20. මා විසින් අසන ලද්දේ මේ විදිහටයි. ඒ දිනවල භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වැඩසිටියේ සැවැත් නුවර මිගාරමාතා ප්‍රාසාදය නම් වූ පූර්වාරාමයේ. එදා මිගාරමාතාව නම් වූ විශාඛා මහෝපාසිකාව ඒ පොහොය දවසේ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වෙත පැමිණියා. පැමිණ භාග්‍යවතුන් වහන්සේට ආදරයෙන් වන්දනා කොට එකත්පස්ව වාඩිවුනා. එකත්පස්ව වාඩිවුන මිගාරමාතා නම් වූ විශාඛාවට භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙකරුණ වදාළා.
“පින්වත් විශාඛා, මේ දහවල් කාලයේ ඔබ කොහේ සිට එන ගමන්ද?”
“ස්වාමීනී, අද මම පෙහෙවස් සමාදන්ව ඒ අනුව හික්මෙනවා.”
“පින්වත් විශාඛා, මේ පෙහෙවස් සමාදන් වීම් තුනක් තියෙනවා. ඒ තුන මොනවාද? ගෝපාලක උපෝසථය, නිගණ්ඨ උපෝසථය හා ආර්ය උපෝසථයයි.
පින්වත් විශාඛා, ගෝපාලක උපෝසථය කොයි වගේ එකක්ද? පින්වත් විශාඛා, ඒක මෙන්න මේ වගේ දෙයක්. ගොපල්ලා හවසට ගවයෝ ටික අයිතිකාරයා ළඟට දක්කාගෙන ගියාට පස්සේ මේ විදිහට කල්පනා කරනවා. ‘අද මේ ගවයෝ අසවල් අසවල් ප්‍රදේශවල සැරිසැරුවා (තණ උලා කෑවා). අසවල් අසවල් ප්‍රදේශවලින් වතුර බිව්වා. දැන් හෙට මේ ගවයින් අසවල් අසවල් ප්‍රදේශවල (තණ උලා කෑමට) සැරිසරනවා. අසවල් අසවල් ප්‍රදේශවල වතුර බොනවා.’ කියලා. අන්න ඒ වගේ තමයි පින්වත් විශාඛා, මෙහි පෙහෙවස් සමාදන්වන ඇතැම් කෙනෙක් මේ විදිහට කල්පනා කරනවා. ‘මම අද මේ මේ කෑම ජාති කෑවා. මේ මේ භෝජන අනුභව කළා. හෙට දවසේ මම මේ මේ කෑම ජාති කනවා. මේ මේ භෝජන අනුභව කරනවා’ කියලා. ඉතින් ඔහු ඒ ලෝභ සහගත දැඩි ලෝභී වූ සිතින් දවස ගෙවා දමනවා. පින්වත් විශාඛා, ගෝපාලක උපෝසථය වන්නේ ඔය විදිහටයි. පින්වත් විශාඛා, මේ විදිහට ගත කරන ලද ගෝපාලක උපෝසථය මහත්ඵල නෑ. මහානිසංස නෑ. මහ බැබලීම් නෑ. මහා පිනක් නෑ.
පින්වත් විශාඛා, නිගණ්ඨ උපෝසථය කොයි වගේ එකක්ද? පින්වත් විශාඛා, නිගණ්ඨයෝ කියලා ශ්‍රමණ කොටසක් ඉන්නවා. ඔවුන් ශ්‍රාවකයන්ව මේ විදිහට සමාදන් කරවනවා. ‘එම්බා පුරුෂය, ඔබ මෙහි එන්න. නැගෙනහිර දිශාවේ යොදුන් සියයක් දුරට යම් ප්‍රාණීන් ඉන්නවා නම්, ඔවුන් කෙරෙන් දඬු මුගුරු පැත්තකින් තියන්න. බටහිර දිශාවේ යොදුන් සියයක් දුරට යම් ප්‍රාණීන් ඉන්නවා නම්, ඔවුන් කෙරෙන්ද දඬු පැත්තකින් තියන්න. උතුරු දිශාවේ යොදුන් සියයක් දුරට යම් ප්‍රාණීන් ඉන්නවා නම් ඔවුන් කෙරෙන්ද දඬු මුගුරු පැත්තකින් තියන්න. දකුණු දිශාවේ යොදුන් සියයක් දුරට යම් ප්‍රාණීන් ඉන්නවා නම් ඔවුන් කෙරෙන්ද දඬු මුගුරු පැත්තකින් තියන්න.’ මේ විදිහට සමහර ප්‍රාණීන් පිළිබඳ දයාව පිණිස, අනුකම්පාව පිණිස හික්මවනවා. සමහර ප්‍රාණීන් ගැන දයාවක් නොවීම පිණිස, අනුකම්පාවක් නොවීම පිණිස හික්මවනවා. ඔවුන් ඒ පොහොය දිනයේ මේ විදිහට ශ්‍රාවකයන්ව සමාදන් කරනවා. ‘එම්බා පුරුෂය, ඔබ මෙහි එන්න. රෙදිපිළි හැම එකක්ම ගලවලා දාලා මේ විදිහට කියන්න. මම කිසි තැනක කාටවත් කරදරයක් ඇති කෙනෙක් නොවෙයි. මගේ කිසි තැනක් කිසි විදිහකින් වත් කරදරකාරී බවක් ඇත්තේ නෑ’ කියලා.
ඒ වුනාට ‘මේ අපේ පුතා’ කියලා ඔහුගේ මව්පියන් හඳුනනවා. ‘මේ මාගේ මව්පියන්’ කියලා ඔහුත් හඳුනනවා. ‘මේ අපේ ස්වාමියා’ කියලා ඔහුගේ අඹුදරුවොත් දන්නවා. ‘මේ මාගේ අඹුදරුවෝ’ කියලා ඔහුත් දන්නවා. ‘මේ අපේ ප්‍රධානියා’ කියලා ඔහුගේ වැඩකරුවන්, කම්කරුවන් දන්නවා. ‘මේ මාගේ වැඩකරුවන්, කම්කරුවන්’ කියලා ඔහුත් දන්නවා. ඉතින් සත්‍යයේ සමාදන් කළ යුතුව තියෙද්දී, ඒ වෙලාවේ බොරුවේ සමාදන් කරවනවා. මේක ඔහුගේ බොරුවක් කියලයි මා කියන්නේ. ඉතින් ඔහු ඒ රැය ඉක්මවා යෑමෙන් පසුව (අත්හැර දැමුවා යැයි කියපු) ඔහුට නොදුන්නාවූම ඒ භවභෝග සම්පත් පරිහරණය කරනවා. මේක ඔහුගේ සොරකමක් කියලයි මා කියන්නේ. පින්වත් විශාඛා, නිගාණ්ඨ උපෝසථය වන්නේ ඔය විදිහටයි. පින්වත් විශාඛා, මේ විදිහට ගත කරන ලද නිගණ්ඨ උපෝසථය මහත්ඵල නෑ. මහානිසංස නෑ. මහ බැබලීම් නෑ. මහා පිනක් නෑ.
