මා හට අසන්නට ලැබුනේ මේ විදිහටයි. ඒ දවස්වල භාග්‍යවත් බුදුරජාණන් වහන්සේ වැඩසිටියේ උක්කට්ඨා නුවර අසල සුභග නම් වනාන්තරයේ විශාල සල් ගසක් සෙවණකයි.
එදා භාග්‍යවතුන් වහන්සේ “පින්වත් මහණෙනි” කියල භික්ෂූන් වහන්සේලා ව ඇමතුවා. “එසේය, ස්වාමීනී” කියල ඒ භික්ෂූන් වහන්සේලා භාග්‍යවතුන් වහන්සේට පිළිතුරු දුන්නා. ඒ වෙලාවෙ තමයි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මේ දේශනාව වදාළේ.
“පින්වත් මහණෙනි, හැම දේකට ම මුල්වෙච්ච දේවල් ගැනයි මා ඔබට දැන් දේශනා කරන්නේ. මෙය හොඳින් අහගෙන ඉන්න ඕන. ඒ වගේ ම නුවණින් තේරුම් ගන්නත් ඕන. දැන් මා පවසන්නම්.”
“එසේ ය, ස්වාමීනී” කියල ඒ භික්ෂූන් වහන්සේලාත් භාග්‍යවතුන් වහන්සේට පිළිතුරු දුන්නා. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මේ මූලපරියාය නම් දේශනය වදාළේ ඒ වෙලාවේ දී ය.
(අශ්‍රැතවත් පෘථග්ජනයාගේ ස්වභාවය ගැන වදාළ කොටස)
පින්වත් මහණෙනි, අශ්‍රැතවත් පෘථග්ජනයා ගැන දැනගෙන ඉන්න ඕන. මොහු ආර්යයන් වහන්සේලා හඳුනන්නෙ නැහැ. ආර්ය ධර්මය තේරුම් ගන්න දක්ෂත් නැහැ. ආර්ය ධර්මයේ හික්මෙන්නෙත් නැහැ. සත්පුරුෂයන් වහන්සේලා හඳුනන්නෙ නැහැ. සත්පුරුෂ ධර්මය තේරුම් ගන්න දක්ෂත් නැහැ. සත්පුරුෂ ධර්මයක හික්මෙන්නෙත් නෑ.
(1)
ඒ නිසා ම අශ්‍රැතවත් පෘථග්ජනයා පොළොවට පස් වී යන පඨවි ධාතුව මුලාවෙන් හඳුනගන්නේ පඨවි ධාතුව වශයෙන් ම යි. ඉතින් පඨවි ධාතුව, පඨවි ධාතුව හැටියට ම මුළාවෙන් හඳුනගෙන,
1. පඨවි ධාතුව ගැන රැවටෙන විදිහේ හැඟීම් ම යි (මඤ්ඤනා) ඇති කරගන්නේ.
2. පඨවි ධාතුව තුළ ‘මම කියල ආත්මයක් තියෙනවා’ කියල ම යි ඔහුට හැඟෙන්නෙ.
3. පඨවි ධාතුවෙන් ‘මම කියල ආත්මයක් චුත වෙනවා’ කියල ම යි ඔහුට හැඟෙන්නෙ.
4. පඨවි ධාතුව ‘මගේ දෙයක්’ කියල ම යි ඔහුට හැඟෙන්නෙ.
5. එතකොට ඔහු පඨවි ධාතුව ‘මම, මගේ, මගේ ආත්මය’ කියල සතුටින් පිළිගන්නවා.
පින්වත් මහණෙනි, ඇයි එයා එහෙම කරන්නෙ? පඨවි ධාතුව පිළිබඳව පිරිසිඳ අවබෝධයක් හෙවත් යථාර්ථයෙන් ලත් අවබෝධයක් ඔහු තුළ නැතිකම නිසා කියලයි මේ ගැන කියන්න තියෙන්නෙ.
(2)
පින්වත් මහණෙනි, ඒ අශ්‍රැතවත් පෘථග්ජනයා වතුරේ දිය වී යන ස්වභාවයට අයිති ආපෝ ධාතුව මුලාවෙන් හඳුනගන්නේ ආපෝ ධාතුව කියල ම යි. මේ විදිහට ආපෝ ධාතුව, ආපෝ ධාතුව හැටියට ම මුළාවෙන් හඳුනගෙන,
1. ආපෝ ධාතුව ගැන රැවටෙන විදිහේ හැඟීම් ම යි ඇති කරගන්නේ.
2. ආපෝ ධාතුව තුළ ‘මම කියල ආත්මයක් තියෙනවා’ කියල ම යි ඔහුට හැඟෙන්නෙ.
3. ආපෝ ධාතුවෙන් ‘මම කියල ආත්මයක් චුත වෙනවා’ කියල ම යි ඔහුට හැඟෙන්නෙ.
4. ආපෝ ධාතුව ‘මගේ දෙයක්’ කියල ම යි ඔහුට හැඟෙන්නෙ.
5. එතකොට ඔහු ආපෝ ධාතුව ‘මම, මගේ, මගේ ආත්මය’ කියල සතුටින් පිළිගන්නවා.
පින්වත් මහණෙනි, ඇයි එයා එහෙම කරන්නෙ? ආපෝ ධාතුව පිළිබඳව පිරිසිඳ අවබෝධයක් හෙවත් යථාර්ථයෙන් ලත් අවබෝධයක් ඔහු තුළ නැතිකම නිසා කියලයි මේ ගැන කියන්න තියෙන්නෙ.
(3)
පින්වත් මහණෙනි, අශ්‍රැතවත් පෘථග්ජනයා උණුසුම් ස්වභාවයට අයිති තේජෝ ධාතුව මුලාවෙන් හඳුනගන්නේ තේජෝ ධාතුව කියල ම යි. මේ විදිහට තේජෝ ධාතුව, තේජෝ ධාතුව හැටියට ම මුලාවෙන් හඳුනගෙන,
1. තේජෝ ධාතුව ගැන රැවටෙන විදිහේ හැඟීම් ම යි ඇති කරගන්නේ.
2. තේජෝ ධාතුව තුළ ‘මම කියල ආත්මයක් තියෙනවා’ කියල ම යි ඔහුට හැඟෙන්නෙ.
3. තේජෝ ධාතුවෙන් ‘මම කියල ආත්මයක් චුත වෙනවා’ කියල ම යි ඔහුට හැඟෙන්නෙ.
4. තේජෝ ධාතුව ‘මගේ දෙයක්’ කියල ම යි ඔහුට හැඟෙන්නෙ.
5. එතකොට ඔහු තේජෝ ධාතුව ‘මම, මගේ, මගේ ආත්මය’ කියල සතුටින් පිළිගන්නවා.
පින්වත් මහණෙනි, ඇයි එයා එහෙම කරන්නෙ? තේජෝ ධාතුව පිළිබඳව පිරිසිඳ අවබෝධයක් හෙවත් යථාර්ථයෙන් ලත් අවබෝධයක් ඔහු තුළ නැතිකම නිසා කියලයි මේ ගැන කියන්න තියෙන්නෙ.
(4)
පින්වත් මහණෙනි, අශ්‍රැතවත් පෘථග්ජනයා හමාගෙන යන ස්වභාවයට අයිති වායෝ ධාතුව මුළාවෙන් හඳුනගන්නේ වායෝ ධාතුව කියල ම යි. මේ විදිහට වායෝ ධාතුව, වායෝ ධාතුව හැටියට ම මුළාවෙන් හඳුනගෙන,
1. වායෝ ධාතුව ගැන රැවටෙන විදිහේ හැඟීම් ම යි ඇති කරගන්නේ.
2. වායෝ ධාතුව තුළ ‘මම කියල ආත්මයක් තියෙනවා’ කියල ම යි ඔහුට හැඟෙන්නෙ.
3. වායෝ ධාතුවෙන් ‘මම කියල ආත්මයක් චුත වෙනවා’ කියල ම යි ඔහුට හැඟෙන්නෙ.
4. වායෝ ධාතුව ‘මගේ දෙයක්’ කියල ම යි ඔහුට හැඟෙන්නෙ.
5. එතකොට ඔහු වායෝ ධාතුව ‘මම, මගේ, මගේ ආත්මය’ කියල සතුටින් පිළිගන්නවා.
පින්වත් මහණෙනි, ඇයි එයා එහෙම කරන්නෙ? වායෝ ධාතුව පිළිබඳව පිරිසිඳ අවබෝධයක් හෙවත් යථාර්ථයෙන් ලත් අවබෝධයක් ඔහු තුළ නැතිකම නිසා කියලයි මේ ගැන කියන්න තියෙන්නෙ.
(5)
පින්වත් මහණෙනි, අශ්‍රැතවත් පෘථග්ජනයා ඉපදී සිටින සත්වයන් ගැන මුළාවෙන් හඳුනගන්නේ ඉපදිච්ච සත්වයන් ගේ බාහිරින් පෙනෙන ස්වභාවයට අනුව ම යි. මේ විදිහට ඉපදිච්ච සත්වයන්, ඉපදිච්ච සත්වයන් හැටියට ම මුළාවෙන් හඳුනගෙන,
1. ඉපදිච්ච සත්වයන් ගැන රැවටෙන විදිහේ හැඟීම් ම යි ඇති කරගන්නේ.
2. ඉපදිච්ච සත්වයන් තුළ ‘මම කියල ආත්මයක් තියෙනවා’ කියල ම යි ඔහුට හැඟෙන්නෙ.
3. ඉපදිච්ච සත්වයන්ගෙන් ‘මම කියල ආත්මයක් චුත වෙනවා’ කියල ම යි ඔහුට හැඟෙන්නෙ.
4. ඉපදිච්ච සත්වයන් ‘මගේ’ කියල ම යි ඔහුට හැඟෙන්නෙ.
5. එතකොට ඔහු ඉපදිච්ච සත්වයන් ‘මම, මගේ, මගේ ආත්මය’ කියල සතුටින් පිළිගන්නවා.
පින්වත් මහණෙනි, ඇයි එයා එහෙම කරන්නෙ? ඉපදිච්ච සත්වයන්ගේ ස්වභාවය පිළිබඳව පිරිසිඳ අවබෝධයක් හෙවත් යථාර්ථයෙන් ලත් අවබෝධයක් ඔහු තුළ නැතිකම නිසා කියලයි මේ ගැන කියන්න තියෙන්නෙ.
