මජ්ඣිම නිකාය

මූල පණ්ණාසකෝ

1.4.4. චූළ ගෝපාලක සුත්තං

1.4.4. ගොපල්ලා මුල් කොට වදාළ කුඩා දෙසුම

1. ඒවං මේ සුතං: ඒකං සමයං භගවා වජ්ජීසු විහරති උක්කචේලායං ගංගාය නදියා තීරේ. තත්‍ර ඛෝ භගවා භික්ඛූ ආමන්තේසි භික්ඛවෝ’ති. ‘භදන්තේ’ති තේ භික්ඛූ භගවතෝ පච්චස්සෝසුං. භගවා ඒතදවෝච:

මා හට අසන්නට ලැබුනේ මේ විදිහටයි. ඒ දවස්වල භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වැඩසිටියේ වජ්ජි දේශයේ උක්කචේලා නගරය අසල ගංගා නම් ගං ඉවුරේ. එදා භාග්‍යවතුන් වහන්සේ “පින්වත් මහණෙනි” කියල භික්ෂුසංඝයා ඇමතුවා. ඒ භික්ෂූන් වහන්සේලාත් “පින්වතුන් වහන්ස” කියල භාග්‍යවතුන් වහන්සේට පිළිතුරු දුන්නා. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙය වදාළා.

2. භූතපුබ්බං භික්ඛවේ මාගධකෝ ගෝපාලකෝ දුප්පඤ්ඤජාතිකෝ වස්සානං පච්ඡිමේ මාසේ සරදසමයේ අසමවෙක්ඛිත්වා ගංගාය නදියා ඕරිමං තීරං අසමවෙක්ඛිත්වා පාරිමං තීරං අතිත්ථේනේව ගාවෝ පතාරේසි උත්තරං තීරං සුවිදේහානං. අථ ඛෝ භික්ඛවේ ගාවෝ මජ්ඣේගංගාය නදියා සෝතේ ආමණ්ඩලියං කරිත්වා තත්ථේව අනයබ්‍යසනං ආපජ්ජිංසු. තං කිස්ස හේතු? තථා හි සෝ භික්ඛවේ මාගධකෝ ගෝපාලකෝ දුප්පඤ්ඤජාතිකෝ වස්සානං පච්ඡිමේ මාසේ සරදසමයේ අසමවෙක්ඛිත්වා ගංගාය නදියා ඕරිමං තීරං අසමවෙක්ඛිත්වා පාරිමං තීරං අතිත්ථේනේව ගාවෝ පතාරේසි උත්තරං තීරං සුවිදේහානං.

පින්වත් මහණෙනි, මේක ඉස්සර වෙච්ච දෙයක්. මගධ රටේ මෝඩපහේ ගොපල්ලෙක් හිටියා. මෙයා මොකද කළේ, වැස්ස කාලෙ අන්තිම මාසෙ, සීත කාලෙ පටන් ගන්න කොටම ගංගා නම් නදිය ගැන මෙයාට කිසිම අවබෝධයක් තිබුනෙ නෑ. ඉතින් මෙයා එගොඩ මෙගොඩ ගැන හොයල බැලුවෙ නෑ. ගවයන් බස්සන තොටුපොල ගැන සොයල බැලුවෙ නෑ. ඒ ගඟේ නුසුදුසු තොටුපොලකින් වේදේහයන්ගේ උතුරු ගං ඉවුරට ගවයන්ව පිටත් කෙරෙව්වා. පින්වත් මහණෙනි, එතකොට ගංගා නම් ගඟ මැද්දෙදි, මහා දිය රැල්ලකට මේ ගවයන් අහුවුනා. ඒකෙන්ම ඒ ගවයො ටික විපතට පත්වුනා. පින්වත් මහණෙනි, ඇයි එහෙම වුනේ? ඒ මගධ රටේ ගොපල්ලට නුවණ නැතිකම නිසයි. ඒ ගොපල්ලා වැස්ස කාලෙ අන්තිම මාසෙ, සීත කාලෙ පටන් ගන්න කොට ගංගා නම් ගඟේ හැටි ගැන කිසි ම අවබෝධයක් නැතුව, එගොඩ මෙගොඩ නොසළකා, වේදේහයින් සතු උතුරු ගං ඉවුරට නුසුදුසු තොටුපොලින් ගවයන් එගොඩට පිටත් කරවපු නිසා.