පින්වත් විශාඛා, ආර්ය උපෝසථය කොයි විදිහේ දෙයක්ද? පින්වත් විශාඛා, කිලිටි වී ගිය සිතේ පිරිසිදු කිරීම උපක්‍රමයෙන් තමයි වෙන්නේ. පින්වත් විශාඛා, කිලිටි වී ගිය සිතේ පිරිසිදු කිරීම උපක්‍රමයෙන් වෙන්නේ කොහොමද? පින්වත් විශාඛා, මෙහිලා ආර්ය ශ්‍රාවකයා තථාගතයන් වහන්සේව සිහි කරනවා. ‘මෙසේත් ඒ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ අරහං වන සේක, සම්මා සම්බුද්ධ වන සේක, විජ්ජාචරණ සම්පන්න වන සේක, සුගත වන සේක, ලෝකවිදූ වන සේක, අනුත්තරෝ පුරිසදම්ම සාරථී වන සේක, දෙව්මිනිසුන්ට ශාස්තෘන් වහන්සේ වන සේක, බුද්ධ වන සේක, භාග්‍යවත් වන සේක’ කියලා.
මේ විදිහට තථාගතයන් වහන්සේව සිහි කරන ඔහුගේ සිත පැහැදෙනවා. ප්‍රමුදිත බව උපදිනවා. සිතේ යම් උපක්ලේශ ඇත්නම්, ඒවා ප්‍රහීණ වෙනවා. පින්වත් විශාඛා, ඒක හරියට කිලිටි වී ගිය හිසක පිරිසිදු වීම උපක්‍රමයෙන් වෙනවා වගේ.
පින්වත් විශාඛා, කිලිටි වී ගිය හිසක පිරිසිදු වීම උපක්‍රමයෙන් සිද්ධ වෙන්නේ කොහොමද? බෙහෙත් කල්ක නිසාත්, මැටි නිසාත්, ජලය නිසාත්, පුරුෂයාගේ එයට අවශ්‍ය වූ උත්සාහය නිසාත්ය. පින්වත් විශාඛා, මෙන්න මේ විදිහට කිලිටි වුන හිසේ පිරිසිදු වීම උපක්‍රමයෙන් සිද්ධ වෙනවා. පින්වත් විශාඛා, කිලිටි වී ගිය සිතේ පිරිසිදු වීම උපක්‍රමයෙන් සිද්ධ වෙන්නේත් ඔන්න ඔය ආකාරයටයි.
පින්වත් විශාඛා, කිලිටි වී ගිය සිතක පිරිසිදු වීම උපක්‍රමයෙන් සිද්ධ වෙන්නේ කොහොමද? පින්වත් විශාඛා, මෙහිලා ආර්ය ශ්‍රාවකයා තථාගතයන් වහන්සේව සිහිකරනවා. ‘මෙසේත් ඒ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ අරහං වන සේක, ….(පෙ)…. දෙව්මිනිසුන්ට ශාස්තෘන් වහන්සේ වන සේක, බුද්ධ වන සේක, භාග්‍යවත් වන සේක’ කියලා.
මේ විදිහට තථාගතයන් වහන්සේව සිහි කරන ඔහුගේ සිත පැහැදෙනවා. ප්‍රමුදිත බව උපදිනවා. සිතේ යම් උපක්ලේශ ඇත්නම්, ඒවා ප්‍රහීණ වෙනවා. පින්වත් විශාඛා, මේකට තමයි කියන්නේ ආර්ය ශ්‍රාවකයා බ්‍රහ්ම උපෝසථයෙන් වාසය කරනවා කියලා. බ්‍රහ්මයා සමඟ වාසය කරනවා කියලා. එතකොට ඔහුගේ සිත (සම්බුදුරජාණන් වහන්සේ නැමැති) බ්‍රහ්මයා අරභයා පහදිනවා. ප්‍රමෝදය උපදිනවා. සිතේ යම් උපක්ලේශ තිබෙනවා නම්, ඒවා ප්‍රහාණය වෙලා යනවා. පින්වත් විශාඛා, මෙන්න මේ විදිහට තමයි කිලිටි වූ සිතේ පිරිසිදු වීම උපක්‍රමයෙන් සිද්ධ වෙන්නේ.
පින්වත් විශාඛා, කිලිටි වී ගිය සිතේ පිරිසිදු කිරීම උපක්‍රමයෙන් තමයි වෙන්නේ. පින්වත් විශාඛා, කිලිටි වී ගිය සිතේ පිරිසිදු කිරීම උපක්‍රමයෙන් වෙන්නේ කොහොමද? පින්වත් විශාඛා, මෙහිලා ආර්ය ශ්‍රාවකයා ශ්‍රී සද්ධර්මයේ ගුණ සිහි කරනවා. ‘භාග්‍යවතුන් වහන්සේගේ ධර්මය මනාකොට දේශනා කරලයි තියෙන්නේ. මේ ජීවිතයේදීම ප්‍රතිඵල ලැබිය හැකියි. අකාලිකයි. ඇවිත් බලන්නැයි කිව හැකියි. තමා තුළට පමුණුවාගත හැකියි. නැණවතුන් විසින් වෙන් වෙන්ව ප්‍රත්‍යක්ෂ කරගත යුතුයි’ කියලා.
මේ විදිහට ශ්‍රී සද්ධර්මයේ ගුණ සිහි කරන ඔහුගේ සිත පැහැදෙනවා. ප්‍රමුදිත බව උපදිනවා. සිතේ යම් උපක්ලේශ ඇත්නම්, ඒවා ප්‍රහීණ වෙනවා. පින්වත් විශාඛා, ඒක හරියට කිලිටි වී ගිය කයක පිරිසිදු වීම උපක්‍රමයෙන් වෙනවා වගේ.