(6)
පින්වත් මහණෙනි, අශ්‍රැතවත් පෘථග්ජනයා දෙවියන් ගැන මුළාවෙන් හඳුනගන්නේ දෙවියන්ගේ බාහිරින් පෙනෙන ස්වභාවය අනුවයි. මේ විදිහට දෙවියන්, දෙවියන් හැටියට ම මුළාවෙන් හඳුනගෙන,
1. දෙවියන් ගැන රැවටෙන විදිහේ හැඟීම් ම යි ඇති කරගන්නේ.
2. දෙවියන් තුළ ‘මම කියල ආත්මයක් තියෙනවා’ කියල ම යි ඔහුට හැඟෙන්නෙ.
3. දෙවියන් තුළින් ‘මම කියල ආත්මයක් චුත වෙනවා’ කියල ම යි ඔහුට හැඟෙන්නෙ.
4. දෙවියන් ‘මගේ’ කියල ම යි ඔහුට හැඟෙන්නෙ.
5. එතකොට ඔහු දෙවියන් ‘මම, මගේ, මගේ ආත්මය’ කියල සතුටින් පිළිගන්නවා.
පින්වත් මහණෙනි, ඇයි එයා එහෙම කරන්නෙ? දෙවියන්ගේ ස්වභාවය පිළිබඳව පිරිසිඳ අවබෝධයක් හෙවත් යථාර්ථයෙන් ලත් අවබෝධයක් ඔහු තුළ නැතිකම නිසා කියලයි මේ ගැන කියන්න තියෙන්නෙ.
(7)
පින්වත් මහණෙනි, අශ්‍රැතවත් පෘථග්ජනයා ලෝකාධිපති දෙවියන් ගැන මුළාවෙන් හඳුනගන්නේ ලෝකාධිපති දෙවියන්ගේ බාහිරින් පෙනෙන ස්වභාවය අනුවයි. මේ විදිහට ලෝකාධිපති දෙවියන්, ලෝකාධිපති දෙවියන් හැටියට ම මුළාවෙන් හඳුනගෙන,
1. ලෝකාධිපති දෙවියන් ගැන රැවටෙන විදිහේ හැඟීම් ම යි ඇති කරගන්නේ.
2. ලෝකාධිපති දෙවියන් තුළ ‘මම කියල ආත්මයක් තියෙනවා’ කියල ම යි ඔහුට හැඟෙන්නෙ.
3. ලෝකාධිපති දෙවියන් තුළින් ‘මම කියල ආත්මයක් චුත වෙනවා’ කියල ම යි ඔහුට හැඟෙන්නෙ.
4. ලෝකාධිපති දෙවියන් ‘මගේ’ කියල ම යි ඔහුට හැඟෙන්නෙ.
5. එතකොට ඔහු ලෝකාධිපති දෙවියන් ‘මම, මගේ, මගේ ආත්මය’ කියල සතුටින් පිළිගන්නවා.
පින්වත් මහණෙනි, ඇයි එයා එහෙම කරන්නෙ? ලෝකාධිපති දෙවියන්ගේ ස්වභාවය පිළිබඳව පිරිසිඳ අවබෝධයක් හෙවත් යථාර්ථයෙන් ලත් අවබෝධයක් ඔහු තුළ නැතිකම නිසා කියලයි මේ ගැන කියන්න තියෙන්නෙ.
(8)
පින්වත් මහණෙනි, අශ්‍රැතවත් පෘථග්ජනයා මහා බ්‍රහ්මයා ගැන මුළාවෙන් හඳුනගන්නේ මහා බ්‍රහ්මයාගේ බාහිරින් පෙනෙන ස්වභාවය අනුවයි. මේ විදිහට මහා බ්‍රහ්මයා, මහා බ්‍රහ්මයා හැටියට ම මුළාවෙන් හඳුනගෙන,
1. මහා බ්‍රහ්මයා ගැන රැවටෙන විදිහේ හැඟීම් ම යි ඇති කරගන්නේ.
2. මහා බ්‍රහ්මයා තුළ ‘මම කියල ආත්මයක් තියෙනවා’ කියල ම යි ඔහුට හැඟෙන්නෙ.
3. මහා බ්‍රහ්මයා තුළින් ‘මම කියල ආත්මයක් චුත වෙනවා’ කියල ම යි ඔහුට හැඟෙන්නෙ.
4. මහා බ්‍රහ්මයා ‘මගේ’ කියල ම යි ඔහුට හැඟෙන්නෙ.
5. එතකොට ඔහු මහා බ්‍රහ්මයා ‘මම, මගේ, මගේ ආත්මය’ කියල සතුටින් පිළිගන්නවා.
පින්වත් මහණෙනි, ඇයි එයා එහෙම කරන්නෙ? මහා බ්‍රහ්මයාගේ ස්වභාවය පිළිබව පිරිසිඳ අවබෝධයක් හෙවත් යථාර්ථයෙන් ලත් අවබෝධයක් ඔහු තුළ නැතිකම නිසා කියල යි මේ ගැන කියන්න තියෙන්නෙ.
(9)
පින්වත් මහණෙනි, අශ්‍රැතවත් පෘථග්ජනයා ආභස්සර දෙවියන් ගැන මුළාවෙන් හඳුනගන්නේ ආභස්සර දෙවියන්ගේ බාහිරින් පෙනෙන ස්වභාවය අනුවයි. මේ විදිහට ආභස්සර දෙවියන්, ආභස්සර දෙවියන් හැටියට මුළාවෙන් හඳුනගෙන,
1. ආභස්සර දෙවියන් ගැන රැවටෙන විදිහේ හැඟීම් ම යි ඇති කරගන්නේ.
2. ආභස්සර දෙවියන් තුළ ‘මම කියල ආත්මයක් තියෙනවා’ කියල යි ඔහුට හැඟෙන්නෙ.
3. ආභස්සර දෙවියන් තුළින් ‘මම කියල ආත්මයක් චුත වෙනවා’ කියල ම යි ඔහුට හැඟෙන්නෙ.
4. ආභස්සර දෙවියන් ‘මගේ’ කියල ම යි ඔහුට හැඟෙන්නෙ.
5. එතකොට ඔහු ආභස්සර දෙවියන් ‘මම, මගේ, මගේ ආත්මය’ කියල සතුටින් පිළිගන්නවා.
පින්වත් මහණෙනි, ඇයි එයා එහෙම කරන්නෙ? ආභස්සර දෙවියන්ගේ ස්වභාවය පිළිබඳව පිරිසිඳ අවබෝධයක් හෙවත් යථාර්ථයෙන් ලත් අවබෝධයක් ඔහු තුළ නැතිකම නිසා කියලයි මේ ගැන කියන්න තියෙන්නෙ.
(10)
පින්වත් මහණෙනි, අශ්‍රැතවත් පෘථග්ජනයා සුභකිණ්ණ දෙවියන් ගැන මුළාවෙන් හඳුනගන්නේ සුභකිණ්ණ දෙවියන්ගේ බාහිරින් පෙනෙන ස්වභාවය අනුව ම යි. ඉතින් මේ විදිහට සුභකිණ්ණ දෙවියන්, සුභකිණ්ණ දෙවියන් හැටියට ම මුළාවෙන් හඳුනගෙන,
1. සුභකිණ්ණ දෙවියන් ගැන රැවටෙන විදිහේ හැඟීම් ම යි ඇති කරගන්නේ.
2. සුභකිණ්ණ දෙවියන් තුළ ‘මම කියල ආත්මයක් තියෙනවා’ කියල ම යි ඔහුට හැඟෙන්නෙ.
3. සුභකිණ්ණ දෙවියන් තුළින් ‘මම කියල ආත්මයක් චුත වෙනවා’ කියල ම යි ඔහුට හැඟෙන්නෙ.
4. සුභකිණ්ණ දෙවියන් ‘මගේ’ කියල ම යි ඔහුට හැඟෙන්නෙ.
5. එතකොට ඔහු සුභකිණ්ණ දෙවියන් ‘මම, මගේ, මගේ ආත්මය’ කියල සතුටින් පිළිගන්නවා.
පින්වත් මහණෙනි, ඇයි එයා එහෙම කරන්නෙ? සුභකිණ්ණ දෙවියන්ගේ ස්වභාවය පිළිබඳව පිරිසිඳ අවබෝධයක් හෙවත් යථාර්ථයෙන් ලත් අවබෝධයක් ඔහු තුළ නැතිකම නිසා කියලයි මේ ගැන කියන්න තියෙන්නෙ.
(11)
පින්වත් මහණෙනි, අශ්‍රැතවත් පෘථග්ජනයා වේහප්ඵල දෙවියන් ගැන මුළාවෙන් හඳුනගන්නේ වේහප්ඵල දෙවියන්ගේ බාහිර ස්වභාවය අනුවයි. ඉතින් මේ විදිහට වේහප්ඵල දෙවියන්, වේහප්ඵල දෙවියන් හැටියට ම මුළාවෙන් හඳුනගෙන,
1. වේහප්ඵල දෙවියන් ගැන රැවටෙන විදිහේ හැඟීම් ම යි ඇති කරගන්නේ.
2. වේහප්ඵල දෙවියන් තුළ ‘මම කියල ආත්මයක් තියෙනවා’ කියල ම යි ඔහුට හැඟෙන්නෙ.
3. වේහප්ඵල දෙවියන් තුළින් ‘මම කියල ආත්මයක් චුත වෙනවා’ කියල ම යි ඔහුට හැඟෙන්නෙ.
4. වේහප්ඵල දෙවියන් ‘මගේ’ කියල ම යි ඔහුට හැඟෙන්නෙ.
5. එතකොට ඔහු වේහප්ඵල දෙවියන් ‘මම, මගේ, මගේ ආත්මය’ කියල සතුටින් පිළිගන්නවා.
පින්වත් මහණෙනි, ඇයි එයා එහෙම කරන්නෙ? වේහප්ඵල දෙවියන්ගේ ස්වභාවය පිළිබඳව පිරිසිඳ අවබෝධයක් හෙවත් යථාර්ථයෙන් ලත් අවබෝධයක් ඔහු තුළ නැතිකම නිසා කියලයි මේ ගැන කියන්න තියෙන්නෙ.
