මා හට අසන්නට ලැබුනේ මේ විදිහට යි. එසමයෙහි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වැඩසිටියේ සැවැත් නුවර ජේතවනය නම් වූ අනේපිඬු සිටුතුමා ගේ ආරාමයේ. එදා වේඛනස්ස පිරිවැජියා භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වෙත පැමිණුනා. පැමිණ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සමඟ සතුටු වුනා. සතුටු විය යුතු පිළිසඳර කතාව නිමවා එකත්පස්ව සිටගත්තා. එකත්පස්ව සිටගත් වේඛනස්ස පිරිවැජියා භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සමීපයෙහි උදානයක් පැවසුවා. “මෙය යි පරම වර්ණය! මෙය යි පරම වර්ණය!” කියලා.
“පින්වත් කච්චාන, දැන් ඔබ කුමක් පිණිස ද ‘මෙය උත්තම වර්ණය යි. මෙය උත්තම වර්ණය යි’ කියල කියන්නෙ? පින්වත් කච්චාන, මොකක් ද ඒ උත්තම වර්ණය?”
“භවත් ගෞතමයනි, යම් වර්ණයකට වඩා ඉතා උත්තරීතර වූ ත්, ප්‍රණීත වූ ත් වර්ණයක් නැද්ද, එය තමයි උත්තම වර්ණය.”
“පින්වත් කච්චාන, යම් වර්ණයකට වඩා ඉතා උත්තරීතර වූ ත්, ප්‍රණීත වූ ත් වර්ණයක් නැත්නම්, ඒ වර්ණය කුමක් ද?”
“භවත් ගෞතමයනි, යම් වර්ණයකට වඩා ඉතා උත්තරීතර වූ ත්, ප්‍රණීත වූ ත් වර්ණයක් නැද්ද, එය තමයි උත්තම වර්ණය.”
“පින්වත් කච්චාන, ඔබ ගේ මේ කතාව නිකම් දිග්ගැස්සීමක් නෙව. ‘භවත් ගෞතමයනි, යම් වර්ණයකට වඩා ඉතා උත්තරීතර වූ ත්, ප්‍රණීත වූ ත් වර්ණයක් නැද්ද, එය තමයි උත්තම වර්ණය’ කියල කියනවා. නමුත් ඒ වර්ණය කුමක් ද කියා කියන්නෙ නෑ. කච්චාන ඒක මේ වගේ දෙයක්. එක්තරා පුරුෂයෙක් මෙහෙම කියනවා. ‘මේ ජනපදයෙහි යම් ජනපද කල්‍යාණියක් ඉන්නවා, මං ඇයට රුචි යි. මං ඇයට කැමති යි’ කියල. එතකොට තව කෙනෙක් ඔහු ගෙන් මෙහෙම අහනවා. ‘එම්බා පුරුෂය, ඔබ යම් ජනපද කල්‍යාණියකට රුචි ද, කැමති ද, ඒ ජනපද කල්‍යාණිය ක්ෂත්‍රීය වංශික කුමරියක් බව හෝ බැමිණියක් බව හෝ වෛශ්‍ය වංශික කුමරියක් බව හෝ එහෙමත් නැත්නම් ශුද්‍ර වංශික තැනැත්තියක් බව හෝ ඔබ දන්නවා ද?’ එසේ ඇසූ විට පිළිතුරු දෙන්නේ ‘දන්නෙ නැහැ’ කියල යි. එතකොට ඔහුගෙන් තවදුරටත් මෙහෙම අසනවා. ‘එම්බා පුරුෂය, ඔබ යම් ජනපද කල්‍යාණියකට රුචි ද, කැමති ද, ඒ ජනපද කල්‍යාණිය මේ නමින් යුක්තයි, මේ ගෝත්‍ර නාමයෙන් යුක්තයි කියල හෝ ….(පෙ)…. උස යි, මිටි යි, මධ්‍යම ප්‍රමාණයෙන් යුක්තයි කියල හෝ ….(පෙ)…. කළු යි, රන්වන් පාට යි, තළෙළුයි කියල හෝ ….(පෙ)…. අසවල් ගමේ ද ඉන්නෙ, නියම් ගමේ ද ඉන්නෙ, නගරෙ ද ඉන්නෙ කියල හෝ ඇසුවොත් ‘අනේ දන්නෙ නැතැ’යි කියනවා. එතකොට ඔහු ගෙන් මෙහෙම අහනවා. ‘එම්බා පුරුෂය, ඔබ යම් ජනපද කල්‍යාණියක් දන්නෙත් නැත්නම්, දකින්නෙත් නැත්නම්, ඇයව ද ඔබ රුචි කරන්නෙ? ඇයට ද කැමති වන්නෙ?’ කියල ඇසුවොත් ‘එසේය’ කියා පිළිතුරු දෙනවා. කච්චාන, ඒ ගැන කුමක් ද සිතන්නේ? මෙසේ ඇතිවිට ඒ පුද්ගලයා ගේ කතාව කිසි වැඩකට නැති හිස් දෙයක් බවට පත් වන්නේ නැද්ද?”