පින්වත් විශාඛා, කිලිටි වී ගිය කයේ පිරිසිදු වීම උපක්‍රමයෙන් සිද්ධ වෙන්නේ කොහොමද? ඇඟ උලන දේ නිසාත්, ඒකට ගන්නා සුවඳ නානු නිසාත්, ජලය නිසාත්, පුද්ගලයාගේ ඒ සඳහා වන උත්සාහය නිසාත්ය. පින්වත් විශාඛා, මෙන්න මේ විදිහට කිලිටි වුන ශරීරයේ පිරිසිදු වීම උපක්‍රමයෙන් සිද්ධ වෙනවා. පින්වත් විශාඛා, කිලිටි වී ගිය සිතේ පිරිසිදු වීම උපක්‍රමයෙන් සිද්ධ වෙන්නේත් ඔන්න ඔය ආකාරයටයි.
පින්වත් විශාඛා, කිලිටි වී ගිය සිතක පිරිසිදු වීම උපක්‍රමයෙන් සිද්ධ වෙන්නේ කොහොමද? පින්වත් විශාඛා, මෙහිලා ආර්ය ශ්‍රාවකයා ශ්‍රී සද්ධර්මයේ ගුණ සිහිකරනවා. ‘භාග්‍යවතුන් වහන්සේගේ ධර්මය මනාකොට දේශනා කරලයි තියෙන්නේ, ….(පෙ)…. නැණවතුන් විසින් වෙන් වෙන්ව ප්‍රත්‍යක්ෂ කරගත යුතුයි’ කියලා. මේ විදිහට ශ්‍රී සද්ධර්මයේ ගුණ සිහි කරන ඔහුගේ සිත පැහැදෙනවා. ප්‍රමුදිත බව උපදිනවා. සිතේ යම් උපක්ලේශ ඇත්නම්, ඒවා ප්‍රහීණ වෙනවා. පින්වත් විශාඛා, මේකට තමයි කියන්නේ ආර්ය ශ්‍රාවකයා ධර්ම උපෝසථයෙන් වාසය කරනවා කියලා. ධර්මය සමඟ වාසය කරනවා කියලා. එතකොට ඔහුගේ සිත ධර්මය අරභයා පහදිනවා. ප්‍රමෝදය උපදිනවා. සිතේ යම් උපක්ලේශ තිබෙනවා නම්, ඒවා ප්‍රහාණය වෙලා යනවා. පින්වත් විශාඛා, මෙන්න මේ විදිහට තමයි කිලිටි වූ සිතේ පිරිසිදු වීම උපක්‍රමයෙන් සිද්ධ වෙන්නේ.
පින්වත් විශාඛා, කිලිටි වී ගිය සිතේ පිරිසිදු කිරීම උපක්‍රමයෙන් තමයි වෙන්නේ. පින්වත් විශාඛා, කිලිටි වී ගිය සිතේ පිරිසිදු කිරීම උපක්‍රමයෙන් වෙන්නේ කොහොමද? පින්වත් විශාඛා, මෙහිලා ආර්ය ශ්‍රාවකයා සංඝරත්නයේ ගුණ සිහි කරනවා. ‘භාග්‍යවතුන් වහන්සේගේ ශ්‍රාවක සංඝයා සුපටිපන්නයි. භාග්‍යවතුන් වහන්සේගේ ශ්‍රාවක සංඝයා උජුපටිපන්නයි. භාග්‍යවතුන් වහන්සේගේ ශ්‍රාවක සංඝයා ඤායපටිපන්නයි. භාග්‍යවතුන් වහන්සේගේ ශ්‍රාවක සංඝයා සාමීචිපටිපන්නයි. ඒ ශ්‍රාවක සංඝයා මාර්ගඵලලාභී පුද්ගලයින් යුගල වශයෙන් ගත් විට හතරයි. වෙන් වෙන් වශයෙන් ගත් විට පුරුෂ පුද්ගලයන් අටකි. භාග්‍යවතුන් වහන්සේගේ ශ්‍රාවක සංඝයා ආහුනෙය්‍යයි, පාහුනෙය්‍යයි, දක්ඛිණෙය්‍යයි, අංජලිකරණීයයි, ලොවට උතුම් පින් කෙතයි’ කියලා.
මේ විදිහට ශ්‍රාවක සංඝරත්නයේ ගුණ සිහි කරන ඔහුගේ සිත පැහැදෙනවා. ප්‍රමුදිත බව උපදිනවා. සිතේ යම් උපක්ලේශ ඇත්නම්, ඒවා ප්‍රහීණ වෙනවා. පින්වත් විශාඛා, ඒක හරියට කිලිටි වී ගිය වස්ත්‍රයක පිරිසිදු වීම උපක්‍රමයෙන් වෙනවා වගේ.
පින්වත් විශාඛා, කිලිටි වී ගිය වස්ත්‍රයක පිරිසිදු වීම උපක්‍රමයෙන් සිද්ධ වෙන්නේ කොහොමද? උණුසුම නිසාත්, සේදුම් ද්‍රව්‍ය නිසාත්, ගොම නිසාත්, ජලය නිසාත්, ඒ සඳහා පුද්ගලයා යොදන උත්සාහය නිසාත්ය. පින්වත් විශාඛා, මෙන්න මේ විදිහට කිලිටි වස්ත්‍රයේ පිරිසිදු වීම උපක්‍රමයෙන් සිද්ධ වෙනවා. පින්වත් විශාඛා, කිලිටි වී ගිය සිතේ පිරිසිදු වීම උපක්‍රමයෙන් සිද්ධ වෙන්නේත් ඔන්න ඔය ආකාරයටයි.
පින්වත් විශාඛා, කිලිටි වී ගිය සිතක පිරිසිදු වීම උපක්‍රමයෙන් සිද්ධ වෙන්නේ කොහොමද? පින්වත් විශාඛා, මෙහිලා ආර්ය ශ්‍රාවකයා සංඝ රත්නයේ ගුණ සිහිකරනවා. ‘භාග්‍යවතුන් වහන්සේගේ ශ්‍රාවක සංඝයා සුපටිපන්නයි. ….(පෙ)…. ලොවට උතුම් පින් කෙතයි’ කියලා.