(12)
පින්වත් මහණෙනි, අශ්‍රැතවත් පෘථග්ජනයා අභිභූ දෙවියන් ගැන මුළාවෙන් දකින්නේ අභිභූ දෙවියන්ගේ බාහිරින් පෙනෙන ස්වභාවය අනුවයි. මේ විදිහට අභිභූ දෙවියන්, අභිභූ දෙවියන් හැටියට ම මුළාවෙන් හඳුනගෙන,
1. අභිභූ දෙවියන් ගැන රැවටෙන විදිහේ හැඟීම් ම යි ඇති කරගන්නේ.
2. අභිභූ දෙවියන් තුළ ‘මම කියල ආත්මයක් තියෙනවා’ කියල ම යි ඔහුට හැඟෙන්නෙ.
3. අභිභූ දෙවියන් තුළින් ‘මම කියල ආත්මයක් චුත වෙනවා’ කියල ම යි ඔහුට හැඟෙන්නෙ.
4. අභිභූ දෙවියන් ‘මගේ’ කියල ම යි ඔහුට හැඟෙන්නෙ.
5. එතකොට ඔහු අභිභූ දෙවියන් ‘මම, මගේ, මගේ ආත්මය’ කියල සතුටින් පිළිගන්නවා.
පින්වත් මහණෙනි, ඇයි එයා එහෙම කරන්නෙ? අභිභූ දෙවියන්ගේ ස්වභාවය පිළිබඳව පිරිසිඳ අවබෝධයක් හෙවත් යථාර්ථයෙන් ලත් අවබෝධයක් ඔහු තුළ නැතිකම නිසා කියලයි මේ ගැන කියන්න තියෙන්නෙ.
(13)
පින්වත් මහණෙනි, අශ්‍රැතවත් පෘථග්ජනයා ආකාසානඤ්චායතන දෙවියන් ගැන මුළාවෙන් හඳුනගන්නේ ආකාසානඤ්චායතන දෙවියන්ගේ බාහිරින් පෙනෙන ස්වභාවය අනුවයි. මේ විදිහට ආකාසානඤ්චායතන දෙවියන් ආකාසානඤ්චායතන දෙවියන් හැටියට ම මුළාවෙන් හඳුනගෙන,
1. ආකාසානඤ්චායතන දෙවියන් ගැන රැවටෙන විදිහේ හැඟීම් ම යි ඇති කරගන්නේ.
2. ආකාසානඤ්චායතන දෙවියන් තුළ ‘මම කියල ආත්මයක් තියෙනවා’ කියල ම යි ඔහුට හැඟෙන්නෙ.
3. ආකාසානඤ්චායතන දෙවියන් තුළින් ‘මම කියල ආත්මයක් චුත වෙනවා’ කියල ම යි ඔහුට හැඟෙන්නෙ.
4. ආකාසානඤ්චායතන දෙවියන් ‘මගේ’ කියල ම යි ඔහුට හැඟෙන්නෙ.
5. එතකොට ඔහු ආකාසානඤ්චායතන දෙවියන් ‘මම, මගේ, මගේ ආත්මය’ කියල සතුටින් පිළිගන්නවා.
පින්වත් මහණෙනි, ඇයි එයා එහෙම කරන්නෙ? ආකාසානඤ්චායතන දෙවියන්ගේ ස්වභාවය පිළිබඳව පිරිසිඳ අවබෝධයක් හෙවත් යථාර්ථයෙන් ලත් අවබෝධයක් ඔහු තුළ නැතිකම නිසා කියලයි මේ ගැන කියන්න තියෙන්නෙ.
(14)
පින්වත් මහණෙනි, අශ්‍රැතවත් පෘථග්ජනයා විඤ්ඤාණඤ්චායතන දෙවියන් ගැන මුළාවෙන් හඳුනගන්නේ විඤ්ඤාණඤ්චායතන දෙවියන්ගේ බාහිරින් පෙනෙන ස්වභාවය අනුවයි. මේ විදිහට විඤ්ඤාණඤ්චායතන දෙවියන්, විඤ්ඤාණඤ්චායතන දෙවියන් හැටියට මුළාවෙන් හඳුනගෙන,
1. විඤ්ඤාණඤ්චායතන දෙවියන් ගැන රැවටෙන විදිහේ හැඟීම් ම යි ඇති කරගන්නේ.
2. විඤ්ඤාණඤ්චායතන දෙවියන් තුළ ‘මම කියල ආත්මයක් තියෙනවා’ කියල ම යි ඔහුට හැඟෙන්නෙ.
3. විඤ්ඤාණඤ්චායතන දෙවියන් තුළින් ‘මම කියල ආත්මයක් චුත වෙනවා’ කියල ම යි ඔහුට හැඟෙන්නෙ.
4. විඤ්ඤාණඤ්චායතන දෙවියන් ‘මගේ’ කියල ම යි ඔහුට හැඟෙන්නෙ.
5. එතකොට ඔහු විඤ්ඤාණඤ්චායතන දෙවියන් ‘මම, මගේ, මගේ ආත්මය’ කියල සතුටින් පිළිගන්නවා.
පින්වත් මහණෙනි, ඇයි එයා එහෙම කරන්නෙ? විඤ්ඤාණඤ්චායතන දෙවියන්ගේ ස්වභාවය පිළිබඳ ව පිරිසිඳ අවබෝධයක් හෙවත් යථාර්ථයෙන් ලත් අවබෝධයක් ඔහු තුළ නැතිකම නිසා කියල යි මේ ගැන කියන්න තියෙන්නෙ.
(15)
පින්වත් මහණෙනි, අශ්‍රැතවත් පෘථග්ජනයා ආකිඤ්චඤ්ඤායතන දෙවියන් ගැන මුළාවෙන් හඳුනගන්නේ ආකිඤ්චඤ්ඤායතන දෙවියන්ගේ බාහිරින් පෙනෙන ස්වභාවය අනුවයි. මේ විදිහට ආකිඤ්චඤ්ඤායතන දෙවියන්, ආකිඤ්චඤ්ඤායතන දෙවියන් හැටියට ම මුළාවෙන් හඳුනාගෙන,
1. ආකිඤ්චඤ්ඤායතන දෙවියන් ගැන රැවටෙන විදිහේ හැඟීම් ම යි ඇති කරගන්නේ.
2. ආකිඤ්චඤ්ඤායතන දෙවියන් තුළ ‘මම කියල ආත්මයක් තියෙනවා’ කියල ම යි ඔහුට හැඟෙන්නෙ.
3. ආකිඤ්චඤ්ඤායතන දෙවියන් තුළින් ‘මම කියල ආත්මයක් චුත වෙනවා’ කියල ම යි ඔහුට හැඟෙන්නෙ.
4. ආකිඤ්චඤ්ඤායතන දෙවියන් ‘මගේ’ කියල ම යි ඔහුට හැඟෙන්නෙ.
5. එතකොට ඔහු ආකිඤ්චඤ්ඤායතන දෙවියන් ‘මම, මගේ, මගේ ආත්මය’ කියල සතුටින් පිළිගන්නවා.
පින්වත් මහණෙනි, ඇයි එයා එහෙම කරන්නෙ? ආකිඤ්චඤ්ඤායතන දෙවියන්ගේ ස්වභාවය පිළිබඳව පිරිසිඳ අවබෝධයක් හෙවත් යථාර්ථයෙන් ලත් අවබෝධයක් ඔහු තුළ නැතිකම නිසා කියලයි මේ ගැන කියන්න තියෙන්නෙ.
(16)
පින්වත් මහණෙනි, අශ්‍රැතවත් පෘථග්ජනයා නේවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතන දෙවියන් ගැන මුළාවෙන් හඳුනගන්නේ නේවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතන දෙවියන්ගේ බාහිරින් පෙනෙන ස්වභාවය අනුවයි. මේ විදිහට නේවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතන දෙවියන්, නේවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතන දෙවියන් හැටියට මුළාවෙන් හඳුනගෙන,
1. නේවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතන දෙවියන් ගැන රැවටෙන විදිහේ හැඟීම් ම යි ඇති කරගන්නේ.
2. නේවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතන දෙවියන් තුළ ‘මම කියල ආත්මයක් තියෙනවා’ කියල ම යි ඔහුට හැඟෙන්නෙ.
3. නේවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතන දෙවියන් තුළින් ‘මම කියල ආත්මයක් චුත වෙනවා’ කියල ම යි ඔහුට හැඟෙන්නෙ.
4. නේවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතන දෙවියන් ‘මගේ’ කියල ම යි ඔහුට හැඟෙන්නෙ.
5. එතකොට ඔහු නේවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතන දෙවියන් ‘මම, මගේ, මගේ ආත්මය’ කියල සතුටින් පිළිගන්නවා.
පින්වත් මහණෙනි, ඇයි එයා එහෙම කරන්නෙ? නේවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතන දෙවියන්ගේ ස්වභාවය පිළිබඳව පිරිසිඳ අවබෝධයක් හෙවත් යථාර්ථයෙන් ලත් අවබෝධයක් ඔහු තුළ නැතිකම නිසා කියලයි මේ ගැන කියන්න තියෙන්නෙ.
(17)
පින්වත් මහණෙනි, අශ්‍රැතවත් පෘථග්ජනයා තමන් දකින දේවල් ගැන මුළාවෙන් හඳුනගන්නේ ඒ තමන් දකින දේවල්වල බාහිරින් පෙනෙන ස්වභාවය අනුවයි. මේ විදිහට තමන් දකින දේවල්, දකින දේවල් හැටියට මුළාවෙන් හඳුනගෙන,
1. දකින දේවල් ගැන රැවටෙන විදිහේ හැඟීම් ම යි ඇති කරගන්නෙ.
2. දකින දේවල් තුළ ‘මම කියල ආත්මයක් තියෙනවා’ කියල ම යි ඔහුට හැඟෙන්නෙ.
3. දකින දේවල් තුළින් ‘මම, කියල ආත්මයක් චුත වෙනවා’ කියල ම යි ඔහුට හැඟෙන්නෙ.
4. දකින දේවල් ‘මගේ’ කියල ම යි ඔහුට හැඟෙන්නෙ.