3. ඒවමේව ඛෝ භික්ඛවේ යේ හි කේචි සමණා වා බ්‍රාහ්මණා වා අකුසලා ඉමස්ස ලෝකස්ස, අකුසලා පරස්ස ලෝකස්ස, අකුසලා මාරධෙය්‍යස්ස, අකුසලා අමාරධෙය්‍යස්ස, අකුසලා මච්චුධෙය්‍යස්ස, අකුසලා අමච්චුධෙය්‍යස්ස, තේසං යේ සෝතබ්බං සද්දහාතබ්බං මඤ්ඤිස්සන්ති, තේසං තං භවිස්සති දීඝරත්තං අහිතාය දුක්ඛාය.

ඒ වගේ ම පින්වත් මහණෙනි, මේ ලෝකෙ සමහර ශ්‍රමණ බ්‍රාහ්මණයො ඉන්නවා. ඔවුන් මේ ලෝකෙ සත්‍යය දකින්න අදක්ෂයි. ඔවුන් පරලොව සත්‍යය දකින්නත් අදක්ෂයි. ඔවුන් මාරයාට අයත් දේ තේරුම් ගන්නත් අදක්ෂයි. ඔවුන් මාරයාට අයත් නැති දේ තේරුම් ගන්නත් අදක්ෂයි. ඔවුන් මරණයට අයත් දේ තේරුම් ගන්නත් අදක්ෂයි. ඔවුන් මරණයට අයත් නැති දේ තේරුම් ගන්නත් අදක්ෂයි. එබඳු වූ ආගමික නායකයින් කියන දේවල් ඇසිය යුතුයි, විශ්වාස කළ යුතුයි කියලා කෙනෙකුට හැඟුනොත්, ඒ තුළින් ඔවුන්ට බොහෝ කාලයක් දුක් විඳින්න සිද්ධ වෙනවා.

4. භූතපුබ්බං භික්ඛවේ මාගධකෝ ගෝපාලකෝ සප්පඤ්ඤජාතිකෝ වස්සානං පච්ඡිමේ මාසේ සරදසමයේ සමවෙක්ඛිත්වා ගංගාය නදියා ඕරිමං තීරං සමවෙක්ඛිත්වා පාරිමං තීරං තිත්ථේනේව ගාවෝ පතාරේසි උත්තරං තීරං සුවිදේහානං. සෝ පඨමං පතාරේසි යේ තේ උසභා ගෝපිතරෝ ගෝපරිණායකා. තේ තිරියං ගංගාය සෝතං ඡෙත්වා සොත්ථිනා පාරං අගමංසු. අථාපරේ පතාරේසි බලවගාවෝ, දම්මගාවෝ. තේපි තිරියං ගංගාය සෝතං ඡෙත්වා සොත්ථිනා පාරං අගමංසු. අථාපරේ පතාරේසි වච්ඡතරේ වච්ඡතරියෝ. තේපි තිරියං ගංගාය සෝතං ඡෙත්වා සොත්ථිනා පාරං අගමංසු. අථාපරේ පතාරේසි වච්ඡකේ කිසාබලකේ. තේපි තිරියං ගංගාය සෝතං ඡෙත්වා සොත්ථිනා පාරං අගමංසු. භූතපුබ්බං භික්ඛවේ වච්ඡකෝ තරුණකෝ තාවදේව ජාතකෝ මාතුගෝරවකේන වුය්හමානෝ, සෝපි තිරියං ගංගාය සෝතං ඡෙත්වා සොත්ථිනා පාරං අගමාසි. තං කිස්ස හේතු? තථා හි සෝ භික්ඛවේ මාගධකෝ ගෝපාලකෝ සප්පඤ්ඤජාතිකෝ වස්සානං පච්ඡිමේ මාසේ සරදසමයේ සමවෙක්ඛිත්වා ගංගාය නදියා ඕරිමංතීරං සමවෙක්ඛිත්වා පාරිමං තීරං තිත්ථේනේව ගාවෝ පතාරේසි උත්තරං තීරං සුවිදේහානං.

