ ගිහින් ද?’ ‘ස්වාමීනී, ඔබවහන්සේ ගේ උපස්ථායකයා බැහැරකට ගියා. ‘ස්වාමීනී, අසවල් භාජනයේ කොමු තියෙනවා. අසවල් බඳුනේ සූප තියෙනවා. අරගෙන වළඳන්න.’ එතකොට පින්වත් මහාරාජ, මං සැළියෙන් කොමු ගෙන සූප බඳුනෙන් වෑංජන ආදිය ගෙන වළඳලා අසුනෙන් නැගිට පිටත් වුනා. එතකොට පින්වත් මහාරාජ, ඝටීකාර කුඹල්කරුවා මව්පියන් වෙත පැමිණුනා. පැමිණ මව්පියන් ගෙන් මෙය ඇසුවා. ‘සැළියෙන් කොමු ගෙන, වෑංජන බඳුන් වලින් වෑංජන ද ගෙන ගියේ කවුද?’ ‘පුතේ, කාශ්‍යප භාග්‍යවත් අරහත් සම්මා සම්බුදු රජාණන් වහන්සේ සැළියෙන් කොමු ගෙන බඳුනෙන් වෑංජන ගෙන, වළඳලා අසුනෙන් නැගිට වැඩියා.’
එවිට පින්වත් මහාරාජ, ඝටීකාර කුඹල්කරුවාට මෙය සිතුනා. ‘සැබැවින් ම මට ලාභයක් ම යි! සැබැවින් ම මට මනා වූ ලැබීමක් ම යි! යමෙකු කෙරෙහි කාශ්‍යප භාග්‍යවත් අරහත් සම්මා සම්බුදුරජාණන් වහන්සේ මෙසේ විශ්වාසවන්ත වන සේක් නම් ඒ මා කෙරෙහි ම යි’ කියල. එවිට පින්වත් මහාරාජ, ඒ ඝටීකාර කුඹල්කරුවා අඩමසක් ම ඒ ප්‍රීති සුඛය අත් නො හැර සිටියා. ඔහු ගේ මා පියන් සතියක් ම ඒ ප්‍රීති සුඛය අත් නො හැර සිටියා.
පින්වත් මහාරාජ, එක් කාලයක මා වේහලිංග නියම්ගමේ වාසය කළා. ඒ දවස් වල ගන්ධ කුටිය තෙමෙනවා. ඉතින් පින්වත් මහාරාජ, මං භික්ෂූන් ඇමතුවා. ‘පින්වත් මහණෙනි, යන්න. ඝටීකාර කුඹල්කරුවා ගේ නිවසින් හෙවිල්ලන තෘණ ගෙනෙන්න.’ මෙසේ පැවසූ විට පින්වත් මහාරාජ, ඒ භික්ෂූන් මට මෙය පැවසුවා. ‘ස්වාමීනී, ඝටීකාර කුඹල්කරුවා ගේ නිවසේ හෙවිල්ලන තෘණ නැහැ. නමුත් ඔහු ගේ අලුතින් තෘණ හෙවිල්ලන ලද ශිල්ප ශාලාවක් නම් තියෙනවා.’ ‘පින්වත් මහණෙනි, යන්න. ඝටීකාර කුඹල්කරුවා ගේ ශිල්ප ශාලාවෙහි තෘණ ඉවත්කරගෙන එන්න.’
එතකොට පින්වත් මහාරාජ, ඒ භික්ෂූන් ඝටීකාර කුඹල්කරුවා ගේ ශිල්ප ශාලාවෙන් තෘණ ඉවත් කළා. එවිට පින්වත් මහාරාජ ඝටීකාර කුඹල්කරුවා ගේ මව්පියන් ඒ භික්ෂූන්ට මෙය පැවසුවා. ‘ඔය ශිල්ප ශාලාවේ තෘණ ඉවත්කරන්නේ කවුද?’ භික්ෂූන් වහන්සේලා ‘නැගණියනි, කාශ්‍යප භාග්‍යවත් අරහත් සම්මා සම්බුදුරජුන් ගේ ගන්ධ කුටිය තෙමෙනවා’ කියා පිළිතුරු දුන්නා. ‘සොඳුරු මුව මඬල ඇති ස්වාමීනී, ගෙනයනු මැනව.’