“භවත් ගෞතමයනි, ඒකාන්තයෙන් ම මෙසේ ඇති කල්හි ඒ පුද්ගලයා ගේ කතාව කිසි වැඩකට නැති හිස් දෙයක් ම යි.”
“පින්වත් කච්චාන, මෙයත් එවැනි දෙයක් නෙව. ‘භවත් ගෞතමයනි, යම් වර්ණයකට වඩා ඉතා උත්තරීතර වූ ත්, ප්‍රණීත වූ ත් වර්ණයක් නැද්ද, එය තමයි උත්තම වර්ණය’ කියල ඔබ කියනවා. නමුත් ඒ වර්ණය කුමක් ද කියා පවසන්නෙ නැහැ.”
“භවත් ගෞතමයනි, ඉතා සුන්දර වූ, ජාතිමත් වූ, අටපට්ටම් වූ, මැනවින් ඔප දැමූ වෛරෝඩි මාණික්‍යයක් රතු පළසක තිබෙද්දී බබලනවා නම්, විශේෂයෙන් බබලනවා නම්, දිළිසෙනවා නම්, අන්න එබඳු වූ, ආරෝග්‍ය වූ ආත්මය මරණින් මතු තිබෙනවා.”
“පින්වත් කච්චාන, ඒ ගැන කුමක් ද සිතන්නේ? ඉතා සුන්දර වූ, ජාතිමත් වූ, අටපට්ටම් වූ, මැනවින් ඔප දැමූ වෛරෝඩි මාණික්‍යයක් රතු පළසක තිබෙද්දී බබලනවා නම්, විශේෂයෙන් බබලනවා නම්, දිළිසෙනවා නම්, ඒ වගේ ම රාත්‍රී ඝන අන්ධකාරයෙහි යම් කණාමැදිරියෙක් දිළිසෙනවා නම්, මේ දෙකෙන් වඩාත් ම සුන්දර ලෙස, ප්‍රණීත ලෙස දිළිසෙන්නේ කවර වර්ණයක් ද?”
“භවත් ගෞතමයනි, රාත්‍රී ඝන අන්ධකාරයෙහි යම් කණාමැදිරියෙක් දිළිසෙනවා නම්, මේ දෙකෙන් වඩාත් ම සුන්දර ලෙස, ප්‍රණීත ලෙස දිළිසෙන්නේ මේ කණාමැදිරි එළිය යි.”
“පින්වත් කච්චාන, ඒ ගැන කුමක් ද සිතන්නේ? රාත්‍රී ඝන අන්ධකාරයෙහි දිළිසෙන්නා වූ යම් කණාමැදිරියෙක් ඇද්ද, රාත්‍රී ඝන අන්ධකාරයෙහි දිළිසෙන්නා වූ යම් තෙල් පහනක් ඇද්ද, මේ දෙකෙන් වඩාත් ම සුන්දර ලෙස, ප්‍රණීත ලෙස දිළිසෙන්නේ කවර වර්ණයක් ද?”