පින්වත් මහණෙනි, ඉස්සර වෙච්ච තව දෙයක් තියෙනවා. මගධ රටේ ගොපල්ලෙක් හිටියා. උන්නැහේ හරි කල්පනාකාරයා. වැස්ස කාලෙ අන්තිම මාසෙ සීත කාලෙ, ගංගා නම් ගඟ ගැන හොඳට දන්නවා. එගොඩ මෙගොඩ ගැන හොඳට හොයල බැලුවා. වේදේහයන් සතු උතුරු ඉවුරට ඉතාම සුදුසු තොටුපොලෙන්ම ගවයන් එගොඩ කෙරෙව්වා. ඒක කළේ මෙහෙමයි. ඉස්සෙල්ලාම ඒ ගව පට්ටියේ නායක ගවයන්ව, ගවයන්ගේ පියවරු යැයි සැළකිය හැකි ලොකු ගවයන්ව එගොඩ කෙරෙව්වා. ඒ ගවයන් ගංගාවේ සැඩ පහර කපාගෙන සුවසේ එගොඩ වුනා. ඊට පස්සෙ බලවත්, කීකරු ගවයන්ව එගොඩ කෙරෙව්වා. ඒ ගවයනුත් සැඩ පහර කපාගෙන එගොඩ වුනා. ඊට පස්සෙ ගව නාම්බන්වත්, නෑම්බියන්වත් එගොඩ කෙරෙව්වා. උනුත් ගඟේ සැඩ පහර කපාගෙන, සුවසේ එගොඩ වුනා. ඊට පස්සෙ දුර්වල වස්සන්ව එගොඩ කෙරෙව්වා. උනුත් ගඟේ සැඩ පහර කපාගෙන සුවසේ එගොඩ වුනා. පින්වත් මහණෙනි, ඕක කලින් සිද්ධ වෙච්ච දෙයක්. එදාම ඉපදිච්ච ළදරු වහුපැටව් හිටියා. උනුත් මව් වැස්සිගෙ ගෙරවිලි හඬ අල්ලගෙන, ගඟ හරහට ගඟේ වතුර පාර කපාගෙන සුව සේ එතෙර වුනා. ඒකට හේතුව මොකක්ද? පින්වත් මහණෙනි, මේ මගධ රටේ ගොපල්ලා බුද්ධිමත් කෙනෙක්. වැස්ස කාලෙ අවසන් වෙන කොට, සීත කාලෙ එන කොට, ගඟේ තත්වය ගැන උන්නැහේ දන්නවා. එගොඩ මෙගොඩ තත්වය ගැන සැළකිලිමත් වෙනවා. ඒ නිසයි වේදේහයන්ගේ උතුරු ගං ඉවුරට සුදුසු තොටුපොලින් ම ගවයන් එගොඩ කෙරෙව්වේ.

5. ඒවමේව ඛෝ භික්ඛවේ යේ හි කේචි සමණා වා බ්‍රාහ්මණා වා කුසලා ඉමස්ස ලෝකස්ස, කුසලා පරස්ස ලෝකස්ස, කුසලා මාරධෙය්‍යස්ස, කුසලා අමාරධෙය්‍යස්ස, කුසලා මච්චුධෙය්‍යස්ස, කුසලා අමච්චුධෙය්‍යස්ස, තේසං යේ සෝතබ්බං සද්දහාතබ්බං මඤ්ඤිස්සන්ති තේසං තං භවිස්සති දීඝරත්තං හිතාය සුඛාය.

පින්වත් මහණෙනි, ඔන්න ඔය විදිහමයි, සමහර ශ්‍රමණ බ්‍රාහ්මණවරුන් ඉන්නවා. ඔවුන් මේ ලෝකෙ යථාර්ථය දකින්න දක්ෂයි. පරලොව යථාර්ථය දකින්න දක්ෂයි. මාරයාට අයත් දේ දකින්න දක්ෂයි. මාරයාට අයත් නැති දේ දකින්න දක්ෂයි. මරණයට අයත් දේ දකින්න දක්ෂයි. මරණයට අයත් නැති දේ දකින්න දක්ෂයි. ඒ ශ්‍රමණ බ්‍රාහ්මණවරුන් දහම් දෙසද්දි, ඒ ධර්මය ඇසිය යුතුයි, විශ්වාස කළ යුතුයි කියල යමෙකුට හිතෙනවා නම්, ඔවුන්ට එය බොහෝ කාලයක් හිත සුව පිණිස පවතිනවා.