5. එතකොට ඔහු දකින දේවල් ‘මම, මගේ, මගේ ආත්මය’ කියල සතුටින් පිළිගන්නවා.
පින්වත් මහණෙනි, ඇයි එයා එහෙම කරන්නෙ? දකින දේවල්වල ස්වභාවය පිළිබඳව පිරිසිඳ අවබෝධයක් හෙවත් යථාර්ථයෙන් ලත් අවබෝධයක් ඔහු තුළ නැතිකම නිසා කියලයි මේ ගැන කියන්න තියෙන්නෙ.
(18)
පින්වත් මහණෙනි, අශ්‍රැතවත් පෘථග්ජනයා අසන දේවල් ගැන මුළාවෙන් හඳුනගන්නේ අසන දේවල්වල බාහිරින් දැනෙන ස්වභාවය අනුවයි. මේ විදිහට අසන දේවල්, අසන දේවල් හැටියට මුළාවෙන් හඳුනගෙන,
1. අසන දේවල් ගැන රැවටෙන විදිහේ හැඟීම් ම යි ඇති කරගන්නෙ.
2. අසන දේවල් තුළ ‘මම කියල ආත්මයක් තියෙනවා’ කියල ම යි ඔහුට හැඟෙන්නෙ.
3. අසන දේවල් තුළින් ‘මම, කියල ආත්මයක් චුත වෙනවා’ කියල ම යි ඔහුට හැඟෙන්නෙ.
4. අසන දේවල් ‘මගේ’ කියල ම යි ඔහුට හැඟෙන්නෙ.
5. එතකොට ඔහු අසන දේවල් ‘මම, මගේ, මගේ ආත්මය’ කියල සතුටින් පිළිගන්නවා.
පින්වත් මහණෙනි, ඇයි එයා එහෙම කරන්නෙ? අසන දේවල්වල ස්වභාවය පිළිබඳව පිරිසිඳ අවබෝධයක් හෙවත් යථාර්ථයෙන් ලත් අවබෝධයක් ඔහු තුළ නැතිකම නිසා කියලයි මේ ගැන කියන්න තියෙන්නෙ.
(19)
පින්වත් මහණෙනි, අශ්‍රැතවත් පෘථග්ජනයා නාසයට දැනෙන දේවල්, දිවෙන් රස විඳින දේවල්, කයින් පහස ලබන දේවල් ගැන මුළාවෙන් හඳුනගන්නේ ඒ දේවල් ගැන බාහිරින් දැනෙන ස්වභාවය අනුවයි. මේ විදිහට නාසයට දැනෙන දේවල්, දිවෙන් රස විඳින දේවල්, කයින් පහස ලබන දේවල්, ඒ හැටියටම මුළාවෙන් හඳුනගෙන,
1. නාසයට දැනෙන දේවල් ගැන, දිවට දැනෙන දේවල් ගැන, කයට දැනෙන දේවල් ගැන රැවටෙන විදිහේ හැඟීම් ම යි ඇති කරගන්නෙ.
2. මේ දේවල් තුළ ‘මම කියල ආත්මයක් තියෙනවා’ කියල ම යි ඔහුට හැඟෙන්නෙ.
3. මේ දේවල් තුළින් ‘මම, කියල ආත්මයක් චුත වෙනවා’ කියල ම යි ඔහුට හැඟෙන්නෙ.
4. මේ දේවල් ‘මගේ’ කියල ම යි ඔහුට හැඟෙන්නෙ.
5. එතකොට ඔහු මේ දේවල් ‘මම, මගේ, මගේ ආත්මය’ කියල සතුටින් පිළිගන්නවා.
පින්වත් මහණෙනි, ඇයි එයා එහෙම කරන්නෙ? නාසයට දැනෙන දේවල්වල, දිවට දැනෙන දේවල්වල, කයට දැනෙන දේවල්වල ස්වභාවය පිළිබඳව පිරිසිඳ අවබෝධයක් හෙවත් යථාර්ථයෙන් ලත් අවබෝධයක් ඔහු තුළ නැතිකම නිසා කියලයි මේ ගැන කියන්න තියෙන්නෙ.
(20)
පින්වත් මහණෙනි, අශ්‍රැතවත් පෘථග්ජනයා සිතට සිතෙන අරමුණු ගැන මුළාවෙන් හඳුනගන්නේ ඒ අරමුණුවල බාහිරින් පෙනෙන ස්වභාවය අනුවයි. මේ විදිහට සිතින් දැනගන්නා දේවල්, සිතින් දැනගන්නා දේවල් හැටියට මුළාවෙන් හඳුනගෙන,
1. සිතින් දැනගන්නා දේවල් ගැන රැවටෙන විදිහේ හැඟීම් ම යි ඇති කරගන්නෙ.
2. සිතින් දැනගන්නා දේවල් තුළ ‘මම කියල ආත්මයක් තියෙනවා’ කියල ම යි ඔහුට හැඟෙන්නෙ.
3. සිතින් දැනගන්නා දේවල් තුළින් ‘මම, කියල ආත්මයක් චුත වෙනවා’ කියල ම යි ඔහුට හැඟෙන්නෙ.
4. සිතින් දැනගන්නා දේවල් ‘මගේ’ කියල ම යි ඔහුට හැඟෙන්නෙ.
5. එතකොට ඔහු සිතින් දැනගන්නා දේවල් ‘මම, මගේ, මගේ ආත්මය’ කියල සතුටින් පිළිගන්නවා.
පින්වත් මහණෙනි, ඇයි එයා එහෙම කරන්නෙ? සිතින් දැනගන්න දේවල්වල ස්වභාවය පිළිබඳව පිරිසිඳ අවබෝධයක් හෙවත් යථාර්ථයෙන් ලත් අවබෝධයක් ඔහු තුළ නැතිකම නිසා කියලයි මේ ගැන කියන්න තියෙන්නෙ.
(21)
පින්වත් මහණෙනි, අශ්‍රැතවත් පෘථග්ජනයා එකම ස්වභාවයේ සත්වයන් ගැන මුළාවෙන් හඳුනගන්නේ එකම ස්වභාවයේ සත්වයන්ගේ බාහිරින් පෙනෙන ස්වභාවය අනුවයි. මේ විදිහට එක ම ස්වභාවයේ සත්වයන්, එකම ස්වභාවයේ සත්වයන් හැටියට ම මුළාවෙන් හඳුනගෙන,
1. එකම ස්වභාවයේ සත්වයන් ගැන රැවටෙන විදිහේ හැඟීම් ම යි ඇති කරගන්නේ.
2. එකම ස්වභාවයේ සත්වයන් තුළ ‘මම කියල ආත්මයක් තියෙනවා’ කියල ම යි ඔහුට හැඟෙන්නෙ.
3. එකම ස්වභාවයේ සත්වයන් තුළින් ‘මම කියල ආත්මයක් චුත වෙනවා’ කියල ම යි ඔහුට හැඟෙන්නෙ.
4. එකම ස්වභාවයේ සත්වයන් ‘මගේ’ කියල ම යි ඔහුට හැඟෙන්නෙ.
5. එතකොට ඔහු එකම ස්වභාවයේ සත්වයන් ‘මම, මගේ, මගේ ආත්මය’ කියල සතුටින් පිළිගන්නවා.
පින්වත් මහණෙනි, ඇයි එයා එහෙම කරන්නෙ? එකම ස්වභාවයේ සත්වයන්ගේ ස්වභාවය පිළිබඳව පිරිසිඳ අවබෝධයක් හෙවත් යථාර්ථයෙන් ලත් අවබෝධයක් ඔහු තුළ නැතිකම නිසා කියලයි මේ ගැන කියන්න තියෙන්නෙ.
(22)
පින්වත් මහණෙනි, අශ්‍රැතවත් පෘථග්ජනයා විවිධාකාර වූ සත්වයන් ගැන මුළාවෙන් හඳුනගන්නේ විවිධාකාර සත්වයන් ගේ බාහිරින් පෙනෙන ස්වභාවය අනුවයි. මේ විදිහට විවිධාකාර සත්වයන්, විවිධාකාර සත්වයන් හැටියට මුළාවෙන් හඳුනගෙන,
1. විවිධාකාර සත්වයන් ගැන රැවටෙන විදිහේ හැඟීම් ම යි ඇති කරගන්නේ.
2. විවිධාකාර සත්වයන් තුළ ‘මම කියල ආත්මයක් තියෙනවා’ කියල ම යි ඔහුට හැඟෙන්නෙ.
3. විවිධාකාර සත්වයන් තුළින් ‘මම කියල ආත්මයක් චුත වෙනවා’ කියල ම යි ඔහුට හැඟෙන්නෙ.
4. විවිධාකාර සත්වයන් ‘මගේ’ කියල ම යි ඔහුට හැඟෙන්නෙ.
5. එතකොට ඔහු විවිධාකාර ස්වභාවයේ සත්වයන් ‘මම, මගේ, මගේ ආත්මය’ කියල සතුටින් පිළිගන්නවා.
පින්වත් මහණෙනි, ඇයි එයා එහෙම කරන්නෙ? විවිධාකාර වූ සත්වයන්ගේ ස්වභාවය පිළිබඳව පිරිසිඳ අවබෝධයක් හෙවත් යථාර්ථයෙන් ලත් අවබෝධයක් ඔහු තුළ නැතිකම නිසා කියලයි මේ ගැන කියන්න තියෙන්නෙ.
(23)
පින්වත් මහණෙනි, අශ්‍රැතවත් පෘථග්ජනයා හැමදෙයක් ගැනම මුළාවෙන් හඳුනගන්නේ හැමදේකම බාහිරින් පෙනෙන ස්වභාවය අනුවයි. මේ විදිහට හැමදෙයක් ගැනම මුළාවෙන් හඳුනගෙන,
1. හැමදෙයක් ගැනම රැවටෙන විදිහේ හැඟීම් ම යි ඇති කරගන්නේ.
2. හැමදෙයක් තුළම ‘මම කියල ආත්මයක් තියෙනවා’ කියල ම යි ඔහුට හැඟෙන්නෙ.
3. හැමදෙයක් තුළින්ම ‘මම කියල ආත්මයක් චුත වෙනවා’ කියල ම යි ඔහුට හැඟෙන්නෙ.