මේ විදිහට ආර්ය ශ්‍රාවකයා සංඝරත්නයේ ගුණ සිහි කරන ඔහුගේ සිත පැහැදෙනවා. ප්‍රමුදිත බව උපදිනවා. සිතේ යම් උපක්ලේශ ඇත්නම්, ඒවා ප්‍රහීණ වෙනවා. පින්වත් විශාඛා, මේකට තමයි කියන්නේ ආර්ය ශ්‍රාවකයා සංඝ උපෝසථයෙන් වාසය කරනවා කියලා. සංඝයා සමඟ වාසය කරනවා කියලා. එතකොට ඔහුගේ සිත සංඝයා අරභයා පහදිනවා. ප්‍රමෝදය උපදිනවා. සිතේ යම් උපක්ලේශ තිබෙනවා නම්, ඒවා ප්‍රහාණය වෙලා යනවා. පින්වත් විශාඛා, මෙන්න මේ විදිහට තමයි කිලිටි වූ සිතේ පිරිසිදු වීම උපක්‍රමයෙන් සිද්ධ වෙන්නේ.
පින්වත් විශාඛා, කිලිටි වී ගිය සිතේ පිරිසිදු කිරීම උපක්‍රමයෙන් තමයි වෙන්නේ. පින්වත් විශාඛා, කිලිටි වී ගිය සිතේ පිරිසිදු කිරීම උපක්‍රමයෙන් වෙන්නේ කොහොමද? පින්වත් විශාඛා, මෙහිලා ආර්ය ශ්‍රාවකයා තමන් තුළ ඇති, නොකැඩුන, සිදුරු නැති, නිකැලැල් වූ, නොකිලිටි වූ, තෘෂ්ණාවෙන් නිදහස්ව පිරිසිදු වූ, නුවණැත්තන් විසින් ප්‍රශංසා කළ, දෘෂ්ටිවලින් ස්පර්ශ නොවූ, සමාධිය පිණිසම හේතු වන සීලය සිහි කරනවා.
මේ විදිහට සීලයෙහි ගුණ සිහි කරන ඔහුගේ සිත පැහැදෙනවා. ප්‍රමුදිත බව උපදිනවා. සිතේ යම් උපක්ලේශ ඇත්නම්, ඒවා ප්‍රහීණ වෙනවා. පින්වත් විශාඛා, ඒක හරියට කිලිටි වී ගිය කැඩපතක පිරිසිදු වීම උපක්‍රමයෙන් වෙනවා වගේ.
පින්වත් විශාඛා, කිලිටි වූ කැඩපතක පිරිසිදු වීම උපක්‍රමයෙන් සිද්ධ වෙන්නේ කොහොමද? තෙල් නිසාත්, අළු නිසාත්, බුරුසුව නිසාත්, ඒ සඳහා පුද්ගලයා යොදන උත්සාහය නිසාත්ය. පින්වත් විශාඛා, මෙන්න මේ විදිහට කිලිටි කැඩපතේ පිරිසිදු වීම උපක්‍රමයෙන් සිද්ධ වෙනවා. පින්වත් විශාඛා, කිලිටි වී ගිය සිතේ පිරිසිදු වීම උපක්‍රමයෙන් සිද්ධ වෙන්නේත් ඔන්න ඔය ආකාරයටයි.
පින්වත් විශාඛා, කිලිටි වී ගිය සිතක පිරිසිදු වීම උපක්‍රමයෙන් සිද්ධ වෙන්නේ කොහොමද? පින්වත් විශාඛා, මෙහිලා ආර්ය ශ්‍රාවකයා තමන් තුළ ඇති, නොකැඩුන, ….(පෙ)…. සමාධිය පිණිසම හේතු වන සීලය සිහි කරනවා.
මේ විදිහට ආර්ය ශ්‍රාවකයා සීලයෙහි ගුණ සිහි කරන ඔහුගේ සිත පැහැදෙනවා. ප්‍රමුදිත බව උපදිනවා. සිතේ යම් උපක්ලේශ ඇත්නම්, ඒවා ප්‍රහීණ වෙනවා. පින්වත් විශාඛා, මේකට තමයි කියන්නේ ආර්ය ශ්‍රාවකයා සීල උපෝසථයෙන් වාසය කරනවා කියලා. සීලය සමඟ වාසය කරනවා කියලා. එතකොට ඔහුගේ සිත සීලය අරභයා පහදිනවා. ප්‍රමෝදය උපදිනවා. සිතේ යම් උපක්ලේශ තිබෙනවා නම්, ඒවා ප්‍රහාණය වෙලා යනවා. පින්වත් විශාඛා, මෙන්න මේ විදිහට තමයි කිලිටි වූ සිතේ පිරිසිදු වීම උපක්‍රමයෙන් සිද්ධ වෙන්නේ.
පින්වත් විශාඛා, කිලිටු වී ගිය සිතේ පිරිසිදු කිරීම උපක්‍රමයෙන් තමයි වෙන්නේ. පින්වත් විශාඛා, කිලිටු වී ගිය සිතේ පිරිසිදු කිරීම උපක්‍රමයකින් වෙන්නේ කොහොමද? පින්වත් විශාඛා, මෙහිලා ආර්ය ශ්‍රාවකයා දෙවියන් පිළිබඳ සිතනවා. චාතුම්මහාරාජිකයේ වාසය කරන දෙවියන් ඉන්නවා. තව්තිසාවේ වාසය කරන දෙවියන් ඉන්නවා. ….(පෙ)…. යාම දෙව්ලොවේ ….(පෙ)…. තුසිත දෙව්ලොවේ ….(පෙ)…. නිම්මාණරතී දෙව්ලොවේ ….(පෙ)…. පරනිම්මිත වසවත්තී දෙව්ලොවේ ….(පෙ)…. බ්‍රහ්මකායික දෙවිවරු ඉන්නවා, ඊටත් ඔබ්බට තවත් දෙවිවරු ඉන්නවා. ඒ දෙවිවරු යම්කිසි ආකාරයක ශ්‍රද්ධාවකින් යුක්ත වෙච්ච නිසා මෙලොවින් චුත වෙලා එහි ඉපදුනා නම්, මා තූලත් ඒ ආකාරයේ ශ්‍රද්ධාවක් දකින්න තියෙනවා. ඒ දෙවිවරු යම් අයුරක සීලයක් හේතු කොටගෙන මෙලොවින් චුත වෙලා එහි ඉපදුනා නම්, මා තුළත් ඒ ආකාරයේ සීලයක් දකින්න තියෙනවා. ඒ දෙවිවරු යම් අයුරක ඇසූ පිරූ දහම් දැනුමක් හේතු කොටගෙන මෙලොවින් චුත වෙලා එහි ඉපදුනා නම්, මා තුළත් ඒ ආකාරයේ ඇසූ පිරූ දහම් දැනුමක් දකින්න තියෙනවා. ඒ දෙවිවරු යම් අයුරක පරිත්‍යාගයක් හේතු කොටගෙන මෙලොවින් චුත වෙලා එහි ඉපදුනා නම්, මා තුළත් ඒ ආකාරයේ පරිත්‍යාගයක් දකින්න තියෙනවා. ඒ දෙවිවරු යම් අයුරක ප්‍රඥාවක් හේතු කොටගෙන මෙලොවින් චුත වෙලා එහි ඉපදුනා නම්, මා තුළත් ඒ ආකාරයේ ප්‍රඥාවක් දකින්න තියෙනවා.