6. සෙය්‍යථාපි භික්ඛවේ යේ තේ උසභා ගෝපිතරෝ ගෝපරිණායකා තිරියං ගංගාය සෝතං ඡෙත්වා සොත්ථිනා පාරං අගමංසු, ඒවමේව ඛෝ භික්ඛවේ යේ තේ භික්ඛූ අරහන්තෝ ඛීණාසවා වුසිතවන්තෝ කතකරණීයා ඕහිතභාරා අනුප්පත්තසදත්ථා පරික්ඛීණභවසංයෝජනා සම්මදඤ්ඤා විමුත්තා, තේ තිරියං මාරස්ස සෝතං ඡෙත්වා සොත්ථිනා පාරං ගතා.

පින්වත් මහණෙනි, ගවපට්ටියේ ගවනායක වූ ගවයන්ගේ පියවරුන් වැනි වූ, ශ්‍රේෂ්ඨ ගවයන් ගංගාවේ සැඩ පහර කපාගෙන සුවසේ එගොඩ වුනා නෙ. අන්න ඒ විදිහමයි පින්වත් මහණෙනි, භික්ෂූන් වහන්සේලා ඉන්නවා. උන්වහන්සේලා රහතන් වහන්සේලා. ආශ්‍රවයන් මොකුත්ම නෑ. බඹසර වාසය සම්පූර්ණ කරලයි ඉන්නෙ. කළ යුතු දේ කරලයි ඉන්නෙ. පිළිවෙලින් පැමිණි උතුම් අර්ථය ලබාගෙන ඉන්නෙ. භව බන්ධන නැති කරල ඉන්නෙ. අවබෝධයෙන්ම දුකෙන් නිදහස් වෙලා ඉන්නෙ. ඒ භික්ෂූන් මාරයාගේ තණ්හා සැඩ පහර කපාගෙන සුව සේ අමා නිවන් තෙරට වැඩියා.

7. සෙය්‍යථාපි තේ භික්ඛවේ බලවගාවෝ දම්මගාවෝ තිරියං ගංගාය සෝතං ඡෙත්වා සොත්ථිනා පාරං අගමංසු ඒවමේව ඛෝ භික්ඛවේ යේ තේ භික්ඛූ පඤ්චන්නං ඕරම්භාගියානං සංයෝජනානං පරික්ඛයා ඕපපාතිකා තත්ථ පරිනිබ්බායිනෝ අනාවත්තිධම්මා තස්මා ලෝකා, තේපි තිරියං මාරස්ස සෝතං ඡෙත්වා සොත්ථිනා පාරං ගමිස්සන්ති.

ඒ වගේ ම මහණෙනි, බලවත් ගවයින්, දමනය වුණු ගවයින් ගංගා සැඩ පහර කපාගෙන සුවසේ එගොඩ වුනා නෙ. අන්න ඒ විදිහමයි මෙහි භික්ෂූන් වහන්සේලා ඉන්නවා, ඕරම්භාගීය සංයෝජන පහ ම නැති කරල. ඒ භික්ෂූන් ඕපපාතිකව බඹලොව උපන්නට පස්සේ, එහෙදිම පිරිනිවන් පානවා මිසක් ඒ ලෝකෙන් ආපහු එන්නෙ නෑ. අන්න ඒ භික්ෂූන් වහන්සේලාත් මාරයාගේ තණ්හා සැඩ පහර කපාගෙන සුවසේ අමා නිවන් තෙරට යනවා.