4. හැමදෙයක් ම ‘මගේ’ කියල ම යි ඔහුට හැඟෙන්නෙ.
5. එතකොට ඔහු හැම දෙයක්ම ‘මම, මගේ, මගේ ආත්මය’ කියල සතුටින් පිළිගන්නවා.
පින්වත් මහණෙනි, ඇයි එයා එහෙම කරන්නෙ? හැමදෙයකම ඇති ස්වභාවය පිළිබඳව පිරිසිඳ අවබෝධයක් හෙවත් යථාර්ථයෙන් ලත් අවබෝධයක් ඔහු තුළ නැතිකම නිසා කියලයි මේ ගැන කියන්න තියෙන්නෙ.
(24)
පින්වත් මහණෙනි, අශ්‍රැතවත් පෘථග්ජනයා නිවන ගැන පවා මුළාවෙන් හඳුනගන්නේ නිවන ගැන බාහිරින් අසන දේවල් අනුවයි. මේ විදිහට නිවන ඔහු ඇසූ ආකාරයේ නිවනක් හැටියටම මුළාවෙන් හඳුනගෙන,
1. නිවන ගැන රැවටෙන විදිහේ හැඟීම් ම යි ඇති කරගන්නේ.
2. නිවන තුළ ‘මම කියල ආත්මයක් තියෙනවා’ කියල ම යි ඔහුට හැඟෙන්නෙ.
3. නිවන තුළින් ‘මම කියල ආත්මයක් චුත වෙනවා’ කියල ම යි ඔහුට හැඟෙන්නෙ.
4. නිවන ‘මගේ’ කියල ම යි ඔහුට හැඟෙන්නෙ.
5. එතකොට ඔහු නිවන ‘මම, මගේ, මගේ ආත්මය’ කියල සතුටින්
පිළිගන්නවා.
පින්වත් මහණෙනි, ඇයි එයා එහෙම කරන්නෙ? නිවනේ ස්වභාවය පිළිබඳව පිරිසිඳ අවබෝධයක් හෙවත් යථාර්ථයෙන් ලත් අවබෝධයක් ඔහු තුළ නැතිකම නිසා කියලයි මේ ගැන කියන්න තියෙන්නෙ.
(අශ්‍රැතවත් පෘථග්ජනයා ගේ ස්වභාවය විස්තර කිරීම අවසන් විය.)
පින්වත් මහණෙනි, තවම රහත් නො වූ, ඒ වුනාට අනෙක් මාර්ගඵල අවබෝධ කරගත් භික්ෂුවක් ඉන්නවා. උතුම් නිවන අවබෝධ කරගැනීමටම යි ඒ භික්ෂුවගේ හිත යොමු වෙලා තියෙන්නේ. ඒ භික්ෂුව පොළොවට පස් වී යන ස්වභාවයට අයිති පඨවි ධාතුව ගැන අනිත්‍ය වූ, දුක් වූ, අනාත්ම වූ පඨවි ධාතුවක් හැටියට අවබෝධයෙන් ම දකිනවා. පඨවි ධාතුව ගැන, පඨවි ධාතුව හැටියට ම අවබෝධයෙන් දැකීම නිසා,
1. පඨවි ධාතුවට රැවටෙන විදිහේ හැඟීම් ඇති කරගන්නෙ නෑ.
2. පඨවි ධාතුව තුළ ‘මම කියල ආත්මයක් තියෙනවා’ කියන වැරදි හැඟීමට ඉඩදෙන්නෙ නෑ.
3. පඨවි ධාතුව තුළින් ‘මම කියල ආත්මයක් චුත වෙනවා’ කියන වැරදි හැඟීමට ඉඩදෙන්නෙ නෑ.
4. පඨවි ධාතුව ‘මගේ’ කියන වැරදි හැඟීමට ඉඩදෙන්නෙ නෑ.
5. එතකොට ඒ භික්ෂුව පඨවි ධාතුව ‘මම, මාගේ, මාගේ ආත්මය’ කියල සතුටින් පිළිගන්නා වැරැද්දට ඉඩදෙන්නෙ නෑ.
පින්වත් මහණෙනි, ඇයි ඒ භික්ෂුවට එහෙම කරන්නට පුළුවන් වෙන්නෙ? ඒ පඨවි ධාතුව පිළිබඳව පිරිසිඳ අවබෝධයක් හෙවත් යථාර්ථයෙන් ලත් අවබෝධයක් ඔහු තුළ ඇති කරගත යුතු බව දන්න නිසා කියලයි මේ ගැන කියන්න තියෙන්නෙ.
ආපෝ ධාතුව …. (පෙ) …. තේජෝ ධාතුව …. (පෙ) …. වායෝ ධාතුව …. (පෙ) …. ඉපදුන සත්වයන් …. (පෙ) …. දෙවියන් …. (පෙ) …. ලෝකාධිපති දෙවියන් …. (පෙ) …. මහා බ්‍රහ්මයා …. (පෙ) …. ආභස්සර දෙවියන් …. (පෙ) …. සුභකිණ්ණ දෙවියන් …. (පෙ) …. වේහප්ඵල දෙවියන් …. (පෙ) …. අභිභූ දෙවියන් …. (පෙ) …. ආකාසානඤ්චායතන දෙවියන් …. (පෙ) …. විඤ්ඤාණඤ්චායතන දෙවියන් …. (පෙ) …. ආකිඤ්චඤ්ඤායතන දෙවියන් …. (පෙ) …. නේවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතන දෙවියන් …. (පෙ) …. දකින දේවල් …. (පෙ) …. අසන දේවල් …. (පෙ) …. නාසයට දැනෙන දේවල්, දිවට දැනෙන දේවල්, කයට දැනෙන දේවල් …. (පෙ) …. සිතට දැනෙන දේවල් …. (පෙ) …. එක ම ස්වභාවයේ සත්වයන් …. (පෙ) …. විවිධාකාර ස්වභාවයේ සත්වයන් …. (පෙ) …. නිවන ගැන අවබෝධයෙන් තේරුම් ගන්නේ නිවන හැටියට ම යි. මේ විදිහට නිවන ගැන, නිවන හැටියටම අවබෝධයෙන් තේරුම් ගැනීම නිසා,
1. නිවන ගැන රැවටෙන විදිහේ හැඟීම් ඇති කරගන්නෙ නෑ.
2. නිවන තුළ ‘මම කියල ආත්මයක් තියෙනවා’ කියන වැරදි හැඟීමට ඉඩ දෙන්නෙ නෑ.
3. නිවන තුළින් ‘මම කියල ආත්මයක් චුත වෙනවා’ කියන වැරදි හැඟීමට ඉඩදෙන්නෙ නෑ.
4. නිවන ‘මගේ’ කියන වැරදි හැඟීමට ඉඩදෙන්නෙ නෑ.
5. එතකොට ඒ භික්ෂුව නිවන ‘මම, මගේ, මගේ ආත්මය’ කියල සතුටින් පිළිගන්නා වරදට ඉඩදෙන්නෙ නෑ.
පින්වත් මහණෙනි, ඇයි ඒ භික්ෂුවට එහෙම කරන්න පුළුවන් වෙන්නෙ? නිවන පිළිබඳව පිරිසිඳ අවබෝධයක් හෙවත් යථාර්ථයෙන් ලත් අවබෝධයක් ඔහු තුළ ඇති කරගත යුතු බව දන්න නිසා කියලයි මේ ගැන කියන්න තියෙන්නෙ.
(මාර්ගඵල ලාභී, එහෙත් රහත් නොවූ ශ්‍රාවකයා ගැන විස්තරය අවසන් විය.)
පින්වත් මහණෙනි, රහතන් වහන්සේ නමක් ඉන්නවා. ඒ රහත් භික්ෂුව ආශ්‍රවයන් ක්ෂය කරලයි ඉන්නෙ. නිවන් මග සම්පූර්ණ කරලයි ඉන්නෙ. නිවන් අවබෝධ කරගන්නට කළ යුතු සියල්ල කරලයි ඉන්නෙ. කෙලෙස් බර වීසි කරලයි ඉන්නෙ. අනුපිළිවෙලින් නිවනට පත්වෙලයි ඉන්නෙ. භව බන්ධන නැති කරලයි ඉන්නෙ. පරිපූර්ණ අවබෝධයක් තුළින් දුකින් නිදහස් වෙලයි ඉන්නෙ. ඉතින් ඒ භික්ෂුවත් පොළොවට පස් වී යන ස්වභාවයට අයිති පඨවි ධාතුව ගැන අනිත්‍ය වූ, දුක් වූ, අනාත්ම වූ පඨවි ධාතුවක් හැටියට අවබෝධයෙන් ම දකිනවා. පඨවි ධාතුව ගැන පඨවි ධාතුව හැටියටම අවබෝධයෙන් දැකීම නිසා,
1. පඨවි ධාතුවට රැවටෙන විදිහේ කිසි හැඟීමක් ඇතිවෙන්නෙ නෑ.
2. පඨවි ධාතුව තුළ ‘මම කියල ආත්මයක් තියෙනවා’ කියන වැරදි හැඟීම ඇතිවෙන්නෙ නෑ.
3. පඨවි ධාතුව තුළින් ‘මම කියල ආත්මයක් චුත වෙනවා’ කියන වැරදි හැඟීම ඇතිවෙන්නෙ නෑ.
4. පඨවි ධාතුව ‘මගේ’ කියන වැරදි හැඟීම ඇතිවෙන්නෙ නෑ.
5. එතකොට ඒ භික්ෂුව පඨවි ධාතුව ‘මම, මාගේ, මාගේ ආත්මය’ කියල සතුටින් පිළිගන්නෙ නෑ.
පින්වත් මහණෙනි, ඇයි ඒ භික්ෂුවට එහෙම කරන්නට පුළුවන් වුනේ? පඨවි ධාතුව පිළිබඳව පිරිසිඳ අවබෝධයක් හෙවත් යථාර්ථයෙන් ලත් අවබෝධයක් ඔහු තුළ ඇතිවෙලා තියෙන නිසා කියලයි මේ ගැන කියන්න තියෙන්නෙ.