“භවත් ගෞතමයනි, රාත්‍රී ඝන අන්ධකාරයෙහි දිළිසෙන්නා වූ යම් තෙල් පහනක් ඇද්ද, මේ දෙකෙන් වඩාත් ම සුන්දර ලෙස, ප්‍රණීත ලෙස දිළිසෙන්නේ මේ තෙල් පහන් එළිය යි.”
“පින්වත් කච්චාන, ඒ ගැන කුමක් ද සිතන්නේ? රාත්‍රී ඝන අන්ධකාරයෙහි දිළිසෙන්නා වූ යම් තෙල් පහනක් ඇද්ද, ඒ වගේ ම රාත්‍රී ඝන අන්ධකාරයෙහි දිළිසෙන්නා වූ මහා ගිනි කඳක් ඇද්ද මේ දෙකෙන් වඩාත් ම සුන්දර ලෙස, ප්‍රණීත ලෙස දිළිසෙන්නේ කවර වර්ණයක් ද?”
“භවත් ගෞතමයනි, රාත්‍රී ඝන අන්ධකාරයෙහි දිළිසෙන්නා වූ යම් තෙල් පහනක් ඇද්ද, ඒ වගේ ම රාත්‍රී ඝන අන්ධකාරයෙහි දිළිසෙන්නා වූ මහා ගිනි කඳක් ඇද්ද මේ දෙකෙන් වඩාත් ම සුන්දර ලෙස, ප්‍රණීත ලෙස දිළිසෙන්නේ මේ ගිනි කඳ යි.”
“පින්වත් කච්චාන, ඒ ගැන කුමක් ද සිතන්නේ? රාත්‍රී ඝන අන්ධකාරයෙහි දිළිසෙන්නා වූ මහා ගිනි කඳක් ඇද්ද, ඒ වගේ ම රාත්‍රී පශ්චිම කාලයේ වළාකුළු රහිත අහස් තලයෙහි බබලන යම් ඕසධී තාරුකාවක් ඇද්ද, මේ දෙකෙන් වඩාත් ම සුන්දර ලෙස, ප්‍රණීත ලෙස දිළිසෙන්නේ කවර වර්ණයක් ද?”
“භවත් ගෞතමයනි, රාත්‍රී ඝන අන්ධකාරයෙහි දිළිසෙන්නා වූ මහා ගිනි කඳක් ඇද්ද, ඒ වගේ ම රාත්‍රී පශ්චිම කාලයේ වළාකුළු රහිත අහස් තලයෙහි බබලන යම් ඕසධී තාරුකාවක් ඇද්ද, මේ දෙකෙන් වඩාත් ම සුන්දර ලෙස, ප්‍රණීත ලෙස දිළිසෙන්නේ මේ ඕසධී තාරුකාව යි.”
“පින්වත් කච්චාන, ඒ ගැන කුමක් ද සිතන්නේ? රාත්‍රී පශ්චිම කාලයේ වළාකුළු රහිත අහස් තලයෙහි බබලන යම් ඕසධී තාරුකාවක් ඇද්ද, ඒ වගේ ම පසළොස්වක පොහෝ දවසෙහි වළා පහව ගිය අහස් තලයෙහි මධ්‍යම රාත්‍රියෙහි බබලන යම් පුන්සඳක් ඇද්ද, මේ දෙකෙන් වඩාත් ම සුන්දර ලෙස, ප්‍රණීත ලෙස දිළිසෙන්නේ කවර වර්ණයක් ද?”