ඉතින් පින්වත් මහාරාජ, ඝටීකාර කුඹල්කරුවා මව්පියන් වෙත පැමිණුනා. පැමිණ මව්පියන්ට මෙය කිව්වා. ‘ශිල්ප ශාලාවෙහි තෘණ ඉවත් කළේ කවුද?’ ‘පුතේ, භික්ෂූන් වහන්සේලා යි. කාශ්‍යප භාග්‍යවත් අරහත් සම්මා සම්බුදුරජුන් ගේ ගන්ධ කුටිය තෙමෙනවා නෙව.’
එවිට පින්වත් මහාරාජ, ඝටීකාර කුඹල්කරුවාට මෙය සිතුනා. ‘සැබැවින් ම මට ලාභයක් ම යි! සැබැවින් ම මට මනා වූ ලැබීමක් ම යි! යමෙකු කෙරෙහි කාශ්‍යප භාග්‍යවත් අරහත් සම්මා සම්බුදුරජාණන් වහන්සේ මෙසේ විශ්වාසවන්ත වන සේක් නම් ඒ මා කෙරෙහි ම යි’ කියල. එවිට පින්වත් මහාරාජ, ඒ ඝටීකාර කුඹල්කරුවා අඩමසක් ම ඒ ප්‍රීති සුඛය අත් නො හැර සිටියා. ඔහු ගේ මා පියන් සතියක් ම ඒ ප්‍රීති සුඛය අත් නො හැර සිටියා. එවිට පින්වත් මහාරාජ, ඒ තුන් මාසය මුළුල්ලේ ම ඒ ශිල්ප ශාලාව වළාකුලින් ආවරණය වුනා. වැස්සෙන් නො තෙමී තිබුනා. පින්වත් මහාරාජ, ඝටීකාර කුඹල්කරුවා මෙවැනි කෙනෙක්.”
“ස්වාමීනී, යම් කෙනෙක් කෙරෙහි කාශ්‍යප භාග්‍යවත් අරහත් සම්මා සම්බුදුරජාණන් වහන්සේ මෙසේ විශ්වාසවන්ත වන සේක් නම්, එය ඝටීකාර කුඹල්කරුවාට ලාභයක් ම යි! ස්වාමීනී, එය ඝටීකාර කුඹල්කරුවාට මනා වූ ලාභයක් ම යි!”
ඉතින් පින්වත් ආනන්ද, කිකී නම් කසී රජු ඝටීකාර කුඹල්කරුවා හට හොඳින් පොළන ලද, වියලන ලද, රතු ඇල් හාල් ගැල් පන්සියයක් පිටත් කොට යැව්වා. එයට සරිලන වෑංජන පිණිස ද්‍රව්‍යයන් ද යැව්වා. පින්වත් ආනන්ද, රාජ පුරුෂයන් ඝටීකාර කුඹල්කරුවා වෙත ගිහින් මෙය කිව්වා.
“ස්වාමීනී, ඔබට කිකී නම් කසී රජු විසින් හොඳින් පොළන ලද, වියලන ලද, රතු ඇල් හාල් ගැල් පන්සියයක් එවා තිබෙනවා. එයට සරිලන වෑංජන පිණිස ද්‍රව්‍යයන් ද එවා තිබෙනවා. ස්වාමීනී, ඒවා පිළිගත මැනව.” “රජතුමා හට බොහෝ රාජකෘත්‍ය තිබෙනවා නෙව. බොහෝ කටයුතු තිබෙනවා නෙව. එනිසා පින්වත, මෙයින් මට වැඩක් නැත. රජතුමාට ම මෙය වේවා!”
පින්වත් ආනන්ද, ඔබට මෙහෙම සිතෙනවාත් ඇති. “ඒ කාලෙ සිටිය ජෝතිපාල මාණවකයා වෙන කෙනෙක් වත් ද කියා. පින්වත් ආනන්ද, මෙය එසේ නො සිතිය යුතුයි. ඒ කාලෙ සිටිය ජෝතිපාල මාණවකයා නම් මම යි.
භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙය වදාළ සේක. සතුටු සිත් ඒ ආයුෂ්මත් ආනන්දයන් වහන්සේ මෙම දේශනය ඉතාම සතුටින් පිළිගත්තා.
සාදු! සාදු!! සාදු!!!
ඝටීකාර උපාසක ගැන වදාළ දෙසුම නිමා විය.
ධර්මදානය උදෙසා පාලි සහ සිංහල අන්තර්ගතය උපුටා ගැනීම https://mahamevnawa.lk/sutta/mn2_2-4-1/ වෙබ් පිටුවෙනි.
Ver.1.40 - Last Updated On 26-SEP-2020 At 03:14 P.M