ආපෝ ධාතුව …. (පෙ) …. තේජෝ ධාතුව …. (පෙ) …. වායෝ ධාතුව …. (පෙ) …. ඉපදුන සත්වයන් …. (පෙ) …. දෙවියන් …. (පෙ) …. ලෝකාධිපති දෙවියන් …. (පෙ) …. මහා බ්‍රහ්මයා …. (පෙ) …. ආභස්සර දෙවියන් …. (පෙ) …. සුභකිණ්ණ දෙවියන් …. (පෙ) …. වේහප්ඵල දෙවියන් …. (පෙ) …. අභිභූ දෙවියන් …. (පෙ) …. ආකාසානඤ්චායතන දෙවියන් …. (පෙ) …. විඤ්ඤාණඤ්චායතන දෙවියන් …. (පෙ) …. ආකිඤ්චඤ්ඤායතන දෙවියන් …. (පෙ) …. නේවසඤ්ඤා÷නාසඤ්ඤායතන දෙවියන් …. (පෙ) …. දකින දේවල් …. (පෙ) …. අසන දේවල් …. (පෙ) …. නාසයට දැනෙන දේවල්, දිවට දැනෙන දේවල්, කයට දැනෙන දේවල් …. (පෙ) …. සිතට දැනෙන දේවල් …. (පෙ) …. එක ම ස්වභාවයේ සත්වයන් …. (පෙ) …. විවිධාකාර ස්වභාවයේ සත්වයන් …. (පෙ) …. නිවන ගැන අවබෝධයෙන් තේරුම් ගන්නේ නිවන හැටියට ම යි. මේ විදිහට නිවන ගැන නිවන හැටියට ම අවබෝධයෙන් තේරුම් ගැනීම නිසා,
1. නිවන ගැන රැවටෙන විදිහේ කිසි හැඟීමක් ඇති වෙන්නෙ නෑ.
2. නිවන තුළ ‘මම කියල ආත්මයක් තියෙනවා’ කියන වැරදි හැඟීම ඇතිවෙන්නෙ නෑ.
3. නිවන තුළින් ‘මම කියල ආත්මයක් චුත වෙනවා’ කියන වැරදි හැඟීම ඇතිවෙන්නෙ නෑ.
4. නිවන ‘මගේ’ කියන වැරදි හැඟීම ඇතිවෙන්නෙ නෑ.
5. එතකොට ඒ භික්ෂුව නිවන ‘මම, මගේ, මගේ ආත්මය’ කියල සතුටින් පිළිගන්නෙ නෑ.
පින්වත් මහණෙනි, ඇයි ඒ භික්ෂුවට එහෙම කරන්න පුළුවන් වුනේ? නිවන පිළිබඳව පිරිසිඳ අවබෝධයක් හෙවත් යථාර්ථයෙන් ලත් අවබෝධයක් ඔහු තුළ ඇති වෙලා තියෙන නිසා කියලයි මේ ගැන කියන්න තියෙන්නෙ.
(2)
පින්වත් මහණෙනි, රහතන් වහන්සේ නමක් ඉන්නවා. ඒ රහත් භික්ෂුව ආශ්‍රවයන් නැති කරලයි ඉන්නෙ. නිවන් මග සම්පූර්ණ කරලයි ඉන්නෙ. නිවන් අවබෝධ කරගන්න කළ යුතු සියල්ල කරලයි ඉන්නෙ. කෙලෙස් බර වීසි කරලයි ඉන්නෙ. අනුපිළිවෙලින් නිවනට පත්වෙලයි ඉන්නෙ. භව බන්ධන නැති කරලයි ඉන්නෙ. පරිපූර්ණ අවබෝධයක් තුළින් දුකින් නිදහස් වෙලයි ඉන්නෙ. ඉතින් ඒ භික්ෂුවත් පොළොවට පස් වී යන ස්වභාවයට අයිති පඨවි ධාතුව ගැන අනිත්‍ය වූ, දුක් වූ, අනාත්ම වූ පඨවි ධාතුවක් හැටියට අවබෝධයෙන් ම දකිනවා. මේ විදිහට පඨවි ධාතුව ගැන පඨවි ධාතුව හැටියට ම අවබෝධයෙන් දැකීම නිසා,
1. පඨවි ධාතුවට රැවටෙන විදිහේ කිසි හැඟීමක් ඇතිවෙන්නෙ නෑ.
2. පඨවි ධාතුව තුළ ‘මම කියල ආත්මයක් තියෙනවා’ කියන වැරදි හැඟීම ඇතිවෙන්නෙ නෑ.
3. පඨවි ධාතුව තුළින් ‘මම කියල ආත්මයක් චුත වෙනවා’ කියන වැරදි හැඟීම ඇතිවෙන්නෙ නෑ.
4. පඨවි ධාතුව ‘මගේ’ කියන වැරදි හැඟීම ඇතිවෙන්නෙ නෑ.
5. එතකොට ඒ භික්ෂුව පඨවි ධාතුව ‘මම, මාගේ, මාගේ ආත්මය’ කියල සතුටින් පිළිගන්නෙ නෑ.
පින්වත් මහණෙනි, ඇයි ඒ භික්ෂුවට එහෙම කරන්නට පුළුවන් වුනේ? පඨවි ධාතුව පිළිබඳව ඔහු තුළ තිබූ රාගය ක්ෂය වීමෙන් ‘වීතරාගී’ වීම නිසා කියලයි මේ ගැන කියන්න තියෙන්නෙ.
ආපෝ ධාතුව …. (පෙ) …. තේජෝ ධාතුව …. (පෙ) …. වායෝ ධාතුව …. (පෙ) …. ඉපදුන සත්වයන් …. (පෙ) …. දෙවියන් …. (පෙ) …. ලෝකාධිපති දෙවියන් …. (පෙ) …. මහා බ්‍රහ්මයා …. (පෙ) …. ආභස්සර දෙවියන් …. (පෙ) …. සුභකිණ්ණ දෙවියන් …. (පෙ) …. වේහප්ඵල දෙවියන් …. (පෙ) …. අභිභූ දෙවියන් …. (පෙ) …. ආකාසානඤ්චායතන දෙවියන් …. (පෙ) …. විඤ්ඤාණඤ්චායතන දෙවියන් …. (පෙ) …. ආකිඤ්චඤ්ඤායතන දෙවියන් …. (පෙ) …. නේවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතන දෙවියන් …. (පෙ) …. දකින දේවල් …. (පෙ) …. අසන දේවල් …. (පෙ) …. නාසයට දැනෙන දේවල්, දිවට දැනෙන දේවල්, කයට දැනෙන දේවල් …. (පෙ) …. සිතට දැනෙන දේවල් …. (පෙ) …. එක ම ස්වභාවයේ සත්වයන් …. (පෙ) …. විවිධාකාර ස්වභාවයේ සත්වයන් …. (පෙ) …. නිවන ගැන අවබෝධයෙන් තේරුම් ගන්නේ නිවන හැටියටම යි. මේ විදිහට නිවන ගැන නිවන හැටියටම අවබෝධයෙන් තේරුම් ගැනීම නිසා,
1. නිවන ගැන රැවටෙන විදිහේ කිසිම හැඟීමක් ඇතිවෙන්නෙ නෑ.
2. නිවන තුළ ‘මම කියල ආත්මයක් තියෙනවා’ කියන වැරදි හැඟීම ඇතිවෙන්නෙ නෑ.
3. නිවන තුළින් ‘මම කියල ආත්මයක් චුත වෙනවා’ කියන වැරදි හැඟීම ඇතිවෙන්නෙ නෑ.
4. නිවන ‘මගේ’ කියන වැරදි හැඟීම ඇතිවෙන්නෙ නෑ.
5. එතකොට ඒ භික්ෂුව නිවන ‘මම, මගේ, මගේ ආත්මය’ කියල සතුටින් පිළිගන්නෙ නෑ.
පින්වත් මහණෙනි, ඇයි ඒ භික්ෂුවට එහෙම කරන්න පුළුවන් වුනේ? නිවන පිළිබඳව ඔහු තුළ තිබූ රාගය ක්ෂය වීමෙන් ‘වීතරාගී’ වීම නිසා කියලයි මේ ගැන කියන්න තියෙන්නෙ.
(3)
පින්වත් මහණෙනි, රහතන් වහන්සේ නමක් ඉන්නවා. ඒ රහත් භික්ෂුව ආශ්‍රවයන් නැති කරලයි ඉන්නෙ. නිවන් මග සම්පූර්ණ කරලයි ඉන්නෙ. නිවන් අවබෝධ කරගන්න කළ යුතු සියල්ල කරලයි ඉන්නෙ. කෙලෙස් බර වීසි කරලයි ඉන්නෙ. අනුපිළිවෙලින් නිවනට පත්වෙලයි ඉන්නෙ. භව බන්ධන නැති කරලයි ඉන්නෙ. පරිපූර්ණ අවබෝධයක් තුළින් දුකින් නිදහස් වෙලයි ඉන්නෙ. ඉතින් ඒ භික්ෂුවත් පොළොවට පස් වී යන ස්වභාවයට අයිති පඨවි ධාතුව ගැන අනිත්‍ය වූ, දුක් වූ, අනාත්ම වූ පඨවි ධාතුවක් හැටියට අවබෝධයෙන් ම දකිනවා. පඨවි ධාතුව ගැන, පඨවි ධාතුව හැටියටම අවබෝධයෙන් දැකීම නිසා,
1. පඨවි ධාතුවට රැවටෙන විදිහේ කිසිම හැඟීමක් ඇතිවෙන්නෙ නෑ.
2. පඨවි ධාතුව තුළ ‘මම කියල ආත්මයක් තියෙනවා’ කියන වැරදි හැඟීම ඇතිවෙන්නෙ නෑ.
3. පඨවි ධාතුව තුළින් ‘මම කියල ආත්මයක් චුත වෙනවා’ කියන වැරදි හැඟීම ඇතිවෙන්නෙ නෑ.
4. පඨවි ධාතුව ‘මගේ’ කියන වැරදි හැඟීම ඇතිවෙන්නෙ නෑ.
5. එතකොට ඒ භික්ෂුව පඨවි ධාතුව ‘මම, මාගේ, මාගේ ආත්මය’ කියල සතුටින් පිළිගන්නෙ නෑ.