8. සෙය්‍යථාපි තේ භික්ඛවේ වච්ඡතරා වච්ඡතරියෝ තිරියං ගංගාය සෝතං ඡෙත්වා සොත්ථිනා පාරං අගමංසු, ඒවමේව ඛෝ භික්ඛවේ යේ තේ භික්ඛූ තිණ්ණං සංයෝජනානං පරික්ඛයා රාගදෝසමෝහානං තනුත්තා සකදාගාමිනෝ සකිංදේව ඉමං ලෝකං ආගන්ත්වා දුක්ඛස්සන්තං කරිස්සන්ති, තේපි තිරියං මාරස්ස සෝතං ඡෙත්වා සොත්ථිනා පාරං ගමිස්සන්ති.

පින්වත් මහණෙනි, වසු නාම්බොත්, නෑම්බියොත් ගඟේ වතුර පාර කපාගෙන සුවසේ එගොඩ වෙලා ගියා නේද? අන්න ඒ වගේ ම යි පින්වත් මහණෙනි, භික්ෂූන් වහන්සේලා සංයෝජන තුනක් නැති කරල රාග, ද්වේෂ, මෝහ තුනී කරගෙන සකදාගාමී වෙලා, මේ ලෝකයට එක වතාවක් පමණක් ඇවිදින් සියලු දුක් අවසන් කරනවා. ඒ භික්ෂු පිරිසත් මාරයාගේ කෙලෙස් සැඩ පහර කපාගෙන සුව සේ අමා නිවන් තෙරට යනවා.

9. සෙය්‍යථාපි තේ භික්ඛවේ වච්ඡකා කිසාබලකා තිරියං ගංගාය සෝතං ඡෙත්වා සොත්ථිනා පාරං අගමංසු, ඒවමේව ඛෝ භික්ඛවේ යේ තේ භික්ඛූ තිණ්ණං සංයෝජනානං පරික්ඛයා සෝතාපන්නා අවිනිපාතධම්මා නියතා සම්බෝධිපරායනා, තේපි තිරියං මාරස්ස සෝතං ඡෙත්වා සොත්ථිනා පාරං ගමිස්සන්ති.

පින්වත් මහණෙනි, දුර්වල වස්සොත් ගංගා දියෙහි සැඩ පහර කපාගෙන එගොඩ වෙලා ගියා නේද? අන්න ඒ වගේ ම යි පින්වත් මහණෙනි, භික්ෂූන් වහන්සේලා සංයෝජන තුනක් නැති කරලා, සතර අපායට වැටෙන ස්වභාවය නැති කරලා, සෝතාපන්න වෙලා නියත වශයෙන් ම නිවන් දකින ස්වභාවයෙන් යුක්ත වෙනවා. ඒ භික්ෂූන් වහන්සේලාත් මාරයාගේ කෙලෙස් සැඩ පහර කපාගෙන සුව සේ අමා නිවන් තෙරට යනවා.

10. සෙය්‍යථාපි සෝ භික්ඛවේ වච්ඡකෝ තරුණකෝ තාවදේව ජාතකෝ මාතුගෝරවකේන වුය්හමානෝ තිරියං ගංගාය සෝතං ඡෙත්වා සොත්ථිනා පාරං අගමාසි, ඒවමේව ඛෝ භික්ඛවේ යේ තේ භික්ඛූ ධම්මානුසාරිනෝ සද්ධානුසාරිනෝ, තේපි තිරියං මාරස්ස සෝතං ඡෙත්වා සොත්ථිනා පාරං ගමිස්සන්ති.

පින්වත් මහණෙනි, ඒ වගේම එදා උපන් ඒ වසු පැටියත් මව් දෙනගේ ගෙරවිලි සද්දෙ ඉව කරගෙන ගඟේ සැඩ පහර කපාගෙන සුවසේ එතෙරට ගියා නේද? අන්න ඒ වගේමයි පින්වත් මහණෙනි, ධම්මානුසාරී, සද්ධානුසාරී භික්ෂූන් වහන්සේලාත් මාරයාගේ කෙලෙස් සැඩ පහර කපාගෙන සුවසේ ඒ අමා නිවන් තෙරට ම යනවා.