මේ විදිහට තමන්ගේත්, ඒ දෙවියන්ගේත් ශ්‍රද්ධාවත්, සීලයත්, සුතයත්, චාගයත්, ප්‍රඥාවත්, සිහි කරන ඔහුගේ සිත පැහැදෙනවා. ප්‍රමුදිත බව උපදිනවා. සිතේ යම් උපක්ලේශ ඇත්නම්, ඒවා ප්‍රහීණ වෙනවා.
පින්වත් විශාඛා, ඒක හරියට කිලිටු වී ගිය රනක පිරිසිදු වීම උපක්‍රමයෙන් වෙනවා වගේ.
පින්වත් විශාඛා, කිලිටි වෙච්ච රත්තරන්වල පිරිසිදු වීම උපක්‍රමයෙන් සිද්ධවෙන්නේ කොහොමද? කෝව නිසාත්, ලුණු නිසාත්, රන් වර්ණකාරකය නිසාත්, පිඹින බටයත් අඬුවත් නිසාත්, ඒ සඳහා පුද්ගලයා යොදන මහන්සිය නිසාත්ය. පින්වත් විශාඛා, මෙන්න මේ විදිහට තමයි කිලිටි වෙච්ච රත්තරන්වල පිරිසිදු වීම උපක්‍රමයෙන් සිද්ධ වෙන්නේ. පින්වත් විශාඛා, කිලිටි වූ සිතේ පිරිසිදු වීමත් උපක්‍රමයෙන් සිද්ධ වෙන්නේ ඔන්න ඔය ආකාරයටයි.
පින්වත් විශාඛා, කිලිටු වී ගිය සිතේ පිරිසිදු කිරීම උපක්‍රමයකින් වෙන්නේ කොහොමද? පින්වත් විශාඛා, මෙහිලා ආර්ය ශ්‍රාවකයා දෙවියන් පිළිබඳ සිතනවා. චාතුම්මහාරාජිකයේ වාසය කරන දෙවියන් ඉන්නවා. ….(පෙ)…. ඊටත් ඔබ්බට තවත් දෙවිවරු ඉන්නවා. ඒ දෙවිවරු යම්කිසි ආකාරයක ශ්‍රද්ධාවකින් යුක්ත වෙච්ච නිසා මෙලොවින් චුත වෙලා එහි ඉපදුනා නම්, මා තුළත් ඒ ආකාරයේ ශ්‍රද්ධාවක් දකින්න තියෙනවා. ඒ දෙවිවරු යම් අයුරක සීලයක් හේතු කොටගෙන ….(පෙ)…. දහම් දැනුමක් හේතු කොටගෙන ….(පෙ)…. යම් අයුරක පරිත්‍යාගයක් හේතු කොටගෙන ….(පෙ)…. ඒ දෙවිවරු යම් අයුරක ප්‍රඥාවක් හේතු කොටගෙන මෙලොවින් චුත වෙලා එහි ඉපදුනා නම්, මා තුළත් ඒ ආකාරයේ ප්‍රඥාවක් දකින්න තියෙනවා. මේ විදිහට තමන්ගේත්, ඒ දෙවියන්ගේත් ශ්‍රද්ධාවත්, සීලයත්, සුතයත්, චාගයත්, ප්‍රඥාවත්, සිහි කරන ඔහුගේ සිත පැහැදෙනවා. ප්‍රමුදිත බව උපදිනවා. සිතේ යම් උපක්ලේශ ඇත්නම්, ඒවා ප්‍රහීණ වෙනවා. පින්වත් විශාඛා, මේකට තමයි කියන්නේ ආර්ය ශ්‍රාවකයා දේවතා උපෝසථයෙන් වාසය කරනවා කියලා. දෙවියන් සමඟ වාසය කරනවා කියලා. එතකොට ඔහුගේ සිත දෙවියන් අරභයා පහදිනවා. ප්‍රමෝදය උපදිනවා. සිතේ යම් උපක්ලේශ තිබෙනවා නම්, ඒවා ප්‍රහාණය වෙලා යනවා. පින්වත් විශාඛා, මෙන්න මේ විදිහට තමයි කිලිටි වූ සිතේ පිරිසිදු වීම උපක්‍රමයෙන් සිද්ධ වෙන්නේ.
පින්වත් විශාඛා, ඒ ආර්ය ශ්‍රාවකයා මේ විදිහට නුවණින් සිතා බලනවා. රහතන් වහන්සේලා දිවිහිමියෙන් ප්‍රාණඝාතය අත්හැරලා ප්‍රාණඝාතයෙන් වෙන් වෙලා, දඬු මුගුරු අයින් කරලා, අවි ආයුධ අත්හැරලා, (ප්‍රණඝාතයට) ලැජ්ජාවෙන් යුතුව, දයාවෙන් යුතුව, සියලු සතුන් කෙරෙහිම හිතානුකම්පාවෙන්මයි වැඩවාසය කරන්නේ. ඉතින් මමත් අද මේ රාත්‍රියෙත්, දහවල් දවසේත් ප්‍රාණඝාතය අත්හැරලා ප්‍රාණඝාතයෙන් වෙන් වෙලා, දඬු මුගුරු අයින් කරලා, අවි ආයුධ අත්හැරලා, (ප්‍රණඝාතයට) ලැජ්ජාවෙන් යුතුව, දයාවෙන් යුතුව, සියලු සතුන් කෙරෙහිම හිතානුකම්පාවෙන්ම වාසය කරනවා. මේ ගුණාංගයෙන් මම රහතන් වහන්සේලා අනුව කටයුතු කරනවා. ඒ තුළින් මං උපෝසථයත් සමාදන් වුනා වෙනවා.