“භවත් ගෞතමයනි, රාත්‍රී පශ්චිම කාලයේ වළාකුළු රහිත අහස් තලයෙහි බබලන යම් ඕසධී තාරුකාවක් ඇද්ද, ඒ වගේ ම පසළොස්වක පොහෝ දවසෙහි වළා පහව ගිය අහස් තලයෙහි මධ්‍යම රාත්‍රියෙහි බබලන යම් පුන්සඳක් ඇද්ද, මේ දෙකෙන් වඩාත් ම සුන්දර ලෙස, ප්‍රණීත ලෙස දිළිසෙන්නේ මේ පුන්සඳයි.”
“පින්වත් කච්චාන, ඒ ගැන කුමක් ද සිතන්නේ? පසළොස්වක පොහෝ දවසෙහි වළා පහව ගිය අහස් තලයෙහි මධ්‍යම රාත්‍රියෙහි බබලන යම් පුන්සඳක් ඇද්ද, ඒ වගේ ම වර්ෂා ඍතුවෙහි අන්තිම මාසයෙහි සරත් කාලයේ පහවූ වළා ඇති මධ්‍යහ්න අහස් තළයෙහි බබලන හිරු මඬලක් ඇද්ද, මේ දෙකෙන් වඩාත් ම සුන්දර ලෙස, ප්‍රණීත ලෙස දිළිසෙන්නේ කවර වර්ණයක් ද?”
“භවත් ගෞතමයනි, පසළොස්වක පොහෝ දවසෙහි වළා පහව ගිය අහස් තලයෙහි මධ්‍යම රාත්‍රියෙහි බබලන යම් පුන්සඳක් ඇද්ද, ඒ වගේ ම වර්ෂා ඍතුවෙහි අන්තිම මාසයෙහි සරත් කාලයේ පහවූ වළා ඇති මධ්‍යහ්න අහස් තළයෙහි බබලන හිරු මඬලක් ඇද්ද, මේ දෙකෙන් වඩාත් ම සුන්දර ලෙස, ප්‍රණීත ලෙස දිළිසෙන්නේ මේ හිරු මඬල යි.”
“පින්වත් කච්චාන, යම් දෙවි කෙනෙක් චන්ද්‍ර සූර්ය දෙදෙනා ගේ ආලෝකය ස්පර්ශ නො කරයි ද, එබඳු දෙවිවරු බොහෝ සිටිනවා. අතිශයින් ම සිටිනවා. ඒ ගැන මම දන්නවා. එනිසා මම නම් මෙය කියන්නෙ නෑ. ඒ කියන්නෙ ‘යම් වර්ණයකට වඩා ඉතා උත්තරීතර වූ ත්, ප්‍රණීත වූ ත් වර්ණයක් නැද්ද, එය තමයි උත්තම වර්ණය’ කියල. නමුත් කච්චාන, ඔබ කණාමැදිරියෙකුටත් වඩා ඉතා හීන වූ, ඉතා ලාමක වූ වර්ණයකට නේද එය උත්තම වර්ණය යි කියා කියන්නේ. ඒ වගේ ම එය කුමක්ද කියා පෙන්වන්නෙ ත් නෑ.
පින්වත් කච්චාන, මේ කාම ගුණ පහක් තියෙනවා. කවර පහක් ද යත්; ඇසින් දකින රූප තියෙනවා, ඒවා ඉෂ්ට වූ, කාන්ත වූ, මනාප වූ, ප්‍රිය ස්වභාව ඇති, කාමාශාව ඇතිවෙන, කෙලෙස් ඇතිවෙන රූප. කනින් අසන ශබ්ද තියෙනවා ….(පෙ)…. නාසයට දැනෙන ගඳ සුවඳ තියෙනවා ….(පෙ)…. දිවෙන් විඳින රස තියෙනවා ….(පෙ)…. කයට දැනෙන පහස තියෙනවා, ඒවා ඉෂ්ට වූ, කාන්ත වූ, මනාප වූ, ප්‍රිය ස්වභාව ඇති, කාමාශාව ඇතිවෙන, කෙලෙස් ඇතිවෙන පහස.