පින්වත් මහණෙනි, ඇයි ඒ භික්ෂුවට එහෙම කරන්නට පුළුවන් වුනේ? පඨවි ධාතුව පිළිබඳව ඔහු තුළ තිබූ ද්වේෂය ක්ෂය වීමෙන් ‘වීතදෝෂී’ වීම නිසා කියලයි මේ ගැන කියන්න තියෙන්නෙ.
ආපෝ ධාතුව …. (පෙ) …. තේජෝ ධාතුව …. (පෙ) …. වායෝ ධාතුව …. (පෙ) …. ඉපදුන සත්වයන් …. (පෙ) …. දෙවියන් …. (පෙ) …. ලෝකාධිපති දෙවියන් …. (පෙ) …. මහා බ්‍රහ්මයා …. (පෙ) …. ආභස්සර දෙවියන් …. (පෙ) …. සුභකිණ්ණ දෙවියන් …. (පෙ) …. වේහප්ඵල දෙවියන් …. (පෙ) …. අභිභූ දෙවියන් …. (පෙ) …. ආකාසානඤ්චායතන දෙවියන් …. (පෙ) …. විඤ්ඤාණඤ්චායතන දෙවියන් …. (පෙ) …. ආකිඤ්චඤ්ඤායතන දෙවියන් …. (පෙ) …. නේවසඤ්ඤා÷නාසඤ්ඤායතන දෙවියන් …. (පෙ) …. දකින දේවල් …. (පෙ) …. අසන දේවල් …. (පෙ) …. නාසයට දැනෙන දේවල්, දිවට දැනෙන දේවල්, කයට දැනෙන දේවල් …. (පෙ) …. සිතට දැනෙන දේවල් …. (පෙ) …. එක ම ස්වභාවයේ සත්වයන් …. (පෙ) …. විවිධාකාර ස්වභාවයේ සත්වයන් …. (පෙ) …. නිවන ගැන අවබෝධයෙන් තේරුම් ගන්නේ නිවන හැටියටම යි. මේ විදිහට නිවන ගැන නිවන හැටියටම අවබෝධයෙන් තේරුම් ගැනීම නිසා,
1. නිවන ගැන රැවටෙන විදිහේ කිසිම හැඟීමක් ඇතිවෙන්නෙ නෑ.
2. නිවන තුළ ‘මම කියල ආත්මයක් තියෙනවා’ කියන වැරදි හැඟීම ඇතිවෙන්නෙ නෑ.
3. නිවන තුළින් ‘මම කියල ආත්මයක් චුත වෙනවා’ කියන වැරදි හැඟීම ඇතිවෙන්නෙ නෑ.
4. නිවන ‘මගේ’ කියන වැරදි හැඟීම ඇතිවෙන්නෙ නෑ.
5. එතකොට ඒ භික්ෂුව නිවන ‘මම, මගේ, මගේ ආත්මය’ කියල සතුටින් පිළිගන්නෙ නෑ.
පින්වත් මහණෙනි, ඇයි ඒ භික්ෂුවට එහෙම කරන්නට පුළුවන් වුනේ? නිවන පිළිබඳව ඔහු තුළ තිබූ ද්වේෂය ක්ෂය වීමෙන් ‘වීතදෝෂී’ වීම නිසා කියලයි මේ ගැන කියන්න තියෙන්නෙ.
(4)
පින්වත් මහණෙනි, රහතන් වහන්සේ නමක් ඉන්නවා. ඒ රහත් භික්ෂුව ආශ්‍රවයන් නැති කරලයි ඉන්නෙ. නිවන් මග සම්පූර්ණ කරලයි ඉන්නෙ. නිවන් අවබෝධ කරගන්ට කළ යුතු සියල්ල කරලයි ඉන්නෙ. කෙලෙස් බර වීසි කරලයි ඉන්නෙ. අනුපිළිවෙලින් නිවනට පත්වෙලයි ඉන්නෙ. භව බන්ධන නැතිකරලයි ඉන්නෙ. පරිපූර්ණ අවබෝධයක් තුළින් දුකින් නිදහස් වෙලයි ඉන්නෙ. ඉතින් ඒ භික්ෂුවත් පොළවට පස් වී යන ස්වභාවයට අයිති පඨවි ධාතුව ගැන අනිත්‍ය වූ, දුක් වූ, අනාත්ම වූ පඨවි ධාතුවක් හැටියට අවබෝධයෙන් ම දකිනවා. පඨවි ධාතුව ගැන, පඨවි ධාතුව හැටියටම අවබෝධයෙන් දැකීම නිසා,
1. පඨවි ධාතුවට රැවටෙන විදිහේ කිසිම හැඟීමක් ඇතිවෙන්නෙ නෑ.
2. පඨවි ධාතුව තුළ ‘මම කියල ආත්මයක් තියෙනවා’ කියන වැරදි හැඟීම ඇතිවෙන්නෙ නෑ.
3. පඨවි ධාතුව තුළින් ‘මම කියල ආත්මයක් චුතවෙනවා’ කියන වැරදි හැඟීම ඇති වෙන්නෙ නෑ.
4. පඨවි ධාතුව ‘මගේ’ කියන වැරදි හැඟීම ඇතිවෙන්නෙ නෑ.
5. එතකොට ඒ භික්ෂුව පඨවි ධාතුව ‘මම, මාගේ, මාගේ ආත්මය’ කියල සතුටින් පිළිගන්නෙ නෑ.
පින්වත් මහණෙනි, ඇයි ඒ භික්ෂුවට එහෙම කරන්නට පුළුවන් වුනේ? පඨවි ධාතුව පිළිබඳව ඔහු තුළ තිබූ මෝහය ක්ෂය වීමෙන් ‘වීතමෝහී’ වීම නිසා කියලයි මේ ගැන කියන්න තියෙන්නෙ.
ආපෝ ධාතුව …. (පෙ) …. තේජෝ ධාතුව …. (පෙ) …. වායෝ ධාතුව …. (පෙ) …. ඉපදුන සත්වයන් …. (පෙ) …. දෙවියන් …. (පෙ) …. ලෝකාධිපති දෙවියන් …. (පෙ) …. මහා බ්‍රහ්මයා …. (පෙ) …. ආභස්සර දෙවියන් …. (පෙ) …. සුභකිණ්ණ දෙවියන් …. (පෙ) …. වේහප්ඵල දෙවියන් …. (පෙ) …. අභිභූ දෙවියන් …. (පෙ) …. ආකාසානඤ්චායතන දෙවියන් …. (පෙ) …. විඤ්ඤාණඤ්චායතන දෙවියන් …. (පෙ) …. ආකිඤ්චඤ්ඤායතන දෙවියන් …. (පෙ) …. නේවසඤ්ඤා÷නාසඤ්ඤායතන දෙවියන් …. (පෙ) …. දකින දේවල් …. (පෙ) …. අසන දේවල් …. (පෙ) …. නාසයට දැනෙන දේවල්, දිවට දැනෙන දේවල්, කයට දැනෙන දේවල් …. (පෙ) …. සිතට දැනෙන දේවල් …. (පෙ) …. එක ම ස්වභාවයේ සත්වයන් …. (පෙ) …. විවිධාකාර ස්වභාවයේ සත්වයන් …. (පෙ) …. නිවන ගැන අවබෝධයෙන් තේරුම් ගන්නේ නිවන හැටියට ම යි. මේ විදිහට නිවන ගැන, නිවන හැටියටම අවබෝධයෙන් තේරුම් ගැනීම නිසා,
1. නිවන ගැන රැවටෙන විදිහේ කිසිම හැඟීමක් ඇතිවෙන්නෙ නෑ.
2. නිවන තුළ ‘මම කියල ආත්මයක් තියෙනවා’ කියන වැරදි හැඟීම ඇතිවෙන්නෙ නෑ.
3. නිවන තුළින් ‘මම කියල ආත්මයක් චුත වෙනවා’ කියන වැරදි හැඟීම ඇතිවෙන්නෙ නෑ.
4. නිවන ‘මගේ’ කියන වැරදි හැඟීම ඇතිවෙන්නෙ නෑ.
5. එතකොට ඒ භික්ෂුව නිවන ‘මම, මගේ, මගේ ආත්මය’ කියල සතුටින් පිළිගන්නෙ නෑ.
පින්වත් මහණෙනි, ඇයි ඒ භික්ෂුවට එහෙම කරන්න පුළුවන් වුණේ? නිවන පිළිබඳව ඔහු තුළ තිබූ මෝහය ක්ෂය වීමෙන් ‘වීතමෝහී’ වීම නිසා කියලයි මේ ගැන කියන්න තියෙන්නෙ.
(රහතන් වහන්සේ ගැන වදාළ කොටස නිමා විය.)
(1)
පින්වත් මහණෙනි, අරහත් වූ, සම්මා සම්බුදු වූ, තථාගතයන් වහන්සේත් පොළොවට පස් වී යන ස්වභාවයට අයිති පඨවි ධාතුව ගැන අනිත්‍ය වූ, දුක් වූ, අනාත්ම වූ පඨවි ධාතුවක් හැටියට අවබෝධයෙන් ම දකිනවා. පඨවි ධාතුව ගැන පඨවි ධාතුව හැටියට ම අවබෝධයෙන් ම දැකීම නිසා,
1. පඨවි ධාතුවට රැවටෙන විදිහේ කිසි හැඟීමක් ඇතිවෙන්නෙ නෑ.
2. පඨවි ධාතුව තුළ ‘මම කියල ආත්මයක් තියෙනවා’ කියන වැරදි හැඟීම ඇතිවෙන්නෙ නෑ.
3. පඨවි ධාතුව තුළින් ‘මම කියල ආත්මයක් චුත වෙනවා’ කියන වැරදි හැඟීම ඇතිවෙන්නෙ නෑ.
4. පඨවි ධාතුව ‘මගේ’ කියන වැරදි හැඟීම ඇතිවෙන්නෙ නෑ.
5. එතකොට අරහත් වූ, සම්මා සම්බුදු වූ, තථාගතයන් වහන්සේ පඨවි ධාතුව ‘මම, මගේ, මගේ ආත්මය’ කියල සතුටින් පිළිගන්නෙ නෑ.