රහතන් වහන්සේලා දිවිහිමියෙන් සොරකම අත්හැරලා සොරකමෙන් වෙන් වෙලා, දුන් දෙයක් පමණක් පිළිඅරගෙන, දුන් දෙයක් පමණක් පිළිගනු කැමතිව, සොර රහිත වූ, පාරිශුද්ධ ජීවිතයකින් යුතුවයි වැඩවාසය කරන්නේ. ඉතින් මමත් අද මේ රාත්‍රියෙත්, දහවල් දවසේත් සොරකම අත්හැරලා සොරකමෙන් වෙන් වෙලා, දුන් දෙයක් පමණක් පිළිඅරගෙන, දුන් දෙයක් පමණක් පිළිගනු කැමතිව, සොර රහිත වූ, පාරිශුද්ධ ජීවිතයකින් යුතුව වාසය කරනවා. මේ ගුණාංගයෙන් මම රහතන් වහන්සේලා අනුව කටයුතු කරනවා. ඒ තුළින් මං උපෝසථයත් සමාදන් වුනා වෙනවා.
රහතන් වහන්සේලා දිවිහිමියෙන් අබ්‍රහ්මචාරීබව අත්හැරලා, අබ්‍රහ්මචාරීබව දුරුකරලා, ලාමක දෙයක් වූ මෛථූන සේවනයෙන් වැළකිලා, බ්‍රහ්මචාරීවයි වැඩවාසය කරන්නේ. ඉතින් මමත් අද මේ රාත්‍රියෙත්, දහවල් දවසේත් අබ්‍රහ්මචාරීබව අත්හැරලා, අබ්‍රහ්මචාරීබව දුරුකරලා, ලාමක දෙයක් වූ මෛථූන සේවනයෙන් වැළකිලා, බ්‍රහ්මචාරීව වාසය කරනවා. මේ ගුණාංගයෙන් මම රහතන් වහන්සේලා අනුව කටයුතු කරනවා. ඒ තුළින් මං උපෝසථයත් සමාදන් වුනා වෙනවා.
රහතන් වහන්සේලා දිවිහිමියෙන් බොරුකීම අත්හැරලා, බොරුකීමෙන් වැළකිලා, සත්‍යවාදීව, ඇත්තෙන් ඇත්ත ගලපමින්, ස්ථිර කතා ඇතිව, ඇදහිය යුතු කථා ඇතිව, ලෝකයෙහි අර්බුද හට නොගන්නා කතාවෙන් යුතුවයි වැඩවාසය කරන්නේ. ඉතින් මමත් අද මේ රාත්‍රියෙත්, දහවල් දවසේත් බොරුකීම අත්හැරලා, බොරුකීමෙන් වැළකිලා, සත්‍යවාදීව, ඇත්තෙන් ඇත්ත ගලපමින්, ස්ථිර කතා ඇතිව, ඇදහිය යුතු කථා ඇතිව, ලෝකයෙහි අර්බුද හට නොගන්නා කතාවෙන් යුතුව වාසය කරනවා. මේ ගුණාංගයෙන් මම රහතන් වහන්සේලා අනුව කටයුතු කරනවා. ඒ තුළින් මං උපෝසථයත් සමාදන් වුනා වෙනවා.
රහතන් වහන්සේලා දිවිහිමියෙන් මත්වීමටත්, ප්‍රමාදයටත් මුල්වන මත්පැන්, මත්ද්‍රව්‍ය අත්හැරලා, මත්වීමටත්, ප්‍රමාදයටත් මුල්වන මත්පැන්, මත්ද්‍රව්‍යවලින් වැළකිලයි වැඩවාසය කරන්නේ. ඉතින් මමත් අද මේ රාත්‍රියෙත්, දහවල් දවසේත් මත්වීමටත්, ප්‍රමාදයටත් මුල්වන මත්පැන්, මත්ද්‍රව්‍ය අත්හැරලා, මත්වීමටත්, ප්‍රමාදයටත් මුල්වන මත්පැන්, මත්ද්‍රව්‍යවලින් වැළකිලා වාසය කරනවා. මේ ගුණාංගයෙන් මම රහතන් වහන්සේලා අනුව කටයුතු කරනවා. ඒ තුළින් මං උපෝසථයත් සමාදන් වුනා වෙනවා.
රහතන් වහන්සේලා දිවිහිමියෙන් උදේ වරුවේ පමණක් වළඳමින්, රාත්‍රී ආහාරයෙන් වැළකිලා, විකාලභෝජනයෙන් වැළකිලයි වැඩවාසය කරන්නේ. ඉතින් මමත් අද මේ රාත්‍රියෙත්, දහවල් දවසේත් උදේ වරුවේ පමණක් වළඳමින්, රාත්‍රී ආහාරයෙන් වැළකිලා, විකාලභෝජනයෙන් වැළකිලා වාසය කරනවා. මේ ගුණාංගයෙන් මම රහතන් වහන්සේලා අනුව කටයුතු කරනවා. ඒ තුළින් මං උපෝසථයත් සමාදන් වුනා වෙනවා.
රහතන් වහන්සේලා දිවිහිමියෙන් නැටුම්, ගැයුම්, වැයුම්, විකාර දේ නැරඹීම්, මල් සුවඳවිලවුන් දැරීම්, විසිතුරු වස්ත්‍රාභරණවලින් සැරසීම්වලින් වැළකිලයි වැඩවාසය කරන්නේ. ඉතින් මමත් අද මේ රාත්‍රියෙත්, දහවල් දවසේත් නැටුම්, ගැයුම්, වැයුම්, විකාර දේ නැරඹීම්, මල් සුවඳවිලවුන් දැරීම්, විසිතුරු වස්ත්‍රාභරණවලින් සැරසීම්වලින් වැළකිලා වාසය කරනවා. මේ ගුණාංගයෙන් මම රහතන් වහන්සේලා අනුව කටයුතු කරනවා. ඒ තුළින් මං උපෝසථයත් සමාදන් වුනා වෙනවා.