පින්වත් කච්චාන, මේ පංචකාම ගුණයන් නිසා යම් සැපයක්, සොම්නසක් ඇතිවෙනවා නම්, එයට කියන්නේ කාම සුඛය කියල යි. ඉතින් මේ කාම සුඛය ඇති වෙන්නෙ කාමයන්ගෙනු යි. නමුත් කාම සුඛයට වඩා කාම අග්‍ර සුඛයක් තියෙනවා. එය තමයි එහි අග්‍ර වෙනවා කියන්නෙ.”
මෙසේ වදාළ විට වේඛනස්ස පිරිවැජියා භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මෙය වදාළා. “භවත් ගෞතමයනි, ආශ්චර්යය යි! භවත් ගෞතමයනි, අද්භූත යි! භවත් ගෞතමයන් විසින් ‘කාම සුඛය ඇති වෙන්නෙ කාමයන්ගෙනුයි කියල, ඒ වගේ ම කාම සුඛයට වඩා කාම අග්‍ර සුඛයක් තියෙනවා කියල, එය එහි අග්‍ර වෙනවා’ කියල යමක් වදාළා ද, මෙය සුභාෂිතයක් ම යි.”
“පින්වත් කච්චාන, අන්‍යාගමික දෘෂ්ඨියක් දරණ, අන්‍යාගමික මත ඉවසන, අන්‍ය මත රුචි කරන, අන්‍ය වැඩපිළිවෙලක යෙදෙන, අන්‍යාගමික ආචාර්යවරයෙක් වන ඔබට කාමයන් හෝ කාමසුඛය හෝ කාමාග්‍ර සුඛය හෝ දැන ගැනීම දුෂ්කර දෙයක්. පින්වත් කච්චාන, යම් ඒ අරහත් භික්ෂූන් සිටිනවා. ක්ෂීණාශ්‍රව වූ, බඹසර වාසය සම්පූර්ණ කළා වූ, කළ යුත්ත කළා වූ, කෙලෙස් බර බැහැර තැබූ, පිළිවෙළින් පැමිණි යහපත ඇති, භව සංයෝජනයන් ක්ෂය කළා වූ, මනා අවබෝධයෙන් ම විමුක්තියට පත් වූ, ඒ රහත් භික්ෂූන් සිටිනවා. ඒ භික්ෂූන් නම් කාමයන් හෝ කාම සුඛය හෝ කාමාග්‍ර සුඛය හෝ අවබෝධ කරගන්නවා.”
මෙසේ වදාළ විට වේඛනස්ස පිරිවැජියා කිපුනා. නො සතුටු වුනා. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සමඟ ගැටෙමින් භාග්‍යවතුන් වහන්සේට පරිභව කරමින් භාග්‍යවතුන් වහන්සේට ම කියමින් “ශ්‍රමණ ගෞතමයන් තමයි නො දන්නා කෙනෙක් වන්නේ” කියල කිව්වා. එතකොට භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙය වදාළා.
“ඔය විදිහම තමයි, මෙහි ඇතැම් ශ්‍රමණ බ්‍රාහ්මණයන් පූර්ව අන්තය දන්නෙත් නෑ. අපර අන්තය දකින්නෙත් නෑ. නමුත් ‘ඉපදීම ක්ෂය වුනා, බඹසර වාසය සම්පූර්ණ වුනා. කළ යුත්ත කළා. ඒ වෙනුවෙන් කරන්නට අමුතුවෙන් යමක් නැතැ’යි ප්‍රතිඥා දෙනවා. ඔවුන් ඒ ප්‍රකාශය සිනහවක් ම යි උපදවන්නේ. ලාමක බවක් ම යි උපදවන්නේ. රික්තකයක් ම යි උපදවන්නේ. තුච්ඡ බවක් ම යි උපදවන්නේ.