පින්වත් මහණෙනි, ඇයි තථාගතයන් වහන්සේට එහෙම කරන්නට පුළුවන් වුනේ? ඒ පඨවි ධාතුව පිළිබඳව පිරිසිඳ අවබෝධයක් හෙවත් යථාර්ථයෙන් ලත් අවබෝධයක් තථාගතයන් වහන්සේ තුළ ඇතිවෙලා තියෙන නිසා කියලයි මේ ගැන කියන්න තියෙන්නෙ.
ආපෝ ධාතුව …. (පෙ) …. තේජෝ ධාතුව …. (පෙ) …. වායෝ ධාතුව …. (පෙ) …. ඉපදුන සත්වයන් …. (පෙ) …. දෙවියන් …. (පෙ) …. ලෝකාධිපති දෙවියන් …. (පෙ) …. මහා බ්‍රහ්මයා …. (පෙ) …. ආභස්සර දෙවියන් …. (පෙ) …. සුභකිණ්ණ දෙවියන් …. (පෙ) …. වේහප්ඵල දෙවියන් …. (පෙ) …. අභිභූ දෙවියන් …. (පෙ) …. ආකාසානඤ්චායතන දෙවියන් …. (පෙ) …. විඤ්ඤාණඤ්චායතන දෙවියන් …. (පෙ) …. ආකිඤ්චඤ්ඤායතන දෙවියන් …. (පෙ) …. නේවසඤ්ඤා÷නාසඤ්ඤායතන දෙවියන් …. (පෙ) …. දකින දේවල් …. (පෙ) …. අසන දේවල් …. (පෙ) …. නාසයට දැනෙන දේවල්, දිවට දැනෙන දේවල්, කයට දැනෙන දේවල් …. (පෙ) …. සිතට දැනෙන දේවල් …. (පෙ) …. එක ම ස්වභාවයේ සත්වයන් …. (පෙ) …. විවිධාකාර ස්වභාවයේ සත්වයන් …. (පෙ) …. නිවන ගැන අවබෝධයෙන් ම තේරුම් ගන්නේ නිවන හැටියටම යි. මේ විදිහට නිවන ගැන, නිවන හැටියටම අවබෝධයෙන් තේරුම් ගැනීම නිසා,
1. නිවන ගැන රැවටෙන විදිහේ කිසිම හැඟීමක් ඇතිවෙන්නෙ නෑ.
2. නිවන තුළ ‘මම කියල ආත්මයක් තියෙනවා’ කියන වැරදි හැඟීම ඇතිවෙන්නෙ නෑ.
3. නිවන තුළින් ‘මම කියල ආත්මයක් චුත වෙනවා’ කියන වැරදි හැඟීම ඇතිවෙන්නෙ නෑ.
4. නිවන ‘මගේ’ කියන වැරදි හැඟීම ඇතිවෙන්නෙ නෑ.
5. එතකොට අරහත් වූ, සම්මා සම්බුදු වූ, තථාගතයන් වහන්සේ නිවන ‘මම, මගේ, මගේ ආත්මය’ කියල සතුටින් පිළිගන්නෙ නෑ.
පින්වත් මහණෙනි, ඇයි ඒ තථාගතයන් වහන්සේට එහෙම කරන්න පුළුවන් වුණේ? එම නිවන පිළිබඳව පිරිසිඳ අවබෝධයක් හෙවත් යථාර්ථයෙන් ලත් අවබෝධයක් තථාගතයන් වහන්සේ තුළ ඇති වෙලා තියෙන නිසා කියලයි මේ ගැන කියන්න තියෙන්නෙ.
(2)
පින්වත් මහණෙනි, අරහත් වූ, සම්මා සම්බුදු වූ, තථාගතයන් වහන්සේත් පොළොවට පස් වී යන ස්වභාවයට අයිති පඨවි ධාතුව ගැන අනිත්‍ය වූ, දුක් වූ, අනාත්ම වූ පඨවි ධාතුවක් හැටියට අවබෝධයෙන්ම දකිනවා. පඨවි ධාතුව ගැන, පඨවි ධාතුව හැටියටම අවබෝධයෙන් දැකීම නිසා,
1. පඨවි ධාතුවට රැවටෙන විදිහේ කිසිම හැඟීමක් ඇතිවෙන්නෙ නෑ.
2. පඨවි ධාතුව තුළ ‘මම කියල ආත්මයක් තියෙනවා’ කියන වැරදි හැඟීම ඇතිවෙන්නෙ නෑ.
3. පඨවි ධාතුව තුළින් ‘මම කියල ආත්මයක් චුත වෙනවා’ කියන වැරදි හැඟීම ඇතිවෙන්නෙ නෑ.
4. පඨවි ධාතුව ‘මගේ’ කියන වැරදි හැඟීම ඇතිවෙන්නෙ නෑ.
5. එතකොට අරහත් වූ, සම්මා සම්බුදු වූ, තථාගතයන් වහන්සේ පඨවි ධාතුව ‘මම, මගේ, මගේ ආත්මය’ කියල සතුටින් පිළිගන්නෙ නෑ.
පින්වත් මහණෙනි, ඇයි තථාගතයන් වහන්සේට එහෙම කරන්න පුළුවන් වුනේ? ‘ආශාව තමයි මේ හැම දුකකට ම මුල’ කියල අවබෝධ කරගැනීමෙන් භවයෙන් තමයි ඉපදීම හැදෙන්නෙ. ඉපදුණු කෙනාට තමයි දිරීම, මරණය තියෙන්නෙ කියලත් අවබෝධ කළා. ඒ නිසා “පින්වත් මහණෙනි, තථාගතයන් වහන්සේ හැම තණ්හාවක් ම ක්ෂය කිරීමෙන්, ඇල්ම දුරු කිරීමෙන්, ඇල්ම නිරුද්ධ කිරීමෙන්, අත්හැරීමෙන්, දුරින් ම දුරු කිරීමෙන්, අනුත්තර වූ සම්මා සම්බුද්ධත්වයට පත්වෙච්ච නිසා කියලයි මේ ගැන කියන්න තියෙන්නෙ.”
ආපෝ ධාතුව …. (පෙ) …. තේජෝ ධාතුව …. (පෙ) …. වායෝ ධාතුව …. (පෙ) …. ඉපදුන සත්වයන් …. (පෙ) …. දෙවියන් …. (පෙ) …. ලෝකාධිපති දෙවියන් …. (පෙ) …. මහා බ්‍රහ්මයා …. (පෙ) …. ආභස්සර දෙවියන් …. (පෙ) …. සුභකිණ්ණ දෙවියන් …. (පෙ) …. වේහප්ඵල දෙවියන් …. (පෙ) …. අභිභූ දෙවියන් …. (පෙ) …. ආකාසානඤ්චායතන දෙවියන් …. (පෙ) …. විඤ්ඤාණඤ්චායතන දෙවියන් …. (පෙ) …. ආකිඤ්චඤ්ඤායතන දෙවියන් …. (පෙ) …. නේවසඤ්ඤා÷නාසඤ්ඤායතන දෙවියන් …. (පෙ) …. දකින දේවල් …. (පෙ) …. අසන දේවල් …. (පෙ) …. නාසයට දැනෙන දේවල්, දිවට දැනෙන දේවල්, කයට දැනෙන දේවල් …. (පෙ) …. සිතට සිතෙන දේවල් …. (පෙ) …. එක ම ස්වභාවයේ සත්වයන් …. (පෙ) …. විවිධාකාර ස්වභාවයේ සත්වයන් …. (පෙ) …. නිවන ගැන අවබෝධයෙන් ම තේරුම් ගන්නේ නිවන හැටියට ම යි. මේ විදිහට නිවන ගැන, නිවන හැටියට ම අවබෝධයෙන් තේරුම් ගැනීම නිසා,
1. නිවන ගැන රැවටෙන විදිහේ කිසිම හැඟීමක් ඇතිවෙන්නෙ නෑ.
2. නිවන තුළ ‘මම කියල ආත්මයක් තියෙනවා’ කියන වැරදි හැඟීම ඇතිවෙන්නෙ නෑ.
3. නිවන තුළින් ‘මම කියල ආත්මයක් චුත වෙනවා’ කියන වැරදි හැඟීම ඇතිවෙන්නෙ නෑ.
4. නිවන ‘මගේ’ කියන වැරදි හැඟීම ඇතිවෙන්නෙ නෑ.
5. එතකොට අරහත් වූ, සම්මා සම්බුදු වූ, තථාගතයන් වහන්සේ නිවන ‘මම, මගේ, මගේ ආත්මය” කියල සතුටින් පිළිගන්නෙ නෑ.
පින්වත් මහණෙනි, ඇයි තථාගතයන් වහන්සේට එහෙම කරන්න පුළුවන් වුනේ? ‘ආශාව තමයි මේ හැම දුකකටම මුල’ කියල අවබෝධ කරගැනීමෙන් භවයෙන් තමයි ඉපදීම හැදෙන්නෙ. ඉපදුණු කෙනාට තමයි දිරීම, මරණය තියෙන්නෙ කියලත් අවබෝධ කළා. ඒ නිසා “පින්වත් මහණෙනි, තථාගතයන් වහන්සේ හැම තණ්හාවක් ම ක්ෂය කිරීමෙන්, ඇල්ම දුරු කිරීමෙන්, ඇල්ම නිරුද්ධ කිරීමෙන්, අත්හැරීමෙන්, දුරින්ම දුරු කිරීමෙන්, අනුත්තර වූ සම්මා සම්බුද්ධත්වයට පත්වෙච්ච නිසා කියලයි මේ ගැන කියන්න තියෙන්නෙ.”
භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මේ දේශනය වදාළා. එහෙත් මෙයට සවන් දුන් ඒ භික්ෂූන් වහන්සේලාට භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වදාළ මේ පරම ගම්භීර ධර්ම දේශනය වටහා ගත නොහැකි වූ නිසා මේ දේශනාව සතුටින් පිළිගත්තේ නෑ.
හැම දෙයකට ම මුල් වුන දේ ගැන වදාළ දෙසුම නිමා විය.
සාදු! සාදු!! සාදු!!!
ධර්මදානය උදෙසා පාලි සහ සිංහල අන්තර්ගතය උපුටා ගැනීම https://mahamevnawa.lk/sutta/mn1_1-1-1/ වෙබ් පිටුවෙනි.
Ver.1.40 - Last Updated On 26-SEP-2020 At 03:14 P.M