රහතන් වහන්සේලා දිවිහිමියෙන් වටිනා උසස් ආසන, මහා ආසන අත්හැරලා, වටිනා උසස් ආසන, මහා ආසන පරිහරණයෙන් වැළකිලා, ඇඳක හෝ පැදුරක හෝ කුඩා ආසනවලයි සැතපෙන්නේ. ඉතින් මමත් අද මේ රාත්‍රියෙත්, දහවල් දවසේත් වටිනා උසස් ආසන, මහා ආසන අත්හැරලා, වටිනා උසස් ආසන, මහා ආසන පරිහරණයෙන් වැළකිලා, ඇඳක හෝ පැදුරක හෝ කුඩා ආසනයක සැතපෙනවා. මේ ගුණාංගයෙන් මම රහතන් වහන්සේලා අනුව කටයුතු කරනවා. ඒ තුළින් මං උපෝසථයත් සමාදන් වුනා වෙනවා.
පින්වත් විශාඛා, ආර්ය උපෝසථය වන්නේ ඔය විදිහටයි. පින්වත් විශාඛා, මේ විදිහට වාසය කරපු ආර්ය උපෝසථය මහත්ඵලයි. මහානිසංසයි. මහ බැබලීමෙන් යුක්තයි. මහා පිනක්.
කොපමණ මහත්ඵලයිද? කොපමණ මහානිසංසයිද? කොපමණ මහ බැබලීමෙන් යුක්තයිද? කොපමණ මහා පිනක්ද?
පින්වත් විශාඛා, ඒක හරියට මෙන්න මේ වගේ දෙයක්. යම් කෙනෙක් බොහෝ රන්රුවන්වලින් පිරුණු, ඉසුරුමත් බව අධිපති කොට ඇති මේ අංග, මගධ, කාසි, කෝසල, වජ්ජි, මල්ල, චේති, වංග, කුරු, පංචාල, මච්ඡ, සූරසේන, අස්සක, අවන්ති, ගන්ධාර, කාම්බෝජ කියන මේ සොළොස් මහාජනපදවල රජකම් කරනවා වුනත්, ඒක මේ අෂ්ටාංග උපෝසථ සීල සමාදානයේ සොළොස් වෙනි පංගුව තරම්වත් වටින්නේ නෑ. ඒකට හේතුව කුමක්ද? පින්වත් විශාඛා, දිව්‍ය සැපයත් එක්ක බලද්දී, මේ මනුෂ්‍ය රාජකීය බව බොහෝම දිළිඳු සැපයක්.
පින්වත් විශාඛා, මනුෂ්‍ය ආයුෂවලින් අවුරුදු පනහක් චාතුම්මහාරාජික දෙවිවරුන්ට එක් රැයක් සහ එක් දහවලක්. ඒ වගේ රාත්‍රීන් තිහක් මාසයයි. ඒ මාසවලින් දොළහක් අවුරුද්දයි. චාතුම්මහාරාජික දෙවිවරුන්ගේ ආයුෂ ප්‍රමාණය ඒ අවුරුදුවලින් පන්සියයක් වෙනවා. පින්වත් විශාඛා, මෙහි යම් ස්ත්‍රියක් වේවා, පුරුෂයෙක් වේවා අට්ඨාංග උපෝසථ සීලය සමාදන් වෙලා, කය බිඳී මිය පරලොව ගියාට පස්සේ මේ චාතුම්මහාරාජික දෙවිවරුන් අතර උපදිනවා කියන එක දකින්න පුළුවන් දෙයක්. පින්වත් විශාඛා, මෙන්න මේ කාරණය නිසා තමයි දිව්‍ය සැපය එක්ක බලද්දී මේ මනුෂ්‍ය රජසැප බොහෝම දිළිඳු සැපයක් කියලා කිව්වේ.
පින්වත් විශාඛා, මනුෂ්‍ය ආයුෂවලින් අවුරුදු සියයක් තව්තිසා දෙවිවරුන්ට එක් රැයක් සහ එක් දහවලක්. ඒ වගේ රාත්‍රීන් තිහක් මාසයයි. ඒ මාසවලින් දොළහක් අවුරුද්දයි. තව්තිසා දෙවිවරුන්ගේ ආයුෂ ප්‍රමාණය ඒ අවුරුදුවලින් දාහක් වෙනවා. පින්වත් විශාඛා, මෙහි යම් ස්ත්‍රියක් වේවා, පුරුෂයෙක් වේවා අට්ඨාංග උපෝසථ සීලය සමාදන් වෙලා, කය බිඳී මිය පරලොව ගියාට පස්සේ මේ තව්තිසා දෙවිවරුන් අතර උපදිනවා කියන එක දකින්න පුළුවන් දෙයක්. පින්වත් විශාඛා, මෙන්න මේ කාරණය නිසා තමයි දිව්‍ය සැපය එක්ක බලද්දී මේ මනුෂ්‍ය රජසැප බොහෝම දිළිඳු සැපයක් කියලා කිව්වේ.
පින්වත් විශාඛා, මනුෂ්‍ය ආයුෂවලින් අවුරුදු දෙසීයක් යාම දෙවිවරුන්ට එක් රැයක් සහ එක් දහවලක්. ඒ වගේ රාත්‍රීන් තිහක් මාසයයි. ඒ මාසවලින් දොළහක් අවුරුද්දයි. යාම දෙවිවරුන්ගේ ආයුෂ ප්‍රමාණය ඒ අවුරුදුවලින් දෙදාහක් වෙනවා. පින්වත් විශාඛා, මෙහි යම් ස්ත්‍රියක් වේවා, පුරුෂයෙක් වේවා අට්ඨාංග උපෝසථ සීලය සමාදන් වෙලා, කය බිඳී මිය පරලොව ගියාට පස්සේ මේ යාම දෙවිවරුන් අතර උපදිනවා කියන එක දකින්න පුළුවන් දෙයක්. පින්වත් විශාඛා, මෙන්න මේ කාරණය නිසා තමයි දිව්‍ය සැපය එක්ක බලද්දී මේ මනුෂ්‍ය රජසැප බොහෝම දිළිඳු සැපයක් කියලා කිව්වේ.