11. අහං ඛෝ පන භික්ඛවේ කුසලෝ ඉමස්ස ලෝකස්ස, කුසලෝ පරස්ස ලෝකස්ස, කුසලෝ මාරධෙය්‍යස්ස, කුසලෝ අමාරධෙය්‍යස්ස, කුසලෝ මච්චුධෙය්‍යස්ස, කුසලෝ අමච්චුධෙය්‍යස්ස. තස්ස මය්හං භික්ඛවේ යේ සෝතබ්බං සද්දහාතබ්බං මඤ්ඤිස්සන්ති, තේසං තං භවිස්සති දීඝරත්තං හිතාය සුඛායාති.

පින්වත් මහණෙනි, මම මේ ලෝකයේ යථාර්ථය දකින්න දක්ෂ කෙනෙක්. මම පරලොව යථාර්ථය දකින්නත් දක්ෂ කෙනෙක්. මම මාරයාට අයත් දේ හඳුනාගන්න දක්ෂ කෙනෙක්. මම මාරයාට අයත් නොවන දේ දකින්නත් දක්ෂ කෙනෙක්. මම මරණයට අයත් දේ දකින්නත් දක්ෂ කෙනෙක්. මම මරණයට අයත් නැති දේ දකින්නත් දක්ෂ කෙනෙක්. ඉතින් පින්වත් මහණෙනි, යම්කිසි කෙනෙක් මං කියා දෙන ධර්මය ඇසිය යුතුයි, විශ්වාස කළ යුතුයි කියල හිතනවා නම්, එය ඔවුන්ට බොහෝ කලක් හිත සුව පිණිස ම යි පවතින්නේ.

12. ඉදමවෝච භගවා. ඉදං වත්වා සුගතෝ අථාපරං ඒතදවෝච සත්ථා:

භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙය වදාළා. ඊට පස්සේ ශාස්තෘ වූ සුගතයන් වහන්සේ මේ අනිත් ගාථාවන් ද වදාළා.

“අයං ලෝකෝ පරෝ ලෝකෝ ජානතා සුප්පකාසිතෝ,
යඤ්ච මාරේන සම්පත්තං අප්පත්තං යඤ්ච මච්චුනා,

“පින්වත් මහණෙනි, සියලු දේ ගැන යථාර්ථය දන්නා වූ තථාගතයන් වහන්සේ විසින් මෙලොවත්, පරලොවත් ගැන පැහැදිලිව කියා දීලා තියෙනවා. මාරයාට හසුකරගන්න පුළුවන් යම් තැනක් ඇද්ද, මාරයාට හසුකරගන්න බැරි යම් තැනක් ඇද්ද, එයත් පැහැදිලිව කියා දීලා තියෙනවා.

සබ්බං ලෝකං අභිඤ්ඤාය සම්බුද්ධේන පජානතා,
විවටං අමතද්වාරං ඛේමං නිබ්බානපත්තියා.

විශිෂ්ට වූ ප්‍රඥාවෙන් සියලු ලොව අවබෝධ කළ සම්බුදුරජාණන් වහන්සේ විසින් අවබෝධයෙන් ම යි නිවනට පමුණුවන, බිය රහිත වූ, අමා දොරටුව විවර කොට තිබෙන්නේ.

ඡින්නං පාපිමතෝ සෝතං විද්ධස්තං විනළීකතං,
පාමොජ්ජබහුලා හෝථ ඛේමං පත්ථේථ භික්ඛවෝ”ති.

පාපී මාරයාගේ තෘෂ්ණාව නැමැති සැඩ පහර සිඳදැම්මා. විනාශ කළා. මානනළ දුරු කලා. ඒ නිසාම පින්වත් මහණෙනි, බොහෝ ප්‍රමුදිත බවින් යුතුව ඉන්න. බිය රහිත නිවනට පැමිණෙන්න.”

සාදු! සාදු!! සාදු!!!

චූළගෝපාලකසුත්තං චතුත්ථං.

ගොපල්ලා උපමා කොට වදාළ කුඩා දෙසුම නිමා විය.

ධර්මදානය උදෙසා පාලි සහ සිංහල අන්තර්ගතය උපුටා ගැනීම https://mahamevnawa.lk/sutta/mn1_1-4-4/ වෙබ් පිටුවෙනි.
Ver.1.40 - Last Updated On 26-SEP-2020 At 03:14 P.M