ඒ වගේ ම පින්වත් කච්චාන, යම් ශ්‍රමණ බ්‍රාහ්මණයන් පූර්ව අන්තය දන්නෙත් නෑ. අපර අන්තය දකින්නෙත් නෑ. නමුත් ‘ඉපදීම ක්ෂය වුනා, බඹසර වාසය සම්පූර්ණ වුනා. කළ යුත්ත කළා. ඒ වෙනුවෙන් කරන්නට අමුතුවෙන් යමක් නැතැ’යි ප්‍රතිඥා දෙනවා. ඔවුන්ට කරුණු සහිතව නිග්‍රහය පිණිස පවතින්නේ ඒ කාරණය ම යි. එනම් පින්වත් කච්චාන, පූර්ව අන්තය පසෙක තිබේවා! අපර අන්තය පසෙක තිබේවා! කපටි නැති, මායා නැති, ඍජු ගති ඇති බුද්ධිමත් මනුෂ්‍යයෙක් මා වෙත පැමිණේවා! මං අනුශාසනා කරන්නම්. මං ධර්මය දේශනා කරන්නම්. යම් ආකාරයකින් අනුශාසනා ලැබෙයි ද, ඒ අයුරින් පිළිපදින විට වැඩි කලක් නො ගිහින් ම ‘යම් මේ අවිද්‍යාව නම් වූ බන්ධනයක් ඇද්ද, ඒ බන්ධයෙන් මනා කොට මිදුනේ මේ විදිහට යි’ කියල තමා ම දැනගන්නවා, තමා ම දැකගන්නවා.
කච්චාන, ඒක මේ වගේ දෙයක්, උඩුකුරුව නිදන බොළඳ වූ ළදරු සිඟිත්තෙක් ඉන්නවා. ඔහු බෙල්ල පස්වෙනි කොට හූයකින් බැඳලා තියෙන්නෙ. ඉතින් ඔහු වැඩී වයස මුහුකුරා යෑමෙන්, ඉන්ද්‍රියන් මෝරා යෑමෙන්, අර බන්ධනයන් ගෙන් නිදහස් වෙනවා. එතකොට ඔහු දැනගන්නේ එයින් මිදුනා කියල යි, බැඳිලා ඉන්නවා කියල නො වෙයි.
අන්න ඒ වගේ ම පින්වත් කච්චාන, කපටි නැති, මායා නැති, ඍජු ගති ඇති බුද්ධිමත් මනුෂ්‍යයෙක් මා වෙත පැමිණේවා! මං අනුශාසනා කරන්නම්. මං ධර්මය දේශනා කරන්නම්. යම් ආකාරයකින් අනුශාසනා ලැබෙයි ද, ඒ අයුරින් පිළිපදින විට වැඩි කලක් නො ගිහින් ම ‘යම් මේ අවිද්‍යාව නම් වූ බන්ධනයක් ඇද්ද, ඒ බන්ධයෙන් මනා කොට මිදුනේ මේ විදිහට යි’ කියල තමා ම දැනගන්නවා, තමා ම දැකගන්නවා.”
මෙසේ වදාළ විට වේඛනස්ස පිරිවැජියා භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මෙය පැවසුවා. “පින්වත් ගෞතමයන් වහන්ස, හරි ම සුන්දර යි! පින්වත් ගෞතමයන් වහන්ස, හරි ම සුන්දර යි! පින්වත් ගෞතමයන් වහන්ස, ….(පෙ)…. අද පටන් දිවි ඇති තුරාවට තෙරුවන් සරණ ගිය උපාසකයෙකු වශයෙන් මාව පිළිගන්නා සේක්වා!”
සාදු! සාදු!! සාදු!!!
වේඛනස්ස පිරිවැජියාට වදාළ දෙසුම නිමා විය.
තුන් වෙනි පරිබ්බාජක වර්ගය යි.
ධර්මදානය උදෙසා පාලි සහ සිංහල අන්තර්ගතය උපුටා ගැනීම https://mahamevnawa.lk/sutta/mn2_2-3-10/ වෙබ් පිටුවෙනි.
Ver.1.40 - Last Updated On 26-SEP-2020 At 03:14 P.M