පින්වත් විශාඛා, මනුෂ්‍ය ආයුෂවලින් අවුරුදු හාරසීයක් තුසිත දෙවිවරුන්ට එක් රැයක් සහ එක් දහවලක්. ඒ වගේ රාත්‍රීන් තිහක් මාසයයි. ඒ මාසවලින් දොළහක් අවුරුද්දයි. තුසිත දෙවිවරුන්ගේ ආයුෂ ප්‍රමාණය ඒ අවුරුදුවලින් හාරදාහක් වෙනවා. පින්වත් විශාඛා, මෙහි යම් ස්ත්‍රියක් වේවා, පුරුෂයෙක් වේවා අට්ඨාංග උපෝසථ සීලය සමාදන් වෙලා, කය බිඳී මිය පරලොව ගියාට පස්සේ මේ තුසිත දෙවිවරුන් අතර උපදිනවා කියන එක දකින්න පුළුවන් දෙයක්. පින්වත් විශාඛා, මෙන්න මේ කාරණය නිසා තමයි දිව්‍ය සැපය එක්ක බලද්දී මේ මනුෂ්‍ය රජසැප බොහෝම දිළිඳු සැපයක් කියලා කිව්වේ.
පින්වත් විශාඛා, මනුෂ්‍ය ආයුෂවලින් අවුරුදු අටසීයක් නිම්මාණරතී දෙවිවරුන්ට එක් රැයක් සහ එක් දහවලක්. ඒ වගේ රාත්‍රීන් තිහක් මාසයයි. ඒ මාසවලින් දොළහක් අවුරුද්දයි. නිම්මාණරතී දෙවිවරුන්ගේ ආයුෂ ප්‍රමාණය ඒ අවුරුදුවලින් අටදාහක් වෙනවා. පින්වත් විශාඛා, මෙහි යම් ස්ත්‍රියක් වේවා, පුරුෂයෙක් වේවා අට්ඨාංග උපෝසථ සීලය සමාදන් වෙලා, කය බිඳී මිය පරලොව ගියාට පස්සේ මේ නිම්මාණරතී දෙවිවරුන් අතර උපදිනවා කියන එක දකින්න පුළුවන් දෙයක්. පින්වත් විශාඛා, මෙන්න මේ කාරණය නිසා තමයි දිව්‍ය සැපය එක්ක බලද්දී මේ මනුෂ්‍ය රජසැප බොහෝම දිළිඳු සැපයක් කියලා කිව්වේ.
පින්වත් විශාඛා, මනුෂ්‍ය ආයුෂවලින් අවුරුදු එක්දහස් හයසියයක් පරනිම්මිතවසවත්තී දෙවිවරුන්ට එක් රැයක් සහ එක් දහවලක්. ඒ වගේ රාත්‍රීන් තිහක් මාසයයි. ඒ මාසවලින් දොළහක් අවුරුද්දයි. පරනිම්මිතවසවත්තී දෙවිවරුන්ගේ ආයුෂ ප්‍රමාණය ඒ අවුරුදුවලින් දහසයදාහක් වෙනවා. පින්වත් විශාඛා, මෙහි යම් ස්ත්‍රියක් වේවා, පුරුෂයෙක් වේවා අට්ඨාංග උපෝසථ සීලය සමාදන් වෙලා, කය බිඳී මිය පරලොව ගියාට පස්සේ මේ පරනිම්මිතවසවත්තී දෙවිවරුන් අතර උපදිනවා කියන එක දකින්න පුළුවන් දෙයක්. පින්වත් විශාඛා, මෙන්න මේ කාරණය නිසා තමයි දිව්‍ය සැපය එක්ක බලද්දී මේ මනුෂ්‍ය රජසැප බොහෝම දිළිඳු සැපයක් කියලා කිව්වේ.
30. ප්‍රාණඝාතය නොකරන්නේය. නුදුන් දේ නොගන්නේය. බොරු නොකියන්නේය. මත්පැන් හා මත්ද්‍රව්‍ය භාවිතා නොකරන්නේය. අබ්‍රහ්මචරියාව නැමැති මෛථූනයෙනුත් වළකින්නේය. විකාල භෝජනයෙනුත් වැළකී, රාත්‍රියෙහි අනුභව නොකරන්නේය.
31. මලින් නොසැරසෙන්නේය. සුවඳ විලවුන් නොගල්වන්නේය. ඇඳක වේවා, පැදුරක වේවා, මිටි අසුනක සැතපෙන්නේය. දුකින් එතෙරට වැඩි බුදුරජාණන් වහන්සේ විසින් වදාරණ ලද්දේ අට්ඨාංග උපෝසථය යනු මෙයම බවයි.
32. සොඳුරු දැක්මෙන් යුතු සඳත්, හිරුත් යන දෙක එළිය විහිදුවමින් යම්තාක් සිසාරා යයිද, ඒ හිරු සඳු දෙදෙන අහසෙහි අඳුර නසමින් දිශාවන් බබුළුවමින්, අහසෙහි රැස් විහිදුවයි.
33. මේ හිරු සඳු දෙක අතරෙහි යම්කිසි ධනයක් දකින්නට ලැබුණොත්, මුතු හෝ මැණික් හෝ වෛරෝඩි මැණික් හෝ සිගු රන් හෝ වෙනත් රත්තරන් හෝ තියෙනවා නම්. හටකයැයි කියන ලද යම් රත්තරන් තියෙනවා නම්,
34. ඒවා අට්ඨාංග උපෝසථය සමාදන් වූ කෙනෙකුගේ පිනෙන් සොළොස්වන කලාවක් තරම්වත් වටින්නේ නෑ. සියලු තරුවල එළිය චන්ද්‍රාලෝකය තරම් වටින්නේ නෑ වගේ,
35. එම නිසා සිල්වත් වූ පුරුෂයෙක් වේවා, ස්ත්‍රියක් වේවා, අෂ්ටාංග උපෝසථ සීලයමයි පුරුදු කළයුත්තේ. සැප උපදවාලන පින් කොට නින්දා රහිත තැන වූ ස්වර්ගයෙහි උපදිනවා.
සාදු! සාදු!! සාදු!!!
දෙවෙනි මහා වර්ගයයි.
ධර්මදානය උදෙසා පාලි සහ සිංහල අන්තර්ගතය උපුටා ගැනීම https://mahamevnawa.lk/sutta/an1_3-2-2-10/ වෙබ් පිටුවෙනි.
Ver.1.40 - Last Updated On 26-SEP-2020 At 03:14 P.M